ระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรี ว่าด้วยการให้หรือรับของขวัญของเจ้าหน้าที่ของรัฐ พ.ศ. 2565
ระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรี ว่าด้วยการให้หรือรับของขวัญของเจ้าหน้าที่ของรัฐ พ.ศ. 2565
ระเบียบส ํานักนํายกรัฐมนตรี ว่ําด้วยกํารให้หรือรับของขวัญของเจ้ําหน้ําที่ของรัฐ พ.ศ. 2565 โดยที่เป็นกํารสมควรปรับปรุงระเบียบสํานักนํายกรัฐมนตรีว่ําด้วยกํารให้หรือรับของขวัญ ของเจ้ําหน้ําที่ของรัฐ ให้มีควํามสอดคล้องกับแผนกํารปฏิรูปประเทศด้ํานกํารป้องกันและปรําบปรําม กํารทุจริตและประพฤติมิชอบ และกฎหมํายประกอบรัฐธรรมนูญว่ําด้วยกํารป้องกันและปรําบปรําม กํารทุจริต ตลอดจนสถํานกํารณ์ต่ําง ๆ ที่เปลี่ยนแปลงไปในปัจจุบัน จึงสมควรก ําหนดระเบียบดังกล่ําว เสียใหม่ เพื่อให้มีประสิทธิภําพในกํารป้องกันกํารทุจริตและประพฤติมิชอบในรูปแบบต่ําง ๆ ที่เกิดขึ้น รวมถึงกํารไม่กระทํากํารใด ๆ อันเป็นกํารขัดกันระหว่ํางผลประโยชน์ส่วนตนและผลประโยชน์ส่วนรวม เพื่อให้ระบบรําชกํารไทยและหน่วยงํานอื่นของรัฐโปร่งใสไร้ผลประโยชน์ และเพื่อเสริมมําตรกํา รของ คณะกรรมกํารป้องกันและปรําบปรํามกํารทุจริตแห่งชําติ อําศัยอ ํานําจตํามควํามในมําตรํา 11 (8) แห่งพระรําชบัญญัติระเบียบบริหํารรําชกํารแผ่นดิน พ.ศ. 2534 นํายกรัฐมนตรีโดยควํามเห็นชอบของคณะรัฐมนตรี จึงวํางระเบียบไว้ ดังต่อไปนี้ ข้อ 1 ระเบียบนี้เรียกว่ํา “ ระเบียบสํานักน ํายกรัฐมนตรี ว่ําด้วยกํารให้หรือรับของขวัญ ของเจ้ําหน้ําที่ของรัฐ พ.ศ. 2565 ” ข้อ 2 ระเบียบนี้ให้ใช้บังคับตั้งแต่วันถัดจํากวันประกําศในรําชกิจจํานุเบกษําเป็นต้นไป ข้อ 3 ให้ยกเลิกระเบียบสํานักนํายกรัฐมนตรีว่ําด้วยกํารให้หรือรับของขวัญของเจ้ําหน้ําที่ของรัฐ พ.ศ. 2544 ข้อ 4 ในระเบียบนี้ “ ของขวัญ ” หมํายควํามว่ํา เงินหรือทรัพย์สินที่ให้แก่กันเพื่ออัธยําศัยไมตรี ให้เป็นรํางวัล ให้โดยเสน่หํา ให้เพื่อกํารสงเครําะห์ หรือให้เป็นสินน้ําใจ และให้หมํายควํามรวมถึงประโยชน์อื่นใด อันอําจคํานวณเป็นเงินได้ เช่น กํารให้สิทธิพิเศษซึ่งมิใช่ เป็นสิทธิที่จัดไว้สําหรับบุคคลทั่วไปในกํารได้รับ กํารลดรําคําทรัพย์สินหรือกํารได้รับบริกําร หรือกํารรับกํารฝึกอบรม หรือกํารรับควํามบันเทิง ตลอดจน กํารออกค่ําใช้จ่ํายในกํารเดินทําง หรือท่องเที่ยว ค่ําที่พัก ค่ําอําหําร หรือสิ่งอื่นใดในลักษณะเดียวกัน และไม่ว่ําจะให้เป็นบัตร ตั๋ว หรือหลักฐํานอื่นใด กํารชําระเงินให้ล่วงหน้ํา หรือกํารคืนเงินหรือสิ่งของ ให้ในภํายหลัง “ ทรัพย์สิน ” หมํายควํามว่ํา ทรัพย์สินตํามประมวลกฎหมํายแพ่งและพําณิชย์ และ ให้หมํายควํามรวมถึงสินทรัพย์ดิจิทัลตํามกฎหมํายว่ําด้วยกํารประกอบธุรกิจสินทรัพย์ดิจิทัลด้วย ้ หนา 1 ่ เลม 140 ตอนพิเศษ 9 ง ราชกิจจานุเบกษา 13 มกราคม 2566
“ ปกติประเพณีนิยม ” หมํายควํามว่ํา เทศกําลหรือวันสําคัญซึ่งอําจมีกํารให้ของขวัญกัน และให้หมํายควํามรวมถึงโอกําสในกํารแสดงควํามยินดี กํารแสดงควํามขอบคุณ กํารต้อนรับ กํารแสดง ควํามเสียใ จ หรือกํารให้ควํามช่วยเหลือตํามมํารยําทที่ถือปฏิบัติกันในสังคมด้วย “ หน่วยงํานของรัฐ ” หมํายควํามว่ํา กระทรวง ทบวง กรม รัฐวิสําหกิจ องค์กํารมหําชน หน่วยงํานที่อยู่ในก ํากับดูแลของฝ่ํายบริหําร ทั้งในรําชกํารบริหํารส่วนกลําง รําชกํารบริหํารส่วนภูมิภําค และรําชกํารบริหํารส่วนท้องถิ่น “ เจ้ําหน้ําที่ของรัฐ ” หมํายควํามว่ํา ข้ํารําชกําร พนักงําน ลูกจ้ําง หรือผู้ปฏิบัติงํานอื่น ในหน่วยงํานของรัฐ “ ผู้บังคับบัญชํา ” ให้หมํายควํามรวมถึง ผู้ซึ่งปฏิบัติหน้ําที่หัวหน้ําหน่วยงํานที่แบ่งเป็นกํารภํายใน ของหน่วยงํานของรัฐและผู้ซึ่งดํารงตํา แหน่งในระดับที่สูงกว่ําและได้รับมอบหมํายให้มีอ ํานําจบังคับบัญชํา หรือก ํากับดูแลด้วย “ บุคคลในครอบครัว ” หมํายควํามว่ํา คู่สมรส บุคคลซึ่งอยู่กินกันฉันสํามีภริยําโดยมิได้ จดทะเบียนสมรสอันถือว่ําเป็นคู่สมรส ตํามที่คณะกรรมกํารป้องกันและปรําบปรํามกํารทุจริตแห่งชําติ ก ําหนดไว้ บุตร บุตรบุญธรรม ผู้รับบุตรบุญธรรม บิดํามํารดํา และพี่น้องร่วมบิดํามํารดําหรือร่วมบิดํา หรือร่วมมํารดําเดียวกัน ข้อ 5 เจ้ําหน้ําที่ของรัฐหรือบุคคลในครอบครัว จะให้ของขวัญแก่ผู้บังคับบัญชําหรือบุคคล ในครอบครัวของผู้บังคับบัญชําหรือเจ้ําหน้ําที่ของรัฐด้วยกันมิได้ เว้น แต่เป็นกํารให้ตํามปกติประเพณีนิยม ซึ่งมีรําคําหรือมูลค่ําไม่เกินสํามพันบําทจํากผู้ให้แต่ละคนและแต่ละโอกําส หรือตํามที่คณะกรรมกําร ป้องกันและปรําบปรํามกํารทุจริตแห่งชําติก ําหนดไว้ ข้อ 6 เจ้ําหน้ําที่ของรัฐจะทํากํารใด ๆ เพื่อให้ได้มําซึ่งเงินหรือทรัพย์สินอื่นใดเพื่อมอบให้ หรือจัด หําของขวัญให้ผู้บังคับบัญชําหรือบุคคลในครอบครัวของผู้บังคับบัญชํามิได้ ข้อ 7 ผู้บังคับบัญชําจะยินยอมหรือรู้เห็นเป็นใจให้บุคคลในครอบครัวของตนรับของขวัญ จํากเจ้ําหน้ําที่ของรัฐหรือบุคคลในครอบครัวของเจ้ําหน้ําที่ของรัฐซึ่งเป็นผู้อยู่ในบังคับบัญชํามิได้ เว้นแต่ เป็นกํารรั บของขวัญตํามข้อ 5 เจ้ําหน้ําที่ของรัฐจะยินยอมหรือรู้เห็นเป็นใจให้บุคคลในครอบครัวของตนรับของขวัญจําก เจ้ําหน้ําที่ของรัฐหรือบุคคลในครอบครัวของเจ้ําหน้ําที่ของรัฐด้วยกันมิได้ เว้นแต่เป็นกํารรับของขวัญ ตํามข้อ 5 ข้อ 8 ผู้บังคับบัญชําและเจ้ําหน้ําที่ของรัฐจะยินยอมหรือรู้ เห็นเป็นใจให้บุคคลในครอบครัว ของตนรับของขวัญอันเกิดจํากกํารปฏิบัติหน้ําที่จํากผู้ที่เกี่ยวข้องมิได้ เว้นแต่เป็นกํารรับของขวัญตํามข้อ 5 ้ หนา 2 ่ เลม 140 ตอนพิเศษ 9 ง ราชกิจจานุเบกษา 13 มกราคม 2566
หรือกํารรับทรัพย์สินหรือประโยชน์อันควรได้ตํามกฎหมําย กฎ หรือข้อบังคับที่ออกโดยอําศัยอํานําจ ตํามบทบัญญัติแห่งกฎหมําย หรือตํามที่คณะกรรมกํารป้องกันและปรําบปรํามกํารทุจริตแห่งชําติกําหนดไว้ ส ําหรับกํารรับทรัพย์สินหรือประโยชน์อื่นใดโดยธรรมจรรยําของเจ้ําพนักงํานของรัฐตํามกฎหมําย ประกอบรัฐธรรมนูญว่ําด้วยกํารป้องกันและปรําบปรํามกํารทุจริต ผู้ที่เกี่ยวข้องในกํารปฏิบัติหน้ําที่ของผู้บังคับบัญชําและเจ้ ําหน้ําที่ของรัฐตํามวรรคหนึ่งได้แก่ ผู้มําติดต่องําน ผู้ซึ่งได้รับประโยชน์จํากกํารปฏิบัติงํานของเจ้ําหน้ําที่ของรัฐ หรือผู้มีส่วนได้เสียในเรื่องที่ อยู่ระหว่ํางกํารพิจํารณําของเจ้ําหน้ําที่ของรัฐ ในลักษณะ ดังต่อไปนี้ (1) ผู้ซึ่งมีคําขอให้หน่วยงํานของรัฐดําเนินกํารอย่ํางหนึ่ งอย่ํางใด เช่น กํารขอใบรับรอง กํารอนุมัติ กํารอนุญําต กํารขอให้ออกค ําสั่งทํางปกครอง หรือกํารร้องเรียน (2) ผู้ซึ่งประกอบธุรกิจหรือมีส่วนได้เสียในธุรกิจที่ท ํากับหน่วยงํานของรัฐ เช่น กํารจัดซื้อจัดจ้ําง หรือกํารได้รับสัมปทําน (3) ผู้ซึ่งอยู่ระหว่ํางดําเนินกิจกรรมใด ๆ ที่มีหน่วยงํานของรัฐเป็นผู้ควบคุมหรือกํากับดูแล เช่น กํารประกอบกิจกํารโรงงําน หรือธุรกิจหลักทรัพย์ (4) ผู้ซึ่งอําจได้รับประโยชน์หรือผลกระทบจํากกํารปฏิบัติหรือละเว้นกํารปฏิบัติหน้ําที่ของ เจ้ําหน้ําที่ของรัฐ ข้อ 9 ในกรณีที่บุ คคลในครอบครัวของเจ้ําหน้ําที่ของรัฐรับของขวัญแล้ว และเจ้ําหน้ําที่ของรัฐ มําทรําบในภํายหลังว่ําเป็นกํารรับของขวัญโดยฝ่ําฝืนระเบียบนี้ ให้เจ้ําหน้ําที่ของรัฐบันทึกรํายงําน รํายละเอียดข้อเท็จจริงเกี่ยวกับกํารรับของขวัญนั้นต่อผู้บังคับบัญชําตํามลําดับชั้นจนถึงผู้บังคับบัญชําสู งสุด ภํายในสํามสิบวันนับแต่วันที่ได้ทรําบ กํารบันทึกรํายงํานตํามวรรคหนึ่ง ให้รํายงํานตํามแบบที่ปลัดสํานักนํายกรัฐมนตรีกําหนด โดยอย่ํางน้อยต้องมีข้อมูลรํายละเอียดข้อเท็จจริงที่เจ้ําหน้ําที่ของรัฐต้องรํายงําน ดังต่อไปนี้ (1) ชื่อ นํามสกุล ของบุคคลในครอบครัวที่รับของขวัญ และควํามสัมพันธ์กับเจ้ําหน้ําที่ของรัฐ (2) ชื่อ นํามสกุล ที่อยู่ (หํากทรําบ) ของผู้ให้ของขวัญ (3) วันที่ได้รับของขวัญ (4) ของขวัญที่ได้รับ (5) มูลค่ําของของขวัญ (โดยประมําณ) (6) เหตุผลที่รับของขวัญ ข้อ 10 ในกรณีที่ผู้บังคับบัญชําสูงสุดได้รับรํายงํานตํามข้อ 9 แล้ว และเห็นว่ําเป็นกํารฝ่ําฝืน ระเบียบนี้ ให้มีคําสั่งคืนของขวัญนั้นแก่ผู้ให้โดยทันที ในกรณีที่ไม่สํามํารถคืนได้ ให้เจ้ําหน้ําที่ของรัฐ ้ หนา 3 ่ เลม 140 ตอนพิเศษ 9 ง ราชกิจจานุเบกษา 13 มกราคม 2566
รํายงํานเหตุผลที่ไม่สํามํารถคืนได้และส่งของขวัญที่ได้รับให้เป็นสิทธิของหน่วยง ํานที่เจ้ําหน้ําที่ของรัฐผู้นั้นสังกัด โดยเร็ว ในกรณีที่ไม่สํามํารถคืนของขวัญที่ได้รับจํากเจ้ําหน้ําที่ของรัฐตํามวรรคหนึ่งได้ ให้หน่วยงํานของรัฐ เก็บรักษําของขวัญนั้นไว้เป็นระยะเวลําหนึ่งปี เมื่อพ้นกําหนดเวลําดังกล่ําวหรือในระหว่ํางเวลําดังกล่ําว หํากกํารเก็บรักษําไว้จะเป็นภําระแก่ทํางรําชกํารมํากเกินสมควร หรือจะกระทบต่อมูลค่ําสินทรัพย์นั้น อย่ํางมีนัยสําคัญ ผู้บังคับบัญชําสูงสุดอําจสั่งให้นําของขวัญนั้นออกขําย แลกเปลี่ยน โอน แปรสภําพ หรือท ําลําย ตํามกฎหมํายว่ําด้วยกํารจัดซื้อจัดจ้ํางและกํารบริหํารพัสดุภําครัฐ หํากไม่ สํามํารถดําเนินกําร ตํามกฎหมํายว่ําด้วยกํารจัดซื้อจัดจ้ํางและกํารบริหํารพัสดุภําครัฐได้ ให้หน่วยงํานของรัฐดําเนินกําร ตํามกฎหมํายที่เกี่ยวข้อง และนําเงินที่ได้ส่งคืนเป็นรํายได้ของแผ่นดิน เมื่อได้ดําเนินกํารตํามวรรคหนึ่งแล้ว ให้ถือว่ําเจ้ําหน้ําที่ของรัฐและบุคคลในครอบครัวไม่เคยได้ รับ ของขวัญดังกล่ําว ข้อ 11 ในกรณีที่ผู้บังคับบัญชําหรือเจ้ําหน้ําที่ของรัฐผู้ใดจงใจปฏิบัติเกี่ยวกับกํารให้ของขวัญ หรือรับของขวัญโดยฝ่ําฝืนระเบียบนี้ ให้ถือว่ําผู้นั้นกระทําผิดวินัยหรือไม่ประพฤติปฏิบัติตนให้เป็นไป ตํามประมวลจริยธรรมของเจ้ําหน้ําที่ของรัฐ และให้ดําเนิ นกํารตํามกฎหมําย กฎ ประมวลจริยธรรม ของเจ้ําหน้ําที่ของรัฐ หรือมติคณะรัฐมนตรีที่เกี่ยวข้องต่อไป ข้อ 12 ให้หน่วยงํานของรัฐมีหน้ําที่สอดส่อง ดูแล และให้คําแนะนําในกํารปฏิบัติตําม ระเบียบนี้แก่เจ้ําหน้ําที่ของรัฐซึ่งเป็นผู้อยู่ในบังคับบัญชําของตน ในกรณีที่มีผู้ร้องเรียนต่อหน่วยงํานของรัฐและเป็นที่ประจักษ์ว่ําเจ้ําหน้ําที่ของรัฐซึ่งเป็นผู้อยู่ใน บังคับบัญชําของตนจงใจปฏิบัติเกี่ยวกับกํารให้ของขวัญหรือรับของขวัญโดยฝ่ําฝืนระเบียบนี้ ให้ผู้บังคับบัญชําดําเนินกํารตํามข้อ 11 พร้อมทั้งให้ควํามคุ้มครองแก่ผู้แจ้งเบําะ แสด้วย ในกรณีที่มีผู้ร้องเรียนต่อสํานักงํานปลัดสํานักนํายกรัฐมนตรีว่ําเจ้ําหน้ําที่ของรัฐผู้ใดปฏิบัติ ในกํารให้ของขวัญหรือรับของขวัญฝ่ําฝืนระเบียบนี้ ให้ส ํานักงํานปลัดส ํานักนํายกรัฐมนตรี แจ้งไปยังผู้บังคับบัญชําของเจ้ําหน้ําที่ของรัฐผู้นั้นเพื่อด ําเนินกํารตํามระเบียบนี้ ให้ ส ํานักงํานปลัดส ํานักนํายกรัฐมนตรีมีหน้ําที่ประสํานกํารปฏิบัติกับหน่วยงํานของรัฐ เพื่อเสริมสร้ํางให้เจ้ําหน้ําที่ของรัฐตระหนักรับรู้ที่จะไม่ปฏิบัติฝ่ําฝืนระเบียบนี้ รวมทั้งกํารก ําหนดแนวทํางปฏิบัติ เพิ่มเติมตํามควํามเหมําะสม เพื่อให้กํารบังคับใช้ระเบียบนี้บังเกิดผลในทํางปฏิบั ติอย่ํางมี ประสิทธิภําพ ตลอดจนกํารประเมินผลกํารปฏิบัติตํามระเบียบนี้ ข้อ 13 เพื่อประโยชน์ในกํารเสริมสร้ํางให้เกิดทัศนคติในกํารประหยัดแก่ประชําชนทั่วไป และเจ้ําหน้ําที่ของรัฐ ในกํารแสดงควํามยินดี กํารแสดงควํามปรํารถนําดี กํารแสดงควํามขอบคุณ ้ หนา 4 ่ เลม 140 ตอนพิเศษ 9 ง ราชกิจจานุเบกษา 13 มกราคม 2566
กํารแสดงกํารต้อนรับ กํารแสดงควํามเสียใจ หรือกรณีอื่น ๆ ในโอกําสต่ําง ๆ ตํามปกติประเพณีนิยม ให้ใช้วิธีกํารแสดงออกด้วยวิธีกํารอย่ํางอื่นแทนกํารให้ของขวัญ เช่น กํารใช้บัตรอวยพร กํารลงนําม ในสมุดอวยพร หรือกํารสื่อสํารผ่ํานช่องทํางอิเล็กทรอนิกส์ ให้ผู้บังคับบัญชํามีหน้ําที่เสริมสร้ํางค่ํานิ ยมกํารแสดงควํามยินดี กํารแสดงควํามปรํารถนําดี กํารแสดงควํามขอบคุณ กํารแสดงกํารต้อนรับ หรือกํารแสดงควํามเสียใจ ด้วยกํารปฏิบัติตน เป็นแบบอย่ําง แนะนําหรือกําหนดมําตรกํารจูงใจที่จะพัฒนําทัศนคติ จิตสํานึก และพฤติกรรมของ ผู้อยู่ในบังคับบัญชําให้เป็นไปในแนวทํางประหยัด ข้อ 14 ให้ปลัดสํานักนํายกรัฐมนตรีรักษํากํารตํามระเบียบนี้ และให้มีอํานําจในกํารตีควําม และวินิจฉัยปัญหําเกี่ยวกับกํารปฏิบัติตํามระเบียบนี้ ประกําศ ณ วันที่ 29 ธันวําคม พ.ศ. 25 6 5 พลเอก ประยุทธ์ จันทร์โอชํา นํายกรัฐมนตรี ้ หนา 5 ่ เลม 140 ตอนพิเศษ 9 ง ราชกิจจานุเบกษา 13 มกราคม 2566
บันทึกรายงานรายละเอียดข้อเท็จจริงเกี่ยวกับการรับของขวัญ ตาม ระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรี ว่าด้วยการให้หรือรับของขวัญของเจ้าหน้าที่ของรัฐ พ.ศ. 2565 ข้อ 9 วรรคสอง วันที่ … … เรียน … ชื่อ…นามสกุล…ตำแหน่ง… … สังกัด… …ขอรายงานว่า ชื่อ…นามสกุล… มีความสัมพันธ์เป็น… … กับเจ้าหน้าที่ของรัฐ ได้รับของขวั ญจาก ชื่อ… … นามสกุล…ที่อยู่ … … … … ได้รั บของขวัญ เมื่อวันที่… ของขวัญที่ได้รับมีดังนี้ 1 . … … … … มูลค่าของของขวัญ (โดยประมาณ) … … 2 . … … … มูลค่าของของขวัญ (โดยประมาณ) … เหตุผลที่รับของขวัญ… … … … … จึงเรียนมาเพื่อ โปรดพิจารณา ลงชื่อ (…) ตำแหน่ง