ประกาศคณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล เรื่อง แผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัลของประเทศไทย พ.ศ. 2566 - 2570
ประกาศคณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล เรื่อง แผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัลของประเทศไทย พ.ศ. 2566 - 2570
ประกาศคณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล เรื่อง แผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัลของประเทศไทย พ.ศ. 2566 - 2570 โดยที่พระราชบัญญัติการบริหารงานและการให้บริการภาครัฐผ่านระบบดิจิทัล พ.ศ. 2562 กาหนดให้มีแผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัลเพื่อกาหนดกรอบและทิศทางการบริหารงานภาครัฐและการจัดทา บริการสาธารณะในรูปแบบของเทคโนโลยีดิจิทัลเพื่อการพัฒนาประเทศ มีการปฏิบัติงานที่สอดคล้องกัน ระหว่างหน่วยงานของรัฐ และมีกรอบการพัฒนาและแผนการดำเนินงานของประเทศ โดยให้ คณะกรรมกำรพัฒนารัฐบาลดิจิทัลจัดทำแผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัลต่อคณะรัฐมนตรีเพื่อพิจารณาอนุมัติ อาศัยอานาจตามความในมาตรา 5 และมาตรา 7 แห่งพระราชบัญญัติการบริหารงาน และการให้บริการภาครัฐผ่านระบบดิจิทัล พ.ศ. 2562 ประกอบกับมติคณะรัฐมนตรี เมื่อวันที่ 28 กุมภาพันธ์ 2566 คณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล จึงออกประกาศ เรื่อง แผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัล ของประเทศไทย พ.ศ. 2566 - 2570 ไว้ ดังต่อไปนี้ ข้อ 1 ประกาศนี้เรียกว่า “ ประกาศคณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล เรื่อง แผนพัฒนา รัฐบาลดิจิทัลของประเทศไทย พ.ศ. 2566 - 2570 ” ข้อ 2 ประกาศนี้ให้ใช้บังคับตั้งแต่วันถัดจากวันประกาศในราชกิจจานุเบกษาเป็นต้นไป ข้อ 3 แผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัลของประเทศไทย พ.ศ. 2566 - 2570 มีรายละเอียด ตามที่แนบท้ายประกาศนี้ ข้อ 4 ให้หน่วยงานของรัฐดาเนินการให้เป็นไปตามแผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัลของประเทศไทย พ.ศ . 2566 - 2570 และต้องจัดทาหรือปรับปรุงแผนปฏิบัติการหรือแผนงานของหน่วยงานของรัฐ ให้สอดคล้องกับแผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัลของประเทศไทย พ.ศ. 2566 - 2570 พร้อมทั้งส่งแผนปฏิบัติการ หรือแผนงานดังกล่าวให้สำนักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล (องค์การมหาชน) ทราบด้วย ข้อ 5 ให้สำนักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล (องค์การมหาชน) ดาเนินการประสานงาน แนะนำ และให้ความช่วยเหลือแก่หน่วยงานของรัฐในการดาเนินการให้เป็นไปตามแผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัล ของประเทศไทย พ.ศ. 2566 - 2570 ประกาศ ณ วันที่ 24 มีนาคม พ.ศ. 25 6 6 ดอน ปรมัตถ์วินัย รองนายกรัฐมนตรี ประธานกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล ้ หนา 14 ่ เลม 140 ตอนพิเศษ 84 ง ราชกิจจานุเบกษา 10 เมษายน 2566
พ.ศ. 2566 - 2570 เเผนพัฒนา รัฐบาลดิจิทัลของ ประเทศไทย สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล (องคการมหาชน) (สพร.)
ดาวนโหลดแผนฯ และขอมูลสําคัญ แผนพััฒนารััฐบาลดิิจิิทััลของประเทศไทย พ.ศ. 2566 - 2570 จััดพิิมพและเผยแพรโดย สํานักงานพััฒนารััฐบาลดิิจิิทััล (องคการมหาชน) (สพร.) ชั้น 17 อาคารบางกอกไทยทาวเวอร เลขที่ 108 ถนนรางน้ํา แขวงถนนพญาไท เขตราชเทวีี กรุุงเทพฯ 10400 โทรศััพท: 0 2612 6000 โทรสาร: 0 2612 6011, 0 2612 6012 อีีเมล: contact@dga.or.th
บทสรุปผู้บริหาร การพัฒนารัฐบาลดิจิทัล ในยุคเศรษฐกิจและสังคมที่ขับเคลื่อนด้วยเทคโนโลยีดิจิทัล มีความจําเป็นต้อง ปรับเปลี่ยนรูปแบบการดําเนินงานของรัฐให้ตอบสนองต่อความต้องการของภาคประชาชนและภาคธุรกิจที่เปลี่ยนไป โดยรัฐบาล ตระหนักถึงความสําคัญของการปรับเปลี่ยนหนวยงานภาครัฐสูการเป็นรัฐบาลดิจิทัล จึงได้มีการตราพระราชบัญญัติ การบริหารงานและการให้บริการภาครัฐผานระบบดิจิทัล พ.ศ. 2562 ขึ้น เพื่อเป็นกลไกหลักในการขับเคลื่อนการบริหารงาน ของภาครัฐไปสูระบบดิจิทัลและสามารถยกระดับการให้บริการประชาชนให้มีความสะดวกและเปดเผยมากขึ้น โดยพระราชบัญญัติดังกลาวกําหนดให้มีการจัดทําแผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัลเพื่อกําหนดทิศทางการบริหารงาน ภาครัฐและการจัดทําบริการดิจิทัลสาธารณะ และเพื่อเป็นกรอบการพัฒนาของประเทศสําหรับการเปลี่ยนผานภาครัฐเขาสู การเป็นรัฐบาลดิจิทัลในทิศทางเดียวกัน สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล หรือ สพร. ในฐานะฝ่ายเลขานุการคณะกรรมการพัฒนา รัฐบาลดิจิทัล จึงจัดทําแผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัลของประเทศไทย พ.ศ. 2566 – 2570 ขึ้นตามเจตนารมณของพระราชบัญญัติฯ และให้สอดคลองกับนโยบายและแผนระดับชาติ อันจะทําให้การพัฒนารัฐบาลดิจิทัลเป็นไปตามเปาหมายของประเทศ ที่วางไว โดยแผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัลของประเทศไทย พ.ศ. 2566 – 2570 มีวัตถุประสงคหลัก 3 ประการ ได้แก 1. เพื่อพัฒนาบริการดิจิทัลสาธารณะของรัฐที่มีประสิทธิภาพ มีคุณภาพ สามารถอํานวยความสะดวกในการ ให้บริการและเป็นที่ยอมรับของประชาชน 2. เพื่อเป็นแนวทางสนับสนุนให้หนวยงานภาครัฐนํานวัตกรรมและเทคโนโลยีดิจิทัลมาประยุกตใชในการ ยกระดับการบริหารจัดการและการดําเนินงานภาครัฐให้มีความยืดหยุนคลองตัว มีการบูรณาการแบบ ไรรอยต่อ เปดเผย โปรงใส ตรวจสอบได้ และสรางการมีสวนรวมจากทุกภาคสวน 3. เพื่อเป็นกรอบทิศทางให้หนวยงานภาครัฐจัดทําแผนการดําเนินงานที่สอดคลองกับพระราชบัญญัติ การบริหารงานและการให้บริการภาครัฐผานระบบดิจิทัล พ.ศ. 2562 และสรางความต่อเนื่องในการพัฒนา รัฐบาลดิจิทัลของประเทศไทย จากการศึกษาและรวบรวมขอมูลจากหนวยงานที่เกี่ยวของ ประกอบกับการวิเคราะหบทเรียนการพัฒนา ในตางประเทศ สถานการณการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลของไทย ประเด็นปญหาและความทาทาย รวมถึงการเปดเวทีรับฟง ความคิดเห็นจากทุกภาคสวน นํามาสูการกําหนดวิสัยทัศนการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลของประเทศไทย พ.ศ. 2566 - 2570 คือ “บริการภาครัฐสะดวก โปรงใส ทันสมัย ตอบโจทยประชาชน” เพื่อให้ภาครัฐให้บริการประชาชนด้วยระบบดิจิทัล ที่มีประสิทธิภาพ ผานการให้บริการที่โปรงใส ทันสมัย และเปดโอกาสให้ประชาชนเขาถึงขอมูลของรัฐ และมีสวนรวม ในการบริหารงานและการให้บริการของภาครัฐ อันจะเป็นประโยชนต่อการสรางสรรคบริการให้ตรงกับความต้องการของ ประชาชนอยางแทจริง
แผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัลฉบับนี้มุงยกระดับภาครัฐไทยสูเปาหมายการให้บริการที่ตอบสนองประชาชน และ ลดความเหลื่อมล้ํา การเพิ่มความสามารถและศักยภาพในการแขงขันของภาคธุรกิจ การสรางความโปรงใส ที่เนนการเปดเผย ขอมูลแกประชาชนโดยไม่ต้องรองขอและการสนับสนุนการมีสวนรวมของประชาชน และการเป็นภาครัฐที่ปรับตัวทันการณ อันจะเป็นพื้นฐานสําคัญในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจและสังคมของประเทศต่อไป แผนพััฒนารััฐบาลดิิจิิทััลของ ประเทศไทย พ.ศ. 2566 -2570 กําหนดยุทธศาสตรการพัฒนาเพื่อให้สอดรับกับวิสัยทัศนขางตนไว 4 ยุทธศาสตร ประกอบด้วย ยุทธศาสตรที่ 1: ยกระดับการเปลี่ยนผานดิจิทัลภาครัฐ เพื่อการบริหารงานที่ยืดหยุน คลองตัว และขยายสูหนวยงานภาครัฐระดับทองถิ่น ยุทธศาสตรที่ 2: พัฒนาบริการที่สะดวกและเขาถึงงาย ยุทธศาสตรที่ 3: สรางมูลคาเพิ่มและอํานวยความสะดวกแกภาคธุรกิจ ยุทธศาสตรที่ 4: สงเสริมการมีสวนรวมของประชาชน และเปดเผยขอมูลเปดภาครัฐ นอกจากนี้ เพื่อให้การดําเนินการขับเคลื่อนรัฐบาลดิจิทัลมีทิศทางที่ชัดเจนและเกิดขึ้นได้จริงในเชิงปฏิบัติ จึงได้ กําหนดแนวทางการพัฒนาในดานที่มุงเนนสําคัญ ไวทั้งหมด 10 ดาน ได้แก การศึกษา สุขภาพและการแพทย ความเหลื่อมล้ํา ทางสิทธิสวัสดิการประชาชน สิ่งแวดลอม การเกษตร การทองเที่ยว การสงเสริมวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs) แรงงาน การยุติธรรม และการมีสวนรวม โปรงใส และตรวจสอบได้ของประชาชน อีกทั้ง มุงสงเสริมให้หนวยงานภาครัฐ นําเทคโนโลยีและนวัตกรรมมาประยุกตใชในการเพิ่มประสิทธิภาพและมูลคาของสินคาและบริการ พรอมยกระดับ ขีดความสามารถในการแขงขันบนเวทีโลก ด้วยการนําความหลากหลายทางชีวภาพและวัฒนธรรมของประเทศไทย มาพัฒนาเศรษฐกิจที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดลอมและการพัฒนาที่ยั่งยืนตามแนวคิดเศรษฐกิจชีวภาพ เศรษฐกิจหมุนเวียน และ เศรษฐกิจสีเขียว (Bio-Circular-Green Economy: BCG Economy) โดยเฉพาะดานการเกษตร สุขภาพและการแพทย และการทองเที่ยวและบริการ เพื่อนําพาประเทศสูการพัฒนาทางสังคม เศรษฐกิจ และสิ่งแวดลอมอยางยั่งยืน (Sustainable Development) ที่สามารถตอบสนองความต้องการของสังคมในปจจุบัน พรอมสงต่อทรัพยากรที่ สามารถตอบสนองความต้องการของคนรุนต่อไป โดยไม่ทิ้งใครไวขางหลัง ทั้งนี้ แผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัลมีความเกี่ยวของและจําเป็นต้องอาศัยการบูรณาการจากทุกหนวยงานภาครัฐ ที่จําเป็นต้องเรงพัฒนาและยกระดับหนวยงานให้สอดคลองกับทิศทางการขับเคลื่อนของประเทศ จึงไม่ใชเป็นเพียงการพัฒนา หนวยงานใดหนวยงานหนึ่ง หากแต่จําเป็นต้องอาศัยความรวมมือจากทุกหนวยงานภาครัฐในการพัฒนาและขับเคลื่อนไป สูการเป็นรัฐบาลดิจิทัลในทิศทางเดียวกันอยางเป็นรูปธรรม ให้ตอบสนองต่อความต้องการของประชาชน และมีมาตรฐาน ทัดเทียมกับนานาประเทศ
สารบัญ 01 02 ที่มาและความสําคัญ 6 7 30 30 39 59 62 65 69 71 73 79 83 86 ความสอดคลองกับกฎหมายที่เกี่ยวของ แผน 3 ระดับ และเปาหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนแห่งสหประชาชาติ (SDGs) 03 สถานการณการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล 62 04 สาระสําคัญของแผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัลของประเทศไทย พ.ศ. 2566 – 2570 90 05 กลไกการขับเคลื่อนสําคัญด้วยความรวมมือกับหนวยงานภาครัฐ ภาคเอกชน องคกรระหวางประเทศ และหนวยงานสวนทองถิ่น 94 06 แผนการเตรียมความพรอม 96 07 ปจจัยสูความสําเร็จ 98 08 ภาคผนวก สถานการณการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลในตางประเทศ สถานการณการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลของประเทศไทย ปญหาและประเด็นความทาทายในการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลที่ผานมา หลักคิดนําทาง กรอบการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล วิสัยทัศนการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลของประเทศไทย เปาหมาย และตัวชี้วัด ยุทธศาสตรที่ 1: ยกระดับการเปลี่ยนผานดิจิทัลภาครัฐ เพื่อการบริหารงานที่ยืดหยุน คลองตัว และขยายสูหนวยงานภาครัฐระดับทองถิ่น ยุทธศาสตรที่ 2: พัฒนาบริการที่สะดวกและเขาถึงงาย ยุทธศาสตรที่ 3: สรางมูลคาเพิ่มและอํานวยความสะดวกแกภาคธุรกิจ ยุทธศาสตรที่ 4: สงเสริมการมีสวนรวมของประชาชน และเปดเผยขอมูลเปดภาครัฐ
01 ที่มาและความสําคัญ ด้วยรัฐบาลตระหนักถึงความสําคัญของการปรับเปลี่ยนหนวยงานภาครัฐสูการเป็นรัฐบาลดิจิทัล จึงได้มี การตราพระราชบัญญัติการบริหารงานและการให้บริการภาครัฐผานระบบดิจิทัล พ.ศ. 2562 ที่มีผลใชบังคับตั้งแต่ วันที่ 23 พฤษภาคม 2562 เพื่อขับเคลื่อนประเทศให้เกิดการปฏิรูปการบริหารราชการแผนดินและการบริการ ประชาชนตามบทบัญญัติแห่งรัฐธรรมนูญ และยกระดับการบริหารงานและการให้บริการภาครัฐให้อยู่ในระบบดิจิทัล อันจะนําไปสูการเป็นรัฐบาลดิจิทัลที่มีระบบการทํางานและขอมูลเชื่อมโยงกันระหวางหนวยงานอยางมั่นคงปลอดภัย มีประสิทธิภาพรวดเร็ว เปดเผยและโปรงใส รวมทั้ง ประชาชนได้รับความสะดวกในการรับบริการและสามารถตรวจสอบ การดําเนินงานของหนวยงานของภาครัฐได้ พระราชบัญญัติการบริหารงานและการให้บริการภาครัฐผานระบบดิจิทัล พ.ศ. 2562 กําหนดให้มีการจัดทํา แผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัล เพื่อกําหนดกรอบและทิศทางการบริหารงานภาครัฐ และการจัดทําบริการสาธารณะ ในรูปแบบของเทคโนโลยีดิจิทัล เพื่อการพัฒนาประเทศ มีการปฏิบัติงานที่สอดคลองกันระหวางหนวยงานภาครัฐ และ มีกรอบการพัฒนาและแผนการดําเนินงานของประเทศ โดยสอดคลองกับวัตถุประสงคตามมาตราที่ 4 แห่งพระราชบัญญัติ ฉบับดังกลาว ยุทธศาสตรชาติและแผนระดับชาติที่เกี่ยวของ ในการนี้ สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล หรือ สพร. ในฐานะฝ่ายเลขานุการคณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล จึงได้จัดทําแผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัลของประเทศไทย พ.ศ. 2566 – 2570 ขึ้น โดยแผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัลฉบับนี้ จะเป็นการทบทวนผลการดําเนินงานที่ผานมาตามแผนพัฒนา รัฐบาลดิจิทัลของประเทศไทย ระยะ 3 ป (พ.ศ. 2559 – 2561) (ราง) แผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัลของประเทศไทย พ.ศ. 2560 - 2564 และแผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัลของประเทศไทย พ.ศ. 2563 – 2565 รวมถึงพิจารณาความสอดคลอง กับยุทธศาสตรชาติ 20 ป แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ แผนพัฒนาดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม และแผน ระดับชาติอื่นๆ ที่เกี่ยวของ ตลอดจนเปาหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนขององคการสหประชาชาติ อีกทั้งศึกษาความเป็นมาของ การพัฒนารัฐบาลดิจิทัลทั้งในประเทศไทยและระดับสากลด้วย แผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัลของประเทศไทย พ.ศ. 2566 - 2570 จัดทําขึ้นตามวัตถุประสงคที่กําหนดไว ตามมาตรา 4 แห่งพระราชบัญญัติการบริหารงานและการให้บริการภาครัฐผานระบบดิจิทัล พ.ศ. 2562 ที่มุงเนนการบริหารงาน และการจัดทําบริการสาธารณะในรูปแบบและชองทางดิจิทัล ด้วยการบริหารจัดการและการบูรณาการขอมูลภาครัฐ เพื่อให้การทํางานที่มีความสอดคลองเชื่อมโยงกันอยางมั่นคงปลอดภัยและมีธรรมาภิบาล อันจะกอให้เกิดการบริหารงาน ที่มีประสิทธิภาพและความสะดวกในการเขาถึงบริการของประชาชนและภาคเอกชน พรอมทั้งเปดเผยขอมูลภาครัฐต่อ สาธารณชนเพื่อสงเสริมการมีสวนรวมของทุกภาคสวน 6
พระราชบัญญัติการปฏิบัติราชการทางอิเล็กทรอนิกส พ.ศ. 2565 กําหนดหลักการรองรับการแปลง เอกสารในความครอบครองของรัฐ เป็นรูปแบบอิเล็กทรอนิกส เพื่อประโยชนในการจัดเก็บ การสืบคนขอมูล กําหนดให้ในกรณีที่ประชาชนได้ยื่นคําขอ หรือติดต่อกับหนวยงานของรัฐ โดยใชวิธีการ ทางอิเล็กทรอนิกส การติดต่อหรือออกเอกสาร หลักฐานใด ๆ ที่เกี่ยวของกับผู้นั้น ให้ทําโดยวิธีการทางอิเล็กทรอนิกส ในกรณีที่ประชาชนยื่นคําขออนุญาต ณ หนวยงานของรัฐ และมีความจําเป็นที่หนวยงานของรัฐผู้อนุญาต ต้องใชสําเนาเอกสารหลักฐานที่หนวยงาน ของรัฐใดออกให้แกผู้ขออนุญาต ถาผู้ขออนุญาต ได้นําเอกสารตนฉบับมาแสดงแล้ว หนวยงานของรัฐ ผู้อนุญาตมีหน้าที่จัดทําสําเนา และรับรองความถูกต้อง ของสําเนาเอกสารนั้นเองโดยไม่เรียกเก็บ คาใชจายใด ๆ จากผู้ขออนุญาต การอนุมัติ กําหนดให้สามารถยืนยันตัวตน ด้วยวิธีอื่นนอกจากการแสดง บัตรประจําตัวประชาชนหรือหนังสือ เดินทางได้ ถาวิธีอื่นดังกลาวนั้น จะเป็นการสะดวกแกประชาชนยิ่งขึ้น การพิสูจนและยืนยันตัวตน กําหนดให้ประชาชนสามารถยื่นคําขอ โดยวิธีการทางอิเล็กทรอนิกสได้ โดยให้ถือวาเป็นการชอบด้วยกฎหมาย การจัดทําคําขอและยื่นคําขอ การตรวจสอบและพิจารณาคําขอ กําหนดให้สําเนาเอกสารหลักฐานประกอบ คําขอที่สงโดยวิธีการทางอิเล็กทรอนิกส ผู้สงไม่ต้องลงนามรับรอง และให้ถือวา ได้ยื่นหรือสงเอกสารครบจํานวน กําหนดให้เป็นหน้าที่ของหนวยงานผู้อนุญาต ที่จะติดต่อกับสํานักทะเบียนกลาง เพื่อตรวจสอบความถูกต้องแทจริง ของบัตรประชาชน และให้เป็นหน้าที่ ของสํานักทะเบียนกลางที่จะตรวจสอบ และแจงผล ทั้งนี้ ให้สามารถกระทําผานทาง วิธีการอิเล็กทรอนิกสได้ โดยไม่ถือวาเป็นการเปดเผยขอมูลลับ ตามกฎหมายวาด้วยการทะเบียนราษฎร การดําเนินการทางอิเล็กทรอนิกส ตามรางมาตรา 7 วรรคหนึ่ง ใชบังคับถึงการจายเงิน คาคําขออนุญาต คาธรรมเนียม ภาษีอากร คาปรับ กําหนดให้ในกรณีที่ประชาชนได้ยื่นคําขอหรือติดต่อ กับหนวยงานของรัฐ โดยใชวิธีการทางอิเล็กทรอนิกส การติดต่อหรือออกเอกสารหลักฐานใด ๆ ที่เกี่ยวของกับผู้นั้น ให้ทําโดยวิธีการทางอิเล็กทรอนิกส การชําระคาธรรมเนียม การออกใบอนุญาตและเอกสารอื่น ๆ และการจัดสงใบอนุญาตและเอกสารอื่น ๆ กําหนดให้ผู้รับอนุญาตต้องแสดงใบอนุญาตไวในที่เปดเผย ผู้รับอนุญาตจะแสดงใบอนุญาตนั้น โดยวิธีการทางอิเล็กทรอนิกสตามที่ผู้อนุญาตประกาศ กําหนดก็ได้ และผู้อนุญาตต้องเปดเผยขอมูลการอนุญาต ที่เป็นปจจุบันให้ประชาชนทั่วไปสามารถตรวจสอบผาน ชองทางอิเล็กทรอนิกสได้โดยสะดวก โดยไม่เสียคาใชจาย พระราชบัญญัติการบริหารงานและการให้บริการภาครัฐผานระบบดิจิทัล พ.ศ. 2562 การดําเนินการตามแผนฯ หามเรียกสําเนาเอกสาร การเปดเผยขอมูลเปดภาครัฐ จัดทําบริการในรูปแบบดิจิทัล ความมั่นคงปลอดภัย ในการใชระบบดิจิทัล และมาตรการ ปกปองคุมครองขอมูล การเชื่อมโยงและ แลกเปลี่ยนขอมูล ธรรมาภิบาลและ การดําเนินการตามมาตรฐาน ชองทางชําระเงินทางดิจิทัล ดําเนินการตามแผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัล และ ต้องจัดทําหรือปรับปรุงแผนปฏิบัติการให้ สอดคลอง รวมทั้งทบทวนแผนปฏิบัติการ ทั้งนี้ ต้องจัดให้มีการประเมินผลการดําเนินงาน ตามแผนปฎิบัติการ อยางนอยปละหนึ่งครั้ง จัดทําขอมูลที่ต้องเปดเผยตามกฎหมาย วาด้วยขอมูลขาวสารของราชการในรูปแบบ ขอมูลดิจิทัลต่อสาธารณะมาเปดเผย ที่ศูนยกลางขอมูลเปดภาครัฐ จัดให้มีมาตรการ หรือระบบรักษา ความมั่นคงปลอดภัยในการเขาสูบริการ ดิจิทัล และระบบปองกันภัย การคุกคามทางไซเบอร และมีการคุมครองขอมูลให้มี ความมั่นคงปลอดภัย และมิให้ขอมูล สวนบุคคลถูกละเมิด หามเรียกสําเนาเอกสารราชการ จากประชาชน ระบบพิสูจนยืนยันตัวตน ทางดิจิทัล จัดให้มีระบบพิสูจนยืนยันตัวตน ทางดิจิทัล นําระบบดิจิทัลเขามาปรับปรุงบริการ ของหนวยงานภาครัฐ เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพ ให้เกิด การบูรณาการขอมูลระหวาง หนวยงาน ให้ประชาชนสามารถ เขาถึงได้สะดวกยิ่งขึ้น จัดให้มีระบบการชําระเงินทางดิจิทัล ทักษะบุคลากรภาครัฐ จัดให้มีการพัฒนาทักษะ บุคลากรภาครัฐ ดําเนินการให้เป็นไปตามมาตรฐาน ขอกําหนด และหลักเกณฑและวิธีการ ที่คณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล กําหนด จัดให้มีการเชื่อมโยงและแลกเปลี่ยน ขอมูลระหวางกันตามที่หนวยงานรัฐ แห่งอื่นรองขอ และให้มีศูนยแลกเปลี่ยน ขอมูลกลางทําหน้าที่เป็นศูนยกลาง ในการแลกเปลี่ยนขอมูลดิจิทัลและ ทะเบียนดิจิทัลระหวางหนวยงาน ของรัฐ จัดทําธรรมาภิบาลขอมูลภาครัฐ ในระดับหนวยงาน 02 ความสอดคลองกับกฎหมายที่เกี่ยวของ แผน 3 ระดับ และเปาหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนแห่งสหประชาชาติ (SDGs) แผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัลมีความเกี่ยวของกับกฎหมายหลัก ได้แก (1) พระราชบัญญัติการบริหารงานและ การให้บริการภาครัฐผานระบบดิจิทัล พ.ศ. 2562 และ (2) พระราชบัญญัติการปฏิบัติราชการทางอิเล็กทรอนิกส พ.ศ. 2565 โดยมีสาระสําคัญดังต่อไปนี้ 7
การพัฒนารัฐบาลดิจิทัล ในป พ.ศ. 2566 - 2570 จําเป็นต้องพิจารณาการดําเนินงานดานรัฐบาลดิจิทัลใน ปจจุบัน เพื่อวิเคราะหหาชองวางการพัฒนา ปญหา อุปสรรคและโอกาส เพื่อยกระดับการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลให้สอดรับ กับบริบทที่เปลี่ยนแปลงอยางรวดเร็ว และสอดคลองตามเจตนารมยของพระราชบัญญัติการบริหารงานและการให้บริการ ภาครัฐผานระบบดิจิทัล พ.ศ.2562 โดยมีประเด็นสําคัญของการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลที่ต้องดําเนินการตามมาตราตางๆ ที่ระบุไวใน พ.ร.บ. ดังนี้ มาตรา 4 มุงเนนการบริหารงานภาครัฐและการจัดทําบริการสาธารณะในรูปแบบและชองทางดิจิทัลที่มีความสะดวก รวดเร็ว มีประสิทธิภาพ และตอบสนองต่อการให้บริการและการอํานวยความสะดวกแกประชาชน เป็นประเด็นสําคัญ ที่ภาครัฐต้องเรงดําเนินการเพื่อการเปลี่ยนผานสูการเป็นรัฐบาลดิจิทัล บนพื้นฐานความมั่นคงปลอดภัยและมีธรรมาภิบาล มาตรา 4 (1) การนําระบบดิจิทัลมาใชในการบริหารและการให้บริการของหนวยงานของรัฐ เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพ อยางคุมคาและเต็มศักยภาพ การดําเนินงานที่ผานมา จากการสํารวจระดับความพรอมรัฐบาลดิจิทัลหนวยงานภาครัฐของประเทศไทยที่ผานมา พบวา ภาพรวม ระดับความพรอมการพัฒนาดานดิจิทัลของหนวยงานภาครัฐมีการพัฒนาในทิศทางที่ดีขึ้น โดยหนวยงานของรัฐมี การพัฒนาบริการดิจิทัลเพิ่มมากขึ้น และมีสัดสวนบริการสําคัญของรัฐที่สามารถให้บริการแบบออนไลน ในป 2565 คิดเป็นรอยละ 72.71 เพิ่มสูงขึ้นจาก ป 2564 กวารอยละ 10 ปญหาจากการดําเนินงาน ถึงแมวาการพัฒนาบริการดิจิทัลมีการดําเนินการมาอยางต่อเนื่อง แต่ยังคงมีความทาทายที่สําคัญ ได้แก การบูรณาการของหนวยงานภาครัฐ การตอบสนองความต้องการและคาดหวังของประชาชน การลดทอนกระบวนการ หรือขั้นตอนที่ไม่จําเป็น การประยุกตใชเทคโนโลยีดิจิทัลกับกระบวนงานที่ใชระยะเวลาและเอกสารจํานวนมาก รวมถึง การกําหนดมาตรฐานการให้บริการของรัฐ ที่สามารถสงเสริมและผลักดันให้เกิดบริการของรัฐที่สะดวกสบาย และ ตอบโจทยแกผู้ใชบริการ แนวทางแกไข 1. การจัดทําชุดขอมูลหลัก (Master Data) ของหนวยงานตามมาตรฐานธรรมาภิบาลขอมูลภาครัฐ เพื่อให้ หนวยงานของรัฐแห่งอื่นสามารถเชื่อมโยงขอมูลได้ผาน API ที่ได้มาตรฐาน และมีขอมูลที่ถูกต้อง ทันสมัย สามารถนําไปใชงานโดยไม่ต้องจัดทําหรือเก็บขอมูลนั้นขึ้นใหม ซึ่งจะชวยลดความซ้ําซอนในการรองขอขอมูล จากประชาชนและลดปญหาการจัดเก็บขอมูลของหนวยงานที่มีความซ้ําซอนกัน เป็นการเพิ่มประสิทธิภาพ ในการดําเนินงานและการให้บริการดิจิทัล 2. การบูรณาการในการบริหารงานและการให้บริการระหวางหนวยงานของรัฐให้สามารถทํางานรวมกันได้ (Interoperability) โดยการปรับเปลี่ยนระบบงานให้อยู่ในรูปแบบดิจิทัลที่มีการเชื่อมโยงระบบงานและ การแลกเปลี่ยนขอมูลระหวางหนวยงานรัฐ ผานแพลตฟอรมกลางหรือโครงสรางพื้นฐานของการใชขอมูล รวมกัน โดยต้องมีการกําหนดนโยบายกลางที่สําคัญ อาทิ มาตรฐานขอมูล (Data Standard) ขอตกลง การใชเทมเพลตขอมูลรวมกัน (Template Data Sharing Agreement) และแนวทางการสราง API 8
(API Guidance) เพื่อกําหนดรูปแบบการจัดเก็บและคุณภาพของขอมูลภายใตหลักการของธรรมาภิบาล ขอมูลภาครัฐ รวมถึง ลดอุปสรรคทางเทคนิคดานความแตกตางของระบบ ให้หนวยงานสามารถทํางาน รวมกันบนแพลตฟอรมกลางเดียวกันได้ 3. การจัดให้มีโครงสรางพื้นฐาน/แพลตฟอรมกลาง (Infrastructure / Common Platform) หรือระบบ บริการกลาง (Common / Shared Service) ในรูปแบบ Microservice ที่หนวยงานของรัฐสามารถใชงาน รวมกัน และนําไปพัฒนาต่อยอดเป็นบริการสาธารณะตามภารกิจของหนวยงานได้ โดยหนวยงานกลาง เป็นผู้จัดหาหรือพัฒนาเพื่อให้บริการหนวยงานของรัฐในลักษณะบริการกลาง ซึ่งเป็นการบริหารงบประมาณ อยางคุมคาและกอให้เกิดมาตรฐานของระบบบริการ หนวยงานผู้รับผิดชอบ ▪ หนวยงานสวนกลาง ▪ หนวยงานของรัฐทุกหนวยงาน มาตรา 4 (2) มุงเนนให้มีการกําหนดมาตรฐาน หลักเกณฑ และวิธีการเกี่ยวกับระบบดิจิทัล โดยกําหนดให้หนวยงานภาครัฐมีการพัฒนามาตรฐาน หลักเกณฑและวิธีการเกี่ยวกับระบบดิจิทัล ที่จะเป็น การกําหนดแนวทางพื้นฐานสําหรับการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลของหนวยงานภาครัฐให้มีความสอดคลองกันและสามารถ เชื่อมโยงแลกเปลี่ยนขอมูลระหวางกัน มีความมั่นคงปลอดภัยและนาเชื่อถือ โดยมีการบูรณาการและสามารถทํางาน รวมกันอยางเป็นเอกภาพ เกิดการพัฒนาการบริการภาครัฐที่มีประสิทธิภาพ และนําไปสูการบริหารราชการและการบริการ ประชาชนแบบบูรณาการ รวมทั้งให้ประชาชนเขาถึงได้โดยสะดวก ทั้งนี้ มาตรฐานสําคัญในการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล ประกอบด้วย 1. มาตรฐานธรรมาภิบาลขอมูลภาครัฐ เพื่อเป็นแนวทางในการบริหารจัดการขอมูลให้มีคุณภาพ ถูกต้อง ครบถวน และเป็นปจจุบัน มีความมั่นคงปลอดภัยของขอมูล การรักษาความลับ การเขาถึงขอมูล และการรักษาความเป็น สวนบุคคล ตลอดจนสามารถแลกเปลี่ยนขอมูลกับหนวยงานของรัฐแห่งอื่นและนําไปประมวลผลต่อไปได้ เพื่อ ลดความซ้ําซอนของการจัดเก็บขอมูล รวมถึงสามารถเปดเผยต่อสาธารณะและนําขอมูลไปใชให้เกิดประโยชนได้ 2. มาตรฐานการเปดเผยขอมูลเปดภาครัฐ เพื่อกําหนดแนวทางในการจัดทําบัญชีขอมูล ระบุชุดขอมูล จัดระดับความสําคัญ จําแนกหมวดหมู่ จัดระดับชั้นขอมูลและกําหนดรูปแบบของชุดขอมูล รวมถึงการเชื่อมโยงชุดขอมูลเปดภาครัฐผาน ศูนยกลางขอมูลเปดภาครัฐ 3. มาตรฐานกระบวนการหรือการดําเนินงานทางดิจิทัล เพื่อกําหนดขั้นตอนการพัฒนาระบบบริการและบริหารจัดการ ภาครัฐ ให้มีความสอดคลองและสามารถเชื่อมโยงกันระหวางหนวยงานของรัฐแห่งอื่น เชน แนวปฏิบัติดานเอกสาร อิเล็กทรอนิกส (e-Document) และดานไปรษณียอิเล็กทรอนิกส (e-Mail) สําหรับการติดต่อราชการ เป็นตน รวมถึงแนวปฏิบัติในการพัฒนาจัดให้มีหรือนําระบบบริการกลาง (Common Services) ไปใชอํานวยความสะดวก ในการบริการประชาชน เชน ระบบการพิสูจนและยืนยันตัวตนทางดิจิทัล (มาตรา 12 (4)) 4. มาตรฐานการเชื่อมโยงและแลกเปลี่ยนขอมูลดิจิทัล เป็นกรอบการพัฒนาการเชื่อมโยงและแลกเปลี่ยนขอมูล ภาครัฐ ที่กําหนดรูปแบบขอมูล โปรโตคอล แนวทางการยืนยันตัวตน (Authentication) การให้ความยินยอมใช ขอมูล (Consent) การจัดเก็บบันทึกหลักฐานของการเชื่อมโยงแลกเปลี่ยนขอมูล รวมถึงขอกําหนดดานความเป็น สวนตัว (Privacy) และความมั่นคงปลอดภัย (Security) 9
-
มาตรฐานความมั่นคงปลอดภัยและความนาเชื่อถือ เพื่อกําหนดแนวทางการพัฒนาโครงสรางพื้นฐานและบริการดิจิทัล ให้มีการรักษาความมั่นคงปลอดภัยไซเบอร (Cybersecurity) และการคุมครองขอมูลสวนบุคคล (Privacy) การดําเนินงานที่ผานมา คณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลประกาศมาตรฐานในราชกิจจานุเบกษา จํานวน 4 ฉบับ ได้แก 1. ประกาศคณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล เรื่อง ธรรมาภิบาลขอมูลภาครัฐ 2. ประกาศคณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล เรื่อง มาตรฐานและหลักเกณฑการเปดเผยขอมูลเปดภาครัฐ ในรูปแบบขอมูลดิจิทัลต่อสาธารณะ 3. ประกาศคณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล เรื่อง มาตรฐานและหลักเกณฑการจัดทํากระบวนการและ การดําเนินงานทางดิจิทัลวาด้วยเรื่องการใชดิจิทัลไอดีสําหรับบริการภาครัฐ สําหรับบุคคลธรรมดาที่มี สัญชาติไทย (Digital ID) 4. ประกาศคณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล เรื่อง มาตรฐานและหลักเกณฑการเชื่อมโยงและแลกเปลี่ยน ขอมูลดิจิทัล วาด้วยเรื่อง กรอบแนวทางการพัฒนามาตรฐานการเชื่อมโยงและแลกเปลี่ยนขอมูลภาครัฐ โดยมีรายชื่อมาตรฐาน หลักเกณฑ และวิธีการเกี่ยวกับระบบดิจิทัลที่สําคัญปรากฏตามภาคผนวก 1 อยางไรก็ดี ถึงแมคณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลได้ประกาศมาตรฐาน จํานวน 4 ฉบับขางตน แต่มาตรฐานดังกลาวยังมิได้ถูกนําไปใชในหนวยงานภาครัฐอยางกวางขวางมากนัก ปญหาจากการดําเนินงาน 1. หนวยงานที่สนใจเป็นหนวยงานนํารองในการใชมาตรฐานมีไม่มากนัก จึงขาดกรณีตัวอยางการนํามาตรฐาน ไปประยุกตใชในการดําเนินงานที่ชัดเจนและเป็นรูปธรรม ทําให้ไม่สามารถขยายผลการใชมาตรฐานไปสู หนวยงานภาครัฐในวงกวางได้ 2. เทคโนโลยีเปลี่ยนแปลงเร็วขึ้น สงผลให้มาตรฐานมีขอมูลบางสวนที่ไม่ทันต่อเทคโนโลยีและบริบทที่ เปลี่ยนแปลงไป 3. เจ้าหน้าที่ภาครัฐขาดความรูความเขาใจเกี่ยวกับมาตรฐาน จึงไม่สามารถนําแนวปฏิบัติตามมาตรฐาน ไปใชดําเนินการในหนวยงานให้เป็นรูปธรรมได้ 4. ขาดมาตรฐานที่สําคัญตาม พ.ร.บ. กําหนด อาทิเชน มาตรฐานกระบวนการหรือการดําเนินงานทางดิจิทัล มาตรฐานความมั่นคงปลอดภัยและความนาเชื่อถือ แนวทางแกไข 1. สพร. ขอความรวมมือจากหนวยงานเครือขายหรือหนวยงานคู่ความรวมมือให้เป็นหนวยงานนํารอง 2. สพร. สงเสริมให้มีการจัดทํา Sandbox เพื่อทดสอบการใชมาตรฐานกอนการประกาศใชจริง เพื่อลดระยะ เวลา และผลกระทบที่อาจเกิดขึ้น อีกทั้งยังสามารถปรับเปลี่ยนมาตรฐานให้สอดคลองกับบริบทได้อยาง ทันทวงที 3. สถาบันพัฒนาบุคลากรภาครัฐดานดิจิทัลของ สพร. รวมกับหนวยงานสวนกลางที่เกี่ยวของพัฒนาหลักสูตร เพื่อยกระดับทักษะบุคลากรภาครัฐให้มีความรูความเขาใจดานมาตรฐานตาง ๆ ของรัฐบาลดิจิทัล 4. สพร. เรงกําหนดมาตรฐานกระบวนการหรือการดําเนินงานทางดิจิทัล และมาตรฐานความมั่นคงปลอดภัย และความนาเชื่อถือ เพื่อให้เป็นไปตามที่ พ.ร.บ. กําหนด 10
-
สพร. สรางเครื่องมือ เชน เครื่องมือประมวลผลอัตโนมัติสําหรับการประเมินความเสี่ยงเพื่อใชในการพิสูจน และยืนยันตัวตน สําหรับบริการภาครัฐ เพื่ออํานวยความสะดวกให้หนวยงานภาครัฐสามารถปฏิบัติตาม มาตรฐานตางๆ ได้งายมากยิ่งขึ้น มาตรฐานถือเป็นเพียงจุดเริ่มตนในการขับเคลื่อนรัฐบาลดิจิทัลของประเทศไทย ให้หนวยงานภาครัฐสามารถ ทํางานรวมกันได้ ดังนั้น การพัฒนามาตรฐานและหลักเกณฑตางๆ ยังคงจําเป็นต้องพัฒนา ปรับปรุงและดําเนินการ อยางต่อเนื่อง ให้สอดคลองกับสภาพแวดลอมเชิงดิจิทัลที่เปลี่ยนแปลงอยางรวดเร็ว อีกทั้ง เพื่อการสรางสมดุลของ การทํางานเชิงดิจิทัลของหนวยงานภาครัฐ ให้สามารถทํางานได้อยางคลองตัว ปลอดภัย และให้บริการประชาชน ได้อยางมีประสิทธิภาพบนการทํางานในมาตรฐานเดียวกัน หนวยงานผู้รับผิดชอบ ▪ สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล ▪ หนวยงานสวนกลางที่เกี่ยวของกับการพัฒนามาตรฐานดานดิจิทัล ▪ หนวนงานสวนกลางที่เกี่ยวของกับการพัฒนาหลักสูตรเพื่อยกระดับบุคลากรภาครัฐ มาตรา 4 (2) โครงสรางพื้นฐานดานดิจิทัล โดยกําหนดให้มีการพัฒนาโครงสรางพื้นฐานดานดิจิทัลที่จําเป็น ให้เป็นมาตรฐานสากล เพื่อสรางและพัฒนา กระบวนการทํางานของหนวยงานของรัฐให้มีความสอดคลองและมีการเชื่อมโยงและแลกเปลี่ยนขอมูลระหวางกัน รวมทั้ง มีความมั่นคงปลอดภัยและนาเชื่อถือ การดําเนินงานที่ผานมา หนวยงานของรัฐได้พัฒนาหรือจัดหาแพลตฟอรม/บริการหรือโครงสรางพื้นฐานดานอุปกรณ คอมพิวเตอรและ เครือขายขึ้นใชเองภายในแต่ละหนวยงาน ซึ่งต้องใชงบประมาณสูง ในขณะที่การจัดสรรงบประมาณดานดิจิทัลต่อ หนวยงานมีแนวโนมลดลง นอกจากนี้ ยังกอให้เกิดความแตกตางหลากหลายและไม่มีมาตรฐานกลางของระบบดิจิทัล ระหวางหนวยงานของรัฐ สงผลกระทบต่อการบูรณาการดานดิจิทัลภาครัฐที่ไม่สามารถดําเนินการหรือใชงานรวมกันได้ ปญหาจากการดําเนินงาน 1. ขาดการศึกษา วิเคราะหและพัฒนาแพลตฟอรม/บริการกลางหรือโครงสรางพื้นฐานกลางที่หนวยงานของรัฐ สวนใหญมีความจําเป็นต้องใชงาน สงผลให้หนวยงานจําเป็นต้องพัฒนาหรือจัดหาขึ้นใชเอง กอให้เกิด ขอแตกตางทางเทคนิคของแพลตฟอรมที่มีความหลากหลาย ไม่เป็นมาตรฐานเดียวกัน และไม่สามารถเชื่อมโยง แลกเปลี่ยนขอมูลหรือทํางานรวมกันระหวางหนวยงานได้ 2. ขาดการกําหนดมาตรฐาน หลักเกณฑหรือวิธีปฏิบัติการใชแพลตฟอรม/บริการกลางและโครงสรางพื้นฐานกลาง เพื่อใชเป็นแนวทางให้หนวยงานของรัฐนําไปปฏิบัติให้เป็นไปในทิศทางเดียวกัน แนวทางแกไข 1. วิเคราะหหาแพลตฟอรมและโครงสรางพื้นฐานที่สําคัญที่หนวยงานของรัฐสวนใหญมีความต้องการใช และกําหนดเป็นแพลตฟอรมและโครงสรางพื้นฐานกลางซึ่งจะเป็นองคประกอบสําคัญในกรอบการพัฒนา รัฐบาลดิจิทัล ซึ่งหนวยงานของรัฐสามารถใชงานรวมกันได้ภายใตมาตรฐานเดียวกันบนพื้นฐานความมั่นคง ปลอดภัยและนาเชื่อถือ โดยแพลตฟอรมกลางและโครงสรางพื้นฐานดานดิจิทัลที่สําคัญ ประกอบด้วย 11
• ศูนยกลางขอมูลเปดภาครัฐ (Data.go.th) • ศูนยแลกเปลี่ยนขอมูลกลางภาครัฐ (Government Data Exchange Center หรือ GDX) • แพลตฟอรมกลางที่อํานวยความสะดวกแกประชาชน ภาคธุรกิจ และชาวตางชาติ ในการเขาถึง และรับบริการจากหนวยงานภาครัฐ ได้แก ระบบพอรทัลกลางเพื่อประชาชน (Citizen Portal) ระบบศูนยกลางบริการภาครัฐเพื่อภาคธุรกิจ (Business Portal หรือ Biz Portal) ระบบพอรทัลบริการ เพื่อชาวตางชาติ (Foreigner Portal) • ระบบเครือขายสื่อสารขอมูลเชื่อมโยงหนวยงานภาครัฐ (Government Information Network : GIN) • การพัฒนาดานความมั่นคงของโครงสรางพื้นฐานดิจิทัลภาครัฐ (DG-LINK) • ระบบคลาวดกลางภาครัฐ (GDCC) 2. วิเคราะหความต้องการระบบบริการที่หนวยงานของรัฐสวนใหญมีความต้องการใช โดยหนวยงานกลางที่ เกี่ยวของดําเนินการพัฒนาระบบบริการดังกลาวและกําหนดเป็นบริการกลาง (Common / Shared Service) ในรูปแบบ Microservice เชน ระบบการชําระเงินทางดิจิทัล (มาตรา 12 (3)) และระบบการพิสูจนและ ยืนยันตัวตนทางดิจิทัล (มาตรา 12 (4)) เป็นตน ซึ่งจะเป็นองคประกอบสําคัญในกรอบการพัฒนารัฐบาล ดิจิทัล เพื่อให้หนวยงานของรัฐสามารถนําไปใชหรือต่อยอดเป็นบริการภาครัฐตามภารกิจของหนวยงาน โดยระบบบริการกลางดิจิทัลที่สําคัญ ประกอบด้วย • ระบบพิสูจนยืนยันตัวตนดานดิจิทัล (Digital ID) • ระบบลงทะเบียนอิเล็กทรอนิกสกลางเพื่อรับสิทธิสวัสดิการตางๆ • ระบบการแจงเตือนขาวสารหรือสิทธิสวัสดิการของประชาชน • ระบบการลงลายมือชื่ออิเล็กทรอนิกส (e-Signature) • ระบบชําระเงินอิเล็กทรอนิกส (e-Payment) • ระบบการรับรองสิทธิ์ทางอิเล็กทรอนิกส (e-Certificate) • ระบบการติดตามและแจงเตือน (Tracking and Notification) • ระบบสนับสนุนการให้บริการผานระบบดิจิทัล (Digital Service Microservices) • ระบบสารบรรณกลางอิเล็กทรอนิกสสําหรับหนวยงานภาครัฐ (Saraban as a Service) • ระบบสื่อสารแบบรวมศูนย (Unified Communication) 3. สพร. และหนวยงานกลางที่เกี่ยวของกําหนดมาตรฐาน หลักเกณฑหรือวิธีปฏิบัติการใชแพลตฟอรม /บริการกลาง และโครงสรางพื้นฐานกลาง และเสนอต่อคณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลพิจารณาประกาศ เป็นแนวทางให้หนวยงานของรัฐดําเนินการปฏิบัติให้สอดคลองกัน 4. หนวยงานกลางผู้พัฒนาแพลตฟอรม/บริการกลางและโครงสรางพื้นฐานเผยแพรและผลักดัน ให้หนวยงานของรัฐใชงานแพลตฟอรม/บริการกลางและโครงสรางพื้นฐานกลางที่ได้มีการพัฒนาขึ้นแล้ว เชน ศูนยกลางขอมูลเปดภาครัฐ ศูนยแลกเปลี่ยนขอมูลกลางภาครัฐ หรือระบบคลาวดกลางภาครัฐ เพื่อนํา ไปใชงานให้บริการประชาชนตามภารกิจของหนวยงาน 12
หนวยงานผู้รับผิดชอบ ▪ กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม ▪ กรมบัญชีกลาง ▪ สํานักงานคณะกรรมการการรักษาความมั่นคงปลอดภัยไซเบอรแห่งชาติ ▪ สํานักงานคณะกรรมการคุมครองขอมูลสวนบุคคล ▪ สํานักงานคณะกรรมการดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ▪ สํานักงานพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส ▪ สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล มาตรา 4 (3) และ มาตรา 12 (5) มุงเนนการรักษาความมั่นคงปลอดภัยในการใชระบบดิจิทัล โดยกําหนดให้มีการดําเนินการดังนี้ 1. การสรางและพัฒนามาตรการหรือระบบรักษาความมั่นคงปลอดภัยในการเขาสูบริการดิจิทัลของหนวยงานของรัฐ โดยอยางนอยต้องจัดให้มีระบบปองกันหรือรับมือภัยคุกคามหรือความเสี่ยงทางไซเบอรตามกฎหมายวาด้วยการรักษา ความมั่นคงปลอดภัยไซเบอร 2. การสรางและพัฒนามาตรการปกปองคุมครองขอมูลที่อาจกระทบถึงความมั่นคงหรือความเป็นสวนตัวของประชาชน ที่มีความพรอมใชและนาเชื่อถือ การดําเนินงานที่ผานมา หนวยงานของรัฐมีการดําเนินการตามกรอบมาตรฐานดานการรักษาความมั่นคงปลอดภัยไซเบอร (Cybersecurity) เพิ่มสูงขึ้น แต่ยังไม่สมบูรณหรือไม่ครอบคลุมทุกระบบ จากผลสํารวจระดับความพรอมการพัฒนา รัฐบาลดิจิทัลที่ผานมา พบวา หนวยงานสวนใหญได้มีการดําเนินการดานการรักษาความปลอดภัยของเว็บไซต์ และ การควบคุมการเขาถึงขอมูลแล้ว แต่ในดานการเขารหัสขอมูลเพื่อปองกันขอมูลรั่วไหลนั้น (Encryption) ยังมี การดําเนินการที่คอนขางนอย นอกจากนี้ หนวยงานของรัฐสวนใหญยังขาดการดําเนินการดานการคุมครองขอมูล สวนบุคคล หรือมีการดําเนินการแล้วแต่ยังไม่เสร็จสมบูรณ ปญหาจากการดําเนินงาน 1. การขาดแคลนอุปกรณหรือโปรแกรมรักษาความปลอดภัยไซเบอร ที่จําเป็นต้องปรับปรุงหรือทดแทนตาม อายุการใชงาน รวมถึงการปรับระดับหนวยงานสูความเป็นดิจิทัลมากขึ้น ที่ทําให้เกิดความต้องการอุปกรณ โครงสรางพื้นฐานที่เพิ่มมากขึ้นตามไปด้วย 2. บุคลากรภาครัฐขาดความรู ความเขาใจและทักษะดานการรักษาความมั่นคงปลอดภัยไซเบอร และดานการ คุมครองขอมูลสวนบุคคล แนวทางแกไข 1. หนวยงานกลางพัฒนาหรือจัดให้มีโครงสรางพื้นฐานกลางภาครัฐที่มีการรักษาความมั่นคงปลอดภัยไซเบอร และกําหนดเป็นองคประกอบสําคัญในกรอบการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล เพื่อให้หนวยงานของรัฐทั่วไป สามารถใชงาน โดยจะชวยลดภาระความต้องการอุปกรณและบุคลากรในการดูแลรักษาความมั่นคง ปลอดภัยของระบบดิจิทัลจากหนวยงานของรัฐ 2. สงเสริมและสนับสนุนให้บุคลากรภาครัฐได้รับการพัฒนาทักษะควบคู่ไปกับการให้ความรูดานกฎหมาย การรักษาความมั่นคงปลอดภัยไซเบอร (Cybersecurity) และกฎหมายการคุมครองขอมูลสวนบุคคล (PDPA) 13
มาตรา 7 (2) และ มาตรา 8 มุงให้เกิดธรรมาภิบาลขอมูลและการจัดทําขอมูลให้อยู่ในรูปแบบขอมูลดิจิทัล โดยกําหนดให้หนวยงานภาครัฐจัดทําขอมูลให้อยู่ในรูปแบบดิจิทัลและเป็นมาตรฐานเดียวกันตามหลักธรรมาภิบาล ขอมูล เพื่อให้การบริหารจัดการและการบูรณาการขอมูลภาครัฐมีความสอดคลอง และสามารถเชื่อมโยงเขาด้วยกัน อยางมั่นคงปลอดภัย อันจะนําไปสูการพัฒนาระบบขอมูลที่สําคัญของภาครัฐ และเพิ่มประสิทธิภาพบริการดิจิทัลใน การอํานวยความสะดวกให้แกประชาชน รวมถึงการพัฒนาศูนยกลางขอมูลเปดภาครัฐเพื่อให้ประชาชนสามารถเขาถึง และใชประโยชนได้อยางมีประสิทธิภาพ และสรางการมีสวนรวมของทุกภาคสวน โดยไม่ละเมิดขอมูลสวนบุคคล ซึ่งได้ กําหนดหลักเกณฑขั้นต่ําในการจัดทําธรรมาภิบาลขอมูลภาครัฐ ไวดังนี้ 1. การกําหนดสิทธิ หน้าที่ และความรับผิดชอบของผู้ซึ่งมีหน้าที่เกี่ยวของกับการบริหารจัดการขอมูลของหนวยงาน 2. การวางแผนการดําเนินงาน การปฏิบัติตามแผนการดําเนินงาน การตรวจสอบและการรายงานผลการดําเนินงาน และการปรับปรุงแผนการดําเนินงานอยางต่อเนื่อง เพื่อให้ระบบบริหารและกระบวนการจัดการขอมูลมีประสิทธิภาพ สามารถเชื่อมโยง แลกเปลี่ยน และบูรณาการขอมูลระหวางกันทั้งภายในและภายนอกหนวยงาน และคุมครองขอมูล ให้มีประสิทธิภาพ 3. การกําหนดมาตรการควบคุมและพัฒนาคุณภาพขอมูล เพื่อให้ขอมูลมีความถูกต้อง ครบถวน เป็นปจจุบัน มั่นคง ปลอดภัย และไม่ถูกละเมิดความเป็นสวนบุคคล รวมทั้งสามารถเชื่อมโยงแลกเปลี่ยน บูรณาการ และใชประโยชน ได้อยางมีประสิทธิภาพ 4. การวัดผลการบริหารจัดการขอมูล โดยอยางนอยประกอบด้วย การประเมินความพรอมของธรรมาภิบาลขอมูล ภาครัฐในระดับหนวยงาน การประเมินคุณภาพขอมูล และการประเมินความมั่นคงปลอดภัยของขอมูล 5. การจําแนกหมวดหมู่ของขอมูล เพื่อกําหนดนโยบายขอมูลหรือกฎเกณฑเกี่ยวกับผู้มีสิทธิเขาถึงและใชประโยชน จากขอมูลตางๆ ภายในหนวยงาน สําหรับผู้ที่มีหน้าที่เกี่ยวของให้ปฏิบัติตามนโยบายหรือกฎเกณฑได้อยางถูกต้อง และสอดคลองตามกฎหมายที่เกี่ยวของ อันจะนําไปสูการบริหารจัดการขอมูลภาครัฐอยางเป็นระบบ 6. การจัดทําคําอธิบายชุดขอมูลดิจิทัลของภาครัฐและบัญชีขอมูลให้มีความถูกต้อง ครบถวน และเป็นปจจุบัน สําหรับหนวยงานของรัฐต้องจัดทําธรรมาภิบาลขอมูลภาครัฐในระดับหนวยงานตามธรรมาภิบาลขอมูล ภาครัฐ พรอมดําเนินการลําดับแรก คือ การจัดทําขอมูลตามภารกิจให้อยู่ในรูปแบบขอมูลดิจิทัล โดยเป็นขอมูลที่มี ความสมบูรณ เชื่อถือได้ และสามารถใชได้อยางมีประสิทธิภาพ มีความถูกต้องและเป็นปจจุบัน พรอมให้หนวยงานของ รัฐเชื่อมโยงขอมูลและใชประโยชนรวมกันได้ ในกรณีที่หนวยงานได้มาซึ่งขอมูลสวนบุคคลหรือมีขอมูลสวนบุคคลอยู่ใน ครอบครอง หากหนวยงานรัฐแห่งอื่นจะใชขอมูลดังกลาวเพื่อประโยชนในการบริหารราชการแผนดิน ให้หนวยงาน สามารถขอเชื่อมโยงและแลกเปลี่ยนขอมูลสวนบุคคลจากหนวยงานของรัฐที่ครอบครองเพื่อนํามาวิเคราะหหรือ ประมวลผลได้ และลําดับถัดมา คือ การจัดทํากระบวนการหรือการดําเนินงานทางดิจิทัลเพื่อการบริหารราชการแผนดิน และการให้บริการประชาชน โดยกระบวนการหรือการดําเนินงานทางดิจิทัลนั้นต้องทํางานรวมกันได้ตามมาตรฐาน ขอกําหนด และหลักเกณฑที่คณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลกําหนด เพื่อให้มีความสอดคลองและเชื่อมโยงระหวาง หนวยงานของรัฐแห่งอื่นได้ โดยมุงเนนถึงการอํานวยความสะดวกและการเขาถึงของประชาชนที่เป็นไปตามมาตรฐาน และมีการบูรณาการขอมูลระหวางหนวยงานของรัฐเป็นสําคัญ หนวยงานผู้รับผิดชอบ ▪ กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม ▪ สํานักงานคณะกรรมการการรักษาความมั่นคงปลอดภัยไซเบอรแห่งชาติ ▪ สํานักงานคณะกรรมการคุมครองขอมูลสวนบุคคล ▪ สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล 14
การดําเนินงานที่ผานมา 1. คณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลได้ออกประกาศคณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล เรื่อง ธรรมาภิบาล ขอมูลภาครัฐ ลงราชกิจจานุเบกษา 2. หนวยงานของรัฐบางหนวยงานมีการจัดทําธรรมาภิบาลขอมูลภาครัฐเสร็จเรียบรอยแล้ว 3. สถาบันพัฒนาบุคลากรภาครัฐดานดิจิทัลของ สพร. จัดอบรมหลักสูตรดานธรรมาภิบาลขอมูลเพื่อยกระดับ ทักษะบุคลากรภาครัฐ 4. สพร. จัดตั้งทีมที่ปรึกษาเพื่อเป็นพี่เลี้ยงในการสรางความเขาใจในการจัดทําธรรมาภิบาลขอมูลภาครัฐให้กับ หนวยงานของรัฐ ทั้งนี้ หนวยงานสวนใหญรับทราบถึงเรื่องธรรมาภิบาลขอมูลภาครัฐ แต่ในแงของการตระหนักถึงความสําคัญ และการนําไปปฏิบัติยังมีไม่มากนัก โดยผลสํารวจระดับความพรอมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล พบวา หนวยงานสวนใหญ มีการรับรูเกี่ยวกับธรรมาภิบาลขอมูลสูงขึ้นอยางต่อเนื่อง แต่จํานวนหนวยงานที่ได้ดําเนินการแล้วเสร็จ และประกาศ ใชมีสัดสวนที่คอนขางนอย โดยเฉพาะในเรื่องของการกําหนดรายชื่อชุดขอมูลและปรับปรุงขอมูล เพื่อนําไปใชในการ แลกเปลี่ยนขอมูล การจัดทําบัญชีรายชื่อขอมูล และการกําหนดมาตรการหรือกระบวนการตรวจสอบขอมูล ปญหาจากการดําเนินงาน 1. กรอบธรรมาภิบาลขอมูลมีเนื้อหาที่เขาใจได้ยาก ทําให้หนวยงานภาครัฐไม่สามารถนําไปปฏิบัติให้เกิดผล อยางเป็นรูปธรรมได้ 2. บุคลากรขาดความรูความเขาใจเกี่ยวกับกรอบธรรมาภิบาลขอมูล ทําให้เจ้าหน้าที่ไม่สามารถดําเนินการ ตามแนวปฏิบัติของกรอบธรรมาภิบาลขอมูลได้ 3. นโยบายเกี่ยวกับการจัดทําธรรมาภิบาลขอมูลและการจัดทําขอมูลให้อยู่ในรูปแบบขอมูลดิจิทัลในระดับ หนวยงานไม่ชัดเจน สงผลให้ผู้ปฏิบัติไม่สามารถดําเนินการตามกรอบธรรมาภิบาลขอมูลภาครัฐได้อยางเต็มที่ แนวทางแกไข 1. สพร. ดําเนินการพัฒนา/ปรับปรุงมาตรฐานธรรมาภิบาลขอมูลอยางต่อเนื่อง และเสนอต่อคณะกรรมการ พัฒนารัฐบาลดิจิทัลเพื่อพิจารณาประกาศธรรมาภิบาลขอมูลภาครัฐให้เป็นหลักการและแนวทางในการดําเนิน การให้หนวยงานภาครัฐ พรอมทั้งกําหนดนโยบายในกรณีหนวยงานของรัฐจะจัดทําขอมูลดิจิทัล และหากมี หนวยงานของรัฐแห่งอื่นซึ่งมีหน้าที่และอํานาจจัดทําหรือรวบรวมขอมูลดิจิทัลแล้วไม่วาทั้งหมดหรือบางสวน ให้หนวยงานของรัฐดังกลาวจัดให้มีการเชื่อมโยงและแลกเปลี่ยนขอมูลดิจิทัล โดยไม่จําเป็นต้องจัดทําขอมูล ขึ้นใหม 2. สพร. จัดทําคู่มือประกอบการดําเนินงานดานธรรมาภิบาลขอมูลที่หนวยงานของรัฐสามารถนําไปปฏิบัติได้จริง พรอมทั้งจัดให้มีเครื่องมือหรือมาตรการอํานวยความสะดวกให้กับหนวยงานเพื่อสงเสริมให้เกิด การจัดทําธรรมาภิบาลขอมูลภาครัฐในระดับหนวยงานมากยิ่งขึ้น 3. สพร. ปรับปรุงเนื้อหามาตรฐานให้เขาใจได้งายมากขึ้น เชน เพิ่มตัวอยาง ปรับปรุงเนื้อหาให้ทันสมัย ปรับเปลี่ยนรูปแบบการนําเสนอให้มีความชัดเจนและจัดทําขั้นตอนสําหรับหนวยงานที่เริ่มตนจัดทําธรรมาภิบาล ขอมูลในหนวยงาน รวมถึงจัดทําแนวทางโดยใชขั้นตอนที่สังเคราะหขึ้นเป็นกรณีตัวอยาง เป็นตน 15
-
สถาบันพัฒนาบุคลากรภาครัฐดานดิจิทัลของ สพร. รวมกับหนวยงานสวนกลางที่เกี่ยวของพัฒนาหลักสูตร เพื่อยกระดับทักษะบุคลากรภาครัฐให้มีความรูความเขาในดานธรรมาภิบาลขอมูล ตั้งแต่ในเรื่องของ การจัดตั้งทีมบริกรขอมูล การกําหนดรายชื่อชุดขอมูลและปรับปรุงขอมูล การกําหนดนโยบายการเขาถึง การจัดทําบัญชีรายชื่อขอมูล การประกาศบัญชีรายชื่อขอมูลกลาง ไปจนถึงการกําหนดมาตรการหรือ กระบวนการตรวจสอบขอมูล 5. สพร. รวมกับหนวยงานสวนกลางที่เกี่ยวของกําหนดรายชื่อชุดขอมูลสําคัญที่ต้องเรงดําเนินการจัดทําให้ เป็นไปตามธรรมาภิบาลขอมูล และเสนอต่อคณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล เพื่อใชในการเปดเผยขอมูล และรองรับการเชื่อมโยงแลกเปลี่ยนขอมูลระหวางหนวยงานและการพัฒนาระบบบริหารจัดการและ การบริการดิจิทัลสาธารณะได้ ดังนั้น การขับเคลื่อนดานธรรมาภิบาลขอมูลของหนวยงานภาครัฐยังคงต้องขับเคลื่อนอยางต่อเนื่อง เพื่อให้ เกิดประสิทธิภาพการทํางานสูงสุด สงผลให้เกิดการให้บริการที่มีประสิทธิภาพแกประชาชน ทั้งจากการทบทวนแผนงาน ดําเนินการ การขับเคลื่อนสรางความรูความเขาใจ และเตรียมแนวปฏิบัติที่งายต่อการดําเนินการให้กับหนวยงานภาครัฐ นําไปประยุกตใช พรอมการประเมินผลอยางต่อเนื่องอยางนอยปละ 1 ครั้ง โดยใชกลไกของคณะกรรมการพัฒนารัฐบาล ดิจิทัลในการกําหนดทิศทางการขับเคลื่อน และการกําหนดรูปแบบกฎระเบียบตางๆ เพื่อให้ธรรมาภิบาลขอมูลภาครัฐ สามารถเกิดขึ้นได้จริงและมีประสิทธิภาพสูง ทําให้หนวยงานสามารถเชื่อมโยงขอมูลรวมกันได้ โดยไม่จําเป็นต้องจัดทํา หรือรองขอขอมูลที่มีอยู่เดิม หนวยงานผู้รับผิดชอบ ▪ สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล และหนวยงานของรัฐทุกหนวยงาน มาตรา 7 (5) การจัดให้มีหรือปรับปรุงกฎหมาย โดยกําหนดให้มีการศึกษาปรับปรุงกฎหมายที่เกี่ยวของ เพื่อให้เป็นไปตามแนวทางของการพัฒนารัฐบาล ดิจิทัล และเสนอต่อผู้รักษากฎหมายเพื่อพิจารณายกเวนหรือลดคาธรรมเนียม และคาบริการ ฯลฯ การดําเนินงานที่ผานมา 1. บัญญัติพระราชบัญญัติการบริหารงานและการให้บริการภาครัฐผานระบบดิจิทัล พ.ศ. 2562 ถือเป็นกลไก สําคัญในการแกไขประเด็นที่ติดขัดในดานขอกฎหมายของหนวยงานภาครัฐ 2. บัญญัติกฎหมายที่เกี่ยวของกับสภาพแวดลอมเชิงดิจิทัลทั้งหมด เชน พระราชบัญญัติการปฏิบัติราชการ ทางอิเล็กทรอนิกส พ.ศ. 2565 และพระราชบัญญัติคุมครองขอมูลสวนบุคคล พ.ศ. 2562 เป็นตน 3. เผยแพรประชาสัมพันธ พ.ร.บ. ดานการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลให้กับหนวยงานภาครัฐ เพื่อสรางความตระหนักรู และกระตุนให้เกิดการเปลี่ยนแปลง ปญหาจากการดําเนินงาน ขอติดขัดดานกฎหมายและกฎระเบียบถือเป็นปญหาสําคัญที่ทําให้ไม่สามารถพัฒนารัฐบาลดิจิทัลได้ อยางกาวกระโดด ซึ่งเกิดจากการไม่ปรับปรุงกฎหมายและกฎระเบียบของหนวยงานให้เอื้อต่อการดําเนินงานดานดิจิทัล โดยมีรายละเอียดดังนี้ 1. กฎหมายและกฎระเบียบของหนวยงานไม่สอดคลองกับกฎหมายระดับชาติ ที่เอื้อให้เกิดการทํางานภายใต สภาพแวดลอมเชิงดิจิทัล 2. กฎหมายหลักของประเทศยังไม่สอดรับกับสถานการณการเปลี่ยนแปลงในยุคดิจิทัลได้อยางมีประสิทธิภาพ 16
-
การขาดความรวมมือของหนวยงานภาครัฐในการรวมกันแกไขกฎหมาย กฎระเบียบ พรอมทั้งขาด การสรางความเขาใจในขอกฎหมายเชิงบูรณาการ 4. บุคลากรภาครัฐ ยังคงปฏิบัติงานในรูปแบบเดิม ซึ่งไม่สอดรับกับการเปลี่ยนแปลงทั้งดานการบริหารงาน และการให้บริการดิจิทัล แนวทางแกไข 1. หนวยงานภาครัฐจําเป็นต้องตระหนักถึงความสําคัญของเทคโนโลยี และศึกษาทําความเขาใจเกี่ยวกับกฎหมาย กฎระเบียบของตนเองที่เป็นอุปสรรคต่อการพัฒนางานดานการบริหารและการให้บริการตามหลักของรัฐบาล ดิจิทัล 2. หนวยงานภาครัฐศึกษาทําความเขาใจกฎหมายระดับชาติที่เกี่ยวของกับดิจิทัล เชน พระราชบัญญัติการ บริหารงานและการให้บริการภาครัฐผานระบบดิจิทัล พ.ศ.2562 พระราชบัญญัติการปฏิบัติราชการทาง อิเล็กทรอนิกส พ.ศ.2565 เป็นตน 3. คนหาชองโหวของการดําเนินงานดานกฎหมายในปจจุบันของหนวยงานตนเอง โดยอางอิงการทํางานให้ สอดรับกับกฎหมายและกฎระเบียบระดับชาติ 4. หนวยงานภาครัฐดําเนินการปรับปรุง ปรับเปลี่ยน กฎระเบียบของหนวยงานให้สอดคลองกับกฎหมาย ระดับชาติ 5. หนวยงานภาครัฐมุงสรางความรวมมือกับหนวยงานภาคีในการปรับปรุงกฎหมาย กฎระเบียบที่ใชรวมกัน ให้เป็นปจจุบันและสอดรับบริบทดิจิทัล เพื่อสรางการทํางานเชิงบูรณาการขามหนวยงาน 6. สรางความตระหนักรูให้กับบุคลากรในหนวยงาน ในการทํางานภายใตสภาพแวดลอมของกฎหมาย กฎ ระเบียบที่เปลี่ยนแปลง 7. หนวยงานกลางดําเนินการศึกษาและปรับเปลี่ยนกฎหมายที่เกี่ยวของกับรัฐบาลดิจิทัลให้เป็นปจจุบัน ดังนั้น การปรับปรุงแกไขกฎหมายจึงเป็นอีกสวนสําคัญในการขับเคลื่อนการเป็นรัฐบาลดิจิทัล โดยทุกหนวย งานภาครัฐมีความจําเป็นต้องเรงทบทวน ปรับปรุงกระบวนการ กฎระเบียบ รวมถึงการแกไขกฎหมายที่เป็นอุปสรรค ต่อการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล หรืออาจจําเป็นต้องบัญญัติกฎหมายใหมเพื่อชวยอํานวยความสะดวกในการพัฒนารัฐบาล ดิจิทัล ควบคู่ไปกับการพัฒนาศักยภาพเจ้าหน้าที่ภาครัฐให้สามารถตีความและใชกฎหมายได้อยางถูกต้อง เพื่อให้ การพัฒนารัฐบาลดิจิทัลเป็นไปได้อยางต่อเนื่องและคงไวซึ่งการให้บริการที่มีประสิทธิภาพ หนวยงานผู้รับผิดชอบ ▪ สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา ▪ สํานักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ ▪ สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล 17
มาตรา 12 มุงเนนการบริหารงานและการให้บริการภาครัฐผานระบบดิจิทัล เพื่อให้บรรลุตามวัตถุประสงคของ พ.ร.บ. โดยให้หนวยงานของรัฐจัดทําธรรมาภิบาลขอมูลภาครัฐในระดับหนวยงาน และกําหนดให้มีการดําเนินการดังนี้ มาตรา 12 (1) จัดทําขอมูลตามภารกิจให้อยู่ในรูปแบบขอมูลดิจิทัล ที่มีความสมบูรณ มีคุณภาพ เชื่อถือได้ มีความถูกต้อง และเป็นปจจุบัน สามารถแลกเปลี่ยนกับหนวยงานของรัฐแห่งอื่นและนําไปประมวลผลต่อได้ การดําเนินงานที่ผานมา คณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลได้มีประกาศคณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล เรื่อง ธรรมาภิบาลขอมูล ภาครัฐ เพื่อเป็นแนวทางให้หนวยงานรัฐจัดทําขอมูลให้อยู่ในรูปแบบดิจิทัลและเป็นมาตรฐานเดียวกัน จากผลสํารวจระดับ ความพรอมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล พบวา หนวยงานสวนใหญมีการรับรูเกี่ยวกับธรรมาภิบาลขอมูล แต่ยังขาดการนําไป ปฏิบัติให้เกิดผลเป็นรูปธรรม โดยเฉพาะในเรื่องของการกําหนดรายชื่อชุดขอมูลหลักที่สําคัญและการปรับปรุงขอมูล เพื่อนําไปใชในการแลกเปลี่ยนขอมูล การจัดทําบัญชีรายชื่อขอมูล และการกําหนดมาตรการหรือกระบวนการ ตรวจสอบขอมูล ปญหาจากการดําเนินงาน 1. ขอมูลหลัก (Master Data) ของหนวยงานยังไม่ถูกจัดทําให้อยู่ในรูปแบบดิจิทัลตามหลักธรรมาภิบาลขอมูล หรือเป็นขอมูลอิเล็กทรอนิกสแต่ไม่สามารถอานได้ด้วยเครื่อง (Machine Readable) และไม่สามารถนําไป ประมวลผลหรือเชื่อมโยงให้หนวยงานอื่นนําไปใชต่อได้ ตลอดจนการขาดการดูแลปรับปรุงขอมูลให้มี ความถูกต้องและเป็นปจจุบัน 2. บุคลากรภาครัฐขาดความรูความเขาใจดานธรรมาภิบาลขอมูลภาครัฐและการจัดทําขอมูลให้อยู่ในรูปแบบ ขอมูลดิจิทัล แนวทางแกไข 1. สพร. ดําเนินการศึกษา และกําหนดรายชื่อชุดขอหลักที่สําคัญ (Master Data) และชื่อหนวยงานเจ้าของขอมูล เพืิ่อให้มีการเปดเผยเชื่อมโยงผานศูนยแลกเปลี่ยนขอมูลกลางภาครัฐ และให้หนวยงานอื่นนําไปใชต่อได้ 2. หนวยงานของรัฐจัดทําขอมูลหลักของหนวยงานให้เป็นตามธรรมาภิบาลขอมูลภาครัฐ พรอมทั้งปรับปรุง ขอมูลให้มีความถูกต้องและเป็นปจจุบัน ตามแนวทางการดําเนินการที่อธิบายไวในมาตรา 8 ธรรมาภิบาลขอมูล ภาครัฐ 3. สพร. พัฒนา/ปรับปรุงมาตรฐาน หลักเกณฑและแนวทางการปฏิบัติงานดานธรรมาภิบาลขอมูลภาครัฐ ตามที่คณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลกําหนด 4. การฝกอบรมทักษะบุคลากรภาครัฐให้มีความรูความเขาใจดานธรรมาภิบาลขอมูล ตั้งแต่ในเรื่องของการจัดตั้ง ทีมบริกรขอมูล การกําหนดรายชื่อชุดขอมูลและปรับปรุงขอมูล การกําหนดนนโยบายการเขาถึง การจัดทํา บัญชีรายชื่อขอมูล การประกาศบัญชีรายชื่อขอมูลกลาง ไปจนถึงการกําหนดมาตรการหรือกระบวนการ ตรวจสอบขอมูล หนวยงานผู้รับผิดชอบ ▪ สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล และหนวยงานของรัฐทุกหนวยงาน 18
มาตรา 12 (2) จัดทํากระบวนการหรือการดําเนินงานทางดิจิทัล โดย กําหนดให้มีการดําเนินการ ดังนี้ 1. คณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลกําหนดมาตรฐานและหลักเกณฑกระบวนการหรือการดําเนินการทางดิจิทัล 2. หนวยงานของรัฐจัดทํากระบวนการหรือการดําเนินงานทางดิจิทัลเพื่อการบริหารราชการแผนดินและการให้บริการ ประชาชน ที่สามารถทํางานรวมกันได้ โดยมุงเนนการอํานวยความสะดวกและการเขาถึงบริการของประชาชน การดําเนินงานที่ผานมา หนวยงานของรัฐมีการพัฒนาบริการดิจิทัลสําหรับประชาชนและภาคธุรกิจเพิ่มมากขึ้น แต่การยกระดับ กระบวนการทํางานหรือบริการให้เป็นดิจิทัลแบบเบ็ดเสร็จครบบวงจรยังไม่ครบถวนสมบูรณ มีขั้นตอนการดําเนินงาน ที่ซับซอน และยังมีการรองขอเอกสารหลักฐานในรูปแบบกระดาษ นอกจากนี้ ยังขาดการบูรณาการระบบงานระหวาง หนวยงาน สงผลให้ประชาชนและภาคธุรกิจไม่ได้รับความสะดวก รวมทั้งเสียเวลาและคาใชจายโดยไม่จําเป็น ปญหาจากการดําเนินงาน 1. กระบวนการทํางานและให้บริการของหนวยงานรัฐมีความซับซอน และไม่สอดคลองกับการดําเนินชีวิต ของประชาชนและการประกอบธุรกิจในปจจุบันที่พึ่งพาเทคโนโลยีดิจิทัลมากขึ้น รวมถึงมีการใชเอกสารหรือ สําเนาเอกสารในรูปแบบกระดาษจํานวนมาก 2. หนวยงานที่จัดทําขอมูลหลักไม่มีการเปดให้หนวยงานของรัฐอื่นเชื่อมโยงขอมูล และการขาดการบูรณาการ ขอมูลระหวางหนวยงาน สงผลให้เกิดการขอขอมูลหรือเอกสารที่ซ้ําซอนจากประชาชน และมีการจัดเก็บ ขอมูลเดียวกันไวในหลายหนวยงาน 3. หนวยงานของรัฐไม่มีแนวทางปฏิบัติกลางในการพัฒนากระบวนการทํางานหรือบริการสาธารณะให้อยู่ในแบบ ดิจิทัลที่ครบวงจรตั้งแต่ตนจนจบกระบวนงาน แนวทางแกไข 1. หนวยงานรัฐสํารวจกระบวนการทํางานและการให้บริการในปจจุบัน เพื่อระบุปญหาหรือกระบวนงานที่ ไม่จําเป็น พรอมทั้งจัดลําดับความสําคัญของกระบวนงาน และประยุกตใชเทคโนโลยีดิจิทัลเพื่อแกไขปญหา หรือลดกระบวนงานที่ทําซ้ํา ตลอดจน การลดกระบวนงานดานเอกสารตางๆ โดยการเชื่อมโยงแลกเปลี่ยน และใชขอมูลดิจิทัลแทน 2. หนวยงานผู้พัฒนาบริการสาธารณะที่มีความเกี่ยวของกันหรือมีการบูรณาการระหวางหนวยงานต้องออกแบบ ให้สามารถทํางานรวมกันได้อยางราบรื่น (Interoperability) และยึดหลักการการขอขอมูลจากประชาชน เพียงครั้งเดียว (Once Only Principle) โดยจัดให้มีการเชื่อมโยงแลกเปลี่ยนขอมูลหลัก (Master Data) หรือขอมูลเอกสาร/หลักฐานราชการที่หนวยงานรัฐอื่นออกให้และประกาศไวที่ศูนยแลกเปลี่ยน ขอมูลกลางภาครัฐ สําหรับประกอบการพิจารณาอนุมัติ อนุญาต ออกใบอนุญาต รับจดทะเบียน รับจดแจง หรือรับแจง (มาตรา 11) ทั้งนี้ ให้หนวยงานของรัฐดําเนินการเชื่อมโยงและแลกเปลี่ยนขอมูลผานศูนย แลกเปลี่ยนขอมูลกลางภาครัฐ ตามมาตรฐานที่คณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลกําหนด ตามแนวทาง การดําเนินการที่อธิบายไวในมาตรา 12 วรรคทาย เรื่องการเชื่อมโยงและแลกเปลี่ยนขอมูล 19
- การจัดทํากระบวนการดิจิทัลจําเป็นต้องดําเนินการตามเจตนารมยของพระราชบัญญัติการปฏิบัติราชการ ทางอิเล็กทรอนิกส พ.ศ. 2565 จึงควรเรงกําหนดแนวทางการปฏิบัติวิธีการทางอิเล็กทรอนิกสให้กับ กระบวนการที่พบโดยทั่วไปในบริการดิจิทัลภาครัฐ (Common Process) 8 กระบวนการ ประกอบด้วย การสืบคนขอมูล การพิสูจนและยืนยันตัวตน การจัดทําแบบคําขอและยื่นคําขอ การตรวจสอบและพิจารณา คําขอ การอนุมัติ การชําระคาธรรมเนียม การออกใบอนุญาตหรือเอกสารอื่นๆ และการจัดสงใบอนุญาต หรือเอกสารอื่นๆ เพื่อนําเสนอต่อคณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลพิจารณาประกาศใชให้สอดคลองกัน หนวยงานผู้รับผิดชอบ ▪ สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา ▪ สํานักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ ▪ สํานักงานพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส ▪ สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล ▪ หนวยงานของรัฐทุกหนวยงาน มาตรา 12 (3) จัดให้มีระบบการชําระเงินทางดิจิทัล โดยกําหนดให้มีระบบการชําระเงินทางดิจิทัลอีกชองทางหนึ่ง กรณีที่กฎหมายกําหนดให้หนวยงานของรัฐ สามารถเรียกเก็บเงินคาธรรมเนียม คาบริการ คาปรับ หรือคาใชจายอื่นใดจากประชาชน จากการให้บริการของหนวยงาน ของรัฐนั้น และอาจตกลงกับหนวยงานของรัฐแห่งอื่นให้จัดเก็บเงินดังกลาวแทนได้ การดําเนินงานที่ผานมา หนวยงานของรัฐพัฒนาบริการให้อยู่ในรูปแบบออนไลน และมีการพัฒนาชองทางการชําระเงินทางดิจิทัล แต่บางบริการอาจยังไม่สามารถให้บริการได้ตลอดทั้งกระบวนการตั้งแต่ตนจนจบ (End-to-End Process) สงผลให้ ประชาชนไม่ได้รับความสะดวก เสียเวลาและคาใชจายในการต้องไปชําระเงิน ณ จุดบริการรับชําระเงินอื่น ปญหาจากการดําเนินงาน การพัฒนาบริการดิจิทัลที่มีขั้นตอนการชําระเงินยังไม่มีการเชื่อมต่อกับระบบชําระเงินของธนาคารหรือตัวแทน จัดเก็บเงิน แนวทางแกไข สงเสริมและสนับสนุนให้หนวยงานรัฐดําเนินการเชื่อมต่อกับระบบรับชําระเงินของธนาคาร หรือเชื่อมโยงกับ ระบบการชําระเงินแบบอิเล็กทรอนิกสแห่งชาติ (National e-Payment) หนวยงานผู้รับผิดชอบ ▪ กรมบัญชีกลาง ▪ สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล ▪ หนวยงานภาครัฐที่เกี่ยวของ 20
มาตรา 12 (4) ระบบการพิสูจนและยืนยันตัวตนทางดิจิทัล โดย กําหนดให้มีการดําเนินการดังนี้ 1. จัดให้มีระบบการพิสูจนและยืนยันตัวตนทางดิจิทัล 2. คณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลกําหนดมาตรฐานและแนวทางการพิสูจนและยืนยันตัวตนทางดิจิทัล การดําเนินงานที่ผานมา คณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลได้มีประกาศคณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล เรื่อง มาตรฐานและ หลักเกณฑการจัดทํากระบวนการและการดําเนินงานทางดิจิทัลวาด้วยเรื่องการใชดิจิทัลไอดีสําหรับบริการภาครัฐ สําหรับ บุคคลธรรมดาที่มีสัญชาติไทย (Digital ID) แล้ว โดยมีการอธิบายวิธีการและเทคโนโลยีที่เกี่ยวของ ตั้งแต่ แบบจําลอง ดิจิทัลไอดี (Digital Identity Model) การลงทะเบียนและพิสูจนตัวตน (Enrolment and Identity Proofing) การยืนยันตัวตน (Authentication) การจําแนกกลุ่มการให้บริการภาครัฐในรูปแบบดิจิทัล (Government Digital Service Classification) การบริหารความเสี่ยงของดิจิทัลไอดี (Digital Identity Risk Management) การกําหนด ระดับความนาเชื่อถือของไอเดนทิตี (Selecting Identity Assurance Levels) และการกําหนดระดับความนาเชื่อถือ ของสิ่งที่ใชยืนยันตัวตน (Selecting Authenticator Assurance Levels) ทั้งนี้ การพัฒนาระบบงานยังอยู่ในขั้นตอน การพัฒนาตนแบบและทดลองใชงาน ปญหาจากการดําเนินงาน หนวยงานของรัฐไม่มีงบประมาณและขาดแคลนบุคลากรที่มีความรูและทักษะในการพัฒนาระบบการพิสูจน และยืนยันตัวตนทางดิจิทัล แนวทางแกไข 1. หนวยงานกลางเรงพัฒนาระบบการพิสูจนและยืนยันตัวตนทางดิจิทัล ในรูปแบบ Microservice ให้หนวยงาน ของรัฐสามารถนําไปใช 2. สพร. พัฒนา/ปรับปรุงมาตรฐานและแนวทางการพิสูจนและยืนยันตัวตนทางดิจิทัลอยางต่อเนื่อง และ นําเสนอต่อคณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลพิจารณาประกาศให้หนวยงานของรัฐปฏิบัติให้สอดคลองกัน หนวยงานผู้รับผิดชอบ ▪ กรมการปกครอง ▪ สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล ▪ หนวยงานของรัฐที่เกี่ยวของ 21
มาตรา 12 (6) และมาตรา 7 (4) การพัฒนาทักษะดานดิจิทัลบุคลากรภาครัฐ โดยกําหนดให้มีการพัฒนาบุคลากรภาครัฐให้มีความรูความสามารถในการบริหารงานและการให้บริการ ภาครัฐผานระบบดิจิทัล โดยการใชกลไกของคณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลในการกําหนดแนวทางการพัฒนา ศักยภาพบุคลากรภาครัฐ การดําเนินงานที่ผานมา 1. จัดตั้งสถาบันพัฒนาบุคลากรภาครัฐดานดิจิทัล (Thailand Digital Government Academy หรือ TDGA) ภายใตการดําเนินการของ สพร. เพื่อเป็นแกนหลักในการพัฒนาทักษะดิจิทัลแกบุคลากรภาครัฐทุกระดับ 2. จัดทําหลักสูตรกลางเพื่อให้หนวยงานตางๆ ใชในการพัฒนาทักษะดิจิทัลแกบุคลากรภาครัฐให้เป็นมาตรฐาน เดียวกัน โดยเป็นหลักสูตรกลางที่ครอบคลุมทักษะดิจิทัลที่จําเป็นต่อการปฏิบัติงานในยุคดิจิทัลตั้งแต่ผู้บริหาร ระดับสูงถึงระดับปฏิบัติการ ประกอบด้วย 26 หลักสูตร และหลักสูตรเฉพาะสําหรับผู้บริหารระดับสูงของ หนวยงานภาครัฐ 1 หลักสูตร โดยสามารถแบงกลุ่มหลักสูตรตามหัวขอสําคัญ ได้ดังนี้ Digital Literacy, Digital Laws and Regulations, Cyber Security, Open Data & Data Governance, Data Analytics, Enterprise Architecture, Strategy & Project Management, Process and Service Design, Digital Leadership และ Information Technology ตามมติคณะรัฐมนตรีเมื่อวันที่ 26 กันยายน 2560 เรื่องแนวทางการพัฒนาทักษะดานดิจิทัลของขาราชการและบุคลากรภาครัฐเพื่อการปรับเปลี่ยนเป็นรัฐบาล ดิจิทัลที่เสนอโดยสํานักงานคณะกรรมการขาราชการพลเรือน 3. สรางความรวมมือกับหนวยงานภาครัฐเอกชนและสถาบันการศึกษาในการสรางมาตรฐานการพัฒนาบุคลากร ให้มีประสิทธิภาพ 4. สรางชองทางที่หลากหลายทั้งออนไลนและออฟไลน เพื่อให้เกิดความเหมาะสมและสะดวกต่อการเขาอบรม สําหรับผู้เขาอบรมในแต่ละระดับ ปญหาจากการดําเนินงาน 1. หลักสูตรมีเนื้อหาไม่เทาทันต่อการเปลี่ยนแปลงที่รวดเร็วของบริบทเชิงดิจิทัล จึงจําเป็นต้องเตรียมความพรอม ในการพัฒนาหรือปรับปรุงหลักสูตรอยู่ตลอดเวลา 2. การปรับเปลี่ยนผู้บริหารระดับสูงของหนวยงานที่มีหน้าที่กํากับดูแลและบริหารงานดานดิจิทัล อาจไม่ได้ มาจากสายงานเทคโนโลยี จึงสงผลให้ขาดความต่อเนื่องในการบริหารและพัฒนางานดานดิจิทัลของหนวยงาน 3. บุคลากรภาครัฐขาดความรูความเขาใจเกี่ยวกับการทํางานภายใตสภาพแวดลอมเชิงดิจิทัลที่เปลี่ยนแปลง อยางรวดเร็ว 4. หนวยงานภาครัฐขาดงบประมาณในการอบรมและยกระดับศักยภาพบุคลากรให้มีทักษะดานดิจิทัล แนวทางแกไข 1. สถาบันพัฒนาบุคลากรภาครัฐดานดิจิทัล ของ สพร. และหนวยงานกลางที่เกี่ยวของรวมกันพัฒนาหลักสูตร ให้มีมาตรฐานระดับสากล พรอมทั้ง จัดหาชองทางที่เหมาะสมในการอบรมให้กับผู้รับบริการ 2. สรางความรวมมือกับภาคเอกชนผู้เชี่ยวชาญดานเทคโนโลยีทั้งในและตางประเทศเพื่อแลกเปลี่ยนประสบการณ และถายทอดเทคโนโลยีที่ทันสมัยแกบุคลากรภาครัฐ 3. สนับสนุนการบริการวิชาการเกี่ยวกับการพัฒนาบุคลากรดานดิจิทัลให้บุคลากรทุกระดับสามารถเขาถึงบริการ วิชาการได้อยางทั่วถึงและเทาเทียม 22
-
หนวยงานภาครัฐสนับสนุนให้เจ้าหน้าที่ของหนวยงานเขารับการอบรม และการพัฒนาตนเองดานรัฐบาล ดิจิทัล ผานสถาบันจัดอบรมที่มีมาตรฐาน 5. ประเมินผล ตรวจสอบความเป็นมาตรฐาน และความเป็นปจจุบันของหลักสูตร หนวยงานผู้รับผิดชอบ ▪ สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล ▪ สํานักงานคณะกรรมการขาราชการพลเรือน ▪ สํานักงานคณะกรรมการดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ มาตรา 12 วรรคทาย มาตรา 13 มาตรา 14 มาตรา 15 และมาตรา 16 มุงเนนการเชื่อมโยงและแลกเปลี่ยนขอมูล โดยกําหนดให้มีการเชื่อมโยงแลกเปลี่ยนขอมูลระหวางหนวยงานภาครัฐ ซึ่งเป็นการดําเนินงานสําคัญของ การพัฒนารัฐบาลดิจิทัล เพื่อให้หนวยงานรัฐสามารถเขาถึงขอมูลที่จําเป็นในการดําเนินงานบริหารจัดการและให้บริการ ประชาชน รวมถึงการใชประโยชนจากขอมูลที่ถูกต้อง ทันสมัย และลดการขอขอมูลที่ซ้ําซอนจากประชาชน เป็นการเพิ่ม ประสิทธิภาพในการบริหารงานภาครัฐและการให้บริการประชาชน โดยให้มีการดําเนินการ ดังนี้ 1. จัดให้มีการเชื่อมโยงและแลกเปลี่ยนขอมูลดิจิทัลที่มีความจําเป็นตามที่หนวยงานของรัฐแห่งอื่นรองขอ เพื่อให้เกิด การบูรณาการรวมกัน 2. พัฒนาศูนยแลกเปลี่ยนขอมูลกลาง เชื่อมโยงและแลกเปลี่ยนขอมูลผานศูนยฯ อันจะสงผลให้เกิดประโยชนจาก การนําขอมูลไปใช อีกทั้งสนับสนุนการนําขอมูลมาวิเคราะหและประมวลผลให้เกิดผลสําเร็จสูงสุด โดยการดําเนิน การเชื่อมโยงและแลกเปลี่ยนขอมูลให้เป็นไปตามระเบียบที่คณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลกําหนด การดําเนินงานที่ผานมา 1. สพร. พัฒนาศูนยแลกเปลี่ยนขอมูลกลางภาครัฐ โดยเชื่อมโยงขอมูลที่สําคัญกับหนวยงานของรัฐ อาทิเชน กรมการปกครอง กรมพัฒนาธุรกิจการคา กรมการจัดหางาน เป็นตน 2. คณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลได้มีประกาศคณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลเรื่อง มาตรฐานและ หลักเกณฑการเชื่อมโยงและแลกเปลี่ยนขอมูลดิจิทัลวาด้วยเรื่อง กรอบแนวทางการพัฒนามาตรฐานการเชื่อม โยงและแลกเปลี่ยนขอมูลภาครัฐ ซึ่งได้ประกาศในราชกิจจานุเบกษาแล้ว จากความพยายามในการพัฒนาฐานขอมูลและเชื่อมโยงขอมูลระหวางหนวยงาน เพื่อให้สามารถแบงปนขอมูล และบริการรวมกันได้อยางมีประสิทธิภาพ แต่การดําเนินการดังกลาวยังไม่ประสบความสําเร็จมากนัก ปญหาจากการดําเนินงาน 1. ขอมูลสําคัญของบางหนวยงานยังไม่อยู่ในรูปแบบดิจิทัล หรือมีคุณภาพไม่เพียงพอที่จะนําไปใชประโยชนได้ 2. รูปแบบการจัดเก็บขอมูลที่แตกตางกันระหวางหนวยงานทําให้หนวยงานไม่สามารถเชื่อมโยงแลกเปลี่ยนขอมูล กันได้ 3. ขาดแนวทางการบูรณาการขอมูลที่เป็นมาตรฐานกลางที่มีการบังคับใชอยางเครงครัด 23
-
มีศูนยแลกเปลี่ยนขอมูลกลางที่มีการเชื่อมโยงขอมูลจากหนวยงานเจ้าของขอมูลตามที่ได้รับอนุญาตแล้ว แต่หนวยงานภาครัฐผู้ใชขอมูลต้องการเชื่อมโยงขอมูลผานศูนยแลกเปลี่ยนขอมูลกลาง จะต้องขออนุญาต เชื่อมโยงขอมูลกับหนวยงานเจ้าของขอมูลอีกครั้ง ซึ่งมีกระบวนการขั้นตอนที่ยุงยากใชระยะเวลานานกวา จะได้รับอนุญาตให้เชื่อมโยงขอมูลผานศูนยแลกเปลี่ยนขอมูลกลางได้ 5. การผลักดันให้เกิดการเชื่อมโยงขอมูลและบริการผานแพลตฟอรมกลางเป็นไปโดยความสมัครใจของ หนวยงานมากกวาการคํานึงถึงประโยชนที่จะเกิดขึ้น แนวทางการแกไข 1. สพร. สงเสริมให้หนวยงานภาครัฐจัดทําขอมูลในรูปแบบดิจิทัลตามหลักธรรมาภิบาลขอมูล 2. สพร. จัดทํากระบวนการแปลงขอมูลไปสูรูปแบบดิจิทัล (Digitization) ที่ไม่ซับซอน 3. สพร. จัดให้มีเครื่องมือสนับสนุนหนวยงานให้สามารถนําไปใชงานได้ พรอมทั้งกําหนดคู่มือหรือแนวทาง (Guideline) ในการจัดเก็บขอมูลตามมาตรฐานธรรมาภิบาลขอมูลภาครัฐ 4. สพร. สงเสริมให้หนวยงานภาครัฐดําเนินการตามมาตรฐานและหลักเกณฑการเชื่อมโยงและแลกเปลี่ยน ขอมูลดิจิทัล 5. สพร. กําหนดระเบียบในการจัดเก็บขอมูลใหม โดยให้มีการจัดเก็บในรูปแบบดิจิทัล ลดการใชเอกสาร (Paperless) ควบคู่ไปกับการปรับปรุงขอมูลเดิมที่สําคัญที่อยู่ในรูปแบบกระดาษไปสูฐานขอมูลดิจิทัล 6. คณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลกําหนดแนวปฏิบัติ มาตรฐานและขอตกลงกลางสําหรับหนวยงานผู้ให้ บริการและผู้ใชบริการผานศูนยแลกเปลี่ยนขอมูลกลางภาครัฐ เพื่อดําเนินการแลกเปลี่ยนขอมูลได้โดยไม่ จําเป็นต้องจัดทําบันทึกขอตกลง (MOU) หรือขออนุญาตจากหนวยงานเจ้าของขอมูลทีละหนวยงานอีก ดังนี้ 6.1 หนวยงานของรัฐที่ให้บริการประชาชนและจําเป็นต้องใชขอมูลที่หนวยงานของรัฐแห่งอื่น จัดทําหรือเป็นเจ้าของขอมูลและประกาศไวที่ศูนยแลกเปลี่ยนขอมูลกลางภาครัฐ (Government Data Exchange Center หรือ GDX) ของ สพร. หากประชาชนหรือผู้ขอใชบริการได้ให้ความยินยอมในการใช ขอมูลดังกลาว ให้หนวยงานดําเนินการเชื่อมต่อและแลกเปลี่ยนขอมูลผานศูนยกลางแลกเปลี่ยนขอมูล ภาครัฐ 6.2 การเชื่อมโยงแลกเปลี่ยนขอมูลให้เป็นไปตามรูปแบบขอมูล ขอกําหนดหรือขอตกลง (Protocol) ที่ สพร. กําหนดไว และต้องมีการดําเนินการทางดิจิทัลที่สําคัญ ได้แก การยืนยันตัวตน (Authentication) การให้ ความยินยอมใชขอมูล (Consent) การจัดเก็บบันทึกหลักฐานของการเชื่อมโยงแลกเปลี่ยนขอมูล (Log File/Timestamp) รวมถึงการดําเนินการตามขอกําหนดดานความเป็นสวนตัว (Privacy) และ ความมั่นคงปลอดภัย (Security) ด้วย 6.3 เมื่อหนวยงานผู้ให้บริการขอมูลได้รับคํารองขอขอมูลและตรวจสอบความถูกต้องสมบูรณของคําขอแล้ว ให้จัดสงขอมูลที่มีการเขารหัส (Encrypted Data) ให้แกหนวยงานผู้ใชบริการขอมูลผานศูนยแลกเปลี่ยน ขอมูลกลางภาครัฐ โดยหนวยงานของผู้ใชขอมูลดิจิทัลต้องใชขอมูลตามวัตถุประสงคในหน้าที่และ อํานาจของตนเทานั้น และต้องดูแลรักษาขอมูลให้มีความมั่นคงปลอดภัย ไม่มีการเปดเผยหรือโอน ขอมูลไปยังบุคคลที่ไม่มีสิทธิเขาถึงขอมูล 24
-
คณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลกําหนดรายชื่อหนวยงานภาครัฐและชุดขอมูลหลักที่เป็นประโยชน ต่อสาธารณะ สําหรับการเชื่อมโยงแลกเปลี่ยนขอมูลภาครัฐผานศูนยแลกเปลี่ยนขอมูลกลางภาครัฐ 8. คณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลประกาศให้ศูนยแลกเปลี่ยนขอมูลกลางภาครัฐเป็นแพลตฟอรมกลาง หนวยงานผู้รับผิดชอบ ▪ สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัลและหนวยงานของรัฐที่ให้บริการประชาชนและจําเป็นต้องใชขอมูลที่หนวยงาน ของรัฐแห่งอื่นจัดทําหรือเป็นเจ้าของขอมูลและประกาศไวที่ศูนยแลกเปลี่ยนขอมูลกลางภาครัฐ มาตรา 17 และ มาตรา 18 การเปดเผยขอมูลเปดภาครัฐ (Open Data) โดยกําหนดให้หนวยงานภาครัฐเปดเผยขอมูลขาวสารของราชการในรูปแบบดิจิทัลต่อสาธารณะ โดยให้มี ศูนยกลางขอมูลเปดภาครัฐ เพื่อทําหน้าที่ประสานงานให้หนวยงานของรัฐจัดสงหรือเชื่อมโยงขอมูลดังกลาว เพื่อเปดเผย แกประชาชนและกําหนดให้มีมาตรฐานหลักเกณฑการเปดเผยขอมูลเป็นไปตามหลักการและแนวทางของคณะกรรมการ พัฒนารัฐบาลดิจิทัล การดําเนินงานที่ผานมา 1. จัดตั้งศูนยกลางขอมูลเปดภาครัฐ (Data.go.th) 2. สงเสริมและสนับสนุนหนวยงานให้เปดเผยขอมูล และให้อยู่ในรูปแบบที่อานได้ด้วยเครื่อง (Machine Readable) เพื่อให้งายต่อการนําไปใชในการวิเคราะหต่อยอดในอนาคต 3. ประชาสัมพันธถึงความสําคัญและจําเป็นของการเปดเผยขอมูลภาครัฐต่อสาธารณะ อันเป็นประโยชนต่อ การสรางความโปรงใสและการสงเสริมการมีสวนรวมของสาธารณะ ปญหาจากการดําเนินงาน 1. หนวยงานของรัฐสวนใหญมีการเปดเผยขอมูลผานทางเว็บไซต์ของหนวยงาน หรือเป็นเอกสารประกาศที่ ศูนยขอมูลขาวสารของหนวยราชการนั้นๆ สงผลให้ขอมูลกระจัดกระจาย ยากต่อการใชบริการ 2. การเปดเผยขอมูลภาครัฐผานศูนยกลางขอมูลเปดภาครัฐ (Data.go.th) ยังมีขอมูลไม่มากเทาที่ควร 3. ขอมูลที่เปดเผยสวนใหญอยู่ในรูปแบบไฟลขั้นพื้นฐานที่ไม่สามารถนําไปใชในการวิเคราะหเชิงลึกได้ ทําให้ เกิดขอจํากัดในการนําขอมูลไปใชเพื่อวิเคราะหหรือสรางนวัตกรรม 4. บุคลากรภาครัฐยังไม่ตระหนักถึงความสําคัญของการเปดเผยขอมูล รวมถึงขาดการพัฒนาและเตรียม ความพรอมบุคลากรให้มีความรูความเขาใจในการเปดเผยขอมูล ตลอดจน ความสับสนในการตีความตาม กฎหมายวาด้วยขอมูลขาวสารของราชการในรูปแบบขอมูลดิจิทัลต่อสาธารณะ 5. การขาดการสงเสริม ประชาสัมพันธ และสนับสนุนให้หนวยงานทั้งภาครัฐ และเอกชนนําขอมูลที่เปดเผย บนศูนยกลางขอมูลเปดภาครัฐไปใชวิเคราะหหรือพัฒนาบริการดิจิทัลที่เป็นประโยชน 6. หนวยงานภาครัฐขาดการนําขอมูลเปดภาครัฐไปปรับใชในเชิงการบริหาร การจัดทํานโยบาย และนําไปพัฒนา บริการอยางเป็นรูปธรรม แนวทางแกไข 1. สพร. จัดทํามาตรฐาน/คู่มือที่อธิบายวิธีการและขั้นตอนในการสงเสริมและสนับสนุนให้หนวยงานของรัฐ จัดทําขอมูลเปดในรูปแบบที่อานได้ด้วยเครื่อง (Machine Readable) อยางนอยระดับ 3 ดาวขึ้นไป เชน CSV/TSV, JSON, XML, ODS เป็นตน เพื่อให้สามารถนําขอมูลดังกลาวไปวิเคราะหหรือประมวลผลต่อได้ 25
-
สพร. สํารวจและจัดลําดับความสําคัญชุดขอมูลภาครัฐที่ประชาชนต้องการให้มีการเปดเผย และกําหนด รายชื่อชุดขอมูลหลักและหนวยงานของรัฐที่จําเป็นต้องเปดเผยขอมูลที่ศูนยกลางขอมูลเปดภาครัฐ (ภาคผนวก 2) เพื่อนําเสนอต่อคณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลให้ประกาศเผยแพรต่อไป 3. หนวยงานรัฐดําเนินการเปดเผยขอมูลตามประกาศคณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลเรื่อง มาตรฐานและ หลักเกณฑการเปดเผยขอมูลเปดภาครัฐในรูปแบบขอมูลดิจิทัลต่อสาธารณะ ผานศูนยกลางขอมูลเปด ภาครัฐ (Data.go.th) โดยมีขั้นตอนที่ต้องดําเนินการ สรุปได้ดังนี้ 3.1 จัดทําบัญชีขอมูลภายในหนวยงาน ระบุชุดขอมูล และจัดระดับความสําคัญของขอมูลเปดภาครัฐที่จะ นําไปเปดเผยตามหน้าที่หรือภารกิจของหนวยงานของรัฐ 3.2 จําแนกหมวดหมู่ กําหนดและจัดระดับชั้นขอมูล โดยพิจารณาถึงการคุมครองขอมูลสวนบุคคลเป็นสําคัญ 3.3 กําหนดรูปแบบของชุดขอมูลของขอมูลเปดภาครัฐ อยางนอยให้อยู่ในรูปแบบคุณลักษณะแบบเปด (Open Format) ที่ไม่ขึ้นกับแพลตฟอรม หรือไม่จํากัดสิทธิโดยบุคคลใด (Non-proprietary) สามารถอานได้ด้วยเครื่อง (Machine Readable) โดยควรมีระดับการเปดเผยชุดขอมูลอยางนอย ระดับ 3 ดาวขึ้นไป และจัดทําคําอธิบายชุดขอมูลดิจิทัลเพื่อให้ทราบรายละเอียดของชุดขอมูล 3.4 จัดสงหรือเชื่อมโยงชุดขอมูลเปดภาครัฐผานศูนยกลางขอมูลเปดภาครัฐ (Data.go.th) ตามประเภท รูปแบบ และมาตรฐานของขอมูลที่เปดเผยแกประชาชน ตามที่สํานักงานพัฒนา รัฐบาลดิจิทัลกําหนด ทั้งนี้ กอนการเปดเผยขอมูลเปดภาครัฐ ต้องได้รับอนุมัติจากหัวหน้าหนวยงานของรัฐ 3.5 ให้หนวยงานของรัฐและผู้ใชขอมูลต้องปฏิบัติตามขอกําหนด ขอตกลง หรือเงื่อนไขการให้บริการและ การใชขอมูลของศูนยกลางขอมูลเปดภาครัฐตามที่สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัลกําหนด 4. สถาบันพัฒนาบุคลากรภาครัฐดานดิจิทัลของ สพร. รวมกับหนวยงานสวนกลางที่เกี่ยวของพัฒนาหลักสูตร ที่มุงสงเสริมบุคลากรภาครัฐตั้งแต่ระดับผู้บริหารและพนักงานระดับปฏิบัติการให้มีความรู ความเขาใจ เกี่ยวกับหลักการธรรมาภิบาลขอมูล แนวทางการเปดเผยขอมูลเปดภาครัฐ (การจําแนกหมวดหมู่ขอมูล ขอมูลหลัก และขอมูลที่สมควรเปดเผยเป็นสาธารณะ เป็นตน) และวิธีการเชื่อมโยงชุดขอมูลผาน ศูนยกลางขอมูลเปดภาครัฐเพื่อการเปดเผยขอมูลและนําขอมูลไปใชประโยชน รวมถึง ความจําเป็นใน การเปดเผยขอมูลภาครัฐตามกฎหมายวาด้วยขอมูลขาวสารของราชการในรูปแบบขอมูลดิจิทัลต่อสาธารณะ 5. เผยแพร/ประชาสัมพันธให้หนวยงานของรัฐทราบถึงชุดขอมูลที่ได้เปดเผยผานศูนยกลางขอมูลเปดภาครัฐ รวมถึงสงเสริมและผลักดันให้มีการเปดเผยขอมูลภาครัฐผานศูนยกลางขอมูลเปดภาครัฐมากขึ้น 6. สนับสนุนและสรางการมีสวนรวมของประชาชนและทุกภาคสวนในการใชประโยชนของขอมูลจาก ศูนยกลางขอมูลเปดภาครัฐ เพื่อต่อยอดหรือพัฒนาบริการและนวัตกรรม ผานกิจกรรมการสราง นวัตกรรมใหม (Hackathon) ให้ประชาชนและภาคธุรกิจสามารถพัฒนาหรือยกระดับบริการดิจิทัล ที่มีมูลคาทางธุรกิจ หนวยงานผู้รับผิดชอบ ▪ สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล ▪ หนวยงานของรัฐทุกหนวยงาน 26
และสอดคลองกับเปาหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (Sustainable Development Goals: SDGs) ที่ได้กําหนดแนวทาง ให้แต่ละประเทศดําเนินการเพื่อรวมกันบรรลุ “การพัฒนาทางสังคม เศรษฐกิจ และสิ่งแวดลอมอยางยั่งยืน โดยไม่ทิ้งใคร ไวขางหลัง” ภายในป ค.ศ. 2030 โดยความเชื่อมโยงกับแผนตาง ๆ และเปาหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (SDGs) สรุปได้ดังตารางต่อไปนี้ ตารางสรุปความสอดคลองกับเเผน 3 ระดับและเปาหมายการพัฒนาที่ยั่งยืน (SDGs) แผน/นโยบาย แผนยุทธศาสตร ชาติ 20 ป • ดานการปรับสมดุลและ พัฒนาระบบการบริหาร จัดการภาครัฐ* • ดานความมั่นคง • ดานการสราง ขีดความสามารถ ในการแขงขัน • ดานการพัฒนาและ เสริมสรางศักยภาพ ทรัพยากรมนุษย • ดานการสรางโอกาส และความเสมอภาค ทางสังคม • ดานการสรางการเติบโต บนคุณภาพชีวิต ที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดลอม • ประเด็นการบริการประชาชน และประสิทธิภาพภาครัฐ* • ประเด็นกฎหมายและกระบวน การยุติธรรม • ประเด็นความมั่นคง • ประเด็นเกษตร • ประเด็นอุตสาหกรรม และบริการแห่งอนาคต • ประเด็นการทองเที่ยว • ประเด็นผู้ประกอบการ และวิสาหกิจขนาดกลาง และขนาดยอมยุคใหม • ประเด็นการพัฒนา ศักยภาพคนตลอด ชวงชีวิต • ประเด็นการพัฒนา การเรียนรู • ประเด็นการเสริมสราง ให้คนไทยมีสุขภาวะที่ดี • ประเด็นความเสมอภาค และหลักประกันทางสังคม • ประเด็นพื้นที่และเมือง นาอยู่อัจฉริยะ • ประเด็นการเติบโต อยางยั่งยืน • ดานการบริหารราชการ แผนดิน* • ดานการเมือง • ดานการปองกันและ ปราบปรามการทุจริตและ ประพฤติมิชอบ • ดานสื่อสารมวลชน เทคโนโลยีสารสนเทศ • ดานกฎหมาย • ดานกระบวนการยุติธรรม • ดานเศรษฐกิจ • ดานวัฒนธรรม กีฬา แรงงาน และการพัฒนา ทรัพยากรมนุษย • ดานการสาธารณสุข • ดานสังคม • ดานการศึกษา • ดานทรัพยากรธรรมชาติ และสิ่งแวดลอม แผนแมบท ภายใต ยุทธศาสตรชาติ แผนการปฏิรูป ประเทศ (ฉบับปรับปรุง) การปรับสมดุลและพัฒนา ระบบการบริหาร จัดการภาครัฐ ความมั่นคง การสรางความสามารถ ในการแขงขัน การพัฒนาและ เสริมสรางศักยภาพ ทรัพยากรมนุษย การสรางโอกาสและ ความเสมอภาค ทางสังคม การสรางการเติบโตบน คุณภาพชีวิตที่เป็นมิตร ต่อสิ่งแวดลอม นโยบายและแผนระดับชาติ ระดับที่ 1 นโยบายและแผนระดับชาติ ระดับที่ 2 นอกจากนี้ การปฏิรูประบบการบริหารราชการแผนดินของประเทศไทยให้สามารถดําเนินงานในการขับเคลื่อน การพัฒนาไปสูเปาหมายอนาคตของประเทศที่พึงประสงคได้ในระยะยาวนั้น รัฐบาลได้กําหนดแผนยุทธศาสตรชาติ 20 ป ให้เป็นกรอบและแนวทางในการพัฒนาประเทศเพื่อให้บรรลุเปาหมายในระยะยาว พรอมทั้งได้กําหนดแผนแมบทภายใต ยุุทธศาสตรชาติ 20 ป แผนปฏิรููปประเทศ และแผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ เพื่อเป็นแนวทางการพัฒนาในระยะ กลางและระยะสั้น นอกจากนี้ รัฐบาลได้มีการจัดทําแผนดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม เพื่อรองรับการพัฒนาและเติบโต ของเศรษฐกิจและสังคมดิจิทัล โดยที่การพัฒนารัฐบาลดิจิทัลเป็นสวนหนึ่งของเปาหมายในการพัฒนาเศรษฐกิจและสังคม ดิจิทัล ดังนั้น แผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัลจึงมีความสอดคลองกับแผน 3 ระดับ ตามนัยยะของมติคณะรัฐมนตรี เมื่อวันที่ 4 ธันวาคม 2560 ได้แก • แผนยุทธศาสตรชาติ 20 ป พ.ศ. 2561 - 2580 • แผนแมบทภายใตยุทธศาสตรชาติ พ.ศ. 2561 - 2580 • แผนปฏิรูปประเทศ (ฉบับปรับปรุง) • แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ฉบับที่ 13 (พ.ศ. 2566 - 2570) • (ราง) นโยบายและแผนระดับชาติวาด้วยความมั่นคงแห่งชาติ พ.ศ. 2566 - 2570 • นโยบายและแผนระดับชาติวาด้วยการพัฒนาดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม (พ.ศ. 2561 - 2580) 27
หมายเหตุ : ยุทธศาสตร/ประเด็น/แผน/หมุดหมายที่ระบุ * คือมีความสอดคลองทางตรง (หลัก) กับแผนฯ ยุทธศาสตร/ประเด็น/แผน/หมุดหมายที่ไม่ระบุ * คือมีความสอดคลองทางออม (รอง) กับแผนฯ แผน/นโยบาย การปรับสมดุลและ พัฒนาระบบการบริหาร จัดการภาครัฐ ความมั่นคง การสรางความสามารถ ในการแขงขัน การพัฒนาและ เสริมสรางศักยภาพ ทรัพยากรมนุษย การสรางโอกาสและ ความเสมอภาคทางสังคม การสรางการเติบโต บนคุณภาพชีวิต ที่เป็นมิตรต่อสิ่งแวดลอม นโยบายและแผนระดับชาติ ระดับที่ 3 เปาหมายการพัฒนาที่ยั่งยืนแห่งสหประชาชาติ (SDGs) • หมุดหมายที่ 13 ไทยมี ภาครัฐที่ทันสมัย มีประสิทธิภาพและ ตอบโจทยประชาชน* • นโยบายและแผน ความมั่นคงที่ 10 การปองกันและแกไข ปญหาความมั่นคง ทางไซเบอร* • หมุดหมายที่ 1 ไทยเป็น ประเทศชั้นนําดานสินคา เกษตรและเกษตรแปรรูป มูลคาสูง • หมุดหมายที่ 2 ไทยเป็น จุดหมายของการทองเที่ยว ที่เนนคุณภาพและความ ยั่งยืน • หมุดหมายที่ 6 ไทยเป็น ศูนยกลางอุตสาหกรรม อิเล็กทรอนิกสอัจฉริยะและ อุตสาหกรรมดิจิทัลของ อาเซียน • หมุดหมายที่ 7 ไทยมี วิสาหกิจขนาดกลาง และขนาดยอมที่เขมแข็ง มีศักยภาพสูง และ สามารถแขงขันได้ • หมุดหมายที่ 12 ไทยมีกําลังคน สมรรถนะสูงมุงเรียนรู อยางต่อเนื่องตอบโจทย การพัฒนาแห่งอนาคต • หมุดหมายที่ 9 ไทยมี ความยากจนขามรุน ลดลง และคนไทยทุกคนมี ความคุมครองทางสังคม ที่เพียงพอ เหมาะสม แผนพัฒนา เศรษฐกิจและสังคม แห่งชาติ ฉบับที่ 13 (ราง) นโยบายและ แผนระดับชาติ วาด้วยความมั่นคง แห่งชาติ • ยุทธศาสตรที่ 6 สรางความเชื่อมั่นใน การใชเทคโนโลยีดิจิทัล • ยุทธศาสตรที่ 2 ขับเคลื่อนเศรษฐกิจ ด้วยเทคโนโลยีดิจิทัล • ยุทธศาสตรที่ 5 พัฒนากําลังคน ให้พรอมเขาสูยุค เศรษฐกิจและ สังคมดิจิทัล • ยุทธศาสตรที่ 3 สรางสังคมคุณภาพ ที่ทั่วถึงเทาเทียม ด้วยเทคโนโลยีดิจิทัล • ยุทธศาสตรที่ 4 ปรับเปลี่ยนภาครัฐ สูการเป็นรัฐบาลดิจิทัล* • เปาหมายที่ 16 ความสงบสุขยุติธรรม และสถาบันเขมแข็ง • เปาหมายที่ 17 ความรวมมือเพื่อ การพัฒนาที่ยั่งยืน • เปาหมายที่ 8 งาน ที่มีคุณคาและการเติบโต ทางเศรษฐกิจ • เปาหมายที่ 9 โครงสราง พื้นฐานนวัตกรรมและ อุตสาหกรรม • เปาหมาย 4 การศึกษา ที่มีคุณภาพ • เปาหมายที่ 1 ขจัดความ ยากจน • เปาหมายที่ 2 ขจัด ความหิวโหย บรรลุ ความมั่นคงทางอาหาร และยกระดับโภชนาการ และสงเสริมเกษตรกรรม ที่ยั่งยืน • เปาหมายที่ 3 สุขภาพและ ความเป็นอยู่ที่ดี • เปาหมาย 4 การศึกษา ที่มีคุณภาพ • เปาหมายที่ 10 ลด ความเหลื่อมล้ํา • เปาหมายที่ 12 การผลิตและ การบริโภคที่ยั่งยืน (การจัดการที่ยั่งยืน และการใชทรัพยากร ธรรมชาติอยางมี ประสิทธิภาพ) • เปาหมายที่ 13 การรับมือกับ การเปลี่ยนแปลง สภาพภูมิอากาศ นโยบายและแผน ระดับชาติวาด้วย การพัฒนาดิจิทัล เพื่อเศรษฐกิจ และสังคม เปาหมาย การพัฒนา ที่ยั่งยืนแห่ง สหประชาชาติ (SDGs) 28
29
03 สถานการณการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล 3.1 สถานการณการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลในตางประเทศ การศึกษาแนวโนมสําคัญเกี่ยวกับการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล การศึกษาบทเรียนจากความสําเร็จและอุปสรรคของ การพัฒนารัฐบาลดิจิทัลในตางประเทศ เพื่อนําวิธีปฏิบัติที่ดีที่สุด (Best Practice) มาระบุปจจัยการสงเสริมสภาพแวดลอม การพัฒนารัฐบาลดิจิทัลในประเทศไทย และเป็นแนวทางในการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลของไทยที่เหมาะสมต่อไป โดยได้ทําการศึกษาวิเคราะหเชิงเปรียบเทียบแผน นโยบาย และแนวทางการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลของประเทศชั้นนํา เชน เอสโตเนีย 1 สหราชอาณาจักร 2 สิงคโปร 3 เป็นตน ซึ่งสามารถสรุปการพัฒนาที่สําคัญได้ดังต่อไปนี้ 1 Enterprise Estonia (2020). E-estonia Guide. Available from: https://e-estonia.com/wp-content/uploads/eestonia-guide-2018.pdf และ Ministry of Economic Affairs and Communications of Estonia (2018). Digital Agenda 2020 for Estonia. Available from: https://wp.itl.ee/ files/DigitalAgenda2020_Estonia_ENG.pdf 2 Government Digital Service (2021). Government Digital Service: Our strategy for 2021-2024. Available from: https://gds.blog.gov.uk/ 2021/05/20/government-digital-service-our-strategy-for-2021-2024/ 3 Government Technology Agency (2020). Digital Government Blueprint. Available from: https://www.tech.gov.sg/digital-government-blueprint/ ในกรณีของประเทศไทย การให้บริการของภาครัฐแกประชาชนสวนใหญยังเป็นเพียงการพัฒนาบริการ ออนไลนผานชองทางตางๆ เชน เว็บไซต์ หรือแอปพลิเคชันของหนวยงานเจ้าของบริการ แต่ขาดการบูรณาการ รวมกันผานการพัฒนาแพลตฟอรมกลางที่ให้บริการแบบเบ็ดเสร็จ ณ จุดเดียว และเป็นกระบวนการตั้งแต่ ตนจนจบ ทั้งนี้ ได้มีความพยายามในการพัฒนาแพลตฟอรมกลางที่เชื่อมต่องานบริการภาครัฐออนไลนไว ที่เดียว เชน ระบบพอรทัลกลางเพื่อประชาชน (Citizen Portal) และระบบศูนยกลางบริการภาครัฐเพื่อ ภาคธุรกิจ (Biz Portal) หากแต่ยังจําเป็นต้องมีการพัฒนาต่อยอดอยางต่อเนื่อง เพื่อให้สามารถให้บริการ ที่ครบจบด้วยระบบดิจิทัล ดังนั้น เพื่อให้ภาครัฐสามารถมอบบริการที่ประชาชนสามารถเขาถึงได้งาย สะดวก รวดเร็ว ณ จุดเดียว จึงจําเป็นอยางยิ่งที่ต้องสงเสริมให้มีการพัฒนาบริการออนไลนและสรางแพลตฟอรม ดิจิทัลกลาง สําหรับการเชื่อมโยงบริการดิจิทัลภาครัฐตางๆ ให้ตรงกับความต้องการของผู้ใชอยางครบวงจร 1) การพัฒนาบริการหรือแพลตฟอรมดิจิทัลภาครัฐที่ยึดหลักประชาชนเป็นศูนยกลาง (Citizen Centric) โดยประชาชนสามารถเขาถึงบริการตางๆ ได้อยางครบถวน ณ จุดเดียว (One-Stop Service) หรือได้รับการเสนอบริการจากภาครัฐโดยอัตโนมัติ โดยเป็นกระบวนการที่ครบถวนตั้งแต่ตนจนจบ (End - to - End Process) ทั้งนี้ การให้บริการดิจิทัลภาครัฐจะต้องงาย สะดวก รวดเร็ว มีคุณภาพสูง มีความนาเชื่อถือ ยืดหยุน และมีความมั่นคงปลอดภัยจากการคุุกคามทางไซเบอร ตัวอยางการพัฒนาที่สําคัญ ได้แก แพลตฟอรม LifeSG ของสิงคโปร ซึ่งรวบรวมบริการตางๆ ของหนวยงานทั่วทั้งรัฐบาลมาไวในที่เดียว โดยจัด กลุ่มบริการ ตามความต้องการในแต่ละชวงชีวิต มีระบบแนะนําเนื้อหาและบริการตามโปรไฟลและลักษณะ ของผู้ใช เชน ขอมูลประจําตัวที่อยู่อาศัย และรายละเอียดการศึกษา บนแดชบอรดสวนบุคคล (Personalized Dashboard) เป็นตน 30
-
การเชื่อมโยงและการบูรณาการขอมูลระหวางภาครัฐ อาทิ การสํารวจและพัฒนาระบบตัวกลาง ที่ทําให้หนวยงานภาครัฐสามารถแบงปนขอมูลพื้นฐานที่เป็นประโยชนให้หนวยงานอื่น การสรางสถาปตยกรรม ขอมูลกลางเพื่อให้หนวยงานตางๆ ใชอางอิงเป็นแนวทางในการจัดเก็บขอมูล เป็นตน นอกจากนี้ การจัดทํา ขอมูลดิจิทัลจากการรวบรวมและปรับเปลี่ยนขอมูลให้อยู่ในรูปแบบดิจิทัล โดยการสรางเครื่องมือให้กับ หนวยงานภาครัฐเพื่ออํานวยความสะดวกในการปรับปรุงบริการสูระบบดิจิทัล เชน การแปลงแบบฟอรมที่มี อยู่ในปจจุบันให้เป็นดิจิทัลโดยอัตโนมัติ และการสรางแบบฟอรมดิจิทัลเพื่อให้สามารถนําขอมูลไปใช ต่อยอดให้เกิดประโยชน และพัฒนาบริการประชาชนและภาคธุรกิจได้ ตัวอยางการพัฒนาที่สําคัญ ได้แก Digital X-Road ของเอสโตเนีย ซึ่งเป็นโครงขายกลางที่ทําหน้าที่เป็นถนนในการเชื่อมโยงแลกเปลี่ยน ฐานขอมูลสําหรับการให้บริการ อาทิ ฐานขอมูลการทะเบียนประชากร การทะเบียนประกันสุขภาพ การจดทะเบียนธุรกิจ ฯลฯ ที่มีระบบมาตรการรักษาความปลอดภัยของขอมูลเพื่อปกปองความเป็นสวนตัว ของขอมูลประชาชน ในกรณีของประเทศไทย หนวยงานภาครัฐได้มีความพยายามที่จะพัฒนาฐานขอมูลและเชื่อมโยงขอมูลระหวาง หนวยงาน เพื่อให้สามารถแบงปนขอมูลและบริการรวมกันระหวางหนวยงานภาครัฐได้อยางมีประสิทธิภาพ ผานการใชเทคโนโลยี เชน API เป็นตน อยางไรก็ตาม การดําเนินการดังกลาวต้องใชเวลานานหลายป เพราะ การเก็บขอมูลของแต่ละหนวยงานอยู่ในรูปแบบตางกัน กฎระเบียบที่จํากัดการแบงปนขอมูลของหนวยงาน ขอจํากัดดานกฎหมายในการแบงปนขอมูลสวนบุคคล รวมถึงการขาดแนวทางการบูรณาการที่เป็นมาตรฐาน กลางที่มีการบังคับใชอยางเครงครัด และการขาดงบประมาณในการดําเนินการ ดังนั้น เพื่อให้การเชื่อมโยง และการบูรณาการขอมูลระหวางภาครัฐเป็นไปอยางมีประสิทธิภาพ จึงจําเป็นอยางยิ่งที่ต้องสงเสริมให้มี การบูรณาการขอมูลระหวางภาครัฐอยางต่อเนื่อง 3) การพัฒนาระบบยืนยันตัวตนกลาง (Digital ID) สําหรับการลงชื่อเขาใชและยืนยันตัวตนเพื่อ รับบริการจากภาครัฐที่มีความงายและสะดวกสบายสําหรับผู้ใชงานมากยิ่งขึ้น และทําให้ขอมูลของผู้ใชงานที่ให้ไว ที่หนวยงานหนึ่งสามารถต่อยอดไปใชในการขอรับบริการของหนวยงานอื่นๆ ได้ เป็นการอํานวยความสะดวก แกประชาชนและผู้ประกอบการในการดําเนินการดานธุรกรรม ตัวอยางการพัฒนาที่สําคัญ ได้แก Singapore Personal Access หรือ Singpass ซึ่งเป็นบริการเขาสูระบบกลางของรัฐบาลสิงคโปรที่รวบรวมบริการ ออนไลนภาครัฐ สวนใหญเขาไวด้วยกันและเขาถึงได้ผานการเขาระบบเดียว และในปจจุบัน ประชาชนยัง สามารถใชบัตรประชาชนจากหน้าจอแอปพลิเคชัน SingPass แทนบัตรประชาชนตัวจริงในการเขารับ บริการจากภาครัฐได้อีกด้วย ในกรณีของประเทศไทย ได้มีการวางโครงสรางพื้นฐานสําคัญในเรื่อง National Digital ID Platform เชน การจัดทําหลักเกณฑและมาตรฐานตาง ๆ รวมถึงมีการนําระบบ Digital ID ไปใชกับการให้บริการของ หนวยงานภาครัฐบางสวน อยางไรก็ตาม ผู้ใชงานยังคงประสบปญหาในการใชงานจริง เชน การเรียกขอสําเนา เอกสารยืนยันตัวตน โดยหนวยงานภาครัฐ รวมถึงประชาชนบางสวนยังไม่มีอุปกรณที่รองรับการลงทะเบียน ผานระบบดิจิทัล ดังนั้นภาครัฐจึงต้องดําเนินการต่อเนื่องเพื่อให้ประชาชนมีบัญชีผู้ใชงาน Digital ID ที่มีความนาเชื่อถือสูงได้โดยสะดวก และสงเสริมการใชระบบ Digital ID ในการให้บริการของหนวยงานภาครัฐ 31
-
การพัฒนาแพลตฟอรมกลางสําหรับบริการรวมระหวางหนวยงานภาครัฐ เพื่ออํานวย ความสะดวกให้แกกลุ่มผู้ใชงานที่ต้องทําธุรกรรมกับภาครัฐเป็นจํานวนมาก เชน การพัฒนาระบบบัญชี อิเล็กทรอนิกสกลางเพื่อนําขอมูลผู้ใชมาต่อยอดการให้บริการแบบเจาะจง การพัฒนาระบบ Single Sign-On สําหรับบริการภาครัฐออนไลน และการพัฒนาระบบนําทาง “Step-by-Step Navigation” เพื่ออํานวย ความสะดวกในการขอรับบริการตลอดทุกขั้นตอนอยางเป็นระบบ เป็นตน ตัวอยางการพัฒนาที่สําคัญ ได้แก ระบบบัญชีอิเล็กทรอนิกสกลางของสหราชอาณาจักร หรือ GOV.UK Account ซึ่งชวยอํานวยความสะดวก ให้ประชาชนสามารถเขาถึงบริการทั้งหมดของภาครัฐอยางไรรอยต่อ อีกทั้งยังได้รับการเสนอขอมูล และบริการที่ตรงกับความต้องการและมีระบบนําทางบนเว็บไซต์ GOV.UK ที่ได้รับการออกแบบเพื่อให้ ความชวยเหลือหรือคําแนะนําแกผู้รับบริการในทุกขั้นตอน ในกรณีของประเทศไทย ได้มีการพัฒนาแพลตฟอรมกลางเพื่อให้บริการรวมกันระหวางหนวยงานภาครัฐ เชน ระบบสารบรรณกลางอิเล็กทรอนิกส (e-Saraban) และระบบไปรษณียอิเล็กทรอนิกสกลาง (MailGo Thai) แต่ยังจําเป็นต้องมีการพัฒนาปรับปรุงให้ระบบงานมีประสิทธิภาพมากขึ้น และต่อยอดพัฒนาระบบ Single Sign-On เพื่ออํานวยความสะดวกให้แกผู้รับบริการ ลดการกรอกขอมูลซ้ํา และลดการสงเอกสาร ในรูปแบบกระดาษหรือโทรสาร รวมถึงประชาสัมพันธให้หนวยงานและบุคลากรของรัฐใชงานในวงกวาง 5) การสรางชุดเทคโนโลยีสําหรับหนวยงานภาครัฐ หรือ ชุดบริการและโครงสรางพื้นฐานดาน ดิจิทัลทั่วไป เชน การพัฒนาแพลตฟอรมพื้นฐานที่หนวยงานภาครัฐสามารถใชงานรวมกันได้ การพัฒนา มาตรฐานรวม การพัฒนาแอปพลิเคชัน การใชเทคโนโลยีและซอฟตแวรโอเพนซอรส (Open Source) เป็นตน ตัวอยางการพัฒนาที่สําคัญได้แก Singapore Government Tech Stack (SGTS) ของรัฐบาล สิงคโปร ซึ่งให้บริการซอฟตแวรและโครงสรางพื้นฐานที่สําคัญตาง ๆ สําหรับหนวยงานภาครัฐนําไปใช ในการพัฒนาแอปพลิเคชันและบริการดิจิทัล ในกรณีของประเทศไทย ได้มีการพัฒนาระบบคลาวดกลางภาครัฐ (Government Data Center and Cloud service: GDCC) ที่นอกจากจะให้บริการโครงสรางพื้นฐานคลาวด ยังมีบริการเสริมอื่นๆ เชน AI IoT และ ขอมูลเปด (Open Data) สําหรับหนวยงานภาครัฐนําไปประยุกตใชต่อยอดพัฒนาบริการให้แก ประชาชน เป็นตน อยางไรก็ตาม ภาครัฐต้องดําเนินการจัดสรรบริการให้เพียงพอกับความต้องการของ หนวยงาน และเพิ่มเติมบริการพื้นฐานกลางประเภทอื่นๆ ที่หนวยงานภาครัฐสามารถใชรวมกันได้ เชน การจัดทําแบบคําขอและยื่นคําขอ (Register) การแจงเตือน (Notify) การพิสูจนและยืนยันตัวตน (Verify) และการชําระคาธรรมเนียม (Payment) เป็นตน 32
-
การเปดเผยขอมูลและการมีสวนรวมของประชาชน โดยให้ประชาชนมีชองทางที่หลากหลาย และมีประสิทธิภาพในการเขาถึงขอมูลและตรวจสอบประสิทธิภาพในการทํางานของภาครัฐ รวมถึงรวมตัดสินใจ ในกิจการตางๆ เพื่อสรางความโปรงใส และการสรางสภาพแวดลอม (Ecosystem) ใหมที่ภาครัฐ ภาคธุรกิจ และภาคประชาชนสามารถรวมมือกันได้และมีการรับฟงความเห็นจากประชาชน เพื่อสรางและพัฒนา นวัตกรรมบริการที่ดีขึ้นรวมกับภาคประชาชน (Co-creating) ตัวอยางการพัฒนาที่สําคัญ ได้แก ระบบ e-People ของสาธารณรัฐเกาหลี ซึ่งเป็นระบบจัดการเรื่องรองเรียนของประชาชนต่อหนวยงานรัฐ ที่มี การจัดหมวดหมู่อัตโนมัติทําให้ขอรองเรียนถูกสงต่อไปยังหนวยงานที่เหมาะสม และสามารถจัดการขอรองเรียน ได้อยางมีประสิทธิภาพ อีกทั้งยังเป็นชองทางรับฟงความคิดเห็นและขอเสนอแนะจากประชาชนเกี่ยวกับ การบริหารจัดการและการกําหนดนโยบายของภาครัฐ ในกรณีของประเทศไทย ได้มีการพัฒนาชองทางให้ประชาชนเขาถึงขอมูลภาครัฐ และเริ่มมีการพัฒนาชองทาง ให้ประชาชนมีสวนรวมในการแสดงความคิดเห็นในดานกฎหมาย ได้แก ระบบกลางดานกฎหมาย (Law Portal) ที่รวบรวมขอมูลทางดานกฎหมายของประเทศ และเป็นชองทางสําหรับรับฟงความคิดเห็นจาก ประชาชนและภาคสวนตางๆ อยางไรก็ตาม การเขาถึงขอมูลสําหรับแสดงความคิดเห็นและตรวจสอบ ประสิทธิภาพในการทํางานของภาครัฐ เชน กระบวนการจัดทํางบประมาณ และการจัดซื้อจัดจางยังมีจํากัด ดังนั้น เพื่อสรางความเชื่อมั่นในรัฐบาลผานธรรมาภิบาลขอมูลและการมีสวนรวมของประชาชน จึงจําเป็น อยางยิ่งที่ต้องสงเสริมให้มีการเปดเผยขอมูลภาครัฐและสงเสริมให้ประชาชนมีสวนรวมในการแสดงความคิดเห็น และตรวจสอบการดําเนินงานภาครัฐในขอบเขตที่กวางขึ้น 7) การเสริมสรางความแข็งแรงดานความมั่นคงปลอดภัยทางไซเบอร และการเตรียมความพรอม ภาครัฐและภาค เอกชนในการรับมือกับภัยคุกคามทางไซเบอร โดยการปรับปรุงมาตรฐานดานความปลอดภัย ให้ทันสมัย การพัฒนาขีดความสามารถของภาครัฐ การสรางความตระหนักในหมู่ประชาชนทั่วไป และ การตรวจสอบความต้องการดานความปลอดภัยแต่แรกเริ่ม รวมทั้งกระตุนการพัฒนานวัตกรรมดาน การบริหารจัดการภาครัฐผานสื่ออิเล็กทรอนิกส และดานความมั่นคงปลอดภัยทางไซเบอร โดยให้ภาค เอกชนเขามามีสวนรวมในการพัฒนาผลผลิตและการสนับสนุนดานการวิจัยและพัฒนาที่เพิ่มขึ้น ตัวอยาง แนวทางการพัฒนาที่สําคัญของประเทศผู้นําดานความมั่นคงปลอดภัยทางไซเบอรอยางเอสโตเนียให้ ความสําคัญกับการรักษาความปลอดภัยโดยการออกแบบ (Secure by Design) เชน การออกแบบ สถาปตยกรรม X-Road บนแนวคิดระบบกระจายศูนย (Decentralization) เพื่อกระจายความเสี่ยงจาก ภัยคุกคามไซเบอร ควบคู่ไปกับการสรางความตระหนักให้แกผู้ใชงานและการบังคับใชกฎระเบียบดาน ความมั่นคงปลอดภัยอยางเครงครัดภายใตการกํากับดูแลของหนวยงาน Information System Authority (RIA) เป็นตน ในกรณีของประเทศไทย ภัยคุกคามไซเบอรรูปแบบตางๆ มีการพัฒนา และเปลี่ยนแปลงรูปแบบอยางต่อเนื่อง หนวยงานภาครัฐจึงต้องเตรียมความพรอมในการรับมือ เพื่อลดความเสี่ยงจากการถูกโจมตี และ ลดความเสียหายที่อาจเกิดขึ้น โดยการสรางแพลตฟอรมให้บริการภาครัฐที่มีความมั่นคงปลอดภัย มีกลไก ปกปองและคุมครองขอมูล รวมถึงเสริมสรางขีดความสามารถของบุคลากรภาครัฐในการรักษาความมั่นคง ปลอดภัยของระบบ 33
-
การใชเทคโนโลยีดิจิทัลสมัยใหมเพื่อพัฒนาการเรียนการสอนและพัฒนาทักษะทางดิจิทัล ให้กับเจ้าหน้าที่รัฐให้ทันต่อเทคโนโลยีดิจิทัลที่เปลี่ยนแปลง รวมทั้งการพัฒนาผู้เชี่ยวชาญดานดิจิทัล และการสงเสริมทักษะดิจิทัลขั้นสูง เพื่อรองรับนวัตกรรมใหม และสนับสนุนให้ผู้เชี่ยวชาญที่ไม่ใชสายงาน ดิจิทัลเขาใจถึงความเป็นไปได้ในการทํางานในรููปแบบใหม หรือในรูปแบบที่แตกตางจากเดิม ในกรณีของประเทศไทย ได้มีการจัดตั้งสถาบันพัฒนาบุคลากรภาครัฐดานดิจิทัล หรือ Thailand Digital Government Academy (TDGA) ภายใตการดําเนินงานของสํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล เพื่อดําเนินการ สงเสริม สนับสนุน ให้บริการวิชาการ และจัดอบรมเพื่อยกระดับทักษะความรูความสามารถของเจ้าหน้าที่ ของรัฐ เพื่อรองรับการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล รวมทั้งมีการสงเสริมการใชนวัตกรรมดิจิทัลสูหนวยงานทองถิ่น อยางไรก็ตาม การเปลี่ยนแปลงทางเทคโนโลยีอยางรวดเร็ว ทําให้เจ้าหน้าที่รัฐมีความจําเป็นต้องพัฒนาทักษะ และความรูดานดิจิทัลอยางต่อเนื่อง ดังนั้น เพื่อให้เจ้าหน้าที่รัฐสามารถใชและเขาใจเทคโนโลยีดิจิทัล จึงมีความจําเป็นอยางยิ่งที่ต้องสงเสริมศักยภาพและวัฒนธรรมการใชเทคโนโลยีดิจิทัลแกบุคลากรภาครัฐ 9) การเป็น Agile Government หรือภาครัฐที่มีการปรับตัวและมีความยืดหยุนมากขึ้น ซึ่งรวมถึง การกําหนดนโยบาย กฎระเบียบการจัดซื้อจัดจางและบุคลากร ทั้งนี้การปรับปรุงกระบวนการภาครัฐ จะมีการกําหนดรูปแบบการทํางานระหวางหนวยงาน และบทบาทการสนับสนุนของหนวยงานกลาง โดย การนําระบบดิจิทัลมาลดขั้นตอน ลดกระบวนการทํางาน ลดงานเอกสาร และมีการจัดลําดับการปรับปรุง ตามความสําคัญของกระบวนงานและจัดกลุ่มความสําคัญของหนวยงานที่ให้บริการ ตัวอยางแนวทางการพัฒนา ที่สําคัญ ได้แก ยุทธศาสตรการปรับปรุงกระบวนงานภาครัฐของแผน Digital Government Blueprint 2023 ที่เนนการใชประโยชนจากเทคโนโลยีใหมๆ และการปฏิรูปการจัดซื้อจัดจางภาครัฐที่เกี่ยวกับดิจิทัล (Digital Procurement Reform) ของรัฐบาลสหราชอาณาจักร เพื่อให้เอื้อต่อการทํางานรวมกับภาคเอกชน ในกรณีของประเทศไทย ได้มีการดําเนินการพัฒนาระบบนิเวศดานกฎหมายให้เอื้อต่อการพัฒนารัฐบาล ดิจิทัลทั้งการปรับปรุง แกไข และเพิ่มเติมกฎหมาย กฎระเบียบ และขอบังคับตาง ๆ หากแต่เป็นการดําเนิน การที่ต้องใชระยะเวลา จึงต้องอาศัยการดําเนินการที่ต่อเนื่อง นอกจากนั้น ภาครัฐไทยยังจําเป็นต้องเรง ปรับปรุงกฎระเบียบการจัดซื้อจัดจางภาครัฐและการบริหารจัดการทรัพยากรบุคคล ให้มีความยืดหยุน และคลองตัวมากยิ่งขึ้น เพื่อให้สามารถรับมือกับความทาทายใหมๆ และการเปลี่ยนแปลงที่รวดเร็วของ เทคโนโลยีสมัยใหมได้อยางทันทวงที 34
-
การพัฒนาดานเทคโนโลยี องคกร และกฎหมายที่เกี่ยวของในดานขอมูล เพื่อให้ประชาชน สามารถทราบได้วาขอมูลสวนตัวที่จัดเก็บโดยภาครัฐถูกนําไปใชโดยหนวยงานใด เมื่อใด และเพื่อ วัตถุประสงคใด โดยภาครัฐต้องสรางความไววางใจและปรับปรุงกลยุทธในการนําเอาเทคโนโลยีดิจิทัล มาใชในการระบุอัตลักษณบุคคล รวมถึงวางแผนในการใชงานในกรณีเรงดวน ดังตัวอยางในกรณีีของสหภาพ ยุโรปที่มีการออกกฎหมายคุมครองขอมูลสวนบุคคล หรือ General Data Protection Regulation (GDPR) สงผลให้ทุกภาคสวนไม่เวนแมแต่ภาครัฐ ต้องเรงให้ความสําคัญกับการปรับปรุงแนวปฎิบัติดานขอมูล สวนบุคคล ในกรณีของประเทศไทย ได้มีการตราพระราชบัญญัติคุมครองขอมูลสวนบุคคล พ.ศ. 2562 ขึ้น เพื่อคุมครอง และให้สิทธิกับเจ้าของขอมูลสวนบุคคล รวมถึงได้สรางมาตรฐานให้กับบุคคลหรือนิติบุคคลในการเก็บรวบรวม ขอมูลสวนบุคคล รวมถึงการใชขอมูล หรือการเปดเผยขอมูลสวนบุคคล อยางไรก็ตาม ภาครัฐยังต้องเรง สรางความรูความเขาใจให้แกเจ้าหน้าที่ภาครัฐเกี่ยวกับแนวปฏิบัติที่ถูกต้องตามกฎหมายคุมครองขอมูล สวนบุคคล รวมถึงสรางความตระหนักรูถึงสิทธิในขอมูลสวนบุคคลให้แกประชาชน เพื่อเปดโอกาสให้ สามารถพัฒนานวัตกรรมการใชขอมูลในการขับเคลื่อนเศรษฐกิจและสังคมได้อยางถูกต้อง 35
4 Gartner, Inc. (2021). Top Technology Trends in Government for 2021. Available from: https://www.gartner.com/en/doc/ 742950-top-technology-trends-in-government-for-2021 ความทาทายที่หนวยงานภาครัฐต้องเผชิญ ทั้งจากความต้องการรูปแบบการดําเนินงานที่ยืดหยุนมากขึ้น เพื่อรับมือ กับการเปลี่ยนแปลงตาง ๆ และสถานการณฉุกเฉินที่เกิดขึ้น เชน การแพรระบาดของโควิด-19 นํามาซึ่งแนวโนมการใชขอมูล และเทคโนโลยีเพื่อสรางความไววางใจ เสริมความคลองตัว และเพิ่มความยืดหยุนดานการดําเนินงานของหนวยงานภาครัฐ โดยบริษัทวิจัย Gartner ได้สรุป 10 แนวโนมเทคโนโลยีสําคัญสําหรับภาครัฐ 4 ไวดังนี้ แนวโนมเทคโนโลยีในภาครัฐ (Top Technology Trends in Government) 1 2 3 4 การเรงปรับปรุงระบบให้มีความทันสมัย (Accelerated Legacy Modernization) ภาครัฐควรเรงปรับปรุงพัฒนาแอปพลิเคชันหลักที่สําคัญให้ทันสมัย โดยเรงผลักดันการเปลี่ยนผานไปสูสถาปตยกรรม โมดูลาร (Modular Architecture) และประยุกตใชเทคโนโลยีตางๆ อาทิ คลาวดสาธารณะ การบริหารจัดการ API และ Software-defined Networking เพื่อสรางความยืดหยุนและความคลองตัวให้กับระบบ เทคโนโลยีเพื่อความปลอดภัยที่สามารถปรับเปลี่ยนได้ (Adaptive Security) แนวทางการรักษาความปลอดภัยแบบปรับตัวได้มองวาความเสี่ยง ความไววางใจ และความปลอดภัยเป็น กระบวนการที่ต่อเนื่องและปรับได้ ภาครัฐจึงต้องคาดการณ ปองกัน ตรวจจับ และตอบสนองต่อภัยคุกคาม ทางไซเบอรอยางไม่หยุดนิ่ง การให้บริการแบบ Anything as a Service (XaaS) การจัดหาบริการตางๆ บนคลาวด ซึ่งรวบรวมบริการทางธุรกิจและไอทีแบบครบวงจรในรูปแบบของการสมัคร สมาชิก (Subscription Basis) เป็นทางเลือกสําหรับภาครัฐ ในการเรงปรับปรุงโครงสรางพื้นฐานเดิมให้ ทันสมัย ขยายขีดความสามารถเชิงดิจิทัลของภาครัฐ และลดระยะเวลาในการสงมอบบริการ บริการสําหรับจัดการในรายกรณี (Case Management as a Service) การจัดการรายกรณีเป็นรูปแบบการทํางานใหมที่สงเสริมบูรณาการภาครัฐ โดยใชหลักการออกแบบผสมสาน เพื่อแทนที่ระบบการจัดการเคสแบบเดิมด้วยแนวทางแบบ Building Blocks ที่มีการออกแบบบริการให้สามารถ แยกสวนและประกอบกันได้อยางรวดเร็ว ซึ่งสามารถแบงปนให้หนวยงานรัฐนําไปใชและทํางานรวมกันได้ 36
6 5 7 8 9 10 การระบุตัวตนทางดิจิทัล (Citizen Digital Identity) การระบุอัตลักษณบุคคลผานชองทางดิจิทัลมีความสําคัญอยางยิ่งในการเขาถึงและได้รับบริการตางๆ ในปจจุบัน ภาครัฐจึงต้องเรงสรางความไววางใจ และเชื่อมโยงขอมูลประจําตัวดิจิทัลของประชาชนมาใชเพื่อจัดการกับ กรณีสําคัญเรงดวนตางๆ มากขึ้น การผสานรวมองคกรภาครัฐ (Composable Government Enterprise) การใชหลักการออกแบบผสมผสาน ซึ่งชวยให้เพิ่มความสามารถดานการทํางานและปรับตัวให้เขากับความต้องการ ที่เปลี่ยนแปลงอยางรวดเร็วของสังคมดิจิทัลที่กําลังเกิดขึ้น การแบงปนขอมูลทางโปรแกรม (Data Sharing as a Program) ภาครัฐมีการแบงปนขอมูลในรูปแบบเฉพาะกิจ หากแต่ในทางกลับกัน การสรางโปรแกรมแบงปนขอมูลเป็นแนวทาง ที่มีความเป็นระบบ และชวยให้สามารถปรับขนาดและนํากลับมาใชใหมได้ตามความเหมาะสม การบริการสาธารณะแบบไฮเปอรคอนเนค (Hyperconnected Public Service) การนําเทคโนโลยี เครื่องมือ และแพลตฟอรมที่หลากหลาย อาทิ ปญญาประดิษฐ (AI) การเรียนรูของเครื่องจักร (Machine Learning) และ Robotic Process Automation (RPA) มาใชพัฒนากระบวนการและบริการ สาธารณะให้อยู่ในรูปแบบอัตโนมัติมากที่สุด โดยลดการใชแรงงานคนให้นอยที่สุด เพื่อเพิ่มความยืดหยุน และ ลดตนทุนในการดําเนินการ การวิเคราะหเชิงปฏิบัติการ (Operationalized Analytics) การนําเทคโนโลยีที่ขับเคลื่อนด้วยขอมูลมาใชอยางมีกลยุทธและเป็นระบบ เชน ปญญาประดิษฐ (AI) การเรียนรู ของเครื่องจักร (Machine Learning) และการวิเคราะหขั้นสูง (Advanced Analytics) เพื่อพัฒนาประสิทธิภาพ ประสิทธิผล และชวยการตัดสินใจให้ดีขึ้น การมีสวนรวมของประชาชนหลายชองทาง (Multichannel Citizen Engagement) การนําเทคโนโลยีมาใชอํานวยความสะดวกในการเขาถึงประชาชน โดยสรางชองทางที่หลากหลายและมีประสิทธิภาพ เพื่อสงเสริมปฏิสัมพันธสองทางระหวางภาครัฐและประชาชน และชวยให้สื่อสารกับกลุ่มเปาหมายได้อยางตรงจุด 37
38
3.2 สถานการณการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลของประเทศไทย 5 United Nations (2020). E-Government Survey 2020: Digital Government in the Decade of Action for Sustainable Development. Available from: https://publicadministration.un.org/egovkb/en-us/Reports/UN-E-Government-Survey-2020 อันดับและคาคะแนนดัชนีรัฐบาลอิเล็กทรอนิกส ของประเทศไทยในการจัดลําดับขององคการสหประชาชาติ E-Government Development Index (EGDI) คาคะแนนดัชนียอยของประเทศไทย 2559 2557 2561 2563 2565 0.56 0.46 0.65 0.75 0.77 อันดับ 77 อันดับ 102 อันดับ 73 อันดับ 57 อันดับ 55 ที่มา : องคการสหประชาชาติ ป แผนแมบทภายใตยุทธศาสตรชาติ ประเด็นการบริการประชาชนและประสิทธิภาพภาครัฐ (พ.ศ. 2561 - 2580) ระบุเปาหมาย ป 2566 - 2570 ประเทศไทยต้องอยู่ในกลุ่มประเทศที่มีการพัฒนา ดานรัฐบาลดิจิทัลสูงสุด 50 อันดับแรกในการจัดลําดับดัชนีรัฐบาลอิเล็กทรอนิกสขององคการสหประชาชาติ (E-Government Development Index: EGDI) โดยจากการศึกษาผลการสํารวจในป 2565 พบวา ประเทศไทยมีคะแนนและอันดับสูงขึ้นเมื่อเทียบกับผลการสํารวจ ในป 2563 โดยได้รับการปรับอันดับขึ้น จากอันดับที่ 57 เป็นอันดับที่ 55 จาก 193 ประเทศ ซึ่งเป็นการยกระดับขึ้นจากประเทศในกลุ่มที่มีการพัฒนา รัฐบาลดิจิทัลในระดับสูง มาอยู่ในกลุ่มที่มีการพัฒนาในระดับสูงมาก รวมกับอีก 60 ประเทศ และยังถือได้ วาเป็นอันดับที่ 3 ของอาเซียน รองจากสิงคโปร ซึ่งอยู่ในอันดับที่ 12 ของโลก และมาเลเซีย อันดับที่ 53 และเมื่อพิจารณาคะแนนในแต่ละดาน พบวา ดานที่มีคะแนนเพิ่มขึ้น จากปกอน ได้แก โครงสรางพื้นฐาน โทรคมนาคม (Telecommunication Infrastructure Index: TII) และทุนมนุษย (Human Capital Index: HII) การให้บริการออนไลน (Online Service Index: OSI) มีคะแนนปรับลดเพียงเล็กนอย แสดง ให้เห็นวา การเปลี่ยนแปลงดังกลาวเป็นผลมาจากการพัฒนาดานโครงสรางพื้นฐานเทคโนโลยีสารสนเทศ ที่รองรับเขาถึงขอมูลและบริการภาครัฐผานชองทางออนไลนของประชาชน 5 และการพัฒนาทุนมนุษย ดานดิจิทัลที่จําเป็นต่อการใชประโยชนจากเทคโนโลยี และความสามารถในการใชบริการภาครัฐผาน ระบบดิจิทัล 2563 2561 2559 2557 2565 HCI OSI 0.4409 0.5507 0.6389 0.7941 0.6640 0.6942 0.7903 0.7751 0.7879 0.7338 0.7763 TII 0.2843 0.4117 0.5338 0.7004 39
เเผนภาพระดับความพึงพอใจในคุณภาพการให้บริการของภาครัฐ ที่มา : สํานักงาน ก.พ.ร. 6 สํานักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ (2564). รายงานสรุปผลการดําเนินการตามแผนปฏิรูปประเทศ ประจําป 2564. สืบคนขอมูลจาก: http://nscr.nesdc.go.th/wp-content/uploads/2022/02/รายงานสรุปผลการดําเนินการตามแผนการปฏิรูปประเทศ-ประจําป-2564.pdf ระดับความพึงพอใจในคุณภาพการให้บริการของภาครัฐ ระดับความพึงพอใจดานบริการชองทางออนไลน 2559 2560 2562 2564 ป 72.80% 75.42% 84.75% 84.81% 79.76% ในขณะเดียวกัน ผลการจัดอันดับดัชนีการมีสวนรวมทางอิเล็กทรอนิกส หรือ E-Participation Index (EPI) ในรายงานผลการสํารวจฉบับเดียวกันพบวา ประเทศไทยถูกจัดอยู่ในอันดับที่ 18 ในป 2565 ปรับตัวดีขึ้น จากอันดับที่ 51 ในป 2563 พัฒนาขึ้นมา 33 อันดับ สะทอนระดับการมีสวนรวมของประชาชนทางอิเล็กทรอนิกส ที่พัฒนาขึ้นอยางต่อเนื่อง ทั้งนี้ หากพิจารณาในประเด็นความพึงพอใจของประชาชนต่อการบริการภาครัฐ พบวา มีระดับ ความพึงพอใจต่อบริการภาครัฐในภาพรวมสูงขึ้นทุกป โดยลาสุดในป 2564 มีระดับความพึงพอใจอยู่ที่รอยละ 84.81 เพิ่มขึ้นจากปกอนหน้าที่อยู่ที่รอยละ 84.75 โดยมีความพึงพอใจดานเจ้าหน้าที่ให้บริการมากที่สุด รองลงมา ได้แก ดานสถานที่และสิ่งอํานวยความสะดวก และดานขั้นตอนและระยะเวลาตามลําดับ ทั้งนี้ หากพิจารณา เฉพาะระดับความพึงพอใจดานบริการชองทางออนไลนพบวา ในป 2564 อยู่ที่รอยละ 79.76 6 หมายเหตุ : จากผลการสํารวจป 2565 พบวา ประเทศไทยมีอันดับ EPI สูงขึ้น เป็นอันดับที่ 18 พัฒนาขึ้นมา 33 อันดับ 40
แผนภาพจํานวนบริการและบริการดิจิทัลของหนวยงาน 2562 ป 59.2% 56.6% 59.6% 1,503 1,999 1,101 2563 2564 7 สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล (องคการมหาชน). รายงานบทวิเคราะหระดับความพรอมรัฐบาลดิจิทัลหนวยงานภาครัฐของประเทศไทยป 2561 - 2564 โดยเป็นการเปรียบเทียบขอมูลเฉพาะหนวยงานที่มีการตอบแบบสํารวจระดับความพรอมรัฐบาลดิจิทัลทุกป จึงทําให้สามารถนําผลการสํารวจมาเปรียบเทียบกันได้ บริการที่อยู่ในรูปแบบดิจิทัล (บริการ) สัดสวนบริการที่อยู่ในรูปแบบดิจิทัล (%) นอกจากนี้ จากการสํารวจระดับความพรอมรัฐบาลดิจิทัลหนวยงานภาครัฐของประเทศไทยป 2561 - 2564 7 ซึ่งทําการสํารวจหนวยงานระดับกรมทั้งหมด 315 หนวยงาน ผลการสํารวจระบุได้วา ในภาพรวม หนวยงานภาครัฐมีแนวโนมปรับตัวดานดิจิทัลมากขึ้น และมีความแตกตางของคะแนนระหวางหนวยงานที่นอยลง โดยผลการสํารวจจําแนกตามตัวชี้วัด 6 เสาหลัก และเรียงลําดับตามความพรอมรัฐบาลดิจิทัลจากอันดับสูงสุด ไปต่ําสุดมีประเด็นที่นาสนใจสรุปได้ ดังนี้ ตัวชี้วัดอันดับที่ 1 ดานบริการภาครัฐ (Public Services) หนวยงานระดับกรมโดยรวมทําคะแนน อยู่ในระดับ High และ Very high สูงที่สุด และมีความโดดเดนในตัวชี้วัดดานนี้มากที่สุด จากผลการสํารวจพบวา จํานวนบริการที่อยู่ในรูปแบบดิจิทัลมีแนวโนมเพิ่มมากขึ้น จาก 1,503 บริการ ในป 2562 เป็น 1,999 บริการ ในป 2564 แต่สัดสวนการยกระดับบริการเป็นดิจิทัลมีอัตราคงที่อยู่ที่ราวรอยละ 60 โดยในป 2564 มีสัดสวนบริการที่ อยู่ในรูปแบบดิจิทัล คิดเป็นรอยละ 56.6 41
18.26% งานบริหาร จัดการพัสดุ 27.80% งานติดตามและ ประเมินผล 25.31% งานติดต่อ สื่อสาร 6.22% งานตรวจสอบ 6.64% งานจัดการ ประชุม 27.60% งานสารบรรณ 4.98% งานเลขานุการ 3.73% งานสถานที่ และยานพาหนะ งานทรัพยากร บุคคล 51.04% 52.70% 49.38% งานบริหาร งบประมาณ งานการเงิน การบัญชี 77.18% งานจัดซื้อจัดจาง 2562 2563 2564 แผนภาพสัดสวนหนวยงานที่มีอุปกรณโครงสรางพื้นฐาน ในดานตาง ๆ ที่เพียงพอ และเหมาะสมกับการใชงานจริง โครงสรางพื้นฐาน ทางดานฮารดแวร Hardware โครงสรางพื้นฐาน ทางดานซอฟตแวร Software โครงสรางพื้นฐาน ทางดานเซิรฟเวอร และเน็ตเวิรค Server และ Network 2563 ป 52.28% 53.53% 47.30% 56.85% 59.34% 61.83% 2564 2563 2564 2563 2564 ตัวชี้วัดอันดับที่ 2 ดานโครงสรางพื้นฐาน ความมั่นคงปลอดภัยและมีประสิทธิภาพ (Secure and Efficient Infrastructure) เป็นดานที่หนวยงาน ระดับกรมทําคะแนนได้โดดเดนรองลงมา โดยจาก ผลการสํารวจพบวา สัดสวนหนวยงานที่มีอุปกรณ โครงสรางพื้นฐานเพียงพอ และเหมาะสมกับการใชงาน จริงนั้นมีแนวโนมเพิ่มขึ้นในทุกดาน โดยโครงสราง พื้นฐานดานซอฟตแวรมีแนวโนมความพรอมเพิ่มขึ้น มากที่สุด (9.55%) รองลงมา ได้แก ดานเซิรฟเวอร ดานเน็ตเวิรค และดานฮารดแวร ซึ่งยังคงมีแนวโนม ความพรอมเพิ่มขึ้นเพียงเล็กนอยเทานั้น (2.49% และ 1.25% ตามลําดับ) เเผนภาพสัดสวนหนวยงานที่มีระบบบริหารจัดการภายใน ที่เป็นดิจิทัล โดยมีการใชระบบกลางของภาครัฐ ตัวชี้วัดอันดับที่ 3 ดานการบริหาร จัดการรูปแบบดิจิทัล (Smart Back Office) จาก ผลการสํารวจพบวา หนวยงานสวนมากมีการปรับใช ระบบบริหารจัดการภายในที่เป็นดิจิทัลแล้ว โดยจะ เป็นการดําเนินงานเองภายในเป็นสวนใหญ ทวายัง มีแนวโนมในการปรับใชระบบกลางภาครัฐเพิ่มมาก ขึ้นอยางมีนัยสําคัญในบางประเภทงาน เชน งาน ทรัพยากรบุคคล งานบริหารงบประมาณ งานการเงิน และการบัญชีี และงานจัดซื้อจัดจาง เป็นหลัก 42
แผนภาพการพัฒนาของทักษะดิจิทัลของบุคลากร ชองทางการเปดเผยขอมูล 86.7% 67.2% 67.2% 92.9% 95.0% 65.6% สัดสวนการเปดเผยขอมูลของหนวยงานในแต่ละป 88.4% 66.8% 69.7% การเปดเผยขอมูลผานเว็บไซต์หนวยงาน การเปดเผยขอมูลผานชองทางอื่นๆ แผนภาพสัดสวนการเปดเผยขอมูลและชองทางการเปดเผยขอมูลของหนวยงานภาครัฐ 2562 ป 2563 2564 ตัวชี้วัดอันดับที่ 4 ดานแนวนโยบายและหลักปฏิบัติ (Policies/ Practices) หนวยงานระดับกรมทําคะแนน ได้ในระดับปานกลาง โดยจากผลการสํารวจพบวา สัดสวนการจัดทําแผนดานดิจิทัลของหนวยงานมีแนวโนมที่สูงขึ้น และ ในสวนของการดําเนินการเปดเผยขอมูล พบวา สัดสวนของหนวยงานที่มีการเปดเผยขอมูลบนชองทางตาง ๆ มีแนวโนมที่ สูงขึ้นทั้งชองทางเว็บไซต์ของหนวยงาน และชองทางอื่น ๆ ในขณะที่สัดสวนของหนวยงานที่มีการเปดเผยขอมูลในแต่ละปนั้น ยังมีจํานวนที่ไม่แนนอน ตัวชี้วัดอันดับที่ 5 ดานศักยภาพเจ้าหน้าที่ภาครัฐดานดิจิทัล (Digital Capabilities) เป็นตัวชี้วัดที่โดดเดนนอย เมื่อเทียบกับตัวชี้วัดอื่น โดยจากผลการสํารวจพบวา คาเฉลี่ยบุคลากรทุกหนวยงานในทุก ๆ ทักษะเพิ่มสูงขึ้น อยางไรก็ตาม ทักษะตาง ๆ ยังคงถูกจัดอยู่ที่ระดับคะแนน 3 จากระดับคะแนนสูงสุด 5 ซึ่งตามนิยามของแบบสํารวจ ถือเป็นระดับที่สามารถปฏิบัติงาน ได้เพียงขั้นพื้นฐานเทานั้น 1. ทักษะดาน Digital Literacy 2. ทักษะดาน Digital Governance, Standard, and Compliance 3. ทักษะดาน Digital Technology 4. ทักษะดาน Internal Integration and Service Design 5. ทักษะดาน Strategic and Project Management 6. ทักษะดาน Digital Leadership 7. ทักษะดาน Digital Transformation 8. ทักษะดาน Cyber security 3.45 2561 2562 2563 2564 %การเพิ่มขึ้นต่อปยอนหลัง 3.57 3.64 3.75 2.77% 3.41 3.57 3.54 3.56 1.43% 3.40 3.53 3.57 3.66 2.52% 3.27 3.40 3.42 3.54 2.69% 3.51 3.60 3.55 3.60 0.84% 3.44 3.49 3.53 3.56 1.18% 3.38 3.53 3.53 3.57 1.83% 3.40 3.65 - - 7.20% 43
นอกจากนี้ จากผลการสํารวจดังกลาว มีประเด็นดานขอมูลที่จําเป็นต่อการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลที่ได้รับการวิเคราะห ความพรอมเพิ่มเติม ดังนี้ ดานการได้มาของขอมูล มีการจัดเก็บขอมูล เชื่อมโยงขอมูล และใชเทคโนโลยีเพื่อให้ได้มาซึ่งขอมูลมากขึ้น ดานการจัดการขอมูล มีการอัพเดทขอมูลแบบเรียลไทม และรายวัน มีการทํา Data Cleansing กอนจัดเก็บ ขอมูลมีการปรับใช Data Warehouse และ Data Lake เพิ่มขึ้น แต่ในอัตราสวนที่ลดลง ดานการวิเคราะหขอมูล ยังเนนการวิเคราะหแบบ Descriptive Analysis เป็นหลัก ซึ่งถือวาเป็นเพียงขั้นพื้นฐาน ดานการเชื่อมต่อขอมูล การจัดทําแพลตฟอรมเพื่อให้หนวยงานอื่นสามารถเขาใชมากขึ้น ดานการใชประโยชนจากขอมูล มีการใชประโยชนจากขอมูลขอเสนอแนะมาใชปรับปรุงบริการ แต่สัดสวน การนําขอมูลเปดไปใชประโยชนโดยหนวยงานภายนอก และการพัฒนาต่อยอดบริการยังไม่มีนัยสําคัญ ดานธรรมาภิบาลในการกํากับดูแลขอมูล มีหนวยงานที่มีแนวโนมพัฒนาทั้ง 6 ดานในเรื่องธรรมาภิบาลขอมูล เมื่อเทียบกับป 2563 เพิ่มสูงขึ้น แต่สัดสวนโดยรวมยังถือวานอย เนื่องจากมีสัดสวนหนวยงานจัดทําแล้วเสร็จ ในแต่ละดานอยู่ระหวาง 10-30% เทานั้น โดยมีหนวยงานรัฐที่จัดทําขอมูลตามกรอบธรรมาภิบาลขอมูลภาครัฐ แล้วเสร็จเพียงรอยละ 0.3 ในป 2563 และรอยละ 4 ในป 2564 การปองกันขั้นพื้นฐาน เชน การใส password เพื่อปกปองไฟล การใช Security Control เพื่อนํามา จัดการขอมูล และการทํางานภายใน 25.31% 45.23% 46.89% 44.81% 2564 2563 ป 2563 2564 แผนภาพสัดสวนการปรับใช เทคโนโลยีพื้นฐาน เพื่อสรางความปลอดภัย และความนาเชื่อถือในการทํางาน 1 2 3 4 5 6 ตัวชี้วัดอันดับที่ 6 ดานเทคโนโลยีดิจิทัลและการนําไปใช (Digital Technological Practices) เป็นตัวชี้วัดที่ หนวยงานระดับกรมทําได้โดดเดนนอยที่สุดเมื่อเทียบกับตัวชี้วัดอื่น โดยเฉพาะในดานการปรับใชเทคโนโลยีเพื่อสรางความปลอดภัย และความนาเชื่อถือในการทํางานตางๆ (Trusted Protocol) ซึ่งจากผลการสํารวจพบวา มีการปรับใชเทคโนโลยีโดยรวมคอนขางนอย แมเป็นการใชเทคโนโลยีขั้นพื้นฐาน เชน การใส Password เพื่อปกปองไฟล และมีการใช Security Control เพื่อนํามาจัดขอมูล การทํางานภายใน 44
ความกาวหน้าในการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล วิวัฒนาการการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลของประเทศไทย IT2000 การพัฒนาธุรกรรมอิเล็กทรอนิกส คณะกรรมการธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส สํานักงานพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมฯ ฉบับที่ 8 (2540-2544) แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมฯ ฉบับที่ 9 (2545-2549) แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมฯ ฉบับที่ 10 (2550-2554) • พ.ร.บ. ข้อมูลข่าวสารของ ราชการ พ.ศ. 2540 แผน ICT ฉบับที่ 1 (2545-2549) แผน ICT ฉบับที่ 2 (2552-2556) • เครือขายไทยสาร • GINet • ซื้อ-ขายหลักทรัพย์ออนไลน • ระบบฝาก-ถอนเงินแบบตางสาขา • บริการสืบคนทะเบียนพาณิชย และงบดุลออนไลน • Smart Card • ระบบชําระภาษีออนไลน • GFMIS • e-Passport • e-Procurement • ริเริ่มโครงการ GDX • โครงการพัฒนาและจัดทํามาตรฐาน ซอฟตแวรกลางเพื่อบริหารของภาครัฐ • National Spatial Data Infrastructure • โครงการจัดตั้งสถาบัน e-Government • ระบบ ITMX • ระบบ NSW • ระบบจดหมายอิเล็กทรอนิกส • ระบบสารบรรณอิเล็กทรอนิกส • G-Cloud • GIN • GIN Conference ที่มา: สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล (2565) • พ.ร.บ. ว่าด้วยธุรกรรมทาง อิเล็กทรอนิกส์ พ.ศ. 2544 • พ.ร.บ. ว่าด้วยการกระทําผิดเกี่ยวกับ คอมพิวเตอร์ พ.ศ. 2550 • พ.ร.บ. ว่าด้วยธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส์ (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2551 • พ.ร.ฎ. ว่าด้วยวิธีการแบบปลอดภัยในการทํา ธุรกรรมทางอิเล็กส์ทรอนิกส์ พ.ศ. 2553 2540 2545 2550 • พ.ร.ฎ. กําหนดหลักเกณฑ์และวิธีการในการทํา ธุรกรรมอิเล็กทรอนิกส์ภาครัฐ พ.ศ. 2549 45
e-Government Digital Government Transformation สํานักงานรัฐบาลอิเล็กทรอนิกส สํานักงานสงเสริมเศรษฐกิจดิจิทัล แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมฯ ฉบับที่ 11 (2555-2559) แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมฯ ฉบับที่ 12 (2560-2564) แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสังคมฯ ฉบับที่ 13 (2566-2570) สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล • Law Portal • Digital ID และ e-Signature • Data Governance • Health Link • ThailandPlus • Digital Transcript • E-Workforce Ecosystem • One Identification : ID One SMEs (ร่าง) แผน ICT ฉบับที่ 3 (2557-2561) แผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัลของประเทศไทย ชวงที่ 1 (2559-2561) (ราง) แผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัลของประเทศไทย ชวงที่ 2 (2560-2564) • การออกสําเนาทะเบียนการคา เป็นสิ่งพิมพผานธนาคาร • G-Cert • e-Payment • ระบบภาษีไปไหน • มาตรฐานเว็บไซต์เวอรชัน 2.0 • ระบบ PromptPay • GDX • Biz Portal • Data.go.th • พ.ร.บ. การอํานวยความสะดวก ในการพิจารณาขออนุญาตของ ทางราชการ พ.ศ. 2558 • พ.ร.บ การปฏิบัติราชการ ทางอิเล็กทรอนิกส์ พ.ศ. 2565 • พ.ร.บ. การพัฒนาดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจ และสังคม พ.ศ. 2560 • พ.ร.บ. ว่าด้วยการกระทําผิดเกี่ยวกับ คอมพิวเตอร์ (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2560 • พ.ร.บ. การบริหารงานและการให้บริการ ภาครัฐผ่านระบบดิจิทัล พ.ศ. 2562 • พ.ร.บ. คุ้มครองข้อมูลส่วนบุคคล พ.ศ. 2562 • พ.ร.บ. การรักษาความมั่นคงปลอดภัยไซเบอร์ พ.ศ. 2562 แผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัล ของประเทศไทย (2563-2565) แผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัล ของประเทศไทย (2566-2570) 2555 2560 2565 46
จากการดําเนินงานตามแผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัล ของประเทศไทย พ.ศ. 2563–2565 พบวา ในป 2565 ภาพรวมการดําเนินงานของโครงการตามแผนฯ จาก จํานวน 41 โครงการ มีโครงการที่มีการดําเนินงานทั้งสิ้น 37 โครงการ คิดเป็นรอยละ 90.24 และมีโครงการที่ไม่มี การดําเนินงาน 4 โครงการ คิดเป็นรอยละ 9.76 โดยผลการดําเนินงานตามแผนฯ ในแต่ละยุทธศาสตร เป็นดังนี้ • ยุทธศาสตรที่ 1 ยกระดับคุณภาพการให้บริการแกประชาชนด้วยเทคโนโลยีดิจิทัล จํานวน 17 โครงการ มีการดําเนินการ 16 โครงการ ไม่มีผู้ดําเนินงาน 1 โครงการ คิดเป็นรอยละ 94.11 • ยุทธศาสตรที่ 2 อํานวยความสะดวกภาคธุรกิจไทยด้วยเทคโนโลยีดิจิทัล จํานวน 8 โครงการ มีการดําเนินการ 8 โครงการ คิดเป็นรอยละ 100 • ยุทธศาสตรที่ 3 ผลักดันให้เกิดธรรมาภิบาลขอมูลภาครัฐในทุกกระบวนการทํางานของรัฐ จํานวน 11 โครงการ มีการดําเนินการ 8 โครงการ ไม่มีการดําเนินการ 3 โครงการ คิดเป็นรอยละ 72.72 • ยุทธศาสตรที่ 4 พัฒนากลไกการมีสวนรวมของทุกภาคสวนรวมขับเคลื่อนรัฐบาลดิจิทัล จํานวน 5 โครงการ มีการดําเนินการ 5 โครงการ คิดเป็นรอยละ 100 โครงการที่ไม่มีผู้ดําเนินการ จํานวน 4 โครงการ ได้แก (1) โครงการแพลตฟอรมบริการเพื่อบริหารจัดการ แรงงานขามชาติ (2) การจัดทําขอมูลประวัติการศึกษาและการทํางานของบุคลากรภาครัฐและประชาชน (3) การพัฒนา แพลตฟอรมสนับสนุนการบริหารจัดการหนวยงานภาครัฐ (ERP) และ (4) การสงเสริมสนับสนุนให้เกิดการประยุกตใช Digital Twin ในภาครัฐสําหรับการสรางแบบจําลองเมืองเพื่อการบริหารจัดการทองถิ่น มีการดําเนินการ ไม่มีการดําเนินการ 90.24 โครงการที่ไม่มีผู้ดําเนินการ จํานวน 4 โครงการ 9.76 แผนภาพภาพรวมการดําเนินงานตามแผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัลของประเทศไทย พ.ศ. 2563-2565 (ปงบประมาณ พ.ศ. 2565) 47
การประเมินผลการดําเนินงานตามเปาหมายและตัวชี้วัดความสําเร็จของแผนฯ ที่ได้กําหนดไว 4 เปาหมาย โดยยึดถือหลักการสําคัญ 3 ประการ ได้แก (1) ความสอดคลองกับทิศทางและเปาหมายของแผนระดับชาติตางๆ ที่เกี่ยวของ รวมถึงแผนที่เกี่ยวกับการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล (2) การยึดหลักแนวทางและวิธีการตามเจตนารมณของ พ.ร.บ. การบริหารงานและการให้บริการภาครัฐผานระบบดิจิทัล พ.ศ. 2562 และ (3) การตอบโจทยเพื่อแกไขปญหาหรือลด อุปสรรคของภาครัฐในการบริหารงานและให้บริการประชาชนด้วยดิจิทัล ผานการขับเคลื่อนในกลุ่มเปาหมายที่สําคัญ 6 กลุ่มเปาหมาย (Focus Areas) ได้แก (1) การศึกษา (2) สุขภาพและการแพทย (3) การเกษตร (4) ความเหลื่อมล้ํา ทางสิทธิสวัสดิการประชาชน (5) การมีสวนรวม โปรงใส และตรวจสอบได้ของประชาชน และ (6) การสงเสริมวิสาหกิจ ขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs) พบผลความสําเร็จของการดําเนินงาน ดังนี้ ในการดําเนินโครงการตามแผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัล มีตัวอยางโครงการที่ประสบความสําเร็จและมีการดําเนิน งานที่ตรงตามพระราชบัญญัติการบริหารงานและการให้บริการภาครัฐผานระบบดิจิทัล พ.ศ. 2562 ดังนี้ โครงการ เปาหมายตามแผนฯ ผลการดําเนินงาน สอดคลอง/ตรงตาม พ.ร.บ. การบริหารงานฯ การพัฒนาแพลตฟอรมการให้ บริการประชาชนแบบเบ็ดเสร็จ (Citizen Platform) 60 บริการ 60 บริการ มาตรา 12 (1) (2) 50,000 คน/ป 524,989 คน/ป มาตรา 12 (6) ประโยชนจากการใชบริการ • จํานวนผู้ใชงานเพิ่มขึ้น รอยละ 33.70 (เทียบจากป 2564) • 40 บริการ • ธุรกรรม 1,135 ครั้ง/ป • ชุดขอมูลจํานวน 1 ชุด มาตรา 11 ประโยชนจากการใชบริการ • สํานักงานพาณิชยจังหวัด ทั่วประเทศ มีการใช Digital Signature 76 แห่ง มาตรา 12 (4) ประเด็นมุงเนนที่สําคัญ • รายงานความกาวหน้าการ ศึกษากฎหมายที่เกี่ยวของกับ การเป็นรัฐบาลดิจิทัล 1 ฉบับ • รายงานเบื้องตนการพัฒนา หนวยงานในการใชกฎหมาย สงเสริมการเป็นรัฐบาลดิจิทัล อยางสมบูรณแบบ 1 ฉบับ สอดคลองตาม วัตถุประสงค พ.ร.บ. การบริหารงานฯ 1 การพัฒนาทักษะ ทัศนคติและ ความสามารถบุคลากรภาครัฐ ทางดานดิจิทัล 2 ระบบรับคําขออนุญาต เพื่ออํานวยความสะดวกให้ ภาคธุรกิจ การพัฒนาชองทาง การให้บริการภาคธุรกิจ แบบเบ็ดเสร็จ (Business Portal) 3 การพัฒนาระบบการยืนยัน และพิสูจนตัวตนทางดิจิทัล (Digital ID & Signature) สําหรับนิติบุคคล 4 การปรับปรุงหรือแกไขกฎหมาย กฎระเบียบ ขอบังคับ เพื่อเพิ่ม การมีสวนรวมในการตัดสินใจ นโยบายรัฐ 5 48
เปาหมาย ตัวชี้วัด ผลการดําเนินงาน ลดความเหลื่อมล้ําในการเขาถึงบริการ และสวัสดิการของประชาชนด้วยขอมูล และบริการผานชองทางดิจิทัลสําหรับ ประชาชนทุกกลุ่มเพื่อยกระดับคุณภาพ ชีวิตที่ดี เพิ่มขีดความสามารถทางการแขงขันให้ กับผู้ประกอบการวิสาหกิจขนาดกลาง และขนาดยอมของไทยด้วยการบูรณาการ กลไกภาครัฐในการสนับสนุนให้เกิดการ อํานวยความสะดวกแกการประกอบธุรกิจ ผานชองทางดิจิทัล การทํางานของภาครัฐมีความโปรงใส ตรวจสอบได้ด้วยการปรับปรุงขอมูลตาม กรอบธรรมาภิบาลขอมูลภาครัฐ และเปด เผยแกประชาชนผานชองทางดิจิทัล สรางการมีสวนรวมของประชาชนในการ พัฒนาบริการของภาครัฐ และกําหนด นโยบายสําคัญของประเทศ ด้วยการเสนอ ความคิดเห็นดานนโยบายหรือประเด็น การพัฒนาประเทศผานชองทางดิจิทัล อันดับดัชนีรัฐบาลอิเล็กทรอนิกส (e-Government Development Index : EGDI) ดีขึ้น 10 อันดับ ป 2565 ประเทศไทยอยู่อันดับที่ 55 ดีขึ้น 2 อันดับ จากป 2563 ที่อยู่ในอันดับที่ 57 ยกเลิกการจัดอันดับ และรอประกาศ แนวทางการจัดอันดับจาก สํานักงาน ก.พ.ร. (ป 2563 ประเทศไทยอยู่อันดับ ที่ 21 ดีขึ้น 6 อันดับ จากป 2562 ที่อยู่ในอันดับที่ 27) อันดับที่ 110 (ลดลง 6 อันดับ) ป 2564 ประเทศไทยอยู่ในอันดับที่ 110 ลดลง 6 อันดับ จากป 2563 ที่อยู่อันดับ ที่ 104 ป 2562 อยู่ในอันดับที่ 101 และ ป 2561 อยู่ในอันดับที่ 99 ป 2565 ประเทศไทยอยู่อันดับที่ 18 ดีขึ้น 33 อันดับ จากป 2563 ที่อยู่ใน อันดับที่ 51 อันดับความยากงายในการดําเนิน ธุรกิจ (Ease of Doing Business : EoDB) ดีขึ้น 10 อันดับ อันดับดัชนีภาพลักษณคอรัปชัน (Corruption Perception Index : CPI) ดีขึ้น 3 อันดับ อันดับดัชนีชี้วัดการมีสวนรวมทาง อิเล็กทรอนิกส (e-Participation Index : EPI) ดีขึ้น 10 อันดับ 1 2 3 4 จากขอมูลผลสํารวจดังกลาว หนวยงานได้นําเสนอประเด็นปญหาอุปสรรคที่พบในระหวางการดําเนินงาน โดยสามารถแบงออกได้เป็น 5 ประเด็นที่สําคัญ สรุปได้ดังนี้ 1. การบริหารจัดการโครงการ ▪ กระบวนการจัดซื้อจัดจางภาครัฐ ▪ การบูรณาการระหวางหนวยงานความรวมมือยังไม่เป็นไปในทิศทางเดียวกัน ▪ ทักษะบุคลากรภายในหนวยงานยังต้องได้รับการพัฒนาเพื่อให้สามารถดําเนินโครงการได้อยางมีประสิทธิภาพ ▪ มีการเปลี่ยนผู้รับผิดชอบโครงการระหวางการดําเนินงาน ทําให้ขาดความต่อเนื่องในการดําเนินงานและขาด การสนับสนุนขอมูลที่จําเป็นจากหนวยงานอื่น 2. ดานงบประมาณ ▪ งบประมาณไม่ได้รับการจัดสรร ▪ งบประมาณได้รับการจัดสรรแต่ไม่เพียงพอ 49
นอกจากนี้ หนวยงานได้มีการเสนอแนะประเด็นที่ต้องการให้ สพร. สนับสนุนหรือดําเนินการเพิ่มเติม เพื่อให้การดําเนินโครงการภายใตแผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัลเป็นไปด้วยความราบรื่น โดยแบงออกเป็น 3 ประเด็น โดยมี รายละเอียด ดังนี้ 1. การบริหารจัดการโครงการ • ควรมีการพัฒนาระบบกลางในดานตาง ๆ นอกเหนือจากระบบการยืนยันตัวตน เชน ระบบ e-Form ระบบ e-Payment ระบบการออกเอกสารอิเล็กทรอนิกส • ให้การสนับสนุนผู้เชี่ยวชาญดานการวิเคราะหประมวลผลขอมูลและดานภูมิสารสนเทศ • ชวยเหลือในดานการติดต่อประสานงานกับหนวยงานภาครัฐในการเชื่อมโยงขอมูลที่หนวยงานต้องการใชงาน • ดําเนินการพัฒนาระบบบัญชีขอมูลรวมกับหนวยงานภาครัฐ • สนับสนุนการดําเนินงานในดานตางๆ เชน ดานการประชาสัมพันธ และดานการผลักดันและสงเสริมให้เกิด การบูรณาการใชงานดานนวัตกรรม 2. ดานงบประมาณ • สนับสนุนงบประมาณเพื่อพัฒนานวัตกรรม เครื่องมือ แนวทาง และวิธีการที่จะนําไปสูการดําเนินงานอยางเต็มศักยภาพ ทั้งในระดับนโยบายไปจนถึงระดับพื้นที่ เพื่อให้เกิดประโยชนสูงสุดต่อประชาชนทุกคนในประเทศ 3. ดานการใชประโยชน • จัดฝกอบรมให้ความรู ทั้งในดานนโยบายและแนวทางการขับเคลื่อนการดําเนินงานให้ประสบความสําเร็จตาม เปาหมายของโครงการที่ได้รับ เชน แนวทางสงเสริมขับเคลื่อนหนวยงานตางๆ ทั้งภาครัฐ ภาคเอกชน และ ประชาชน ให้ตอบรับการปรับเปลี่ยนเป็นบริการในรูปแบบดิจิทัลแบบเบ็ดเสร็จ เป็นตน 3. กฎหมายที่เกี่ยวของกับโครงการ ▪ พ.ร.บ. คุมครองขอมูลสวนบุคคล ▪ ระเบียบของหนวยงานไม่มีการปรับปรุงให้สอดคลองกับแผนฯ หรือกฎระเบียบอื่นๆ ที่เกี่ยวของ 4. ดานนโยบาย ▪ หนวยงานมีการเปลี่ยนแปลงนโยบายในระหวางการดําเนินงาน ▪ มีการเปลี่ยนผู้บริหารระดับสูง ทําให้ทิศทางการดําเนินงานและเปาหมายเปลี่ยนแปลงไป ▪ ขาดแคลนบุคลากรในการดําเนินงาน เนื่องจากสิ้นสุดนโยบายการยืมตัวบุคลากรเขามาทํางานในหนวยงาน 5. ดานการนําไปใชประโยชน ▪ บุคลากรในหนวยงานขาดทักษะที่จําเป็นในการนําองคความรูไปใชประโยชน ▪ การสรางการรับรูบริการจากหนวยงานภาครัฐต้องมุงเนนให้ถึงกลุ่มเปาหมายมากยิ่งขึ้น 50
ทั้งนี้ ในการขับเคลื่อนหนวยงานภาครัฐให้เกิดการนําเทคโนโลยีมาใชเป็นเครื่องมือในการบริหารงานภาครัฐ และบริการสาธารณะ เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพและอํานวยความสะดวกให้แกประชาชน จึงจําเป็นต้องมีการบูรณาการ การทํางานแบบขามสายงาน ที่จะชวยให้เกิดเทคโนโลยีและนวัตกรรมที่จะขับเคลื่อนให้เกิดรัฐบาลดิจิทัลได้อยางแทจริง สพร. จึงได้จัดตั้งศูนยเทคโนโลยีดิจิทัลภาครัฐ (Digital Government Technology and Innovation Center: DGTi) เพื่อให้เป็นศูนยกลางนวัตกรรมภาครัฐไทยแบบครบวงจร นอกจากนี้ ภายใตการดําเนินการตามแผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัลฉบับที่ผานมา ได้มีการดําเนินโครงการตางๆ ที่เป็นรูปธรรม ซึ่งสามารถสรุปได้ดังนี้ 1) Citizen Portal การพัฒนาพอรทัลกลางสําหรับประชาชน เป็นที่รวบรวมขอมูลและงานบริการตางๆ เพื่ออํานวยความสะดวก ให้แกประชาชน โดยบูรณาการระหวางหนวยงานภาครัฐ สามารถ หาขอมูลสําหรับการดําเนินชีวิต รวมถึงทําธุรกรรมออนไลนไวใน ที่เดียวกันเพื่อให้สะดวกต่อการเขาถึงขอมูลและบริการของภาครัฐ และได้พัฒนาแอปพลิเคชันที่เป็นพอรทัลกลางสําหรับประชาชน ชื่อ “ทางรัฐ” เพื่อการให้บริการแกประชาชน เชน บริการที่เกี่ยวของ กับการจัดสรรสวัสดิการจากภาครัฐของหนวยงานตางๆ เชน กระทรวงแรงงาน กระทรวงสาธารณสุข และกระทรวงการพัฒนา สังคมและความมั่นคงของมนุษย เป็นตน 3) โครงการหนึ่งรหัส หนึ่งผู้ประกอบการ (One Identification: ID One SMEs) เป็นโครงการนํารองพัฒนาระบบให้บริการแก ผู้ประกอบการผานหมายเลข ID เพียงรหัสเดียว เพื่ออํานวย ความสะดวกให้แก ผู้ประกอบการ SMEs ในการขอรับบริการและ การสงเสริมจากภาครัฐและลดความซ้ําซอนจากการกรอกขอมูล ของหนวยงานตางๆ ซึ่งจะชวยให้สามารถติดตามผลการให้บริการ ได้อยางมีประสิทธิภาพ และยังสามารถเชื่อมโยงขอมูลระหวาง หนวยงานกลายเป็นฐานขอมูลขนาดใหญ (Big Data) ของการสงเสริม SMEs ในภาพรวมทั้งประเทศ 2) Biz Portal ศูนยกลางบริการภาครัฐเพื่อภาคธุรกิจ เป็นศูนยกลาง ขอมูลให้ธุรกิจติดต่อราชการแบบเบ็ดเสร็จ ครบวงจร ณ จุดเดียว ผานเว็บไซต์ bizportal.go.th สําหรับให้บริการในการยื่นคําขอใหม เปลี่ยนแปลง/แกไข ต่ออายุ และยกเลิกใบอนุญาตแบบออนไลน โดยมี การเชื่อมโยงขอมูล เอกสาร หลักฐานระหวางหนวยงาน ทําให้ ผู้ประกอบการไม่ต้องยื่นเอกสารตางๆ ที่ทางราชการออกให้ผานระบบ เชน หนังสือรับรองนิติบุคคล บัญชีรายชื่อผู้ถือหุน เป็นตน โดยมี การนํารองการให้บริการ 78 ใบอนุญาต ใน 25 ประเภทธุรกิจ และขยายผล การให้บริการแบบดิจิทัลเต็มรูปแบบจํานวน 10 บริการ 51
- E-Workforce Ecosystem แพลตฟอรมอัจฉริยะที่เชื่อมโยงขอมูล ระหวางหนวยงานดานการพัฒนากําลังคน ทั้งการเชื่อมโยงขอมูล จากภาคการศึกษา และแรงงาน ให้เป็นฐานขอมูลขนาดใหญ (Big Data) ดานแรงงานอยู่บนโครงสรางพื้นฐานเดียวกัน โดยการจัดเก็บขอมูล อยางเป็นระบบด้วย E-Portfolio ซึ่งจะรวบรวมขอมูล ประวัติการศึกษา การอบรม ประสบการณทํางานไวในที่เดียว และเชื่อมต่อไปเสนทาง การพัฒนาตัวเองอยางต่อเนื่องสูการเรียนรูตลอดชีวิต (Lifelong Learning) 6) ThailandPlus แอปพลิเคชันสําหรับนักทองเที่ยวหรือชาวตางชาติ ที่เดินทางเขาประเทศไทยใชงานระหวางพํานักอยู่ในประเทศไทย เพื่อ ติดตามประวัติการเดินทางและระดับความเสี่ยงที่จะติดเชื้อไวรัสโควิด-19 โดยระบบสามารถสืบยอนกลับประวัติการเดินทางหรือการใกลชิดกับ ผู้ปวยกลุ่มเสี่ยงได้ ทําให้ผู้ใชงานสามารถรูความเสี่ยงของตัวเองและ รูวิธีปฏิบัติตนเพื่อรับการตรวจคัดกรองได้ทันทวงที 5) Digital Transcript โครงการจัดทําเอกสารสําคัญทางการศึกษาในรูปแบบ ดิจิทัล ที่มีความปลอดภัยและนาเชื่อถือ มีการลงนามด้วยลายมือชื่อดิจิทัล (Digital Signature) เพื่อปองกันการแกไขเปลี่ยนแปลงโดยผู้ที่ไม่เกี่ยวของ และผู้รับเอกสารสามารถตรวจสอบได้ด้วยตนเอง โดยในปการศึกษา 2563 มีผู้สําเร็จการศึกษาทั้งสิ้นกวา 350,000 คน มีสถาบันอุดมศึกษาจํานวน 39 แห่ง สามารถออกเอกสาร Digital Transcript แกผู้สําเร็จการศึกษา ได้แล้วกวา 100,000 คน 7) ระบบ Health Link ระบบแลกเปลี่ยนประวัติการรักษาผู้ปวยประวัติ ขามโรงพยาบาล เพื่อให้แพทยเขาถึงประวัติคนไขได้ เพิ่มประสิทธิภาพ การรักษาโดยมีความรวมมือทั้งจาก บริษัท โทรคมนาคมแห่งชาติ จํากัด ในการดูแลระบบคลาวดกลาง ธนาคารกรุงไทย ในการให้บริการแอปพลิเคชัน เปาตัง แพทยสภาในการเชื่อมต่อฐานขอมูลของแพทย และกระทรวงสาธารณสุข ในการเชื่อมต่อขอมูลของกลุ่มโรงพยาบาลในเครือ 52
9 ) Law Portal การพัฒนาระบบกลางดานกฎหมาย เป็นแหลงรวบรวม ขอมูลดานกฎหมายของประเทศ เป็นชองทางสําหรับรับฟงความคิดเห็น และประชาสัมพันธเกี่ยวกับการดําเนินการจัดทํากฎหมายหรือรางกฎหมาย รวมถึงการประเมินผลสัมฤทธิ์ของกฎหมาย จึงเป็นอีกชองทางหนึ่งของ ประชาชนและภาคสวนตางๆ ในการมีสวนรวมและติดตามตรวจสอบ การดําเนินการของหนวยงานภาครัฐในกระบวนการที่เกี่ยวของกับกฎหมาย ของประเทศได้ 11) Government Data Exchange (GDX) แพลตฟอรมดิจิทัล เพื่อการเชื่อมโยงและแลกเปลี่ยนขอมูล เป็นศูนยกลางในการแลกเปลี่ยน ขอมูล และเอกสารทะเบียนดิจิทัลระหวางหนวยงานภาครัฐ เพื่ออํานวย ความสะดวกแกประชาชนและภาคเอกชนเมื่อต้องการใชบริการจาก หนวยงานภาครัฐ ชวยให้หนวยงานภาครัฐสามารถแลกเปลี่ยนเชื่อมโยง ขอมูลในรูปแบบดิจิทัลซึ่งระบบ GDX ได้รองรับการเชื่อมโยงขอมูลกับ แพลตฟอรมอื่นๆ โดย สพร. ได้เริ่มพัฒนาและใชกับบริการภายในมา ตั้งแต่ปงบประมาณ พ.ศ. 2557 8) ระบบฐานขอมูลการเกษตร ซึ่งเป็นฐานขอมูลที่เชื่อมโยงทะเบียน เกษตรกรของหนวยงานรับขึ้นทะเบียนตาง ๆ เขาไวด้วยกัน อาทิ กรมสงเสริมการเกษตร กรมประมง กรมปศุสัตว กรมหมอนไหม การยาง แห่งประเทศไทย เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการควบคุมและบริหารจัดการ ลดความซ้ําซอนการจัดเก็บขอมูลและใชเป็นขอมูลประกอบการวางแผน การผลิต และให้ความชวยเหลือเกษตรกร 10) ศูนยกลางขอมูลเปดภาครัฐ (Data.go.th) ศูนยกลางในการเขาถึง ขอมูลเปดของภาครัฐของประเทศ ที่ให้ประชาชนสามารถเขาถึงขอมูล ภาครัฐได้อยางสะดวกรวดเร็ว ขอมูลที่เผยแพรอยู่ในรูปแบบไฟลที่ สามารถแสดงตัวอยางขอมูล (preview) การแสดงขอมูลด้วยภาพ (visualization) และ API แบบอัตโนมัติ รวมทั้งสามารถจัดการชุดขอมูล และ Metadata ของขอมูลได้ ทําให้หนวยงานภาครัฐมีระบบบริหาร จัดการขอมูลสําหรับขอมูลเปด พรอมทั้งมีแพลตฟอรมสําหรับการให้ บริการและรองรับปริมาณขอมูลขนาดใหญของภาครัฐในรูปแบบขอมูล ที่มีความหลากหลาย 53
- ธรรมาภิบาลขอมูลภาครัฐ สนับสนุนสงเสริมให้หนวยงานของรัฐ จัดทําธรรมภิบาลขอมูลภาครัฐตามพระราชบัญญัติการบริหารงานและ การให้บริการภาครัฐผานระบบดิจิทัล พ.ศ. 2562 และมาตรการตางๆ ที่เกี่ยวของทําให้หนวยงานมีความรูความเขาใจเกี่ยวกับธรรมาภิบาล ขอมูลภาครัฐและทราบแนวทางการจัดทําธรรมาภิบาลขอมูลภาครัฐ โดยมีวัตถุประสงคสําคัญ เพื่อให้ขอมูลที่หนวยงานของรัฐครอบครองมี ความมั่นคงปลอดภัย มีมาตรการคุมครองขอมูลสวนบุคคลที่สอดคลอง กับกฎหมายและมาตรฐานสากล มีคุณภาพ และหนวยงานสามารถนํา ไปใชประโยชนต่อไปได้หลากหลายมิติ 14) ดานการยืนยันและพิสูจนตัวตนทางดิจิทัล (Digital ID) และ การลงลายมือชื่ออิเล็กทรอนิกส (e-Signature) ทั้งการเรงจัดทํา กฎหมาย มาตรฐาน กลไกรับรอง รวมถึงการพัฒนาโครงสรางพื้นฐาน อื่น ๆ เพื่อรองรับการทําธุรกรรมออนไลน อาทิ Digital Sandbox และ Thailand National Root Certification Authority (Thailand NRCA) 13) มาตรฐาน ขอกําหนด หลักเกณฑ แนวปฏิบัติ หรือคู่มือ การจัดทํา แนวทางมาตรฐาน และขอเสนอแนะการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลเป็นการ กําหนดมาตรฐานในการให้บริการดิจิทัลภาครัฐที่เหมาะสมและสอดคลอง กับความต้องการของ ประชาชน เพื่อให้หนวยงานภาครัฐ ใชเป็นแนวทางใน การพัฒนากระบวนการให้บริการ และ/หรือการดําเนินงาน ทางดิจิทัล แกประชาชนที่เป็นมาตรฐาน และคํานึงถึงความต้องการ และความคาดหวัง ของประชาชนต่อการรับบริการภาครัฐซึ่งมีการประกาศใชมาตรฐาน ได้แก ดานการทําบัญชีขอมูลภาครัฐ ดานการเปดเผยขอมูลเปดภาครัฐ ดาน Digital ID ดานธรรมาภิบาลขอมูลภาครัฐ ดานมาตรฐานการเชื่อมโยง และแลกเปลี่ยนขอมูลภาครัฐ ฯลฯ ผานทางเว็บไซต์ DGA Standard 54
8 ธนาคารแห่งประเทศไทย (2563). PromptPay the Game Changer for Payments. BOT Magazine ฉบับที่ 3 ป 2563 9 ธนาคารแห่งประเทศไทย. ธุรกรรมการโอนและชําระเงินผานบริการพรอมเพย. สืบคนจาก https://www.bot.or.th/App/BTWS_STAT/statistics/ReportPage.aspx?reportID=921&language=th 10 เสาวลักษณ อินภุชงค และดารณี พิมพชางทอง (2561). ปจจัยที่มีอิทธิพลต่อการยอมรับระบบการชําระเงินแบบพรอมเพย, วารสารวิชาการมหาวิทยาลัยปทุมธานี ปที่ 10 ฉบับที่ 2 (กรกฎาคม-ธันวาคม 2561) 11 นฤมล จิตรเอื้อ (2562). พฤติกรรมการใชบริการธุรกรรมทางการเงินผานระบบพรอมเพยในเขตกรุงเทพมหานคร, Veridian E-Journal, Silpakorn University, Volume 12 Number 2 March – April 2019 นอกจากความสําเร็จของโครงการตามแผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัลของประเทศไทย พ.ศ.2563 - 2565 ที่เป็น หมุดหมายหลักในการขับเคลื่อนรัฐบาลดิจิทัลในชวงเวลาที่ผานมาแล้วนั้น หนวยงานภาครัฐทั่วไปยังได้มีการนําเทคโนโลยี ดิจิทัลเขามาประยุกตใชเพื่อการบริหารจัดการและการบริการประชาชนในวงกวาง โดยมีโครงการที่ประสบความสําเร็จและ สรางผลประโยชนให้กับภาคเศรษฐกิจและสังคมที่โดดเดน ได้แก พรอมเพย ระบบภาษีออนไลน และคนละครึ่ง ซึ่งมีราย ละเอียดการดําเนินโครงการดังต่อไปนี้ ในป 2558 กระทรวงการคลัง ธนาคารแห่งประเทศไทย สมาคมธนาคารไทย สถาบันการเงิน และหนวยงานเอกชน รวมกัน ขับเคลื่อนโครงการ National e-Payment มีวัตถุประสงค ในการพัฒนาโครงสรางพื้นฐานการชําระเงินทางอิเล็กทรอนิกส และโอนเงินแบบทันที (real-time) จึงได้มีการพัฒนาระบบ พรอมเพย สําหรับให้บริการโอนเงินและรับเงิน โดยใชหมายเลข อางอิงอื่นแทนเลขที่บัญชีธนาคารที่จดจํายาก เชน หมายเลข โทรศัพทมือถือ เลขประจําตัวประชาชน หรือเลขทะเบียน นิติบุคคล และพัฒนา e-Wallet ID ทําหน้าที่เป็นแพลตฟอรม กลางเชื่อมโยงระหวางผู้ให้บริการชําระเงิน สงผลให้การโอนเงิน และชําระเงินทางอิเล็กทรอนิกส ทําได้ถูก งาย สะดวก และ ปลอดภัย และมีมาตรฐานสอดรับกับเทคโนโลยีสมัยใหม พรอมเพยจึงเปรียบเสมือนตัวแปรสําคัญใน การเปลี่ยนโฉมรูปแบบการชําระเงินของไทยให้ทันสมัย สอดรับ กับสภาพแวดลอมที่ขับเคลื่อนด้วยดิจิทัลของประชาชนและ ผู้ประกอบการที่พึ่งพาเทคโนโลยีในชีวิตประจําวันหรือ การดําเนินธุรกิจมากขึ้น ไม่วาจะเป็นการซื้อขายสินคาออนไลน การใช mobile banking หรือแอปพลิเคชัน e-Wallet ใน การทําธุรกรรมทางการเงินแทนการไปธนาคาร 8 จากการเก็บ ขอมูลของธนาคารแห่งประเทศไทยตั้งแต่เดือนกุมภาพันธ 2560 ถึงเดือนมิถุนายน 2565 พบวา มีการใชธุรกรรมการโอน และชําระเงินผานบริการพรอมเพยเพิ่มมากขึ้นอยางต่อเนื่อง โดยมีปริมาณธุรกรรมรวมทั้งสิ้น 25,671 ลานรายการ คิดเป็น มูลคาธุรกรรม 92 ลานลานบาท (ขอมูล ณ วันที่ 31 สิงหาคม 2565) 9 ความสําเร็จของระบบพรอมเพย เริ่มตนจากการ ถูกกําหนดเป็นวาระแห่งชาติ ซึ่งถือเป็นโครงการสําคัญระดับ ประเทศที่ต้องอาศัยความรวมมือของผู้มีสวนเกี่ยวของจากหลาย หนวยงานในการผลักดันโครงการให้เกิดขึ้นจริง จนถึงการออกแบบ โครงสรางพื้นฐานของระบบที่เปดกวางพรอมต่อการเชื่อมโยง การทํางานระหวางกัน ที่นํามาสูการต่อยอดทางนวัตกรรมการ ออกแบบที่เอื้อต่อการใชบริการของประชาชน และตรงต่อ ความต้องการของประชาชนในฐานะผู้ใชบริการเป็นหลักสําคัญ พรอมทั้งมีการกําหนดโครงสรางคาธรรมเนียมที่เหมาะสม จนทําให้เกิดความรวมมือจากประชาชนในการใชบริการกัน อยางแพรหลาย รวมถึงการบริหารความเสี่ยงที่สามารถสราง ความเชื่อมั่นให้กับประชาชน ทําให้พรอมเพยกลายเป็นหนึ่ง บริการภาครัฐที่ประสบความสําคัญในการเปลี่ยนผานการชําระเงิน เขาสูระบบดิจิทัลได้อยางแทจริง นอกจากนี้ ความทาทายที่สําคัญอีกประการหนึ่ง คือ การสรางความเชื่อมั่นในการให้บริการของระบบ โดยในระยะ แรกผู้ใชงานมีความไม่มั่นใจและวิตกกังวลเกี่ยวกับความมั่นคง ปลอดภัยในการใชบริการ โดยเฉพาะอยางยิ่งผู้ที่ไม่เชี่ยวชาญ ในการใชเทคโนโลยีเป็นสาเหตุสําคัญของการไม่ยอมรับการใชงาน ระบบ แต่เมื่อระยะเวลาผานไป จากการขับเคลื่อนของหนวยงาน หลักที่ได้พยายามพัฒนาและปรับปรุงบริการให้มีประสิทธิภาพ เป็นประโยชน และมีความมั่นคงปลอดภัย ได้สรางความเชื่อมั่น ในการใชงานระบบพรอมเพย จนกลายเป็นระบบที่ประชาชน ให้การยอมรับและใชบริการกันอยางแพรหลาย จากการศึกษา พบวาการยอมรับคุณประโยชนของระบบพรอมเพยมีความสําคัญ อยู่ในระดับมาก แสดงให้เห็นวาผู้ใชงานตระหนักถึงความเป็น ประโยชนของระบบ และสงผลในการยอมรับระบบการชําระ เงินแบบพรอมเพยมากขึ้น 10 นอกจากนี้ การออกแบบบริการดิจิทัล ที่สะดวก งายต่อการใชงาน เชน การสมัครลงทะเบียน และ การทําธุรกรรมตางๆ ผานบริการพรอมเพย เป็นอีกสวนสําคัญ ที่ทําให้ประชาชนให้การยอมรับและใชบริการอยางต่อเนื่อง 11 พรอมเพย 55
กรมสรรพากรในฐานะหนวยงานจัดเก็บภาษีหลัก ของประเทศได้นํากลยุทธ D 2 RIVE มาปรับเปลี่ยนการทํางานของ กรมสรรพากรในป 2565 เพื่อตอบสนองความต้องการของทุก ภาคสวนอยางเทาเทียม ทั่วถึง เป็นธรรมตามแนวคิด D 2 RIVE for All โดยกลยุทธ D 2 RIVE ประกอบด้วย Digital Transformation เป็นการปรับเปลี่ยนกระบวนงานเพื่อนําไปสูการเป็นองคกร ดิจิทัล Data Analytics สงเสริมการจัดการและการวิเคราะห ขอมูลขนาดใหญ (Big Data) Revenue Collection เป็น กลยุทธในการบริหารจัดเก็บภาษีอยางมีประสิทธิภาพ ถูกต้อง และเป็นธรรม Innovation มุงเปาหมายในการเป็นองคกรที่ ขับเคลื่อนด้วยนวัตกรรม โดยใชเทคนิค Design Thinking ใน การจัดทํานวัตกรรม Value เป็นการพัฒนากรมสรรพากรให้เป็น องคกรคุณธรรม และ Efficiency เป็นการเพิ่มประสิทธิภาพคน (Smart People) และประสิทธิภาพงาน (Smart Office) ซึ่งมุงเนนการปรับใชเทคโนโลยีในการทํางาน เพื่อสรางบริการ ที่มีประสิทธิภาพให้กับประชาชน สําหรับการให้บริการดิจิทัล กรมสรรพากรได้ นํากลยุทธ Digital Transformation มาใชในการปรับเปลี่ยน กระบวนการทํางานให้เขาสูระบบดิจิทัล ลดการพึ่งพาเอกสาร และมีการเชื่อมโยงขอมูลกับหนวยงานเจ้าของขอมูลผานระบบ Open API 12 และกลยุทธ Data Analytics ที่มีการนําขอมูล ภาษีมาวิเคราะห เพื่อให้เกิดความเป็นธรรมในการจัดเก็บภาษี และความเทาเทียมต่อประชาชนทุกกลุ่ม เชน ในกรณีกระบวน การคืนภาษี มีการวิเคราะหกลุ่มผู้เสียภาษีที่ให้ขอมูลครบถวน ถูกต้องตามหลักเกณฑ โดยระบบสามารถแยกคนกลุ่มนี้ออกมา ได้ในทันที และดําเนินการคืนภาษีผานระบบพรอมเพย สงผล ให้เจ้าหน้าที่ปฏิบัติงานได้งายและรวดเร็ว โดยปราศจากขั้นตอน ที่ยุงยากซับซอนจากเอกสารในรูปแบบกระดาษ นอกจากนี้ กรมสรรพากรยังได้พัฒนาบริการดิจิทัล อื่นๆ เพื่อปรับกระบวนการทางภาษีให้เป็นดิจิทัลอยางเต็ม รูปแบบ เชน My Tax Account เป็นระบบที่ประชาชนสามารถ ตรวจสอบประวัติการยื่นแบบ ภ.ง.ด. 90 / 91 และขอมูลคาลดหยอน เชน ระบบบริจาคอิเล็กทรอนิกส หรือ e-Donation ซึ่งเป็น ตัวอยางความสําเร็จในการเชื่อมโยงขอมูลระหวางหนวยงาน ผู้รับบริจาคและกรมสรรพากร โดยประชาชนไม่จําเป็นต้องเก็บ หลักฐานการบริจาคมาแสดงต่อเจ้าหน้าที่ อีกทั้ง ยังมีระบบภาษี หัก ณ ที่จาย อิเล็กทรอนิกส หรือ e-Withholding Tax ที่ชวย ลดขั้นตอนและคาใชจายในการจัดทําและยื่นแบบรายการ หัก ณ ที่จาย โดยไม่จําเป็นต้องจัดทําและเก็บเอกสารหนังสือ รับรองการหักภาษี ณ ที่จายในรูปแบบกระดาษอีกต่อไป นอกจากนี้ ยังมีระบบการเก็บภาษีจากผู้ประกอบการตางประเทศ ซึ่งสามารถ ออกหมายเรียกและหนังสือแจงให้ชําระภาษีอากรเป็นจดหมาย อิเล็กทรอนิกสได้แล้ว จากความพยายามในการยกระดับบริการทางภาษี ให้เป็นระบบดิจิทัลแบบครบวงจรดังกลาว สงผลให้ประชาชน มีการใชงานระบบเพิ่มสูงขึ้น โดยจากผลการศึกษาและจัดทํา ตัวชี้วัดการพัฒนาดานดิจิทัลของประเทศไทยประจําป 2565 พบวา คนไทยทําธุรกรรมยื่นภาษีผานชองทางออนไลนเพิ่มขึ้น เป็นรอยละ 44.98 ในป 2564 จากรอยละ 42.44 ในป 2563 โดยเป็นไปในทิศทางเดียวกันกับภาคธุรกิจเอกชนที่ใชบริการ ยื่นภาษีผานชองทางออนไลนเพิ่มขึ้นเป็นรอยละ 12.39 ในป 2564 จากรอยละ 10.62 ในป 2563 13 นับเป็นความสําเร็จ ในการพัฒนาบริการที่อํานวยความสะดวกให้แกประชาชนและ ผู้ประกอบการในวงกวาง อีกทั้งยังชวยลดตนทุนและประหยัด เวลาในการดําเนินการดานกระบวนการทางภาษีอีกด้วย นอกจากนี้ อีกหนึ่งการพัฒนาดานดิจิทัลที่สําคัญ ของระบบภาษีประเทศไทย คือ ใบกํากับภาษีอิเล็กทรอนิกส (e-Tax Invoice) และใบรับอิเล็กทรอนิกส (e-Receipt) ที่ ปรับเปลี่ยนใบกํากับภาษี รวมถึงใบเพิ่มหนี้ ใบลดหนี้ และใบรับ จากรูปแบบจากกระดาษเป็นขอมูลอิเล็กทรอนิกสมีการลงลายมือ ชื่อดิจิทัล (Digital Signature) หรือประทับรับรองเวลา (Time Stamp) ซึ่งได้รับการสนับสนุนจากสํานักงานพัฒนาธุรกรรม การยื่นภาษีออนไลน 12 Data ภาษี Agile ไปด้วยกันได้จริงไหม เอกนิติ กรมสรรพากรรับคําทามุงหน้าเขายุคดิจิทัล THE ALPHA EP.13 - YouTube 13 สํานักงานคณะกรรมการดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ (2565). ผลการศึกษาและจัดทําตัวชี้วัดการพัฒนาดานดิจิทัลของประเทศไทยประจําป พ.ศ. 2565 56
ทางอิเล็กทรอนิกสในการจัดทํามาตรฐานขอความอิเล็กทรอนิกส สําหรับการซื้อขายสินคาและบริการ ซึ่งเป็นสวนหนึ่งของการขับ เคลื่อนส งเสริมการทําธุรกรรมพาณิชย อิเล็กทรอนิกส (e-Commerce) และดําเนินการภายใต พ.ร.บ. วาด้วยธุรกรรม ทางอิเล็กทรอนิกส พ.ศ. 2544 เพื่อชวยลดภาระตนทุนและ เพิ่มศักยภาพของผู้ ประกอบการไทย อันเป นการเพิ่ม ขีดความสามารถในการแขงขันของประเทศในเวทีโลก โดยระบบ e-Tax Invoice เป็นทางเลือกใหมที่ชวยให้ผู้ประกอบการ ไม่จําเป็นต้องจัดทําเอกสาร แต่สามารถสงขอมูลใบกํากับภาษี อิเล็กทรอนิกสถึงลูกคาและกรมสรรพากรผานอีเมล เว็บไซต์ กรมสรรพากร หรือสงขอมูลถึงเซิรฟเวอรของกรมสรรพากร ได้โดยตรง ชวยให้ผู้รับบริการหรือเจ้าของธุรกิจลดภาระใน การจัดเตรียมเอกสารสําหรับการเสียภาษีมูลคาเพิ่ม อีกทั้งยัง สามารถจัดทํารายงานภาษีซื้อ-ภาษีขายได้โดยอัตโนมัติ (Electronic VAT Report) ทําให้ผู้ประกอบการมีชองทาง ที่ยืดหยุนในการสงขอมูลให้สรรพากร ทั้งจากการจัดทําด้วย ระบบงานของผู้ประกอบการเอง และผานระบบ RD Portal หรือ e-Tax Invoice by Email สงผลให้ภาครัฐในฐานะหนวยงาน ผู้ให้บริการสามารถลดตนทุนในการจัดทํางานเอกสาร และ ให้บริการได้อยางมีประสิทธิภาพผานระบบดิจิทัล 14 ปจจัยแห่งความสําเร็จในการดําเนินงานที่ผานมา ของกรมสรรพากร คือ ความเป็นผู้นําของผู้บริหารระดับสูงที่ เล็งเห็นความจําเป็นและความสําคัญของการปรับเปลี่ยน กระบวนการดําเนินการไปสูการเป็นองคกรดิจิทัลและกําหนดเป็น ยุทธศาสตรองคกรที่สื่อสารให้บุคลากรทราบอยางทั่วถึงและ มีเปาหมายรวมกัน รวมถึง ความมุงมั่นตั้งใจของผู้บริหารใน การปรับเปลี่ยนทิศทางและรูปแบบการทํางาน จากวัฒนธรรม องคกรแบบเดิม ไปสูการสรางกระบวนการทํางานแบบใหม ที่ลด การสั่งงานแบบบนลงลาง เนนความรวมมือจากทุกระดับ เพื่อรวมพัฒนาบริการออนไลนให้ตอบโจทยต่อประชาชนมาก ที่สุด สรางวัฒนธรรมการลองผิดลองถูก และสงเสริมความเขาใจ เพื่อความยั่งยืน รวมถึงการพัฒนาบุคลากรให้พรอมรับต่อ การเปลี่ยนแปลง โดยจะเห็นได้จากการดําเนินโครงการ Idea I do เป็นการนําเสนอโครงการพัฒนาภายในของกรมสรรพากร เชน โครงการการยึดอายัด ที่สามารถลดระยะเวลาการดําเนินงาน จากกระบวนการปกติที่ใชระยะเวลา 2-3 เดือน เหลือเพียง 3 วัน โดยใชหลักการของ Design Thinking เขามาสนับสนุน และอาศัย ความรวมมือและความสามารถของบุคคลที่หลากหลาย ทั้งผู้มี ความรูและประสบการณดานภาษี กฎหมาย กฎระเบียบ รวมถึง ผู้เชี่ยวชาญดานธุรกิจจากเอกชน นอกจากนี้ ยังมีการจัดโครงการ Hackatax รวมกับสํานักงานสงเสริมเศรษฐกิจดิจิทัล เป็นการนํา เทคโนโลยีและนวัตกรรมดิจิทัลมาประยุกตใชดานภาษี โดยมี ผู้ประกอบการ Startup เขารวม และได้มีการต่อยอดเป็นโครงการ Tax Sandbox ที่เนนการบริการภาษีที่ถูกใจประชาชน 14 กรมสรรพากร. E-TAX Invoice & Receipt. สืบคนจาก https://etax.rd.go.th/etax_staticpage/app/index.html#/index/main#top 57
15 เอกภาคย คงมาลัย และชาญชัย จิวจินดา (2565). ความคาดหวังของผู้ใชบริการโครงการคนละครึ่งผานแอปพลิเคชันเปาตัง. วารสารบัณฑิตแสงโคมคํา ปที่ 7 ฉบับที่ 1. มกราคม–เมษายน 2565 16 สํานักงานเศรษฐกิจการคลัง. คนละครึ่ง. สืบคนจาก https://www.xn—42caj4e6bk1f5b1j.com/announcement โครงการ “คนละครึ่ง” เป็นโครงการหนึ่งภายใตแผนงานฟนฟูเศรษฐกิจและสังคมจากผลกระทบของไวรัสโควิด-19 ของพระราชกําหนดให้อํานาจกระทรวงการคลังกูเงินเพื่อแกไขปญหา เยียวยา และฟนฟูเศรษฐกิจและสังคม ที่ได้รับผลกระทบจาก การระบาดของโรคติดเชื้อไวรัสโคโรนา 2019 ซึ่งมีวัตถุประสงคเพื่อฟนฟูเศรษฐกิจจนถึงระดับฐานราก โดยการลดภาระคาใชจาย ของประชาชนในสวนของคาสินคาในชีวิตประจําวัน และชวยเหลือดูแลพอคาแมคาขนาดเล็กที่ประกอบกิจการขายสินคาหาบเร แผงลอยที่เป็นบุคคลธรรมดา ผานการสนับสนุนคาอาหาร เครื่องดื่ม หรือสินคาทั่วไป โดยโครงการคนละครึ่ง เป็นการสรางอุปสงค ที่แทจริงและเป็นการกระตุนการจับจายใชสอยในประเทศบรรเทาภาระคาใชจายให้ประชาชน สงผลให้ผู้ประกอบการรายยอย รวมถึงผู้ผลิตตลอดหวงโซอุปทานมีรายได้เพิ่มขึ้นและชวยเพิ่มสภาพคลองทางการเงิน เป็นการสนับสนุนเศรษฐกิจฐานรากและ ฟนฟูเศรษฐกิจของประเทศ 15 โดยมีสํานักงานเศรษฐกิจการคลังรับหน้าที่เป็นผู้รับผิดชอบหลักในการดําเนินงานวางแผนการหลัก ของโครงการ และสรางความรวมมือกับธนาคารกรุงไทย ที่มุงสรางโครงสรางพื้นฐานการทํางานดานดิจิทัล ผลักดันให้เกิดระบบ การทํางานและชําระเงินออนไลนที่ตอบโจทยต่อโครงการ อีกทั้ง ความรวมมือกับกระทรวงมหาดไทยในการเชื่อมขอมูล เพื่อตรวจสอบยืนยันสิทธิตางๆ ประกอบการให้บริการของโครงการ โครงการคนละครึ่งเป็นการรวมจายระหวางประชาชนที่เขารวมโครงการกับรัฐบาล ผู้ที่ได้รับสิทธิ์ตามโครงการต้องเป็น ประชาชนสัญชาติไทยที่มีอายุตั้งแต่ 18 ปขึ้นไป จํานวนไม่เกิน 15 ลานคน โดยโครงการแบงเป็น 4 ระยะ 16 ได้แก โครงการคนละครึ่ง ระยะที่ 1 และระยะที่ 2 มีประชาชนใชจายรวม 102,065 ลานบาท ใชสิทธิสะสม 14.79 ลานคน และมีผู้ประกอบการเขารวม โครงการกวา 1.14 ลานรานคา ในระยะที่ 3 มียอดรวมคาใชจายรวม 223,921.8 ลานบาท มีประชาชนใชสิทธิเพิ่มขึ้น รวมสะสม เป็น 26.53 ลานคน และมีผู้ประกอบการรานคาลงทะเบียนเขารวม 1.31 ลานรานคา และในสวนโครงการระยะที่ 4 ยอดใชจาย รวมเป็น 61,835.1 ลานบาท ประชาชนใชสิทธิ 26.27 ลานคน และมีรานคาลงทะเบียนกวา 1.36 ลานรานคา ทั้งนี้ โครงการคนละ ครึ่งได้สรางการใชจายภายในประเทศให้สามารถกระจายตัวทั่วทุกภูมิภาค และทุกจังหวัด และสงผลให้เกิดการขยายตัวทางเศรษฐกิจ รอยละ 0.32 0.79 และ 0.19 สําหรับระยะที่ 1-2 ระยะที่ 3 และระยะที่ 4 ตามลําดับ ปจจัยแห่งความสําเร็จของโครงการคนละครึ่ง คือ นโยบายที่ชัดเจนของรัฐบาลในการชวยเหลือและพยุงเศรษฐกิจ จากการใชจายภายในประเทศ โดยยึดหลักการพัฒนาบริการที่ตรงกับความต้องการของประชาชนเป็นสําคัญ (Citizen Centric) รวมถึงความรวมมือและพรอมใจกันของหนวยงานภาครัฐในการปฏิบัติตามนโยบาย ถือเป็นสวนสําคัญของโครงการที่ผลักดันให้ เกิดได้ขึ้นจริง นอกจากนี้ การออกแบบและพัฒนาบริการดิจิทัลที่ใชงานงาย สะดวก คลองตัว สอดคลองกับยุคดิจิทัล ทําให้บริการ คนละครึ่งได้รับความนิยมอยางมากจากประชาชน นอกจากนี้ ยังมีหนวยงานภาครัฐที่ปรับเปลี่ยนกระบวนงานและการให้บริการภาครัฐผานระบบดิจิทัลจนประสบ ความสําเร็จและเป็นที่ยอมรับในวงกวาง อาทิเชน บริการออนไลนสําหรับนิติบุคคลแบบครบวงจรของกรมพัฒนาธุรกิจการคา การให้บริการธุรกรรมอิเล็กทรอนิกสและการชําระภาษีผานอินเทอรเน็ต (Excise Smart Service) ของกรมสรรพสามิต การสรางหลัก ประกันดานสุขภาพให้กับคนไทยของสํานักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ และ Tech2Biz ของสํานักงานคณะกรรมการสงเสริม วิทยาศาสตร วิจัยและนวัตกรรม โดยสามารถดูรายละเอียดเพิ่มเติมได้ที่ https://dgawards.dga.or.th/web/awards/goverment คนละครึ่ง 58
ดานบุคลากร หนวยงานระดับกรมสวนใหญมีสัดสวน บุคลากรดานเทคโนโลยีที่นอย เมื่อเปรียบเทียบกับจํานวน บุคลากรทั้งหมด ในขณะที่บุคลากรในดานเทคโนโลยีของ หนวยงานระดับจังหวัดสวนใหญเป็นเจ้าหน้าที่จากสายงาน อื่นที่ได้รับมอบหมาย รวมถึงมีเพียงสวนนอยที่มีการวัดผล หลังจบหลักสูตรการอบรม ดังนั้น อาจสงผลให้การอบรม และการให้ความรูของหนวยงานไม่ประสบความสําเร็จเทา ที่ควร นอกจากนี้ CIO ยังให้ความสําคัญต่อการเขารับ การฝกอบรมหลักสูตรสําหรับ CIO นอยกวาภารกิจอื่นๆ รวมทั้งการขาดงบประมาณและมีบุคลากรไม่เพียงพอ ทําให้ผลักดันโครงการดิจิทัลไม่สําเร็จ ดังนั้น เพื่อให้เจ้าหน้าที่ ภาครัฐมีความพรอมดานดิจิทัล จึงมีความจําเป็นอยางยิ่ง ที่ต้องสงเสริมศักยภาพและวัฒนธรรมการใชเทคโนโลยี ดิจิทัลแกบุคลากรภาครัฐ ดานขอมูล ขอมูลสําคัญของบางหนวยงานยังไม่อยู่ใน รูปแบบดิจิทัล หรือมีคุณภาพไม่เพียงพอที่จะนําไปใช ประโยชนต่อยอดได้ และแมวาที่ผานมา จะมีความพยายาม ในการพัฒนาฐานขอมูลและเชื่อมโยงขอมูลระหวางหนวย งาน เพื่อให้สามารถแบงปนขอมูลและบริการรวมกันได้ อยางมีประสิทธิภาพ อยางไรก็ตาม การดําเนินการดังกลาว ยังคงประสบปญหาตางๆ อาทิ รูปแบบการจัดเก็บขอมูลที่ แตกตางกันระหวางหนวยงาน การขาดแนวทางการบูรณาการ ที่เป็นมาตรฐานกลางที่มีการบังคับใชอยางเครงครัด และ การขาดการผลักดันให้เกิดการเชื่อมโยงขอมูลและบริการ ผานแพลตฟอรมกลาง เป็นตน ดังนั้น ภาครัฐควรจัดทํา กระบวนการแปลงขอมูลไปสูรูปแบบดิจิทัล (Digitization) ที่ไม่ซับซอน มีเครื่องมือสนับสนุนที่หนวยงานสามารถนํา ไปใชงานได้ กําหนดแนวทาง (Guideline) ในการจัดเก็บ ขอมูลตามมาตรฐานธรรมาภิบาลขอมูลของรัฐ รวมถึง กําหนดระเบียบในการจัดเก็บขอมูลใหม โดยให้มีการจัดเก็บ ในรูปแบบดิจิทัล ลดการใชเอกสาร (Paperless) ควบคู่ ไปกับการปรับปรุงฐานขอมูลเดิมที่สําคัญที่อยู่ในรูปแบบ กระดาษไปสูฐานขอมูลดิจิทัล 3.3 ปญหาและประเด็นความทาทายในการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลที่ผานมา จากการศึกษากรอบแนวทางการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลในตางประเทศ และการทบทวนการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลของ ประเทศไทยในฉบับที่ผานมา สามารถสรุปปญหาและประเด็นความทาทายในการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลที่ผานมา โดยแบง ออกเป็นดานตางๆ ได้ดังนี้ ดานบริการ บริการภาครัฐจํานวนมากยังไม่อยู่ในรูปแบบ e-service โดยยังมีหนวยงานอีกกวารอยละ 40 ที่ไม่ สามารถพัฒนาบริการดิจิทัลได้ครบถวน อีกทั้งบริการดิจิทัล สวนใหญยังไม่สามารถเชื่อมต่อกับเว็บไซต์ที่เป็น One-Stop Service เพื่อให้บริการ ณ จุดเดียวได้ ดังนั้น ภาครัฐควร สงเสริมและผลักดันหนวยงานที่มีสัดสวนบริการดิจิทัลต่ํา ให้เรงพัฒนาบริการ รวมถึงกําหนดมาตรฐานการให้บริการ ของรัฐ ที่จะต้องมีกระบวนการพื้นฐานที่ได้มาตรฐานขั้นต่ํา ที่สามารถกอให้เกิดบริการของรัฐที่สะดวกสบายแกผู้ใช บริการได้ ดานการเปดเผยและมีสวนรวม การเปดเผยขอมูลภาครัฐ ผานแพลตฟอรมกลางยังไม่มากเทาที่ควร และขอมูลที่ เปดเผยสวนใหญอยู่ในรูปแบบไฟลขั้นพื้นฐานที่ไม่สามารถ นําไปใชในการวิเคราะหเชิงลึกได้ ในขณะที่การเปดโอกาส ให้ประชาชนแสดงความคิดเห็นและตรวจสอบประสิทธิภาพ ในการทํางานของภาครัฐในบางดานยังคงจํากัด เชน กระบวนการจัดทํางบประมาณของประเทศและสวนทองถิ่น และการติดตามการแกไขเรื่องราวรองทุกขจากประชาชน เป็นตน ดังนั้น ภาครัฐต้องดําเนินการเปดเผยขอมูลแก ประชาชนโดยไม่ต้องรองขอ โดยเป็นขอมูลที่ตรงกับ ความต้องการของประชาชน ในรูปแบบที่สามารถนําไป ใชประโยชนต่อยอดได้ และเปดให้มีชองทางติดตามการทํางาน อยางโปรงใส เพื่อให้บรรลุผลสําเร็จในการสงเสริมการมี สวนรวมของประชาชน และเพิ่มความโปรงใสในการบริหาร งานภาครัฐ 59
ดานอื่นๆ ประเทศไทยยังมีความทาทายอื่นๆ ที่เกี่ยวของ กับการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลที่ผานมา เชน ความเหลื่อมล้ํา ทางดิจิทัล (Digital Divide) ของผู้ใชบริการทั้งในแง ทรัพยากรและทักษะ ความไววางใจ (Trust) ที่มีต่อการให้ บริการดิจิทัล และผลกระทบจากสถานการณโควิด-19 เป็นตน ดังนั้น ภาครัฐจึงต้องดําเนินการแกไขขอทาทาย ตางๆ อยางครอบคลุม เพื่อให้การพัฒนารัฐบาลดิจิทัล เกิดประโยชนสูงสุดแกทุกภาคสวนอยางแทจริง ดานงบประมาณ ภาครัฐไทยมีการจัดทําแผนและกําหนด นโยบายตางๆ ที่เกี่ยวของกับการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลของ ประเทศ อยางไรก็ตาม การขาดความต่อเนื่องของการบริหาร จัดการ รวมไปถึงการจัดสรรงบประมาณอยางต่อเนื่อง เพื่อดําเนินการพัฒนาโครงสรางพื้นฐานหรือจัดทําโครงการ ตามแผนตางๆ ทําให้การดําเนินการหรือการพัฒนา โครงการที่เกี่ยวกับการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลไม่ต่อเนื่อง และอาจต้องยุติลง ดังนั้น ภาครัฐจึงต้องมีการวางแผน งบประมาณการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลอยางมีระบบ มีการจัด ลําดับความสําคัญของผลประโยชนของโครงการตางๆ ลดคาใชจายโดยเฉพาะการลงทุนในโครงการที่ซ้ําซอนกัน เพื่อให้มีงบประมาณเพียงพอในการพัฒนาโครงการตางๆ ให้สําเร็จลุลวงและต่อเนื่อง ดานกฎหมาย การปรับปรุงกฎหมาย กฎ ระเบียบให้เอื้อ ต่อการขับเคลื่อนรัฐบาลดิจิทัล เชน การเปดเผยขอมูลและ การแบงปนขอมูลระหวางหนวยงานภาครัฐ นอกจากนี้ กฎหมายและกฎระเบียบหลายฉบับที่มีความเกี่ยวของกับ การพัฒนารัฐบาลดิจิทัลยังเป็นเพียงรางกฎหมายหรือราง พระราชบัญญัติ ที่ยังไม่สามารถนํามาบังคับใชได้จริง สงผลต่อ การพัฒนารัฐบาลดิจิทัลในหลายเรื่องที่อาจเกิดขึ้นได้ไม่ รวดเร็วเทาที่ควร ซึ่งปญหาดานกฎหมายที่หนวยงานภาครัฐ เผชิญมีตั้งแต่ระดับกฎหมาย กฎ ระเบียบของหนวยงาน ไปจนถึงกฎหมายที่เกี่ยวของในการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล ดานตางๆ อาทิ กฎหมายธุรกิจดานการยื่นคําขอและเอกสาร ผานทางชองทางอิเล็กทรอนิกส กฎหมายดานการยืนยัน ตัวตนผานระบบอิเล็กทรอนิกส เป็นตน ซึ่งสวนใหญเป็น ปญหาการตีความกฎหมาย เชน พระราชบัญญัติคุมครอง ขอมูลสวนบุคคล พ.ศ. 2562 ดังนั้น ภาครัฐไทยมีความจําเป็น ต้องเรงทบทวน ปรับปรุงกระบวนการ กฎระเบียบ รวมถึง การแกไขกฎหมายที่เป็นอุปสรรคต่อการพัฒนารัฐบาล ดิจิทัล หรืออาจจําเป็นต้องบัญญัติกฎหมายใหมเพื่อชวย อํานวยความสะดวกในการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล ควบคู่ไปกับ การพัฒนาศักยภาพเจ้าหน้าที่ภาครัฐให้สามารถตีความใช กฎหมายได้อยางถูกต้อง เพื่อให้การพัฒนารัฐบาลดิจิทัล เป็นไปได้อยางต่อเนื่องและไม่ติดอุปสรรคดานกฎหมาย ดานโครงสรางพื้นฐานภาครัฐ ผลการสํารวจความพรอม ดานโครงสรางพื้นฐานของหนวยงานภาครัฐ ยังคงสะทอน ให้เห็นวาหนวยงานจํานวนมากมีโครงสรางพื้นฐานทางดาน ฮารดแวรและซอฟทแวรไม่เพียงพอต่อการใชงาน ในขณะที่ การจัดสรรงบประมาณดานดิจิทัลเฉลี่ยต่อหนวยงานมี แนวโนมลดลง ดังนั้น เพื่อให้การพัฒนารัฐบาลดิจิทัลภาครัฐ เป็นไปได้อยางต่อเนื่องและบรรลุผล จึงจําเป็นอยางยิ่งที่ ต้องมีการสนับสนุนการพัฒนาโครงสรางพื้นฐานดานดิจิทัล ที่หนวยงานตาง ๆ สามารถใชงานรวมกันได้ รวมทั้งสงเสริม ขีดความสามารถดานการรักษาความมั่นคงปลอดภัยใน การประยุกตใชเทคโนโลยีดิจิทัลในภาครัฐ 60
61
สาระสําคัญของแผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัล ของประเทศไทย พ.ศ. 2566-2570 17 OECD (2020). The OECD Digital Government Policy Framework: Six dimensions of a Digital Government. Available from: https://doi.org/ 10.1787/f64fed2a-en 18 United Nations Development Programme, เปดประตูสูงานบริการดิจิทัลของรัฐบาลอังกฤษ และขอเสนอแนะดาน Digital Transformation ต่อประเทศไทย, พฤศจิกายน 2554 19 European Commission (2016). EU eGovernment Action Plan 20216-2020: Accelerating the digital transformation of government. Available from: https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX%3A52016DC0179 04 วัตถุประสงค 1. เพื่อพัฒนาบริการดิจิทัลสาธารณะของรัฐที่มีประสิทธิภาพ มีคุณภาพ สามารถอํานวยความสะดวกในการให้บริการ และเป็นที่ยอมรับของประชาชน 2. เพื่อเป็นแนวทางสนับสนุนให้หนวยงานภาครัฐนํานวัตกรรมและเทคโนโลยีดิจิทัลมาประยุกตใชในการยกระดับ การบริหารจัดการและการดําเนินงานภาครัฐให้มีความยืดหยุนคลองตัว มีการบูรณาการแบบไรรอยต่อ เปดเผย โปรงใสตรวจสอบได้ และสรางการมีสวนรวมจากทุกภาคสวน 3. เพื่อเป็นกรอบทิศทางให้หนวยงานภาครัฐจัดทําแผนการดําเนินงานที่สอดคลองกับพระราชบัญญัติการบริหารงาน และการให้บริการภาครัฐผานระบบดิจิทัล พ.ศ. 2562 และสรางความต่อเนื่องในการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลของ ประเทศไทย หลักคิดนําทาง (Guiding Principles) ของแผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัลของประเทศไทย พ.ศ. 2566 - 2570 หลักคิดนําทาง (Guiding Principles) คือ หลักคิดที่เป็นขอต่อระหวางเปาหมายหรือผลลัพธของแผนกับ การออกแบบมาตรการและกิจกรรม เพื่อกํากับให้มั่นใจวาการดําเนินการตามแผนจะเกิดผลได้จริงตามที่คาดหวัง และใช เป็นกรอบการพิจารณากลั่นกรองและจัดลําดับความสําคัญของมาตรการและกิจกรรมตางๆ รวมถึงใชกํากับการปรับปรุง มาตรการและกิจกรรมเมื่อบริบทที่เผชิญอยู่เปลี่ยนแปลงไปจากเดิม และใชกําหนดกรอบตัวชี้วัดให้สะทอนผลลัพธ หรือ ความสําเร็จของแผนในแต่ละเรื่องด้วย จากการศึกษาหลักคิดนําทางที่เกี่ยวของกับการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลจากองคกรระหวางประเทศและกรณีศึกษา การผลักดันรัฐบาลดิจิทัลในตางประเทศ อาทิ Organisation for Economic Co-operation and Development (OECD) 17 , United Nations Development Programme (UNDP) 18 และสหภาพยุโรป 19 ประกอบกับ สถานการณการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลของประเทศไทย สา มารถสังเคราะหหลักคิดนําทางเพื่อเป็นแนวทางการพัฒนา ยุทธศาสตร และมาตรการตางๆ นอกจากนี้ หลักคิดนําทางยังชวยสนับสนุนการดําเนินงานให้เป็นตามเจตนารมยของ พระราชบัญญัติการบริหารงานและการให้บริการภาครัฐผานระบบดิจิทัล พ.ศ. 2562 สงผลให้ทิศทางของการขับเคลื่อน ของแผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัลของประเทศไทย พ.ศ. 2566-2570 ชัดเจนมากขึ้น โดยมีรายละเอียดดังนี้ 62
1 2 3 4 การใชขอมูลรวมกัน (Data Sharing) สนับสนุนให้เกิดการใชขอมูลรวมกันระหวางหนวยงานรัฐ ผานการมุงพัฒนาโครงสรางพื้นฐานของการใชขอมูลรวมกัน เชน มาตรฐานขอมูล (Data Standard) แนวทางการสราง API (API Guidance) และขอตกลงการใชเทมเพลตขอมูลรวมกัน (Template Data Sharing Agreement) ซึ่งจะชวยลดอุปสรรคทางเทคนิคดานความแตกตางของระบบ รูปแบบการจัดเก็บ รวมถึงคุณภาพของขอมูล อีกทั้งต้องกําหนดแนวทางการใชขอมูลรวมกัน ระหวางหนวยงานให้ชัดเจนเพื่อลดความสับสนในการปฏิบัติตาม พ.ร.บ. คุมครองขอมูล สวนบุคคล พ.ศ. 2562 โดยระบุให้ชัดเจนวาขอมูลใดถือเป็นขอมูลสวนบุคคลหรือขอมูล ที่สามารถเปดเผยใชรวมกันได้ภายใตหลักการของธรรมาภิบาลขอมูล ที่สนับสนุนการทํางาน ระหวางหนวยงานบนแพลตฟอรมกลางเดียวกัน สรางธรรมาภิบาลและการทํางานรวมกัน (Governance and Cooperation on Digital Transformation) จัดทําโครงการตนแบบ (Engagement Project) รวมกับหนวยงาน ที่เกี่ยวของ เพื่อสรางโอเพนซอรสเครื่องมือดิจิทัล (Digital Tools Open Source) หรือ โครงสรางพื้นฐานรวม ให้หนวยงานอื่น สามารถนําโอเพนซอรสเครื่องมือดิจิทัลไปใชพัฒนางาน บริการภาครัฐของหนวยงานตนเอง แล้วจึงนําระบบงานบริการของแต่ละหนวยงานมาเชื่อมต่อกัน ในภายหลังโดยไม่จําเป็นต้องสราง single website domain ขึ้นมากอน ซึ่งชวยประหยัด ตนทุนการพัฒนาบริการของรัฐและกอให้เกิดมาตรฐานของระบบบริการ อีกทั้งยังกระตุนให้ หนวยงานเกิดความรูสึกรวมในการเป็นเจ้าของ (Sense of Ownership) และรวมเป็น สวนหนึ่งของการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลของประเทศ ให้บริการสาธารณะด้วยชองทางดิจิทัลอยางเต็มรูปแบบและมีประสิทธิภาพ (Digital by Default) พัฒนาบริการดิจิทัลตั้งแต่กระบวนการตนทางให้สะดวกและใชงานงายสําหรับประชาชน ทุกกลุ่ม โดยไม่ทอดทิ้งผู้ที่ยังไม่สามารถเขาถึงบริการ หรือผู้ที่ไม่สามารถใชงานได้ด้วยตนเอง เพื่อให้ชองทางดิจิทัลกลายเป็นชองทางหลักในการรับบริการและทําธุรกรรมกับภาครัฐ ผานการออกแบบบริการที่สามารถทํางานรวมกันได้ และสนับสนุนการให้บริการที่ครอบคลุม และหลากหลาย เชน การพิจารณาอนุมัติ อนุญาต ออกใบอนุญาต รับจดทะเบียน รับจดแจง หรือรับแจง รวมถึง จัดให้มีระบบการพิสูจนและยืนยันตัวตนทางดิจิทัล (Digital ID) ทั้งจาก ผู้ให้และรับบริการที่ได้มาตรฐานและความปลอดภัยสูง เป็นตน หลักการครั้งเดียว (Once Only Principle) ประชาชนและภาคธุรกิจต้องสามารถเขาถึง บริการดิจิทัลภาครัฐทั้งกระบวนการได้อยางครบวงจร โดยการให้ขอมูลกับภาครัฐเพียงครั้งเดียว ซึ่งจะเกิดขึ้นได้ผานการบูรณาการเชื่อมโยงขอมูลระหวางหนวยงาน เพื่อลดการขอขอมูลที่ ซ้ําซอน และลดภาระที่เกิดขึ้นกับประชาชนในการให้ขอมูลกับภาครัฐเหลือเพียงครั้งเดียว โดยอาศัยพื้นฐานสําคัญคือการจัดทําธรรมาภิบาลขอมูลภาครัฐ (Data Governance) ตาม ประกาศคณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล ที่เป็นจุดเริ่มตนให้หนวยงานจัดทําขอมูลขององคกร ให้อยู่ในรูปแบบดิจิทัลที่สอดคลองกับการปฏิบัติงานและการให้บริการประชาชน พรอมทั้ง สามารถเชื่อมโยงและแลกเปลี่ยนขอมูลระหวางหนวยงานได้อยางถูกต้อง ครบถวน และทันกาล 63
5 6 7 8 สามารถทํางานรวมกันได้ (Interoperability) บริการดิจิทัลของรัฐที่มีความเกี่ยวของกัน ต้องได้รับการออกแบบให้สามารถทํางานรวมกันได้อยางราบรื่น ทั้งระหวางหนวยงาน และระหวางฝ่ายตางๆ ที่เกี่ยวของในองคกรเดียวกัน ผานแพลตฟอรม ระบบ โครงสราง พื้นฐานดิจิทัล หรือเครื่องมือกลางสําหรับใชในกระบวนการสําคัญ (Microservices) เชน การเชื่อมโยงขอมูลผานศูนยกลางแลกเปลี่ยนขอมูล (GDX) การตรวจสอบและ ยืนยันตัวตนด้วยระบบ Digital ID การชําระเงินผาน e-Payment การจัดเก็บขอมูลบน ระบบคลาวดกลางภาครัฐ หรือ Government Data Center and Cloud service (GDCC) เพื่อสงเสริมให้หนวยงานภาครัฐสามารถทํางานรวมกันได้อยางมีประสิทธิภาพ และการเปดโอกาสให้สามารถทํางานรวมกับภาคเอกชนได้ด้วย เปดกวางและโปรงใส (Open and Transparent) หนวยงานภาครัฐต้องมีการแบงปน ขอมูลระหวางกัน และเปดเผยขอมูลเปดภาครัฐโดยไม่ต้องรองขอ และไม่มีคาใชจาย ซึ่งประชาชนและภาคธุรกิจสามารถเขาถึงได้โดยงาย และเป็นรูปแบบขอมูลเปดที่สามารถ นําไปใชได้สะดวกบนฐานของขอมูลเปดที่อานได้ด้วยเครื่อง (Machine Readable) ผานศูนยกลางขอมูลเปดภาครัฐ (Data.go.th) ที่เป็นเสมือนศูนยกลางการให้บริการขอมูล ดิจิทัลของภาครัฐ รวมถึงหนวยงานภาครัฐควรรวมมือกับประชาชนและภาคธุรกิจ เพื่อสงเสริมให้เกิดการมีสวนรวมในการออกแบบบริการของรัฐที่จะชวยสรางความโปรงใส และตรวจสอบการดําเนินงานของรัฐ ตลอดจนสรางการมีสวนรวมของทุกภาคสวน ทักษะดิจิทัลของบุคลากรภาครัฐ (Digital Skill) มุงขับเคลื่อนการเปลี่ยนแปลงสูดิจิทัล ของหนวยงาน โดยการปรับปรุงขอบเขตหน้าที่และความรับผิดชอบ (Role Description) สําหรับตําแหนงดานดิจิทัลให้ชัดเจน กําหนดเสนทางความกาวหน้าในสายอาชีพ (Career Path) ของตําแหนงงานดานดิจิทัล และการพัฒนาทักษะดิจิทัลรวมกับภาคเอกชน โดยอาศัยการอบรมจากหลักสูตรและสถาบันของรัฐที่ได้มาตรฐาน ทั้งการจัดอบรมผาน ระบบออนไลนและออฟไลน ซึ่งจะชวยให้หนวยงานมีบุคลากรที่มีทักษะดิจิทัลในตําแหนง และวิชาชีพที่หลากหลายมากขึ้น แกปญหาการขาดแคลนบุคลากรดานดิจิทัล อีกทั้ง ควรพัฒนาทักษะดิจิทัลของเจ้าหน้าที่รัฐไปสูระดับพื้นที่อยางทั่วถึง เพื่อกระจายการให้ บริการดิจิทัลของรัฐได้อยางครอบคลุม ขยายขีดความสามารถการให้บริการดิจิทัลของรัฐให้สามารถใชงานได้ในระยะยาว (Scale-up Public Services) ในชวงสถานการณ โควิด-19 มีบริการดิจิทัลของรัฐ จํานวนมากเกิดขึ้น และมีปริมาณผู้ใชงานสูง จึงควรพัฒนาบริการดิจิทัลดังกลาวทั้งใน ดานการพัฒนาเสนทางการให้บริการ (Journey) และโครงสรางพื้นฐานสําหรับรองรับ การให้บริการที่จะขยายตัวต่อไป ทั้งในเชิงประสิทธิภาพและความมั่นคงปลอดภัย อีกทั้ง ประเด็นดานกฎหมายกฎระเบียบที่ต้องปรับปรุงให้สอดรับกับบริบทการทํางานเชิงดิจิทัล ผานการประเมินความเหมาะสมของกฎหมาย เพื่อเพิ่มความไววางใจและความคลองตัว ในการบริหารงานและการให้บริการในระยะยาว 64
องคประกอบพื้นฐาน (Foundation) กรอบการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล ในการพัฒนาสูการเป็นรัฐบาลดิจิทัลโดยสมบูรณนั้น ต้องอาศัยการพัฒนาองคประกอบตาง ๆ อยางครอบคลุม แผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัลของประเทศไทย พ.ศ. 2566 – 2570 จึงได้กําหนดกรอบการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล เพื่อระบุ องคประกอบสําคัญที่ต้องได้รับการพัฒนา รวมถึงภาคีรวมดําเนินการ โดยมีรายละเอียดดังนี้ กรอบการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล (Digital Government Framework) Portal ประชาชน ธุรกิจ ชาวตางชาติ เจ้าหน้าที่รัฐ Specific Services / Area Based- Platform ของ Services ในดานสําคัญ Common Services การศึกษา สุขภาพและการแพทย การเกษตร ความเหลื่อมล้ําทางสิทธิสวัสดิการประชาชน การสงเสริมวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs) การมีสวนรวม โปรงใสและตรวจสอบได้ของประชาชน แรงงาน สิ่งแวดลอม ทองเที่ยว ยุติธรรม PaaS Register Verify Notify Pay Digital ID Biological ID ขอมูลสวนบุคคล หรือขอมูลดานทะเบียนคน เพื่อยืนยันตัวตน Verifiable Credentials ฐานขอมูลผู้ใชงานและขอมูลที่เกี่ยวของเฉพาะดาน 20 กระทรวง GDX / Linkage Center / NSW / DXC Foundation Policy/Standard / Regulation Privacy & Cybersecurity Digital Capability Infrastructure Partners by Specific Area สนับสนุนการบูรณาการ ความรวมมือระหวางหนวยงานรัฐ ในแต่ละดานสําคัญ (Focus Area) Key Partners Government International & Private Agencies รัฐบาลดิจิทัลจะต้องมีองคประกอบพื้นฐาน ได้แก 1) กฎระเบียบและนโยบาย (Policy and Regulation) ที่เกี่ยวของกับการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล อาทิเชน พ.ร.บ. การบริหารงานและการให้บริการภาครัฐผานระบบดิจิทัล พ.ศ. 2562 ที่กําหนดกระบวนการบริหารงานและให้บริการของรัฐให้มีความสะดวก ทันสมัย เป็นดิจิทัลมากขึ้น รวมทั้ง มาตรฐาน (Standard) ที่เกี่ยวของกับการดําเนินงานดานรัฐบาลดิจิทัล 2) ความมั่นคงปลอดภัยไซเบอร (Cybersecurity) รวมถึง ความเป็นสวนตัวของขอมูล (Privacy) ผานกฎระเบียบควบคุมดูแลขอมูลสวนบุคคล การเฝาระวังและเตือนภัยคุกคาม ไซเบอร 3) ทักษะและสมรรถนะดานดิจิทัล (Digital Capability) ของบุคลากรรัฐ ผานศูนยฝกอบรมทักษะดิจิทัลในทุกระดับ การรับรองคุณภาพหลักสูตรสมรรถนะดิจิทัลของรัฐ 4) โครงสรางพื้นฐานดานกายภาพ (Infrastructure) อาทิ ระบบคลาวด กลางที่มีความมั่นคง โครงขายอินเทอรเน็ตความเร็วสูงที่ครอบคลุมและปลอดภัย 65
บริการพื้นฐาน (Common Services) ขอมูล (Data) ฐานขอมูลผู้ใชงานและขอมูลที่เกี่ยวของเฉพาะดาน มาจากฐานขอมูลของหนวยงานรัฐ ในแต่ละดานทั้ง 20 กระทรวง ที่จะต้องมีการปรับปรุงขอมูลสําคัญที่เกี่ยวของกับการให้บริการประชาชนให้อยู่ในรูปแบบดิจิทัล (Digitize Data) ที่มีมาตรฐานและธรรมาภิบาลขอมูลเพื่อให้สามารถเชื่อมโยงและเรียกใชงานระหวางกันได้อยางไรรอยต่อ ทั้งนี้ ยังมีขอมูล กลางที่สําคัญ ได้แก ขอมูลสวนบุคคล หรือขอมูลดานทะเบียนคนเพื่อยืนยันตัวตน จากกระทรวงมหาดไทย หรือหนวยงานอื่นๆ ที่เกี่ยวของ เพื่อใชยืนยันตัวตนในการเขาถึงบริการเพียงครั้งเดียว (Once Only Principle) เชน ขอมูลประจําตัวที่ตรวจสอบได้ (ตัวอยางเชน บัตรประจําตัวประชาชน หนังสือเดินทาง ใบอนุญาตขับขี่ เป็นตน) ขอมูล Digital ID และBiological ID เป็นตน โดยขอมูลตางๆ ดังกลาวขางตน จะถูกเรียกดูหรือนําไปใชประโยชนเพื่อให้บริการประชาชน ผานศูนยกลาง แลกเปลี่ยนขอมูลภาครัฐ (Government Data Exchange หรือ GDX) เพื่ออํานวยความสะดวกแกประชาชนและ ภาคเอกชนเมื่อใชบริการ ชวยให้หนวยงานภาครัฐไม่ต้องเรียกสําเนาเอกสารจากผู้รับบริการ และ Linkage Center เป็นระบบการเชื่อมโยงฐานขอมูลประชาชนของทุกสวนราชการกับฐานขอมูลทะเบียนราษฎรเพื่อให้เป็นระบบเดียวกัน สามารถใชตรวจสอบยืนยันตัวตนและคุณสมบัติของผู้รับบริการแทนการเรียกสําเนา รัฐบาลดิจิทัลจําเป็นต้องมีการให้บริการพื้นฐาน (Common Services) ในลักษณะที่เป็นแพลตฟอรม (Platform as a Service: PaaS) ให้บริการสําคัญที่เป็น แกนในการทํางานให้แกรัฐบาล และให้บริการอยางนอยเป็นขั้นพื้นฐานให้ประชาชน (Core Services for Government & Basic Services for Citizen) โดยบริการดิจิทัล พื้นฐานสําคัญที่หนวยงานรัฐสามารถใชงานรวมกันในรูปแบบบริการกลาง ได้แก • การจัดทําแบบคําขอและยื่นคําขอ (Register) ที่เป็นบริการตรวจสอบความถูกต้อง กับการกรอกแบบคําขอที่ครบถวนตามมาตรฐานที่สอดคลองกับแนวปฏิบัติของ หนวยงานรัฐ • การแจงเตือน (Notify) เพื่อแจงเตือนผู้รับบริการให้สามารถติดตามสถานะคําขอ การตรวจสอบการพิจารณาคําขอ การอนุมัติคําขอ และการออกใบอนุญาตตางๆ • การพิสูจนและยืนยันตัวตน (Verify) เชน ระบบ Digital ID เป็นระบบพิสูจนและ ยืนยันตัวตนทางดิจิทัล (Digital ID) ทําหน้าที่ในการตรวจสอบการเขาใชงานระบบ ตางๆ รวมถึงเทคโนโลยี OpenID ที่จะทําให้ผู้ใชงานสามารถเขาใชงานระบบตางๆ ได้ พรอมทั้งมีการเขาใชงานระบบตาง ๆ แบบ Single Sign-On ที่รองรับการลงชื่อ เขาใชงานระบบครั้งเดียว โดยสามารถเขาใชงานหลายระบบได้ แบบไม่ต้องลงชื่อ เขาใชงานซ้ําอีก • การชําระคาธรรมเนียม (Pay) เชน ระบบ National e-payment เป็นระบบ การชําระเงินของประเทศ ที่พัฒนามาตั้งแต่ป 2558 ซึ่งพัฒนาโครงสรางพื้นฐาน การชําระเงินทางอิเล็กทรอนิกสหรือระบบพรอมเพยที่เอื้อให้การโอนเงินและ ชําระเงินทางอิเล็กทรอนิกส ทําได้ “ถูก งาย สะดวก ปลอดภัย และได้มาตรฐาน” 66
บริการแบบเฉพาะเจาะจง (Specific Services) การให้บริการแบบเฉพาะเจาะจง (Specific Services) มุงเนนที่การให้บริการที่ตอบสนองต่อบทบาทหน้าที่ (Functions) ของรัฐบาลดิจิทัล และดานที่เนนความสําคัญ (Focus Area) 10 ดาน ได้แก 1) การศึกษา 2) สุขภาพและ การแพทย 3) การเกษตร 4) ความเหลื่อมล้ําทางสิทธิสวัสดิการประชาชน 5) การมีสวนรวม โปรงใสและตรวจสอบได้ ของประชาชน 6) การสงเสริมวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs) 7) สิ่งแวดลอม 8) แรงงาน 9) ทองเที่ยว และ 10) ยุติธรรม พอรทัลกลาง (Portal) การพัฒนาระบบกลางของประเทศที่รวบรวมงานบริการภาครัฐ โดยมีจุดประสงคเพื่อสนับสนุนการเชื่อมโยง บริการดิจิทัลของหนวยงานภาครัฐให้เกิดบริการแบบเบ็ดเสร็จ เพื่ออํานวยความสะดวกแกผู้รับบริการกลุ่มตางๆ โดย แบงออกเป็น 4 กลุ่มสําคัญ ได้แก ประชาชน ภาคธุรกิจ ชาวตางชาติ และภาครัฐ ซึ่งแต่ละกลุ่มมีความต้องการในการเขาถึง การบริการขอมูล และติดตามการทํางานของภาครัฐที่แตกตางกัน ภาคีรวมดําเนินการ (Partners/Owners) กลุ่มภาคีหลัก (Key Partners) กลุ่มหนวยงานที่มีบทบาทในการรวมพัฒนาการให้บริการรัฐบาลดิจิทัลในภาพ รวมของทั้งรัฐบาล ได้แก กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม (ดศ.) สํานักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคม แห่งชาติ (สศช.) สํานักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ (สํานักงาน ก.พ.ร.) สํานักงานคณะกรรมการขาราชการ พลเรือน (สํานักงาน ก.พ.) กรมบัญชีกลาง (บก.) กรมการปกครอง (ปค.) สํานักงานคณะกรรมการดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจ และสังคมแห่งชาติ (สดช.) สํานักงานคณะกรรมการการรักษาความมั่นคงปลอดภัยไซเบอรแห่งชาติ (สกมช.) สํานักงบประมาณ (สงป.) และสํานักงานพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส (สพธอ.) กลุ่มภาคีรวมดําเนินการในรายประเด็นสําคัญ (Partners in Prioritized 10 Focus Areas) ประกอบด้วย หนวยงานหลักที่มีบทบาทผลักดันการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลดานที่เนนความสําคัญ (Focus Area) 10 ดาน 67
แผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัลของประเทศไทย พ.ศ. 2566 - 2570 แผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัลของประเทศไทย พ.ศ. 2566 – 2570 “บริการภาครัฐสะดวก โปรงใส ทันสมัย ตอบโจทยประชาชน” เพิ่มความสามารถและศักยภาพ ในการแขงขันของภาคธุรกิจ (Enhance Competitiveness) โปรงใส เปดเผยขอมูล ประชาชนเชื่อถือและมีสวนรวม (Open Government & Trust) ภาครัฐที่ปรับตัวทันการณ (Agile Government) ให้บริการที่ตอบสนองประชาชน และลดความเหลื่อมล้ําในการเขาถึงบริการ (Responsive Government) ความพึงพอใจของประชาชนต่อการใชบริการออนไลนภาครัฐไม่นอยกวารอยละ 85 อันดับดัชนี EGDI ของไทย ไม่ต่ํากวาอันดับที่ 40 พัฒนาบริการที่สะดวกและเขาถึงงาย สรางมูลคาเพิ่มและอํานวยความสะดวกแกภาคธุรกิจ สงเสริมการมีสวนรวมของประชาชน และเปดเผยขอมูลเปดภาครัฐ 2 ยกระดับการเปลี่ยนผานดิจิทัลภาครัฐ เพื่อการบริหารงานที่ยืดหยุน คลองตัว และขยายสูหนวยงานภาครัฐระดับทองถิ่น 1 3 4 การเกษตร การสงเสริมวิสาหกิจ ขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs) การมีสวนรวม โปรงใส และ ตรวจสอบได้ของประชาชน การยุติธรรม ความเหลื่อมล้ําทางสิทธิ สวัสดิการประชาชน สุขภาพ และการแพทย แรงงาน ทองเที่ยว สิ่งแวดลอม • พัฒนาและปรับปรุงบริการภาครัฐให อยู่ในรูปแบบออนไลน (Online Service) โดยยึดหลักประชาชนเป นศูนยกลาง (Citizen Centric) ที่ประชาชนทุกกลุ ม สามารถเขาถึงและใชได้งาย (Equality) • พัฒนาการให บริการดิจิทัลครบวงจรแบบเบ็ดเสร็จ ณ จุดเดียว (One-Stop Service) • สรางแพลตฟอรมการจัดบริการแบบบูรณาการและบริการดิจิทัลภาครัฐ • พัฒนาบริการที่เฉพาะเจาะจงรายบุคคล (Personalized Service Delivery) • วิจัยและพัฒนานวัตกรรมบริการดิจิทัลภาครัฐเพื่อยกระดับบริการดิจิทัล (Innovative Services/Platform) • สนับสนุนให้พัฒนาบริการออนไลนและแพลตฟอรมดิจิทัล หรือเชื่อมโยงแพลตฟอรม ดิจิทัลภาครัฐ ที่เอื้อต่อการดําเนินธุรกรรมดิจิทัลและครอบคลุมการพัฒนาธุรกิจ ตลอดหวงโซมูลคา (End-to-End Service Platform) • ทบทวน ปรับปรุง กระบวนการที่เป็นอุปสรรคต่อผู้ประกอบการในการดําเนินธุรกิจ • มีเครื่องมือดิจิทัลหรือระบบงานให้แกผู้ประกอบการเพื่อเพิ่มโอกาสในการแขงขัน • พัฒนากลไกการตรวจสอบการดําเนินงานภาครัฐ เพื่อให้เกิดความโปรงใส • จัดให้มีชองทางรับฟงความคิดเห็นในการกําหนดนโยบาย กฎหมาย กฎระเบียบ และสงเสริมการนําความเห็นประชาชนไปสูการพัฒนาบริการจริงรายพื้นที่ • จัดให้มีการเปดเผยขอมูลเปดภาครัฐในรูปแบบขอมูลดิจิทัลต่อสาธารณะ ของหนวยงานภาครัฐ Common Services Foundation การศึกษา วิสัยทัศน เปาหมาย ตัวชี้วัดแผนฯ ยุทธศาสตร • กําหนดมาตรฐานและแนวทางการปฏิบัติงานที่เกี่ยวของกับการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล • พัฒนาขอมูลตามหลักธรรมาภิบาลขอมูล การบูรณาการขอมูลและสงเสริมการใชงานขอมูล Big Data เพื่อจัดทํานโยบาย • จัดให้มีการเชื่อมโยงและแลกเปลี่ยนขอมูลดิจิทัลระหวางหนวยงานของรัฐผานศูนยแลกเปลี่ยนขอมูลกลาง • พัฒนาแพลตฟอรมกลางและโครงสรางพื้นฐานดานดิจิทัลสําหรับหนวยงานภาครัฐให้สามารถทํางาน ได้อยางต่อเนื่อง (Seamless) • การสรางชุดบริการดานดิจิทัลทั่วไปสําหรับหนวยงานภาครัฐ • ปรับปรุงขั้นตอนการดําเนินงาน ลด ละ เลิกการขอสําเนาเอกสารจากประชาชน (Re-Engineering Process และ Digitalize Process) • ทบทวน ปรับปรุง และพัฒนากฎหมาย กฎระเบียบ มาตรการที่เอื้อต่อการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล • การยกระดับทักษะดานดิจิทัล และวัฒนธรรมการใชเทคโนโลยีดิจิทัลของบุคลากรภาครัฐ • สงเสริมความรวมมือระหวางรัฐและเอกชนในการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล 68
วิสัยทัศนการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลของประเทศไทย “บริการภาครัฐสะดวก โปรงใส ทันสมัย ตอบโจทยประชาชน” • บริการภาครัฐที่สะดวก รัฐบาลดิจิทัลของประเทศไทยจะต้องให้บริการที่สะดวกแกผู้ใชงาน ขั้นตอนเรียบงาย ครบถวน ไม่ซับซอน เสียคาใชจายนอย ไม่มีขอจํากัดของเวลา และสถานที่ • บริการภาครัฐที่โปรงใส รัฐบาลดิจิทัลของประเทศไทยจะต้องให้บริการที่โปรงใส ตรวจสอบขอมูลและการทํางาน ของรัฐได้ รวมทั้งรองรับความเห็นจากผู้มีสวนได้สวนเสีย • บริการภาครัฐที่ทันสมัย รัฐบาลดิจิทัลของประเทศไทยจะต้องบูรณาการขอมูลและบริการระหวางหนวยงาน ภาครัฐนํานวัตกรรม เทคโนโลยี ขอมูลขนาดใหญมาพัฒนาบริการดิจิทัลที่เทาทันต่อเหตุการณความต้องการของ ประชาชนและเทคโนโลยีที่เปลี่ยนไปอยางรวดเร็ว มีขีดสมรรถนะสูง สามารถปฏิบัติงานอยางมีประสิทธิภาพ มีความคุมคา เทียบได้กับมาตรฐานสากล • บริการภาครัฐที่ตอบโจทยประชาชน รัฐบาลดิจิทัลของประเทศไทย จะต้องให้บริการที่เขาถึงประชาชนทุกกลุ่ม อยางทั่วถึงและสนองตอบความต้องการของประชาชนทุกกลุ่ม ในการยกระดับขีดความสามารถเชิงดิจิทัลของภาครัฐไทยสูการเป็นรัฐบาลดิจิทัล ดังวิสัยทัศนที่กําหนดไวนั้น ต้องอยู่บนพื้นฐานของการดําเนินการ 4 ประการ ได้แก โดยรายละเอียดของแผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัลของประเทศไทย พ.ศ. 2566 - 2570 มีรายละเอียด ดังนี้ 69
เพิ่มความสามารถและศักยภาพในการแขงขันของ ภาคธุรกิจ (Enhance Competitiveness) การยกระดับงานบริการภาครัฐให้ตรงกับความต้องการ ของผู้ประกอบการและภาคธุรกิจ ให้สามารถเขาถึง บริการและแพลตฟอรมดิจิทัลภาครัฐตลอดกระบวนการ ตั้งแต่ตนจนจบ (End-to-End Process) และเป็นแบบ ครบวงจร ณ จุดเดียว (One-Stop Service) รวมถึง การให้ขอมูลที่เอื้ออํานวยต่อ การเติบโตและการแขงขัน ของภาคธุรกิจของประเทศในดานสําคัญ เชน การเกษตร การสงเสริมวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs) แรงงาน และการทองเที่ยว เป็นตน ให้บริการที่ตอบสนองประชาชน และลดความเหลื่อมล้ํา ในการเขาถึงบริการ (Responsive Government) การให้บริการและแพลตฟอรมดิจิทัลภาครัฐที่ประชาชน ทุกกลุ่มทั่วประเทศสามารถเขาถึงและใชประโยชนได้ อยางเทาเทียมกัน ลดความเหลื่อมล้ําในสังคมในการเขา ถึงบริการและสิทธิสวัสดิการ และไม่ทิ้งใครไวขางหลัง โดยเฉพาะประชาชนในกลุ่มเปราะบาง ทั้งนี้ การให้ บริการดิจิทัลภาครัฐจะต้องงาย สะดวก รวดเร็ว มีคุณภาพสูง มีความนาเชื่อถือ ยืดหยุน มีความมั่นคง ปลอดภัยจากการคุุกคามทางไซเบอร และยึดหลัก ประชาชนเป็นศูนยกลาง (Citizen Centric) ภาครัฐที่ปรับตัวทันการณ (Agile Government) การบูรณาการระหวางหนวยงานรัฐทั้งภายในกระทรวง และระหวางกระทรวง ที่มีการเชื่อมโยงขอมูลระหวาง หนวยงานบนมาตรฐานเดียวกัน การควบรวมบริการที่ คลายกัน ไปจนถึงการลดขั้นตอนการดําเนินงานที่ซ้ํา ซอน เพื่อให้ภาครัฐสามารถปรับตัวได้ไว ทันเวลา ผาน การบูรณาการขอมูลและบริการดิจิทัลระหวางหนวยงาน ภาครัฐ ทันต่อเหตุการณและความต้องการของผู้รับ บริการ และเทคโนโลยีที่เปลี่ยนไปอยางรวดเร็ว โปรงใส เปดเผยขอมูล ประชาชนเชื่อถือและมีสวนรวม (Open Government & Trust) การเปดเผยขอมูลแกสาธารณะโดยที่ประชาชนไม่ต้อง รองขอ (Open by Default) และจัดสรางชองทาง ที่หลากหลายและมีประสิทธิภาพสําหรับให้ประชาชน เขาถึงขอมูลและมีสวนรวม ทั้งการแสดงความคิดเห็น เสนอแนะ ติดตาม และตรวจสอบภาครัฐในดานตางๆ อาทิ นโยบายสาธารณะ การบริหารราชการแผนดิน กระบวนการยุติธรรม การจัดซื้อจัดจาง กระบวนการ งบประมาณ เป็นตน เพื่อให้เกิดความโปรงใสใน การดําเนินงานของรัฐบาล และเสริมสรางชุมชนและ สังคมที่เขมแข็งผานการมีสวนรวมของประชาชน (Public Participation - Strong from the Bottom) 70
เปาหมาย และตัวชี้วัดความสําเร็จของ แผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัลของประเทศไทย พ.ศ. 2566-2570 เปาหมาย • ภาครัฐที่ปรับตัวทันการณ • ให้บริการที่ตอบสนองประชาชน และลดความเหลื่อมล้ําในการเขาถึงบริการ • เพิ่มความสามารถและศักยภาพในการแขงขันของภาคธุรกิจ • โปรงใส เปดเผยขอมูล ประชาชนเชื่อถือและมีสวนรวม ตัวชี้วัดความสําเร็จ • ระดับความพึงพอใจของประชาชนต่อการใชบริการออนไลนภาครัฐ • อันดับดัชนีรัฐบาลอิเล็กทรอนิกส (EGDI) ของไทย คาเปาหมาย • ภายในป 2570 ระดับความพึงพอใจของประชาชนต่อการใชบริการออนไลนภาครัฐไม่นอยกวารอยละ 85 • ภายในป 2570 อันดับดัชนีรัฐบาลอิเล็กทรอนิกส (EGDI) ของไทย ไม่ต่ํากวาอันดับที่ 40 ของโลก ยุทธศาสตรการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลของประเทศไทย ภายใตแผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัลของประเทศไทย พ.ศ. 2566 - 2570 ประกอบด้วยประเด็น ยุทธศาสตร 4 ยุทธศาสตร โดยในแต่ละประเด็นยุทธศาสตร ประกอบด้วย เปาหมาย ตัวชี้วัด และคาเปาหมาย (รายละเอียดปรากฏตามภาคผนวก 3) มาตรการการพัฒนาขีดความสามารถเชิงดิจิทัล ดานที่เนนความสําคัญ และโครงการสําคัญ (รายละเอียดปรากฏตามภาคผนวก 4) และการติดตามและประเมินผล โดยมี รายละเอียดดังต่อไปนี้ 71
72
ยุทธศาสตรที่ 1 : ยกระดับการเปลี่ยนผานดิจิทัลภาครัฐ เพื่อการบริหารงานที่ยืดหยุน คลองตัว และขยายสูหนวยงานภาครัฐระดับทองถิ่น เปาหมาย 1. ภาครัฐดําเนินการจัดทําขอมูลตามกรอบธรรมาภิบาลขอมูลภาครัฐ 2. ภาครัฐดําเนินการเชื่อมโยงและแลกเปลี่ยนขอมูลระหวางกัน ผานศูนยแลกเปลี่ยนขอมูลกลาง 3. ภาครัฐมีกระบวนการทํางานที่เป็นดิจิทัลอยางเต็มรูปแบบ 4. มีชุดเทคโนโลยีและบริการกลางที่มีมาตรฐาน สําหรับการให้บริการของรัฐ 5. บุคลากรรัฐได้รับการอบรมและมีทักษะดานดิจิทัลอยางทั่วถึงและต่อเนื่อง ตัวชี้วัดและคาเปาหมาย 1. ภายในป 2570 รอยละของหนวยงานรัฐที่จัดทําขอมูลตามกรอบธรรมาภิบาลขอมูลภาครัฐ คิดเป็นรอยละ 100 2. ภายในป 2570 รอยละความสําเร็จของการเชื่อมโยงแลกเปลี่ยนขอมูลในดานสําคัญ คิดเป็นรอยละ 100 3. ภายในป 2570 รอยละของหนวยงานที่ดําเนินการตามวิธีปฏิบัติราชการทางอิเล็กทรอนิกส คิดเป็นรอยละ 100 4. ภายในป 2567 รอยละความสําเร็จของระบบกลางหรือแอปพลิเคชันสนับสนุนกลาง (Shared Application Enabling Services) คิดเป็นรอยละ 100 5. ภายในป 2570 รอยละของบุคลากรภาครัฐดานไอทีหรือปฏิบัติงานดานดิจิทัลของทุกหนวยงาน มีความรู และ ทักษะดิจิทัลรองรับการเปลี่ยนผานองคกรสูรัฐบาลดิจิทัล ไม่นอยกวารอยละ 90 มาตรการ 1) กําหนดมาตรฐานและแนวทางการปฏิบัติงานที่เกี่ยวของกับการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล เพื่อเป็นหลักการและ แนวทางในการดําเนินงานรวมกัน ทั้งระหวางหนวยงานรัฐต่อรัฐ และรัฐต่อเอกชน และสรางความสามารถใน การทํางานรวมกันระหวางระบบ (Interoperability) ให้เป็นไปตามมาตรฐานสากลและสอดคลองกับการพัฒนารัฐบาล ดิจิทัลของประเทศ 1.1) สพร. พัฒนาหรือทบทวนมาตรฐาน หลักเกณฑและแนวทางการปฏิบัติงานดิจิทัลในดานตางๆ ได้แก ธรรมาภิบาลขอมูลภาครัฐ การเปดเผยขอมูลเปดภาครัฐ กระบวนการหรือการดําเนินงานทางดิจิทัล และ การเชื่อมโยงแลกเปลี่ยนขอมูลดิจิทัล รวมถึงความมั่นคงปลอดภัยและความนาเชื่อถือ ตามแนวทางการพัฒนา มาตรฐานที่คณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลกําหนด (รายชื่อมาตรฐานที่สําคัญปรากฏตามภาคผนวก 1) 1.2) สพร. นําเสนอมาตรฐานดานดิจิทัลต่อคณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล เพื่อพิจารณาให้ ความเห็นชอบและประกาศใชให้หนวยงานของรัฐดําเนินการตามมาตรฐานเป็นไปในทิศทางเดียวกันและสามารถ ทํางานรวมกันได้อยางเป็นระบบ 1.3) สถาบันพัฒนาบุคลากรภาครัฐดานดิจิทัลของ สพร. รวมกับหนวยงานสวนกลางที่เกี่ยวของ พัฒนาหลักสูตรเพื่อยกระดับทักษะบุคลากรภาครัฐให้มีความรูความเขาใจในดานมาตรฐานตางๆ ของรัฐบาลดิจิทัล 73
- พัฒนาขอมูลตามหลักธรรมาภิบาลขอมูล การบูรณาการขอมูล และสงเสริมการใชงานขอมูล Big Data เพื่อจัดทํานโยบาย เรงพัฒนาขอมูลภาครัฐให้พรอมต่อการใชประโยชนอันจะชวยสนับสนุน การตัดสินใจเชิงนโยบาย การดําเนินงาน การกํากับ ติดตาม การบริหารจัดการ และการบริการภาครัฐให้เป็นไปบนพื้นฐานขอมูลที่เหมาะสมกับสถานการณของประเทศ 2.1) คณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลพัฒนา/ปรับปรุงและประกาศธรรมาภิบาลขอมูลภาครัฐเพื่อเป็นหลักการ และแนวทางในการดําเนินการของหนวยงานภาครัฐ 2.2) คณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลวางระเบียบในกรณีหนวยงานของรัฐจะจัดทําขอมูลดิจิทัล หากมีหนวยงานของ รัฐแห่งอื่นซึ่งมีหน้าที่และอํานาจจัดทําหรือรวบรวมขอมูลดิจิทัลแล้วไม่วาทั้งหมดหรือบางสวน ให้หนวยงานของรัฐดังกลาวจัดให้มี การเชื่อมโยงและแลกเปลี่ยนขอมูลดิจิทัล โดยไม่จําต้องจัดทําขอมูลขึ้นใหม 2.3) สพร. จัดทํานโยบายและมาตรฐานดานขอมูล อาทิ Data Management, Data Quality, Data Sharing, Data Exchange, Master Data เป็นตน 2.4) สพร. และหนวยงานกลางขับเคลื่อนและขยายผลการจัดทําธรรมาภิบาลขอมูลภาครัฐให้เกิดการรับรู และปฏิบัติจริง ในวงกวาง 2.5) สพร. ปรับปรุงเนื้อหามาตรฐานให้เขาใจได้งายมากขึ้น พรอมจัดทําคู่มือประกอบการดําเนินงานดานธรรมาภิบาล ขอมูลที่หนวยงานของรัฐสามารถนําไปปฏิบัติได้จริง พรอมทั้งจัดให้มีเครื่องมือหรือมาตรการอํานวยความสะดวกให้กับหนวยงาน ภาครัฐ เพื่อสงเสริมให้เกิดการจัดทําธรรมาภิบาลขอมูลภาครัฐในระดับหนวยงาน 2.6) สถาบันพัฒนาบุคลากรภาครัฐดานดิจิทัลของ สพร. รวมกับหนวยงานสวนกลางที่เกี่ยวของพัฒนาหลักสูตร เพื่อยกระดับทักษะบุคลากรภาครัฐให้มีความรูความเขาในดานธรรมาภิบาลขอมูล 2.7) หนวยงานของรัฐจัดทําธรรมาภิบาลขอมูลภาครัฐในระดับหนวยงาน ตามธรรมาภิบาลขอมูลภาครัฐ ให้เป็นไปตาม มาตรฐานและหลักเกณฑที่คณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลกําหนด 2.8) สพร. ประเมินผลการดําเนินงานตามแผน นโยบาย และแนวปฏิบัติธรรมาภิบาลขอมูล อยางนอยปละหนึ่งครั้ง 3) จัดให้มีการเชื่อมโยงและแลกเปลี่ยนขอมูลดิจิทัลระหวางหนวยงานของรัฐผานศูนยแลกเปลี่ยนขอมูลกลาง เพื่อให้เกิด การบูรณาการขอมูลภาครัฐ ลดการขอขอมูลซ้ําซอน และไม่ต้องใชเอกสารรูปแบบกระดาษ 3.1) คณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลกําหนดให้มีมาตรฐาน หลักเกณฑหรือและขอตกลงกลางในการเชื่อมโยง แลกเปลี่ยนขอมูล และการดําเนินงานรวมกัน ทั้งระหวางหนวยงานรัฐต่อรัฐ และรัฐต่อเอกชน เพื่อสรางความสามารถในการทํางาน รวมกันระหวางระบบ (Interoperability) 3.2) หนวยงานของรัฐที่ให้บริการประชาชนและจําเป็นต้องใชขอมูลที่หนวยงานของรัฐแห่งอื่นจัดทําหรือเป็นเจ้าของ ขอมูลและประกาศไวที่ศูนยกลางแลกเปลี่ยนขอมูลภาครัฐ (Government Data Exchange Center หรือ GDX) ดําเนินการเชื่อมต่อ และแลกเปลี่ยนขอมูลผานศูนยกลางแลกเปลี่ยนขอมูลภาครัฐ ตามประกาศคณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลเรื่อง มาตรฐานและ หลักเกณฑการเชื่อมโยงและแลกเปลี่ยนขอมูลดิจิทัลวาด้วยเรื่อง กรอบแนวทางการพัฒนามาตรฐานการเชื่อมโยงและแลกเปลี่ยน ขอมูลภาครัฐ โดยไม่จําเป็นต้องจัดทําบันทึกขอตกลง (MOU) กับหนวยงานเจ้าของขอมูลอีกครั้ง 1.4) สพร. สรางเครื่องมือ อาทิเชน เครื่องมือประมวลผลอัตโนมัติสําหรับการประเมินความเสี่ยงเพื่อใชในการ พิสูจนและยืนยันตัวตน สําหรับบริการภาครัฐ เพื่ออํานวยความสะดวกให้หนวยงานภาครัฐสามารถปฏิบัติตามมาตรฐานตางๆ ได้งายมากยิ่งขึ้น 1.5) สพร. สงเสริมให้มีการจัดทํา Sandbox เพื่อทดสอบการใชมาตรฐานกอนการประกาศใชจริง พรอมขยาย ความรวมมือกับหนวยงานนํารอง 1.6) สพร. ประเมินผลการดําเนินงานของหนวยงานรัฐที่ดําเนินงานตามมาตรฐานหรือแนวทางการปฏิบัติงาน เพื่อนํามาปรับปรุงหลักการของมาตรฐานให้มีความเป็นปจจุบันและสามารถประยุกตใชได้จริง 74
47 4) พัฒนาแพลตฟอรมกลางและโครงสรางพื้นฐานดานดิจิทัลสําหรับหนวยงานภาครัฐให้สามารถทํางานได้อยางต่อเนื่อง (Seamless) โดยจัดให้มีแพลตฟอรมการจัดการบริการแบบบูรณาการและบริการดิจิทัลภาครัฐที่มีคุณภาพเป็นไปตามมาตรฐานสากลมีความมั่นคง ปลอดภัยและนาเชื่อถือ ทํางานได้ราบรื่นและสอดคลองกับความจําเป็น ความต้องการพื้นฐานของประชาชน ชุมชน และภาคธุรกิจบน Government Cloud Service หรือ Public Cloud ในอนาคต โดยหนวยงานสวนกลาง ประกอบด้วย กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจ และสังคม กรมบัญชีกลาง สํานักงานคณะกรรมการการรักษาความมั่นคงปลอดภัยไซเบอรแห่งชาติ สํานักงานคณะกรรมการคุมครอง ขอมูลสวนบุคคล สํานักงานคณะกรรมการดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ สํานักงานพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส และ สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล ดําเนินการดังนี้ 4.1) จัดหาหรือพัฒนาบริการและแพลตฟอรมกลาง และโครงสรางพื้นฐานดานดิจิทัลที่เหมาะสมกับหนวยงาน ผู้ใชงานให้สามารถดําเนินงานรวมกันได้ ได้แก แพลตฟอรมการเปดเผยขอมูลเปด แพลตฟอรมเชื่อมโยงแลกเปลี่ยนขอมูลกลาง แพลตฟอรมกลางที่อํานวยความสะดวกแกประชาชน ภาคธุรกิจ และชาวตางชาติ ในการเขาถึงและรับบริการจากหนวยงานภาครัฐ ระบบเครือขายสื่อสารขอมูลเชื่อมโยงหนวยงานภาครัฐ (Government Information Network : GIN) การพัฒนาดานความมั่นคง ของโครงสรางพื้นฐานดิจิทัลภาครัฐ (DG-LINK) ระบบคลาวดกลางภาครัฐ (GDCC) เป็นตน 4.2) จัดให้มีมาตรการและเครื่องมือในการปองกันหรือรับมือกับภัยคุกคามหรือความเสี่ยงทางไซเบอร เพื่อรักษา ความมั่นคงปลอดภัยบริการดิจิทัลหรือระบบคอมพิวเตอรภาครัฐ รวมถึงการปกปองคุมครองขอมูลความเป็นสวนตัวของประชาชน ที่มีความพรอมใชและนาเชื่อถือ 4.3) ประกาศ/เผยแพร/ประชาสัมพันธให้หนวยงานรัฐเพื่อนําไปใชงานและ/หรือพัฒนาบริการประชาชนตามภารกิจ ของหนวยงาน 4.4) ติดตามและประเมินผลสัมฤทธิ์ของการพัฒนาแพลตฟอรมกลางและโครงสรางพื้นฐาน เพื่อนํามาปรับปรุง อยางต่อเนื่อง 5) การสรางชุดบริการดานดิจิทัลทั่วไปสําหรับหนวยงานภาครัฐ เรงพัฒนาชุดบริการหรือแอปพลิเคชันสนับสนุนกลางในรูปแบบ Microservice เพื่อหนวยงานตางๆ สามารถนําไปปรับใชต่อได้โดยงาย เชน ระบบพิสูจนยืนยันตัวตนดานดิจิทัล (Digital ID) ระบบลง ทะเบียนอิเล็กทรอนิกสกลาง เพื่อรับสิทธิสวัสดิการตางๆ ระบบการแจงเตือนขาวสารหรือสิทธิสวัสดิการของประชาชน ระบบชําระเงิน อิเล็กทรอนิกส (e-Payment) ระบบสนับสนุนการให้บริการผานระบบดิจิทัล (Digital Service Microservices) ระบบสารบรรณกลาง อิเล็กทรอนิกสสําหรับหนวยงานภาครัฐ (Saraban as a Service) ระบบสื่อสารแบบรวมศูนย (Unified Communication) เป็นตน รวมถึงพัฒนามาตรฐานที่เกี่ยวกับการพัฒนาระบบบริการและบริหารจัดการภาครัฐที่ใชงานได้จริง หนวยงานสวนกลาง ประกอบด้วย กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม กรมการปกครอง กรมบัญชีกลาง สํานักงานคณะกรรมการการรักษาความมั่นคงปลอดภัย ไซเบอรแห่งชาติ สํานักงานคณะกรรมการคุมครองขอมูลสวนบุคคล สํานักงานคณะกรรมการดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ สํานักงานพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส และสํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล ดําเนินการดังนี้ 3.3) คณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลกําหนดรายชื่อชุดขอมูลหลัก (Master Data) ที่สําคัญและชื่อหนวยงาน เจ้าของขอมูล ที่จําเป็นต้องประกาศไวที่ศูนยกลางแลกเปลี่ยนขอมูลภาครัฐ เพื่อให้หนวยงานของรัฐที่ให้บริการประชาชนและจําเป็น ต้องใชขอมูลดังกลาวสามารถเชื่อมโยงแลกเปลี่ยนขอมูลได้ตามระเบียบของคณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล (รายชื่อชุดขอมูลหลักที่สําคัญ (Master Data) ปรากฏตามภาคผนวก 2) 3.4) สพร. สนับสนุนให้หนวยงานรัฐมีการเชื่อมโยงแลกเปลี่ยนขอมูลดิจิทัลผานศูนยกลางแลกเปลี่ยนขอมูลภาครัฐที่เป็น ไปตามมาตรฐานที่คณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลกําหนด 3.5) สพร. ประเมินผลการดําเนินงานของหนวยงานรัฐ เพื่อนํามาปรับปรุงและพัฒนาการดําเนินงานต่อไป 75
6.1) หนวยงานรัฐศึกษาสถานะปจจุบัน อุปสรรค และขั้นตอนการดําเนินงานที่เกี่ยวของกับเอกสารประเภทตางๆ และขั้นตอนที่ไม่จําเป็น 6.2) หนวยงานรัฐจัดลําดับความสําคัญของกระบวนงานที่สําคัญ และต้องได้รับการปรับปรุงเป็นอันดับแรก 6.3) สพร. รวมกับหนวยงานกลางที่เกี่ยวของพัฒนากระบวนการดําเนินงานดิจิทัลที่สามารถทํางานรวมกัน มีความสอดคลอง และสามารถเชื่อมโยงและบูรณาการขอมูลระหวางหนวยงานของรัฐ บนพื้นฐานของธรรมาภิบาลขอมูล การเปดเผยขอมูล และ การเชื่อมโยงและแลกเปลี่ยนขอมูลภาครัฐตามมาตรฐานและแนวทางที่คณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลกําหนด 6.4) หนวยงานรัฐจัดให้มีการเชื่อมโยงแลกเปลี่ยนขอมูลหลัก (Master Data) หรือขอมูลเอกสาร/หลักฐานราชการที่ หนวยงานรัฐอื่นออกให้และประกาศไวที่ศูนยกลางแลกเปลี่ยนขอมูลภาครัฐ สําหรับประกอบการพิจารณาอนุมัติ อนุญาต ออกใบอนุญาต รับจดทะเบียน รับจดแจง หรือรับแจง โดยไม่จําเป็นต้องขอขอมูลที่ซ้ําซอนจากประชาชน 6.5) หนวยงานรัฐพัฒนาต่อยอดบริการตามภารกิจของหนวยงานจากระบบบริการกลางหรือโครงสรางพื้นฐานที่หนวยงาน กลางพัฒนาขึ้น เชน การนําระบบการพิสูจนและยืนยันตัวตนทางดิจิทัล (Digital ID) 6.6) สพร.พัฒนามาตรฐาน คู่มือ กระบวนการหรือการดําเนินงานทางดิจิทัล เชน แนวทางการปฏิบัติวิธีการทาง อิเล็กทรอนิกสให้กับกระบวนการที่พบโดยทั่วไปในบริการดิจิทัลภาครัฐ (Common Process) 8 กระบวนการ และนําเสนอต่อ คณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลพิจารณาประกาศใชให้สอดคลองกัน 6.7) สพร. และ/หรือหนวยงานสวนกลางนํากรณีตัวอยางการปรับกระบวนการทํางานที่เป็นดิจิทัลในหนวยงานที่ ประสบความสําเร็จ เพื่อถอดบทเรียนสูการปรับกระบวนการให้หนวยงานอื่นๆ และทองถิ่น 6.8) สพร. ประเมินผลการดําเนินงานเพื่อนํามาปรับปรุงการดําเนินงานของหนวยงานรัฐในวงกวาง 7) ทบทวน ปรับปรุง และพัฒนากฎหมาย กฎระเบียบ มาตรการที่เอื้อต่อการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล โดยการทบทวนกฎหมาย กฎระเบียบมาตรการที่ไม่สอดคลองกับแนวทางการดําเนินงานในอนาคต พัฒนากฎระเบียบใหมให้ทันต่อเทคโนโลยีที่เปลี่ยนไป รวบรวม ประเด็นปญหาและอุปสรรคในปจจุบัน เพื่อพิจารณาความจําเป็นทางกฎหมายและความคุมคาทางเศรษฐกิจ รวมถึงศึกษาแนวทางการ ปฏิบัติที่ใชในตางประเทศ เชน การปรับปรุงโครงสรางสวนราชการให้สอดคลองกับบริบทปจจุบัน หรือการจัดการลายมือชื่อ อิเล็กทรอนิกส นอกจากนี้ ต้องหารือกับผู้มีสวนเกี่ยวของ เพื่อเขาใจกฎระเบียบ ประเด็นปญหาและผลกระทบ รวมถึงรับฟง ความคิดเห็นเพิ่มเติมจากหนวยงานที่เกี่ยวของ พรอมทําการประเมินผลกระทบที่เกิดขึ้น โดยหนวยงานสวนกลาง ประกอบด้วย สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา สํานักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล รวมกันดําเนินการดังนี้ 7.1) ศึกษากฎหมาย กฎระเบียบ มาตรการตางๆ ที่เป็นอุปสรรคต่อการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล เพื่อวิเคราะหแนวทางแกไข รวมทั้งกรณีศึกษาแนวทางการปรับปรุงกฎระเบียบตางประเทศ 5.1) พัฒนาชุดบริการหรือแอปพลิเคชันสนับสนุนกลาง เพื่อให้หนวยงานตางๆ สามารถนําไปปรับใชต่อได้โดยงาย 5.2) จัดให้มีมาตรฐาน หลักเกณฑ และวิธีการเกี่ยวกับระบบดิจิทัล เพื่อการพัฒนาระบบบริการและบริหารจัดการภาครัฐ ที่ใชงานได้จริง ให้เป็นไปตามมาตรฐานสากล 5.3) เผยแพร/ประชาสัมพันธให้หนวยงานรัฐเขาใชงาน หรือนําไปใชประโยชน 5.4) ประเมินผลการดําเนินงานและนํามาปรับปรุงเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพอยางต่อเนื่อง 6) ปรับปรุงขั้นตอนการดําเนินงาน ลด ละ เลิกการขอสําเนาเอกสารจากประชาชน (Re-Engineering Process และ Digitalize Process) ใชการปรับปรุงขั้นตอนการดําเนินงานของรัฐบาล (Government Process Re-engineering) ที่ให้หนวยงานรัฐสํารวจ กระบวนการทํางานและให้บริการในปจจุบัน เพื่อระบุปญหาหรือกระบวนงานที่ไม่จําเป็น จากนั้นจึงพิจารณาลดทอนขั้นตอนที่ไม่จําเป็น ไม่วาจะเป็นการประยุกตใชเทคโนโลยีดิจิทัลกับกระบวนงานที่ทําซ้ํา และการลดกระบวนงานดานเอกสารตางๆ ที่สามารถใช ขอมูลดิจิทัลแทน หรือการปรับทัศนคติในการทํางานของบุคลากรทุกระดับ เพื่อให้มีการขอขอมูลจากประชาชนเพียงครั้งเดียว (Once Only Principle) 76
- การยกระดับทักษะดานดิจิทัล และวัฒนธรรมการใชเทคโนโลยีดิจิทัลของบุคลากรภาครัฐ โดยจัดให้มีหลักสูตรและแนวทางกลาง สําหรับการพัฒนาและยกระดับทักษะดิจิทัลขาราชการและบุคลากรภาครัฐของทุกหนวยงาน และหลักสูตรสําหรับพัฒนาทักษะดิจิทัล ใหมๆ ตามทิศทางความกาวหน้าทางเทคโนโลยีนวัตกรรมดานดิจิทัล รวมถึงจัดให้มีเครื่องมือสนับสนุนการยกระดับทักษะดิจิทัลขาราชการ และบุคลากรภาครัฐ และบริหารจัดการในดานตางๆ อยางเป็นระบบ นอกจากนี้ ยังจําเป็นต้องพัฒนาทักษะผู้นําดานดิจิทัลให้กับ ผู้บริหารหนวยงานภาครัฐและผู้บริหารเทคโนโลยีสารสนเทศระดับสูงให้มีวิสัยทัศนและความรูความเขาใจเกี่ยวกับการขับเคลื่อนการพัฒนา รัฐบาลดิจิทัล อีกด้วย 8.1) สถาบันพัฒนาบุคลากรภาครัฐดานดิจิทัล ของ สพร. รวมกับ สํานักงาน ก.พ. และ สดช. จัดทําหลักสูตรกลางสําหรับ การพัฒนาทักษะดานดิจิทัล ให้บุคลากรภาครัฐมีความรูความเขาใจดานมาตรฐานขอมูลดิจิทัล (เชน ธรรมาภิบาลขอมูล ขอมูลสวนบุคคล เป็นตน) การทํางานเชื่อมโยงผานระบบกลางและแพลตฟอรมกลางดิจิทัลของหนวยงานภาครัฐ การเปดเผยขอมูลดิจิทัลที่เป็นมาตรฐาน เพื่อสรางความโปรงใส การรักษาความมั่นคงปลอดภัยไซเบอร ที่จะเป็นสวนสําคัญในการพัฒนาต่อยอดการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล 8.2) หนวยงานรัฐพัฒนาบุคลากรภาครัฐให้มีความรูทักษะดานดิจิทัลที่จําเป็นต่อการบริหารงานในการดําเนินงานภาครัฐ และให้บริการดิจิทัลภาครัฐแกประชาชน ผานสถาบันจัดอบรมที่มีมาตรฐาน 8.3) สถาบันพัฒนาบุคลากรภาครัฐดานดิจิทัล ของ สพร. รวมกับหนวยงานกลางที่เกี่ยวของจัดให้มีเครื่องมือสนับสนุน การพัฒนาและยกระดับทักษะดิจิทัล ครอบคลุมทั้งรูปแบบออนไลนหรือออฟไลน 8.4) สถาบันพัฒนาบุคลากรภาครัฐดานดิจิทัล ของ สพร. สงเสริมและสนับสนุนการบริการวิชาการเกี่ยวกับการพัฒนา บุคลากรดานดิจิทัลให้บุคลากรทุกระดับสามารถเขาถึงบริการวิชาการได้อยางทั่วถึงและเทาเทียม 8.5) สพร. และหนวยงานกลางที่เกี่ยวของสรางความรวมมือกับภาคเอกชนผู้เชี่ยวชาญดานเทคโนโลยีทั้งในประเทศและ ตางประเทศ เพื่อแลกเปลี่ยนประสบการณและถายทอดเทคโนโลยีที่ทันสมัยแกบุคลากรภาครัฐ 8.6) สพร. ประเมินผลการพัฒนาศักยภาพของบุคลากรรัฐ และปรับปรุงหลักสูตรให้มีประสิทธิภาพ และทันสมัย อยางต่อเนื่อง 9) สงเสริมความรวมมือระหวางรัฐและเอกชนในการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล จัดให้มีตนแบบการพัฒนา Digital Government Testbed Framework เพื่อให้ภาคเอกชนเขามามีสวนรวมในการแบงปนแนวคิดและพัฒนานวัตกรรมการบริการรัฐบาลดิจิทัล ให้ภาครัฐ ตามความเหมาะสมของโครงการที่เอกชนเสนอ 9.1) กําหนดหลักเกณฑ และรูปแบบที่เป็นไปได้ในการรวมพัฒนาบริการดิจิทัลของรัฐรวมกับเอกชน 9.2) พัฒนา Digital Government Testbed Framework เพื่อให้ภาคเอกชนเขามามีสวนรวมในการแบงปนแนวคิดและ พัฒนานวัตกรรมการบริการรัฐบาลดิจิทัลให้รัฐ ตามความเหมาะสมของโครงการที่เอกชนเสนอ 9.3) เผยแพร/ประชาสัมพันธให้ภาคเอกชนรับรู และรวมกิจกรรมในวงกวาง 9.4) ประเมินผลสัมฤทธิ์ของความรวมมือระหวางรัฐและเอกชน 7.2) ระบุรายชื่อกฎหมาย กฎระเบียบที่เป็นปญหาต่อการดําเนินงานดานรัฐบาลดิจิทัล ไม่วาจะเป็นดานขอมูล การแลกเปลี่ยน การเปดเผย เป็นตน 7.3) รับฟงความคิดเห็นเพิ่มเติมจากหนวยงานที่เกี่ยวของ พรอมทําการประเมินผลกระทบที่เกิดขึ้นในการปรับปรุงกฎหมาย 7.4) ผลักดันให้เกิดการปรับเปลี่ยนกฎหมายให้สอดรับกับการทํางานดิจิทัล และผลักดันให้ประกาศเพื่อมีผลบังคับใชอยาง เป็นรูปธรรม ผานกลไกของคณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล 7.5) สรางความรวมมือกับหนวยงานที่เกี่ยวของเพื่อยกระดับและพัฒนากฎหมาย กฎระเบียบให้สอดรับกับทิศทางของ รัฐบาลดิจิทัลบนมาตรฐานเดียวกัน 7.6) สรางความตระหนักรูให้กับบุคลากรของหนวยงานภาครัฐ ในการทําความเขาใจบริบทของกฎหมาย เพื่อให้เกิด การบริหารงานและการให้บริการทางดิจิทัลที่มีประสิทธิภาพ 7.7) ติดตามและประเมินผลสัมฤทธิ์ของการปรับปรุงกฎหมาย กฎระเบียบเพื่อตรวจสอบผลการดําเนินงาน และกําหนด แนวทางปรับปรุงในอนาคต 77
การพัฒนา บริการพื้นฐานของรัฐ (Common Services) Focus Area 2566 2567 2568 2569 2570 หนวยงานผู้รับผิดชอบ โครงสรางพื้นฐาน (Foundation) ᆞ สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล ᆞ สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล ᆞ สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล ᆞ สํานักงานคณะกรรมการขาราชการพลเรือน ᆞ สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล ᆞ สถาบันคุณวุฒิวิชาชีพ ᆞ สํานักงานคณะกรรมการดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและ สังคมแห่งชาติ ᆞ สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล โดยสถาบันพัฒนาบุคลากร ภาครัฐดานดิจิทัล (สถาบัน TDGA) ᆞ หนวยงานภาครัฐที่รับผิดชอบดูแลขาราชการประเภทตางๆ ทั้ง 16 ประเภท ᆞ สํานักงานคณะกรรมการดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ᆞ หนวยงานที่จัดการฝกอบรม เชน สถาบันพัฒนาบุคลากร ของภาครัฐ และสถาบันการศึกษาทั้งรัฐและเอกชน รวมถึง บริษัทเทคโนโลยีที่เป็นเครือขายพันธมิตรของสถาบัน TDGA ᆞ สํานักงานคณะกรรมการดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจ และสังคมแห่งชาติ ᆞ สํานักงานปลัดกระทรวงการพัฒนาสังคม และความมั่นคงของมนุษย ᆞ สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล ᆞ สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล ᆞ สํานักงานคณะกรรมการดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจ และสังคมแห่งชาติ ᆞ สํานักงานคณะกรรมการขาราชการพลเรือน ᆞ สํานักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ ᆞ สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล ᆞ สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล ᆞ สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล ᆞ สํานักงานพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส ᆞ สํานักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ ᆞ สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา ᆞ สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล ᆞ กรมสงเสริมการปกครองทองถิ่น 1. โครงการพัฒนาบริการและเครื่องมือกลางดิจิทัลภาครัฐ 2. โครงการพัฒนาศูนยแลกเปลี่ยนขอมูลกลางภาครัฐ (Government Data Exchange) 3. โครงการพัฒนาบริการดิจิทัลสาธารณะตนแบบ (Digital Service) 9. โครงการแนวทางปรับปรุงกระบวนการให้บริการประชาชนของภาครัฐผานระบบดิจิทัล (Government-Digitalization Process Guideline) 10. โครงการสงเสริมการจัดทําธรรมาภิบาลขอมูลภาครัฐในระดับหนวยงาน เพื่อการเชื่อมโยงแลกเปลี่ยนขอมูล 11. โครงการระบบคลาวดกลางภาครัฐ (Government Data Center and Cloud Service: GDCC) 13. โครงการพัฒนาโครงสรางพื้นฐานดิจิทัลภาครัฐที่มีความมั่นคงปลอดภัย 14. โครงการศูนยประสานการรักษาความมั่นคงปลอดภัยระบบคอมพิวเตอรภาครัฐ (Government Computer Security Incident Co-ordination Center) 12. โครงการศึกษา แนวทางการปรับปรุง โครงสรางสวนราชการ ภายในกรมและศึกษา ระบบการจางงาน รูปแบบใหมในภาครัฐ 6. โครงการการพัฒนาเครือขายอาสาสมัครดิจิทัล (อสด.) 7. โครงการศูนยเทคโนโลยีและนวัตกรรมดิจิทัลกาครัฐ (DGTi) เพื่อสนับสนุน บริการดิจิทัล สําหรับหนวยงานระดับทองถิ่น และสรางนวัตกรรมภาครัฐ 8. โครงการพัฒนามาตรฐานเชื่อมโยงแพลตฟอรมกาครัฐ เพื่อเสริมสรางบริการ ที่สะดวกสําหรับประชาชน (Interoperable Services thru Digital Standard) 4. โครงการพัฒนากรอบขีดความสามารถเชิงดิจิทัล ดานการใชดิจิทัลของบุคลากร ภาครัฐ (Digital Capabilities) 5. โครงการยกระดับความสามารถและสรางความพรอมของบุคลากร เพื่อสงเสริม รัฐบาลดิจิทัล (Government Digital Skills) แผนภาพโครงการสําคัญภายใตยุทธศาสตรที่ 1 ᆞ สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล โดยยุทธศาสตรที่ 1 มีการพัฒนาใน 2 ดานสําคัญ ได้แก บริการพื้นฐาน (Common Services) และโครงสรางพื้นฐาน (Foundation) ที่สงเสริมการเขาถึงขอมูลพื้นฐานที่จําเป็นในการทํางานของแต่ละหนวยงานอยางไรรอยต่อ ยกระดับบุคลากรภาครัฐ ให้มีทักษะการทํางานดิจิทัลที่สอดคลองกับบริบทโลกในการปฏิบัติงาน และให้บริการประชาชนที่สะดวกรวดเร็ว และแมนยํา ทั้งนี้ ยุทธศาสตรที่ 1 มีโครงการสําคัญ จํานวน 14 โครงการ ดังแผนภาพโครงการสําคัญภายใตยุทธศาสตรที่ 1 (รายละเอียดโครงการสําคัญ ภายใตยุทธศาสตรที่ 1 ปรากฏในภาคผนวก 4) 78
ยุทธศาสตรที่ 2: พัฒนาบริการที่สะดวกและเขาถึงงาย เปาหมาย 1. ประชาชนได้รับความสะดวกรวดเร็วในการใชบริการตางๆ ของหนวยงานภาครัฐ ได้อยางครบถวน ณ จุดเดียว (One-Stop Service) 2. ประชาชนทุกกลุ่มทั่วประเทศสามารถเขาถึงและใชบริการดิจิทัลภาครัฐได้ ตัวชี้วัดและคาเปาหมาย 1. ภายในป 2570 ระดับความสําเร็จในการพัฒนาแพลตฟอรมบริการประชาชนแบบเบ็ดเสร็จ ในดานสําคัญ 20 คิดเป็นรอยละ 100 2. ภายในป 2570 สัดสวนบริการของรัฐสําหรับประชาชนสามารถให้บริการแบบออนไลน คิดเป็นรอยละ 90 3. ภายในป 2570 ระดับความพึงพอใจของประชาชนต่อการใชบริการออนไลนภาครัฐในดานที่สําคัญ ไม่นอยกวารอยละ 85 มาตรการ 1) พัฒนาและปรับปรุงบริการภาครัฐให้อยู่ในรูปแบบออนไลน (Online Service) โดยยึดหลักประชาชนเป็น ศูนยกลาง (Citizen Centric) ที่ประชาชนทุกกลุ่มสามารถเขาถึงและใชได้งาย (Equality) เนนการพัฒนาบริการ /แพลตฟอรมภาครัฐที่ให้ความสําคัญกับประชาชนทุกกลุ่มให้ได้รับบริการหรือสิทธิที่พึงได้อยางเทาเทียมและยุติธรรม โดยเริ่มตนจากการรวบรวมขอมูลและความต้องการของผู้ใชบริการให้ครบถวน จัดลําดับความสําคัญของบริการ และ พัฒนา/ปรับปรุงหรือจัดให้มีบริการ (ตามลําดับความสําคัญ) ที่ประชาชนสามารถใชงานได้งาย สะดวก และสรางความ เชื่อมั่นแกผู้ใชบริการวาจะได้รับคุณภาพการบริการที่เทากันในทุกชองทางที่รับบริการ โดยอยางนอยต้องปรับเปลี่ยน บริการให้อยู่ในรูปแบบออนไลน (Online Service) ผานชองทางที่เขาถึงและใชงานงาย เหมาะกับผู้ใชงานในกลุ่ม เปาหมาย มีความสะดวกในการรับบริการทุกที่ทุกเวลา และไม่ต้องใชเอกสารรูปแบบกระดาษ (Paperless) 1.1) พัฒนา/ปรับปรุงการบริการตามลําดับความสําคัญ ให้อยู่ในรูปแบบออนไลนผานชองทางให้บริการที่ ประชาชนเขาถึงได้โดยสะดวก เชน แอปพลิเคชันมือถือ เว็บไซต์ หรือ ณ สํานักงานของหนวยงานรัฐ เป็นตน 1.2) เผยแพร/ประชาสัมพันธบริการให้ประชาชนทราบอยางทั่วถึง 1.3) ติดตามและประเมินผลความพึงพอใจต่อคุณภาพบริการจากประชาชนผู้รับบริการ และนํามา ปรับปรุงการให้บริการอยางต่อเนื่อง 2) พัฒนาการให้บริการดิจิทัลครบวงจรแบบเบ็ดเสร็จ ณ จุดเดียว (One-Stop Service) หนวยงานภาครัฐพัฒนา /ปรับปรุงหรือยกระดับบริการออนไลนให้สามารถให้บริการได้ตลอดทั้งกระบวนการตั้งแต่ตนจนจบกระบวนการ (End-to-End Process) ที่ประชาชนสามารถใชบริการได้อยางสะดวก รวดเร็ว โปรงใส เสียคาใชจายนอย ไม่มีขอจํากัด ทางกายภาพ เวลา พื้นที่ และสามารถตรวจสอบติดตามสถานะการดําเนินงานในแต่ละกระบวนการได้ โดยมีการเชื่อมโยง แลกเปลี่ยนขอมูลระหวางหนวยงานที่เกี่ยวของ เพื่อให้บริการประชาชนได้อยางราบรื่นแบบเบ็ดเสร็จ ณ จุดเดียว 20 ดานสําคัญ ได้แก ความเหลื่อมล้ําทางสิทธิสวัสดิการประชาชน การศึกษา สุขภาพและการแพทย และสิ่งแวดลอม 79
2.1) พัฒนา/ปรับปรุงบริการรูปแบบดิจิทัลที่ให้บริการได้ตลอดทั้งกระบวนการตั้งแต่ตนจนจบ (End-to-End Process) ตามมาตรฐานกระบวนการทางดิจิทัล และวิธีการทางอิเล็กทรอนิกส โดยมีการยืนยันตัวตนผู้ใชกอนเขารับบริการ และสามารถ ตรวจสอบติดตามสถานะการดําเนินงานตางๆ ได้อยางราบรื่น 2.2) เชื่อมโยงแลกเปลี่ยนขอมูลระหวางหนวยงานหรือผานแพลตฟอรมแลกเปลี่ยนขอมูลกลางแบบอัตโนมัติ ตามมาตรฐานการเชื่อมโยงและแลกเปลี่ยนขอมูลภาครัฐ 2.3) เผยแพร/ประชาสัมพันธบริการให้ประชาชนทราบอยางทั่วถึง 2.4) ติดตามและประเมินผลความพึงพอใจต่อคุณภาพบริการจากประชาชนผู้รับบริการ และนํามาปรับปรุงการให้ บริการอยางต่อเนื่อง 3) สรางแพลตฟอรมการจัดบริการแบบบูรณาการและบริการดิจิทัลภาครัฐ จัดให้มีแพลตฟอรมบริการดิจิทัลภาครัฐที่ตรง ความต้องการของผู้ใช (User-Driven) และมีคุณภาพ แบบเบ็ดเสร็จ ณ จุดเดียว (One-Stop Service) ในดานสําคัญ ทําให้ประชาชน สามารถเขาถึงและรับบริการที่สอดคลองกับความต้องการของประชาชนได้ตลอดเวลา โดยเปดให้หนวยงานและภาคสวน ที่เกี่ยวของเขารวมพัฒนา จัดบริการที่มีความมั่นคงปลอดภัย มีการรักษาความเป็นสวนบุคคลและเป็นไปตามหลักธรรมาภิบาล 3.1) พัฒนาแพลตฟอรมการบริการประชาชนแบบเบ็ดเสร็จ โดยเชื่อมโยงชุดขอมูลที่จําเป็น ในการให้บริการ เพื่อบูรณาการการทํางานในแต่ละบริการ และนําบริการที่สามารถให้บริการได้แบบเบ็ดเสร็จขึ้นบนแพลตฟอรมในดานสําคัญนั้นๆ ทั้งนี้ ให้มีการนําบริการพื้นฐาน (Common Services) ซึ่งได้รับการกํากับดูแลมาตรฐานความปลอดภัยและความเป็นสวนบุคคล ที่จําเป็นมาใชด้วย 3.2) เชื่อมโยงแลกเปลี่ยนขอมูลแบบอัตโนมัติผานศูนยแลกเปลี่ยนขอมูลกลางหรือระหวางหนวยงานทั้งภายในสังกัด และหนวยงานภายนอกที่เกี่ยวของ และจัดให้มีการพิสูจนยืนยันตัวตนของผู้ใชบริการ 3.3) เผยแพร/ประชาสัมพันธบริการให้ประชาชนทราบอยางทั่วถึง 3.4) ติดตามและประเมินผลความพึงพอใจของผู้ใชบริการ และนํามาปรับปรุงประสิทธิภาพแพลตฟอรมให้ดีขึ้นอยาง ต่อเนื่อง 4) พัฒนาบริการที่เฉพาะเจาะจงรายบุคคล (Personalized Service Delivery) โดยไม่ต้องรองขอ ภาครัฐยกระดับการพัฒนา บริการที่ให้ความสําคัญกับการสรางประสบการณให้กับผู้ใชบริการ (user experience) ซึ่งมุงเนนการพัฒนาบริการที่ตอบสนอง ต่อผู้ใชงานอยางแมนยํา สอดคลองกับสิทธิของประชาชนที่มีอยู่ โดยผู้ใชบริการไม่ต้องรองขอหรือยื่นเรื่องต่อหนวยงาน ที่เกี่ยวของเพิ่มเติม 4.1) รวบรวมชุดขอมูลที่เกี่ยวของกับการให้บริการประชาชนในแต่ละบริการ โดยเฉพาะขอมูลรายบุคคลที่ได้รับ การยินยอมในการเขาถึงขอมูลสวนบุคคล เชน อายุ เพศ สถานะ สิทธิสวัสดิการ อาชีพ รายได้ เป็นตน 4.2) จัดกลุ่มบริการประชาชนกับชุดขอมูลที่จําเป็นกับสิทธิของประชาชน เพื่อกรองสิทธิสวัสดิการ และรายงานสิทธิ ตางๆ ที่ประชาชนรายนั้นๆ พึงได้รับ ในแต่ละชวงเวลา รวมถึงสิทธิสวัสดิการพิเศษของรัฐบาลที่อาจมีขึ้นในแต่ละป 4.3) จัดให้มีระบบแจงเตือนสิทธิในแต่ละชวงเวลา ผานชองทางการติดต่อที่ประชาชนสามารถเขาถึงได้โดยงาย โดยไม่ต้องรองขอ เชน ไปรษณีย ขอความ SMS เป็นตน 4.4) เผยแพร/ประชาสัมพันธบริการให้ประชาชนทราบอยางทั่วถึง 4.5) ติดตามและประเมินผลความพึงพอใจของผู้ใชบริการ และนํามาปรับปรุงบริการอยางต่อเนื่อง 80
- วิจัยและพัฒนานวัตกรรมบริการดิจิทัลภาครัฐเพื่อยกระดับบริการดิจิทัล (Innovative Services/Platform) พัฒนาการให้ บริการรัฐโดยการนําเทคโนโลยีหรือนวัตกรรมมาประยุกตใชตั้งแต่เริ่มตนจนจบกระบวนการทําให้เกิดการให้บริการดิจิทัลที่มีมาตรฐาน รวดเร็ว โปรงใส ปลอดภัย มีธรรมาภิบาล และเกิดประโยชนสูงสุด รวมถึง การสนับสนุนให้มีการวิจัยเฉพาะทางหรือพัฒนานวัตกรรม ที่ชวยยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชนผานบริการสาธารณะดิจิทัลที่มีความครอบคลุม(inclusiveness)และเทาเทียมโดยเฉพาะใน กลุ่มเปราะบางและผู้สูงอายุ 5.1) หนวยงานภาครัฐนําชุดขอมูลที่ได้จากการบันทึกขอมูลการใชบริการ และขอมูลขั้นพื้นฐานที่ได้รับความยินยอมจาก ผู้รับบริการไปวิเคราะหรูปแบบการใชบริการ รวมถึงความต้องการของผู้รับบริการในแต่ละกระบวนการให้บริการ 5.2) ปรับปรุงกระบวนการให้บริการประชาชนด้วยการนําผลวิเคราะหไปพัฒนาการบริการรวมกับ นวัตกรรมบริการดิจิทัลของหนวยงานรัฐ หรือภาคีภาคเอกชนที่รวมดําเนินการพัฒนา โดยยุทธศาสตรที่ 2 มีดานที่เนนความสําคัญ (Focus Area) 4 ดาน ได้แก 1) ความเหลื่อมล้ําทางสิทธิสวัสดิการประชาชน มุงเนนให้ประชาชนเขาถึงสิทธิสวัสดิการที่ บูรณาการบนแพลตฟอรม เดียวและแบบเฉพาะเจาะจง เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการให้ ความชวยเหลือและติดตามผล 2) การศึกษา มุงเนนการเพิ่มโอกาสการเขาถึงการศึกษาผานแพลตฟอรม และการยกระดับ การบริการดานการศึกษาผานบูรณาการขอมูลผู้เรียนและผู้สอน 3) สุขภาพและการแพทย มุงเนนการเพิ่มโอกาสการเขาถึงการบริการ และเพิ่มประสิทธิภาพในการทํางาน ของผู้ให้บริการดานสาธารณสุขผานการเชื่อมโยงขอมูลที่มีมาตรฐานที่แลกเปลี่ยนกันได้ 4) สิ่งแวดลอม มุงเนนให้ประชาชนเขาถึงขอมูล รวมถึงการเตือนภัยดานสิ่งแวดลอม ได้สะดวก และรวดเร็วผานแพลตฟอรมศูนยกลางบริการแบบครบวงจร และมีโครงการสําคัญ จํานวน 8 โครงการ ดังแผนภาพโครงการสําคัญภายใตยุทธศาสตรที่ 2 (รายละเอียดโครงการสําคัญภายใตยุทธศาสตรที่ 2 ปรากฏในภาคผนวก 4) 5) วิจัยและพัฒนานวัตกรรมบริการดิจิทัลภาครัฐเพื่อยกระดับบริการดิจิทัล (Innovative Services/Platform) พัฒนาการให้ บริการรัฐโดยการนําเทคโนโลยีหรือนวัตกรรมมาประยุกตใชตั้งแต่เริ่มตนจนจบกระบวนการ ทําให้เกิดการให้บริการดิจิทัลที่มีมาตรฐาน รวดเร็ว โปรงใส ปลอดภัย มีธรรมาภิบาล และเกิดประโยชนสูงสุด รวมถึง การสนับสนุนให้มีการวิจัยเฉพาะทางหรือพัฒนานวัตกรรมที่ ชวยยกระดับคุณภาพชีวิตของประชาชนผานบริการสาธารณะดิจิทัลที่มีความครอบคลุม (Inclusiveness) และเทาเทียม โดยเฉพาะใน กลุ่มเปราะบางและผู้สูงอายุ 5.1) หนวยงานภาครัฐนําชุดขอมูลที่ได้จากการบันทึกขอมูลการใชบริการ และขอมูลขั้นพื้นฐานที่ได้รับความยินยอมจาก ผู้รับบริการไปวิเคราะหรูปแบบการใชบริการ รวมถึงความต้องการของผู้รับบริการในแต่ละกระบวนการให้บริการ 5.2) ปรับปรุงกระบวนการให้บริการประชาชนด้วยการนําผลวิเคราะหไปพัฒนาการบริการรวมกับนวัตกรรมบริการดิจิทัล ของหนวยงานรัฐ หรือภาคีภาคเอกชนที่รวมดําเนินการพัฒนา โดยยุทธศาสตรที่ 2 มีดานที่เนนความสําคัญ (Focus Area) 4 ดาน ได้แก 1. ความเหลื่อมล้ําทางสิทธิสวัสดิการประชาชน มุงเนนให้ประชาชนเขาถึงสิทธิสวัสดิการที่บูรณาการบนแพลตฟอรมเดียวและ แบบเฉพาะเจาะจง เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพในการให้ความชวยเหลือและติดตามผล 2. การศึกษา มุงเนนการเพิ่มโอกาสการเขาถึงการศึกษาผานแพลตฟอรม และการยกระดับการบริการดานการศึกษาผานบูรณาการ ขอมูลผู้เรียนและผู้สอน 3. สุขภาพและการแพทย มุงเนนการเพิ่มโอกาสการเขาถึงบริการ และเพิ่มประสิทธิภาพในการทํางานของผู้ให้บริการดานสาธารณสุข ผานการเชื่อมโยงขอมูลที่มีมาตรฐานที่แลกเปลี่ยนกันได้ 4. สิ่งแวดลอม มุงเนนให้ประชาชนเขาถึงขอมูล รวมถึงการเตือนภัยดานสิ่งแวดลอม ได้สะดวกและรวดเร็วผานแพลตฟอรมศูนยกลาง บริการแบบครบวงจร และมีโครงการสําคัญ จํานวน 8 โครงการ ดังแผนภาพโครงการสําคัญภายใตยุทธศาสตรที่ 2 (รายละเอียดโครงการสําคัญ ภายใตยุทธศาสตรที่ 2 ปรากฏในภาคผนวก 4) 81
• กระทรวงการพัฒนาสังคม และความมั่นคงของมนุษย • หนวยงานสนับสนุน ได้แก สํานักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ, สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล, กระทรวงแรงงาน, กระทรวงการคลัง, กระทรวงมหาดไทย, กระทรวงคมนาคม, กระทรวงพาณิชย, กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม, กระทรวงยุติธรรม, กระทรวงสาธารณสุข และกระทรวงเกษตรและสหกรณ Focus Area 2566 2567 2568 2569 2570 หนวยงานผู้รับผิดชอบ 1. โครงการพัฒนาระบบให้บริการดิจิทัลสําหรับสิทธิสวัสดิการ • กรมกิจการเด็กและเยาวชน • สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล 2. โครงการพัฒนาระบบบูรณาการขอมูลสิทธิสวัสดิการ เพื่อการวิเคราะหและอํานวยความสะดวกในการให้บริการ • สํานักงานเลขาธิการสภาการศึกษา • สํานักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ • สํานักงานคณะกรรมการสงเสริมการศึกษา เอกชน • สถาบันคุณวุฒิวิชาชีพ • สํานักงานปลัดกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร วิจัยและนวัตกรรม • สํานักงานคณะกรรมการการศึกษา ขั้นพื้นฐาน • สํานักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา • สํานักงานสงเสริมการศึกษานอกระบบ และการศึกษาตามอัธยาศัย 4. โครงการระบบธนาคารสะสมผลการเรียนรู (Credit Bank) ที่มีมาตรฐาน กับกรอบคุณวุฒิของประเทศ • สํานักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ • สํานักงานปลัดกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร วิจัยและนวัตกรรม 5. โครงการศูนยกลางการให้บริการและฐานองคความรู สื่อการเรียนรู และหลักสูตรการศึกษา (e-Education Hub) ความเหลื่อมล้ําทางสิทธิ สวัสดิการประชาชน • ศูนยเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร และเขตสุขภาพ ในสังกัดกระทรวงสาธารณสุข • กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม • หนวยงานระดับกรม ในสังกัด กระทรวงสาธารณสุข และในกํากับ รัฐมนตรีวาการกระทรวงสาธารณสุข • หนวยงานระดับกรมที่ดูแลเรื่อง งบประมาณ การเบิกจาย และกฎหมาย ของประเทศ เชน กรมบัญชีกลาง สํานักงานอัยการสูงสุด เป็นตน 6. โครงการแพลตฟอรมระบบสุขภาพดิจิทัลแห่งชาติ (National Digital Health Platform) สุขภาพและการแพทย • สํานักงานนโยบายและ แผนทรัพยากรธรรมชาติ และสิ่งแวดลอม • กรมสงเสริมคุณภาพสิ่งแวดลอม 8. โครงการแผนที่สิ่งแวดลอม (Environmental Map) • สํานักงานปลัดกระทรวง ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม • หนวยงานในสังกัดของกระทรวง ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม 7. โครงการจัดทําฐานขอมูลดานทรัพยากรธรรมชาติ และสิ่งแวดลอม เพื่อขับเคลื่อนโมเดลเศรษฐกิจ BCG ดานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม สิ่งแวดลอม • สถาบันคุณวุฒิวิชาชีพ • กระทรวงตางๆ ที่เกี่ยวของ อาทิ กระทรวงแรงงาน กระทรวงศึกษาธิการ และกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร วิจัยและนวัตกรรม 3. โครงการพัฒนาระบบแพลตฟอรมอัจฉริยะเพื่อการบริหารจัดการขอมูล ดานกําลังคนและการพัฒนาสมรรถนะด้วยการเรียนรูตลอดชีวิตของประเทศไทย (E-Workforce Ecosystem) การศึกษา แผนภาพโครงการสําคัญภายใตยุทธศาสตรที่ 2 82
21 ดานสําคัญ ได้แก ดาน SMEs, เกษตร, แรงงาน, ทองเที่ยว ยุทธศาสตรที่ 3 : สรางมูลคาเพิ่มและอํานวยความสะดวกแกภาคธุรกิจ เปาหมาย 1. ผู้ประกอบการได้รับความสะดวกรวดเร็วในการใชบริการดิจิทัลของภาครัฐ ตัวชี้วัดและคาเปาหมาย 1. ภายในป 2570 ระดับความสําเร็จในการพัฒนาแพลตฟอรมบริการภาคธุรกิจแบบเบ็ดเสร็จ ในดานสําคัญ 21 คิดเป็นรอยละ 100 2. ภายในป 2570 สัดสวนบริการของรัฐสําหรับภาคธุรกิจสามารถให้บริการแบบออนไลน ไม่นอยกวารอยละ 90 3. ภายในป 2570 ระดับความพึงพอใจของภาคธุรกิจต่อการใชบริการออนไลนภาครัฐ ในดานสําคัญ ไม่นอยกวา รอยละ 85 มาตรการ 1) สนับสนุนให้พัฒนาบริการออนไลนและแพลตฟอรมดิจิทัลภาครัฐที่เอื้อต่อการดําเนินธุรกรรมดิจิทัลและครอบคลุม การพัฒนาธุรกิจตลอดหวงโซมูลคา (End-to-End Service Platform) พัฒนาแพลตฟอรมบริการภาครัฐเพื่ออํานวย ความสะดวกทางการคา การลงทุน และการดําเนินธุรกิจ ให้แกผู้ประกอบการและภาคธุรกิจสามารถเขาถึงบริการ ได้อยางสะดวก รวดเร็ว ครอบคลุมตั้งแต่ตนจนจบกระบวนการตลอดหวงโซมูลคา และสามารถตรวจสอบติดตามสถานะ การดําเนินงานตางๆ ได้ โดยจะต้องปรับปรุงการบริหารจัดการบริการ โดยเฉพาะการเชื่อมโยงขอมูลและบูรณาการ การปฏิบัติงานของหนวยงานภาครัฐเขาด้วยกัน และลดขั้นตอนที่ไม่จําเป็น 1.1) พัฒนาบริการดิจิทัลที่ต่อเนื่องแบบเบ็ดเสร็จครบวงจร ให้ครอบคลุมการพัฒนาธุรกิจตลอดหวงโซ มูลคา ตามมาตรฐานกระบวนการทางดิจิทัลและวิธีการทางอิเล็กทรอนิกส 1.2) เชื่อมโยงแลกเปลี่ยนขอมูลระหวางหนวยงานหรือผานแพลตฟอรมแลกเปลี่ยนขอมูลกลาง แบบอัตโนมัติ ตามมาตรฐานการเชื่อมโยงและแลกเปลี่ยนขอมูลภาครัฐ 1.3) เผยแพร/ประชาสัมพันธบริการให้ภาคธุรกิจทราบอยางทั่วถึง 1.4) ติดตามและประเมินผลความพึงพอใจต่อคุณภาพบริการจากผู้รับบริการ และนํามาปรับปรุง การให้บริการอยางต่อเนื่อง 2) ทบทวน ปรับปรุง กระบวนการที่เป็นอุปสรรคต่อผู้ประกอบการในการดําเนินธุรกิจ จากเปาหมายสําคัญของแผน ปฏิรูปประเทศดานกฎหมายที่ระบุให้มีกลไกยกเลิกหรือแกไขปรับปรุงกฎหมายที่สรางภาระหรือเป็นอุปสรรคต่อการ ดํารงชีวิตหรือการประกอบอาชีพของประชาชน หนวยงานที่เกี่ยวของกับการให้บริการรัฐดานการดําเนินธุรกิจจะต้อง สํารวจและทบทวนกระบวนงานที่เกี่ยวของกับการอนุญาตตางๆ และกฎระเบียบที่กํากับกระบวนงานวามีสวนใดที่ สามารถยกเลิกหรือปรับปรุงให้เกิดความสะดวกต่อการดําเนินธุรกิจและการสรางมูลคาเพิ่ม จากนั้นจึงจัดทําเกณฑ ในการพิจารณาตรวจสอบความจําเป็นของกฎหมาย และเรงให้มีการพิจารณาปรับปรุงแกไขให้สอดคลองกับบริบทโลก ตามความเหมาะสม 83
2.1) ศึกษากฎหมาย กฎระเบียบ มาตรการตางๆ ที่เป็นอุปสรรคในการดําเนินธุรกิจในแต่ละกระบวนงาน เพื่อวิเคราะห แนวทางแกไข 2.2) ประสานความรวมมือระหวางหนวยงานเจ้าของกฎหมายและหนวยงานผู้ให้บริการเพื่อทบทวน ปรับปรุง นโยบาย และระเบียบ ที่เป็นอุปสรรคในการดําเนินธุรกิจ 2.3) ผลักดันให้เกิดการประกาศและมีผลบังคับใชอยางเป็นรูปธรรม 2.4) ติดตามและประเมินผลสัมฤทธิ์ของการปรับปรุงกฎหมาย และนํามาพัฒนากฎหมาย กฎระเบียบ มาตรการที่ เหมาะสมต่อไป 3) มีเครื่องมือดิจิทัลหรือระบบงานให้แกผู้ประกอบการเพื่อเพิ่มโอกาสในการแขงขัน เพื่อพัฒนาระบบนิเวศของวิสาหกิจขนาดกลาง และขนาดยอม (SMEs) ให้มีผู้ประกอบการที่สามารถแขงขันได้ในระยะยาว ภาครัฐควรพิจารณาจัดทําขอมูลขนาดใหญ (Big Data) ดาน SMEs โดยให้สํานักงานสงเสริมวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดยอม (สสว.) และภาคเอกชน เชน สภาหอการคาแห่งประเทศไทย หรือสมาคมอุตสาหกรรมเทคโนโลยีสารสนเทศไทย เป็นตน ผลักดันการเชื่อมโยงขอมูลดาน SMEs ของหนวยงานภาครัฐ เพื่อให้เกิด ฐานขอมูล SMEs กลาง โดยจัดการขอมูลที่รวบรวมได้จากผู้ประกอบการ SMEs โดยตรง และขอมูลที่หนวยงานตางๆ พรอมทั้งหนวย งานพันธมิตรจัดทําระบบวิเคราะหขอมูล เพื่อให้สามารถออกมาตรการสงเสริมเฉพาะสําหรับ SMEs แต่ละกลุ่มที่มีความแตกตางกัน ในเชิงประเภทอุตสาหกรรม ชวงอายุและขนาดของธุรกิจได้อยางแมนยํา 3.1) สรางกลไกสงเสริมให้เกิดการนําเทคโนโลยีดิจิทัลมาใชในภาครัฐ และเปดเผยขอมูลที่จําเป็นให้แกภาคธุรกิจ เพื่ออํานวยความสะดวกแกผู้ประกอบการในการเลือกใชประโยชน 3.2) สํารวจ รวบรวมรายชื่อเทคโนโลยี นวัตกรรมพรอมใช และขอมูลเปดภาครัฐ และรายการผู้ประกอบการที่ให้บริการ ดิจิทัลที่นาเชื่อถือ เพื่อเป็นแหลงขอมูลให้ภาคธุรกิจ 3.3) ติดตามและประเมินผลสัมฤทธิ์ของการใชประโยชนจากเครื่องมือดิจิทัลและขอมูลสําหรับภาคธุรกิจ และนํามา ปรับปรุงเครื่องมือและขอมูลอยางต่อเนื่อง โดยยุทธศาสตรที่ 3 มีดานที่เนนความสําคัญ (Focus Area) 4 ดาน ได้แก 1. การสงเสริมวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs) มุงเนนให้ภาคธุรกิจเขาถึงการทําธุรกรรมกับภาครัฐและเขาถึงขอมูล การสงเสริมศักยภาพการแขงขัน ผานแพลตฟอรมได้อยางครบถวนทั้งหวงโซมูลคา 2. การเกษตร มุงเนนให้เกษตรกรสามารถเขาถึงขอมูลทุกมิติผานแพลตฟอรมกลางขอมูลเกษตรกรรมของประเทศ เพื่อใชประกอบ การตัดสินใจในการผลิตให้เหมาะสมกับศักยภาพพื้นที่ 3. แรงงาน มุงเนนให้ภาคแรงงานได้รับการพัฒนาทักษะ และยกระดับการคุมครองสวัสดิภาพ รวมถึงปรับสมดุลตลาดแรงงานไทย สูความยั่งยืนด้วยระบบบริการดานแรงงานแบบครบวงจร และระบบวิเคราะหขอมูลอัจฉริยะ 4. การทองเที่ยว มุงเนนให้ธุรกิจทองเที่ยวเขาถึงขอมูลทุกมิติผานระบบวิเคราะหขอมูลทองเที่ยวแบบครบวงจร และใชประโยชน จากบริการดิจิทัล เพื่อยกระดับอุตสาหกรรมทองเที่ยว และมีโครงการสําคัญ จํานวน 7 โครงการ ดังแผนภาพโครงการสําคัญภายใตยุทธศาสตรที่ 3 (รายละเอียดโครงการ สําคัญภายใตยุทธศาสตรที่ 3 ปรากฏในภาคผนวก 4) 84
แผนภาพโครงการสําคัญภายใตยุทธศาสตรที่ 3 Focus Area 2566 2567 2568 2569 2570 หนวยงานผู้รับผิดชอบ 1. โครงการหนึ่งรหัส หนึ่งผู้ประกอบการ (One Identification : ID One SMEs) 2. โครงการพัฒนาระบบฐานขอมูลการเกษตร 5. โครงการพัฒนาระบบวิเคราะหขอมูล ทองเที่ยวอัจฉริยะด้วย AI บน Tourism Intelligence Center 6. โครงการพัฒนา ระบบโปรแกรม สําหรับ การบริหารจัดการ เกี่ยวกับแหลงทองเที่ยว และผู้ประกอบการ ทองเที่ยว (Tourism Supply Management) 3. โครงการแพลตฟอรมเพื่อสนับสนุน การวิเคราะหและการใชประโยชนขอมูล ขนาดใหญในกาคการเกษตร (Thailand Agricultural Data Collaboration Platform: THAGRI) 4. โครงการแพลตฟอรมวิเคราะห แนวโนมตลาดแรงงานของประเทศ (Labour Big Data Analytics) • สํานักงานสงเสริมวิสาหกิจขนาดกลาง และขนาดยอม • สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล • สํานักงานเศรษฐกิจการเกษตร • ศูนยเทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส และคอมพิวเตอรแห่งชาติ • หนวยงานที่เกี่ยวของดานฐานขอมูล • สํานักงานเศรษฐกิจการเกษตร • กรมพัฒนาที่ดิน • ศูนยเทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกส และคอมพิวเตอรแห่งชาติ • สถาบันสงเสริมการวิเคราะหและบริหารขอมูล ขนาดใหญภาครัฐ (GBDI by DEPA) • สํานักงานปลัดกระทรวงแรงงาน • สํานักงานปลัดกระทรวงการทองเที่ยว และกีฬา • การทองเที่ยวแห่งประเทศไทย • กรมการทองเที่ยว • ภาคธุรกิจเอกชนที่ให้บริการสนับสนุน 7. โครงการ Amazing Thailand Metaverse • การทองเที่ยวแห่งประเทศไทย • สมาคมการทองเที่ยวตางๆ ที่เกี่ยวของ การสงเสริมวิสาหกิจ ขนาดกลางและขนาดยอม • การเกษตร แรงงาน ทองเที่ยว 85
22 ดานสําคัญ ได้แก ดานงบประมาณ ดานกฎหมาย ดานการจัดซื้อจัดจาง ยุทธศาสตรที่ 4 : สงเสริมการมีสวนรวมของประชาชน และเปดเผยขอมูลเปดภาครัฐ เปาหมาย 1. ทุกภาคสวนมีสวนรวมในการดําเนินงานภาครัฐ ที่มีความโปรงใส ตรวจสอบได้ผานชองทาง ที่หลากหลาย 2. การเปดเผยขอมูลแกสาธารณะโดยประชาชนไม่ต้องรองขอ และประชาชนสามารถนําไปใชประโยชนและ มีสวนรวมในการแสดงความคิดเห็น ตัวชี้วัดและคาเปาหมาย 1. ภายในป 2568 รอยละความสําเร็จของการเชื่อมโยงขอมูลในระบบหลักดานการบริหารจัดการงบประมาณ คิดเป็นรอยละ 100 2. ภายในป 2568 รอยละความสําเร็จของการจัดให้มีชองทางการมีสวนรวมของประชาชนในดานสําคัญ 22 คิดเป็นรอยละ 100 3. ภายในป 2569 รอยละความสําเร็จในการพัฒนาแพลตฟอรมกลางที่บูรณาการขอรองเรียน รองทุกขของ ประชาชน เพื่อการบริหารจัดการ ติดตาม และแจงผลอยางเป็นระบบ คิดเป็นรอยละ 100 4. ภายในป 2570 รอยละของหนวยงานรัฐที่มีการให้บริการขอมูลเปดภาครัฐบนศูนยกลางขอมูลเปดภาครัฐ ในรูปแบบที่ถูกต้องตามมาตรฐานขอมูลเปดภาครัฐ คิดเป็นรอยละ 100 5. ภายในป 2570 จํานวนโครงการ/กิจกรรมที่มีการนําขอมูลเปดภาครัฐที่ได้รับการเปดเผย ผานศูนยกลางขอมูล เปดภาครัฐได้รับการนําไปวิเคราะหเพื่อพัฒนานวัตกรรมและบริการ โดยภาคเอกชน หรือประชาชน อยางนอย 10 กิจกรรม/โครงการ มาตรการ 1) พัฒนากลไกการตรวจสอบการดําเนินงานภาครัฐเพื่อให้เกิดความโปรงใส พัฒนา/ปรับปรุงระบบสนับสนุน การดําเนินงานภาครัฐดานการจัดซื้อจัดจาง งบประมาณ การบริหารการเงินการคลัง ทุกขั้นตอนให้อยู่ในรูปแบบดิจิทัล และกําหนดแนวทางปฏิบัติในการจัดซื้อจัดจางให้คลองตัวขึ้น โดยหนวยงานที่เกี่ยวของจําเป็นต้องเชื่อมโยงฐานขอมูล การจัดซื้อจัดจางเขากับหนวยงานตรวจสอบและหนวยงานอื่นๆ ที่เกี่ยวของ รวมถึงจัดทํา Smart Dashboard สําหรับ ตัดสินใจเชิงนโยบายและกํากับติดตามการดําเนินงานเกี่ยวกับขอมูลการเบิกจายงบประมาณและการใชภาษีของ หนวยงานทั้งในระดับกรม และระดับทองถิ่น ที่จะเปดเผยให้ทุกภาคสวนได้ติดตาม แสดงความเห็น เพื่อเพิ่มความโปรงใส ในการบริหารจัดการงบประมาณของรัฐ 1.1) จัดให้มีการบูรณาการระหวางหนวยงานภาครัฐ ในรูปบริการและแพลตฟอรมกลางภาครัฐที่เปดเผย ขอมูลแกสาธารณะ โดยประชาชนไม่ต้องรองขอ และสามารถเขาไปแสดงความเห็นได้ เชน การเชื่อมโยงขอมูลใน 3 ระบบหลักดานการบริหารและการใชงบประมาณของรัฐ 1.2) สงเสริมให้ภาครัฐเปดเผยขอมูลการจัดซื้อจัดจางภาครัฐ และการดําเนินงานดานงบประมาณของรัฐ ผานระบบดิจิทัล ที่สามารถนําไปวิเคราะหและประมวลผลต่อได้ 1.3) จัดทํามาตรการ ติดตาม ตรวจสอบขอมูลการจัดซื้อจัดจาง เพื่อให้เกิดความโปรงใสในการดําเนินการ 1.4) ติดตามและประเมินผลสัมฤทธิ์ของการเปดเผยขอมูลของภาครัฐ เพื่อพัฒนากลไกการตรวจสอบ การดําเนินงานภาครัฐอยางต่อเนื่อง 86
- จัดให้มีชองทางรับฟงความคิดเห็นในการกําหนดนโยบาย กฎหมาย กฎระเบียบ และสงเสริมการนําความเห็นประชาชนไปสู การพัฒนาบริการจริงรายพื้นที่ (Strong from the Bottom) พัฒนาระบบแพลตฟอรมกลางในการรับฟงความคิดเห็น ดานนโยบาย กฎหมาย กฎระเบียบของหนวยงานรัฐทั้งที่สงผลกระทบต่อการดําเนินชีวิต และการดําเนินธุรกิจ พรอมจัดทํา กลไกที่ชัดเจนในการติดตามและตอบสนองต่อความคิดเห็นของประชาชนในเรื่องที่มีความเห็นในแนวทางใกลเคียงกัน และมีปริมาณสูง เพื่อสงต่อไปสูการปรับปรุงแกไขกฎระเบียบ โดยหนวยงานที่เกี่ยวของให้เหมาะสมกับความต้องการของประชาชนและทิศทางการพัฒนา ประเทศในแต่ละพื้นที่ 2.1) กําหนดมาตรฐาน หลักเกณฑ และรูปแบบวิธีการในการดําเนินการรับความคิดเห็น ไปสูกระบวนการกําหนด นโยบายที่ชัดเจน 2.2) จัดทําตนแบบและทดสอบระบบรับฟงความคิดเห็น และติดตามการตอบสนองต่อความคิดเห็นของประชาชน 2.3) ขับเคลื่อนการเชื่อมโยงฐานขอมูลความคิดเห็นในระดับพื้นที่กับหนวยงานเปาหมายระดับทองถิ่น 2.4) เผยแพร/ประชาสัมพันธให้ประชาชนรับรูและเขาใชระบบ 2.5) ประเมินผลการดําเนินงานเพื่อนํามาพัฒนา/ปรับปรุงชองทางรับฟงความคิดเห็นให้มีประสิทธิภาพมากยิ่งขึ้น 3) จัดให้มีการเปดเผยขอมูลเปดภาครัฐในรูปแบบขอมูลดิจิทัลต่อสาธารณะของหนวยงานภาครัฐ โดยประชาชนทั่วไปสามารถ เขาถึงได้อยางเสรีโดยไม่เสียคาใชจาย และสามารถนําไปเผยแพรใชประโยชน หรือพัฒนาบริการและนวัตกรรมในรูปแบบตาง ๆ ได้ โดยการสํารวจความต้องการของประชาชนต่อขอมูลเปดภาครัฐที่มีความสําคัญการเปดเผยขอมูลเปดภาครัฐ เพื่อจัดลําดับการปรับปรุง ขอมูลเปดภาครัฐสูสาธารณะในรูปแบบที่เหมาะสมตามมาตรฐานและหลักเกณฑ ซึ่งจะสงผลให้ภาคประชาชนและเอกชนนําไปใช ประโยชนได้สะดวก (รายชื่อชุดขอมูลหลักที่สําคัญ (Master Data) ปรากฏตามภาคผนวก 2) 3.1) หนวยงานของรัฐจัดทําธรรมาภิบาลขอมูลภาครัฐในระดับหนวยงาน ตามประกาศคณะกรรมการพัฒนารัฐบาล ดิจิทัล เรื่อง ธรรมาภิบาลขอมูลภาครัฐ เพื่อให้การเปดเผยขอมูลเปดภาครัฐ มีคุณภาพ เชื่อถือได้ และสามารถใชได้อยางมีประสิทธิภาพ 3.2) หนวยงานของรัฐเปดเผยขอมูลหรือขาวสารสาธารณะผานศูนยกลางขอมูลเปดภาครัฐ (Data.go.th) ตามประกาศ คณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลเรื่อง มาตรฐานและหลักเกณฑการเปดเผยขอมูลเปดภาครัฐในรูปแบบขอมูลดิจิทัลต่อสาธารณะ และให้หนวยงานของรัฐและผู้ใชขอมูลต้องปฏิบัติตามขอกําหนด ขอตกลง หรือเงื่อนไขการให้บริการและการใชขอมูลของศูนยกลาง ขอมูลเปดภาครัฐตามที่สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัลกําหนด 3.3) สพร. เผยแพร/ประชาสัมพันธให้หนวยงานภาครัฐทราบถึงชุดขอมูลที่ได้เปดเผยผานศูนยกลางขอมูลเปดภาครัฐ 3.4) สพร. และ/หรือหนวยงานกลางที่เกี่ยวของสนับสนุนและสรางการมีสวนรวมของประชาชนและทุกภาคสวนในการ ใชประโยชนของขอมูลจากศูนยกลางขอมูลเปดภาครัฐ เพื่อต่อยอดหรือพัฒนาบริการและนวัตกรรม ผานกิจกรรมการสรางนวัตกรรม ใหม (Hackathon) ให้ประชาชนและภาคธุรกิจสามารถพัฒนาหรือยกระดับบริการดิจิทัลที่มีมูลคาทางธุรกิจ 3.5) สพร. ประเมินผลการดําเนินงานของหนวยงานรัฐเพื่อนํามาปรับปรุงมาตรฐานและคู่มือ รวมถึงปรับปรุงกลไก ดานนโยบายที่ชวยสงเสริมการเปดเผยขอมูลเปดภาครัฐในวงกวาง โดยยุทธศาสตรที่ 4 มีดานที่เนนความสําคัญ (Focus Area) 2 ดาน ได้แก 1. การมีสวนรวม โปรงใส และตรวจสอบได้ของประชาชน มุงสงเสริมการมีสวนรวมของประชาชนในการดําเนินงานภาครัฐ ให้เกิดความโปรงใสและตรวจสอบได้ ด้วยระบบกลางที่ให้ประชาชนเขาถึงขอมูลและมีสวนรวมในการแสดงความคิดเห็น 2. การยุติธรรม มุงเนนการยกระดับการเขาถึงกระบวนการยุติธรรมด้วยการบูรณาการขอมูลและชองทางการสื่อสาร เพื่ออํานวยความยุติธรรมที่มีความโปรงใส สะดวก รวดเร็ว และเทาเทียม และมีโครงการสําคัญ จํานวน 9 โครงการ ดังแผนภาพโครงการสําคัญภายใตยุทธศาสตรที่ 4 (รายละเอียดโครงการสําคัญ ภายใตยุทธศาสตรที่ 4 ปรากฏในภาคผนวก 4) 87
Focus Area 2566 2567 2568 2569 2570 หนวยงานผู้รับผิดชอบ 9. โครงการศูนยแลกเปลี่ยนขอมูล กระบวนการยุติธรรม Data Exchange Center (DXC) • สํานักงบประมาณ • สํานักงานปลัดกระทรวงการคลัง • กรมบัญชีกลาง • สํานักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจ และสังคมแห่งชาติ • สํานักงานปลัดสํานักนายกรัฐมนตรี • ศูนยดํารงธรรม สํานักงานปลัด กระทรวงมหาดไทย • ศูนยเทคโนโลยีสารสนเทศ สํานักงานปลัดกระทรวงมหาดไทย • สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล • สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล • กรมบัญชีกลาง • กรมสงเสริมการปกครองทองถิ่น • องคกรต่อตานคอรรัปชัน (ประเทศไทย) • สํานักงบประมาณ • สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา • สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล • สํานักงานคณะกรรมการปองกัน และปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ • สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล • สํานักงานกิจการยุติธรรม กระทรวงยุติธรรม • ศาลยุติธรรม • สํานักงานอัยการสูงสุด • สํานักงานตํารวจแห่งชาติ • สํานักงานกิจการยุติธรรม กระทรวงยุติธรรม • สํานักงานตํารวจแห่งชาติ • สํานักงานกิจการยุติธรรม กระทรวงยุติธรรม การยุติธรรม การมีสวนรวม โปรงใส และตรวจสอบได้ของ ประชาชน 2. โครงการพัฒนาระบบจัดการเรื่องราวรองทุกข แผนภาพโครงการสําคัญภายใตยุทธศาสตรที่ 4 8. โครงการ Big Data and AI Analytics for Crime Prevention 7. โครงการ e-Justice Case Management and Tracking System 6. โครงการพัฒนาศูนยกลางขอมูลเปดกาครัฐ สงเสริมการเปดเผย และใชประโยชนจากขอมูล (Open Data) 5. โครงการ ปกหมุดพื้นที่เสี่ยง ต่อการทุจริต (Anti Corruption Risk Mapping) 4. โครงการกาษีไปไหน 3. โครงการพัฒนาระบบกลางดานกฎหมาย (Law Portal) 1. โครงการพัฒนาระบบ การจัดการงบประมาณ อิเล็กทรอนิกส (New e-Budgeting) 88
การติดตามและประเมินผลระดับกิจกรรม • ติดตามสถานะการดําเนินงานที่สําคัญ โดย สพร. ติดตามสถานะการดําเนินงานรายไตรมาส • การติดตามตัวชี้วัด โดย สพร. ดําเนินการติดตามผลการดําเนินงานตามตัวชี้วัดในเดือนที่ 6 ของแต่ละป นับจาก ประกาศแผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัลแกหนวยงาน เพื่อรวบรวมและรายงานต่อคณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล • การประเมินผลการดําเนินงาน โดย สพร. จะรวบรวมและประเมินผลการดําเนินงานในเดือนที่ 12 ของแต่ละป นับจาก ประกาศแผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัลแกหนวยงาน เพื่อรวบรวมและรายงานต่อคณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล ทั้งนี้ การติดตามและรายงานสถานะจะขึ้นกับนโยบาย ผลการดําเนินงานสําคัญ ณ ขณะนั้น โดยรอบรายงาน ผลจะเป็นไปตามกําหนดเวลาการประชุมคณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล 89
แผนภาพต่อไปนี้แสดงระบบนิเวศรัฐบาลดิจิทัล (Digital Government Ecosystem) ที่อธิบายถึงกลไก การขับเคลื่อนรัฐบาลดิจิทัลที่สําคัญผานความรวมมือของภาคสวนตาง ๆ ดังนี้ กลไกการขับเคลื่อนสําคัญด้วยความรวมมือกับหนวยงานรัฐ ภาคเอกชน องคกรระหวางประเทศ และหนวยงานสวนทองถิ่น 05 คณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล มีหน้าที่และอํานาจในการจัดทําแผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัลและเสนอแนะ นโยบายเสนอต่อคณะรัฐมนตรีเพื่อพิจารณาอนุมัติ และกําหนดมาตรฐาน ขอกําหนด และหลักเกณฑเกี่ยวกับระบบดิจิทัล รวมถึงให้ขอเสนอแนะ กํากับและติดตามการดําเนินงานของหนวยงานรัฐให้เป็นไปตามแผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัลฯ โดยคณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลได้มีคําสั่งแต่งตั้งคณะอนุกรรมการภายใตฯ เพื่อปฏิบัติการในดานตางๆ จํานวน 3 คณะ ได้แก • คณะอนุกรรมการขับเคลื่อนการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล มีหน้าที่จัดทํานโยบายและแผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัล ศึกษาและ จัดทําแนวทางการพัฒนาบุคลากรภาครัฐ แกไข ปรับปรุง ยกเลิก หรือเสนอให้มีกฎหมายและกฎระเบียบ ที่เกี่ยวของ รวมถึงกํากับ ติดตาม และประเมินผล • คณะอนุกรรมการสถาปตยกรรมและมาตรฐานการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล มีหน้าที่ดําเนินงานดานการจัดทํา สถาปตยกรรม กําหนดมาตรฐาน หลักเกณฑและวิธีการเกี่ยวกับระบบดิจิทัล • คณะอนุกรรมการผู้บริหารเทคโนโลยีสารสนเทศระดับสูงภาครัฐ มีหน้าที่พัฒนาภาครัฐเป็นรัฐบาลดิจิทัล ประสาน บูรณาการและเชื่อมต่อการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลทั้งในระดับภาครัฐในภาพรวม สวนกลาง สวนภูมิภาค และสวนทองถิ่น อยางเป็นองคาพยพเดียวกัน องคกรระหวางประเทศและภาคีเอกชน หนวยงานรัฐตามดานที่เนนความสําคัญ (Focus Area) หนวยงานรัฐสวนกลาง แผนภาพระบบนิเวศรัฐบาลดิจิทัล (Digital Government Ecosystem) บูรณาการเชื่อมโยงขอมูลในแต่ละดานที่สําคัญ เพื่อเป็นฐานในการพัฒนาการให้บริการ บนแพลตฟอรมรวม แกผู้ใชงาน ทั้งภาครัฐ ภาคเอกชน ประชาชน ปรับกระบวนการทํางาน และใชงานโครงสรางพื้นฐาน หรือบริการกลางรวมของทุกหนวยงานรัฐ โดยมีมาตรฐาน แนวทางที่ดําเนินการได้งายมีตัวชี้วัดที่ชัดเจน • ให้บริการโครงสรางพื้นฐานในการทํางานของรัฐทั้งดานเครื่องมือ และความมั่นคงปลอดภัย • กําหนดระเบียบ แนวทางการดําเนินงาน และมาตรฐานการทํางาน ทั้งดานขอมูล กระบวนการทํางานที่กระชับ ให้ทุกหนวยงานรัฐ • พัฒนาบริการกลางรวมเพื่อความคุมคา และการทํางานไรรอยต่อ • พัฒนาทักษะ และขีดความสามารถของบุคลากรรัฐ • บริหารจัดการดานงบประมาณและประเมินผลความสําเร็จของ โครงการภายใตแผนอยางต่อเนื่อง และโปรงใส พัฒนาการมีสวนรวมของเอกชนในการพัฒนาดานเทคโนโลยีและการให้บริการรัฐ ด้วยการรวมพัฒนาผาน PPP เชน Digital Sandbox, Gov Service Hackathon ประกอบด้วย 1. องคการบริหารสวนจังหวัด 2. เทศบาล (เทศบาลนคร เทศบาลเมือง เทศบาลตําบล) 3. องคการบริหารสวนตําบล 4. องคกรปกครองสวนทองถิ่นรูปแบบพิเศษ (กรุงเทพมหานครและเมืองพัทยา) ยกระดับศูนยดิจิทัลชุมชนให้เป็นจุดเสริมสรางสมรรถนะและ พัฒนาบุคลากรทองถิ่น ในดานเทคโนโลยีสารสนเทศและ การสื่อสาร รวมถึงอาจพัฒนาเป็นหนวยให้บริการดิจิทัล ของรัฐให้แกทองถิ่นที่ยังมีชองวางดานดิจิทัลต่อไป การสงเสริมให้รัฐบาลทองถิ่นมีสวนรวมในการกําหนดนโยบาย หรือบริการที่เหมาะสมกับพื้นที่และบริบทพื้นที่ของตนเอง ผานการเปดชองทางความรวมมือในการนําเสนอโครงการ หรือ กระบวนการทํางานระหวางทองถิ่นสะทอนกลับสูสวนกลาง /กระทรวงที่เกี่ยวของกับประเด็นนั้นๆ จะทําให้เกิดการ พัฒนารัฐบาลดิจิทัลจากฐานรากมากขึ้น แผนปฏิบัติการหรือแผนงานของหนวยงานภาครัฐ คณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล • คณะอนุกรรมการขับเคลื่อน การพัฒนารัฐบาลดิจิทัล • คณะอนุกรรมการสถาปตยกรรม และมาตรฐานการพัฒนารัฐบาล ดิจิทัล • คณะอนุกรรมการผู้บริหาร เทคโนโลยีสารสนเทศระดับสูง แผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัล ระบบติดตามประเมินผลแห่งชาติ (eMENSCR) แผนงานบูรณาการ รัฐบาลดิจิทัล ปรับปรุงกระบวนการทํางานและ การให้บริการดิจิทัลแกประชาชน ตามภารกิจของหนวยงาน หนวยงานรัฐทั่วไป สนับสนุนความรวมมือกับทุกภาคสวนเพื่อสรางมูลคา นวัตกรรมให้กับบริการของรัฐ และสรางการมีสวนรวม จากภาคประชาชน นโยบาย มติ มาตรฐาน ที่เกี่ยวของ หนวยงานรัฐสวนทองถิ่น 90
ดังนั้น คณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลสามารถกํากับติดตามการดําเนินงานของหนวยงานภาครัฐให้เป็นไป ตามแผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัลฯ รวมถึงนโยบาย มติ มาตรฐานที่เกี่ยวของกับระบบดิจิทัล ที่ใชเป็นกรอบและทิศทางใน การบริหารงานและการพัฒนาบริการดิจิทัล เพื่อให้หนวยงานของรัฐมีการปฏิบัติงานที่สอดคลองเชื่อมโยงและเกิดการ บูรณาการในการดําเนินโครงการดานดิจิทัลตางๆ รวมกัน ทั้งนี้ โครงการภายใตแผนงานบูรณาการรัฐบาลดิจิทัล ถือเป็น สวนหนึ่งของโครงการภายใตแผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัลฯ ด้วย หนวยงานรัฐสวนกลาง ปรับกระบวนการทํางาน และใชงานโครงสรางพื้นฐานหรือบริการกลางรวมของ ทุกหนวยงานรัฐ โดยมีมาตรฐานแนวทางที่ดําเนินการได้งาย มีตัวชี้วัดที่ชัดเจน โดยมีหน้าที่ 1) ให้บริการโครงสรางพื้นฐาน ในการทํางานของรัฐ ทั้งดานเครื่องมือ และความมั่นคงปลอดภัย 2 ) กําหนดระเบียบ แนวทางการดําเนินงาน และ มาตรฐานการทํางาน ทั้งดานขอมูลและกระบวนการทํางานที่กระชับให้ทุกหนวยงานรัฐ 3) พัฒนาบริการกลางรวม เพื่อความคุมคา และการทํางานไรรอยต่อ 4) พัฒนาทักษะและขีดความสามารถของบุคลากรรัฐ และ 5) บริหารจัดการ ดานงบประมาณและประเมินผลความสําเร็จของโครงการภายใตแผนอยางต่อเนื่อง และโปรงใส โดยมีหนวยงานสําคัญ ดังนี้ • กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม • กรมบัญชีกลาง • สํานักงบประมาณ • สํานักงานการตรวจเงินแผนดิน • สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา • สํานักงานคณะกรรมการการรักษาความมั่นคงปลอดภัยไซเบอรแห่งชาติ • สํานักงานคณะกรรมการขาราชการพลเรือน • สํานักงานคณะกรรมการคุมครองขอมูลสวนบุคคล • สํานักงานคณะกรรมการดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ • สํานักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ • สํานักงานพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส • สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล • สํานักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ หนวยงานรัฐตามดานที่เนนความสําคัญ (Focus Area) สําหรับผู้มีสวนได้สวนเสียดานการให้บริการแบบ เฉพาะเจาะจง (Specific Services) รัฐบาลดิจิทัลของประเทศไทยจะมุงเนนไปที่การให้บริการที่ตอบสนองต่อบทบาท หน้าที่ (Functions) ของรัฐบาลดิจิทัล และดานที่เนนความสําคัญ (Focus Area) 10 ดาน โดยหนวยงานมีบทบาทเป็น ผู้ให้บริการที่ต้องบูรณาการเชื่อมโยงขอมูลในแต่ละดานที่สําคัญ เพื่อเป็นฐานในการพัฒนาการให้บริการบนแพลตฟอรมรวม แกผู้ใชงาน ทั้งภาครัฐ ภาคเอกชน และประชาชน 91
องคกรระหวางประเทศและภาคีเอกชน สนับสนุนความรวมมือกับทุกภาคสวนเพื่อสรางมูลคา นวัตกรรมให้ กับบริการของรัฐ และสรางการมีสวนรวมจากภาคประชาชน โดยพัฒนาการมีสวนรวมของเอกชนในการพัฒนา ดานเทคโนโลยี และการให้บริการรัฐด้วยการรวมพัฒนาผานการรวมทุนระหวางภาครัฐและเอกชน (Public Private Partnership หรือ PPP) Digital Sandbox และ Government Service Hackathon นอกจากนี้ ประเด็นดานขอมูลผู้ใชงานและขอมูลที่เกี่ยวของเฉพาะดานที่เนนความสําคัญ มีผู้มีสวนได้ สวนเสียหลักเป็นหนวยงานรัฐระดับกระทรวงทั้ง 20 กระทรวงที่รับบทบาทเป็นผู้ควบคุมขอมูล และประมวลขอมูลใน ดานที่เกี่ยวของ โดยดําเนินงานตามกฎหมายคุมครองขอมูลสวนบุคคลที่จะต้องมีการคํานึงถึงความเป็นสวนตัวของ เจ้าของขอมูลกอนนําไปใชงาน โดยขอมูลของแต่ละหนวยงานดังกลาวจะต้องมีมาตรฐานธรรมาภิบาลขอมูลตามที่ กฎหมายกําหนด ซึ่งจะนําไปเชื่อมโยงแลกเปลี่ยนขอมูลกันได้ผานศูนยกลางแลกเปลี่ยนขอมูลที่สําคัญของรัฐ ได้แก ศูนยแลกเปลี่ยนขอมูลกลางภาครัฐ (Government Data Exchange Center หรือ GDX) และระบบการเชื่อมโยงฐาน ขอมูลประชาชนของทุกสวนราชการกับฐานขอมูลทะเบียนราษฎร (Linkage Center) ทั้งนี้ ในสวนของบริการพื้นฐานกลางที่หนวยงานรัฐสามารถใชรวมกันได้ จะมีผู้ให้บริการในลักษณะที่เป็น แพลตฟอรม (Government as a Platform) ที่ประกอบไปด้วย สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล กรมการปกครอง บริษัท ผู้ให้บริการยืนยันตัวตน แอปพลิเคชันเปาตังและระบบพรอมเพยที่เชื่อมการจายสวัสดิการของรัฐสูประชาชนตางๆ โดยมีระบบบริการพื้นฐานกลางหลายประเภท เชน การจัดทําแบบคําขอและยื่นคําขอ (Register) การแจงเตือน (Notify) การพิสูจนและยืนยันตัวตน (Verify) และการชําระคาธรรมเนียม (Pay) เป็นตน 92
หนวยงานรัฐทั่วไป ปรับปรุงกระบวนการทํางานและการให้บริการดิจิทัลแกประชาชนตามภารกิจของ หนวยงาน โดยการนําแพลตฟอรมหรือระบบบริการกลาง (Common Services) และโครงสรางพื้นฐานที่พัฒนา โดยหนวยงานรัฐสวนกลาง มาใชยกระดับการให้บริการประชาชนผานระบบงานดิจิทัล รวมถึง การจัดทําธรรมาภิบาลขอมูล ของหนวยงาน การเชื่อมโยงแลกเปลี่ยนขอมูลผานศูนยกลางแลกเปลี่ยนขอมูลภาครัฐ การเปดเผยขอมูลเปดภาครัฐ ผานศูนยกลางขอมูลเปดภาครัฐ และการดําเนินงานดานกระบวนการและระบบงานดิจิทัลตามที่คณะกรรมการพัฒนา รัฐบาลดิจิทัลกําหนด พระราชบัญญัติการบริหารงานและการให้บริการภาครัฐผานระบบดิจิทัล พ.ศ. 2562 ระบุให้หนวยงานของ รัฐต้องจัดทําหรือปรับปรุงแผนปฏิบัติการหรือแผนงานให้สอดคลองกับแผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัลฯ พรอมทั้งสง แผนปฏิบัติการหรือแผนงานดังกลาวให้สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล (สพร.) ทราบ โดย สพร. จะติดตามสถานะ การดําเนินงานและประเมินผล เพื่อรายงานต่อคณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลในการให้ขอเสนอแนะและ/หรือแนวทาง การแกไขปรับปรุงให้การขับเคลื่อนการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลบรรลุเปาหมายตามที่กําหนดไว นอกจากนี้ หนวยงานของรัฐ ต้องรายงานผลการดําเนินงานผานระบบติดตามและประเมินผลแห่งชาติ (eMENSCR) ของสํานักงานสภาพัฒนา การเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติด้วย หนวยงานสวนทองถิ่น การสงเสริมให้รัฐบาล ทองถิ่นมีสวนรวมในการกําหนดนโยบาย หรือบริการที่ เหมาะสมกับพื้นที่และบริบทของพื้นที่ตนเอง ผานการเปด ชองทางความรวมมือในการนําเสนอโครงการ หรือ กระบวนการทํางานของทองถิ่น สะทอนกลับสูสวนกลาง /กระทรวงที่เกี่ยวของกับประเด็นนั้น ๆ จะทําให้เกิด การพัฒนารัฐบาลดิจิทัลจากฐานรากมากขึ้น รวมทั้ง ยกระดับศูนยดิจิทัลชุมชนให้เป็นจุดเสริมสรางสมรรถนะ และพัฒนาบุคลากรทองถิ่นในดานเทคโนโลยีสารสนเทศ และการสื่อสาร รวมถึง อาจพัฒนาเป็นหนวยให้บริการ ดิจิทัลของรัฐแกทองถิ่นที่ยังมีชองวางดานดิจิทัลต่อไป 93
แผนการเตรียมความพรอม 06 ในการขับเคลื่อนการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลของประเทศไทยให้เกิดการนําเทคโนโลยีมาใชงาน เกิดการปรับปรุง การบริหารจัดการ บูรณาการขอมูลและการทํางานของรัฐให้เกิดความยืดหยุน และมีความมั่นคงปลอดภัยและมีธรรมาภิบาล หนวยงานรัฐควรดําเนินการตามกลไกการขับเคลื่อนนโยบายไปสูการปฏิบัติในรูปแบบตางๆ เพื่อการเตรียมความพรอม ของหนวยงานรัฐสําหรับการแปลงยุทธศาสตร/กลยุทธ สูแผนปฏิบัติการ และเพื่อให้เกิดความต่อเนื่องกับการดําเนินงาน ในแผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัลของประเทศไทย พ.ศ. 2563 - 2565 ซึ่งจะต้องอาศัยกลไกการขับเคลื่อนสําคัญ ดังนี้ กลไกดานนโยบาย ตามที่พระราชบัญญัติการบริหารงานและการให้บริการภาครัฐผานระบบดิจิทัล พ.ศ. 2562 ได้มีการจัดตั้งคณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล มีหน้าที่และอํานาจในการเสนอแนะนโยบายและจัดทําแผน พัฒนารัฐบาลดิจิทัลเสนอต่อคณะรัฐมนตรีเพื่อพิจารณาอนุมัติ การจัดทําธรรมาภิบาลขอมูลภาครัฐ การวาง ระเบียบหรือขอกําหนดกลางในการเชื่อมโยงและแลกเปลี่ยนขอมูลดิจิทัลผานศูนยแลกเปลี่ยนขอมูลกลาง เพื่อ เป็นหลักการและแนวทางในการดําเนินการให้เป็นไปตาม พ.ร.บ. การบริหารงานฯ รวมทั้งการกําหนดมาตรฐาน ขอกําหนด และหลักเกณฑเกี่ยวกับระบบดิจิทัล การกําหนดแนวทางการพัฒนาศักยภาพบุคลากรภาครัฐ เพื่อประโยชนในการบริหารงานและการให้บริการภาครัฐผานระบบดิจิทัล ตลอดจนให้คําแนะนําหรือขอเสนอแนะ แกหนวยงานของรัฐ พรอมทั้งการกํากับติดตามการดําเนินงานของศูนยแลกเปลี่ยนขอมูลกลาง และศูนยกลาง ขอมูลเปดภาครัฐ รวมทั้งเสนอแนะต่อคณะรัฐมนตรีเพื่อให้มีการดําเนินงานตามยุทธศาสตร เปาหมายที่กําหนด อีกทั้ง คณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลอาจแต่งตั้งคณะอนุกรรมการหรือบุคคลใดเพื่อปฏิบัติการตามที่ คณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลมอบหมาย ดังนั้น นโยบายในการไปสูการเป็นรัฐบาลดิจิทัล คณะกรรมการ พัฒนารัฐบาลดิจิทัลและอนุกรรมการที่ถูกจัดตั้ง จึงเป็นผู้ผลักดันให้เกิดนโยบายไปสูการเป็นรัฐบาลดิจิทัล โดย สพร. จะเป็นหนวยงานที่เชื่อมโยงระหวางผู้กําหนดนโยบายและผู้รับนโยบายไปปฏิบัติ หนวยงานรัฐซึ่งเป็น ผู้ที่รับนโยบายไปปฏิบัติจะดําเนินการจัดทําโครงการให้สอดคลองกับแผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัล ตามขอกําหนด ที่คณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลได้กําหนดแนวทางไว กลไกการทํางานรวมกัน เพื่อให้หนวยงานภาครัฐที่เกี่ยวของสามารถดําเนินกิจกรรมหรือโครงการรวมกัน ภายใตแผนฯ ฉบับนี้ได้ จําเป็นต้องมีการจัดทําโครงการตนแบบที่ใชเครื่องมือดิจิทัลกลาง ที่สามารถใชรวมกัน ระหวางหนวยงานรัฐให้เกิดความสําเร็จ เพื่อเป็นตนแบบให้หนวยงานอื่นๆ ดําเนินการโดยงาย กําหนด framework ดานธรรมาภิบาลดิจิทัลกลางให้เห็นความสําคัญของธรรมาภิบาลรวมกัน กลไกดานงบประมาณ จากผลการรายงานการดําเนินงานตามแผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัลของประเทศไทย พ.ศ. 2563 – 2565 พบวาหลายหนวยงานระบุวาไม่สามารถดําเนินงานได้ตามแผนเนื่องจากขาดงบประมาณ ที่ไม่ได้รับการสนับสนุนเพียงพอ จึงต้องมีการเพิ่มประเด็นเรื่อง การกําหนดเกณฑในการอนุมัติงบประมาณ เชน งบประมาณบูรณาการรัฐบาลดิจิทัลในระยะถัดไป ให้มีการตรวจสอบความเหมาะสมวาสอดคลองกับ ยุทธศาสตร ความซ้ําซอนกับหนวยงานรัฐอื่น เพื่อให้การจัดสรรงบประมาณเป็นไปอยางมีประสิทธิภาพสูงสุด 94
กลไกการมีสวนรวมจากหนวยงานภาคีและเอกชน การมีสวนรวมจากภาคีและภาคเอกชนเป็นกลไกที่ชวย ผลักดันให้ความสําเร็จของรัฐบาลดิจิทัลชัดเจนยิ่งขึ้น อาทิ การมีสวนรวมในการคิด การกําหนดนโยบาย การวางแผน แบงปนขอมูล ตลอดจนการสนับสนุนดานงบประมาณ เป็นตน ซึ่งเป็นทิศทางที่เกิดขึ้นในการดําเนินงาน ดานรัฐบาลดิจิทัลของตางประเทศ ดังนั้นการสงเสริมพัฒนาการจัดซื้อจัดจางภาครัฐให้ใชงานงาย และให้ SMEs สามารถเขาถึงการให้บริการกับรัฐได้ ผานการลดขอจํากัดในการเขาถึงการแขงขัน และระบบจัดซื้อ จัดจางที่เป็นมิตรกับผู้ใชงาน โดยการสนับสนุนความรวมมือในลักษณะของการทํา Digital Testbed เปดขอมูลให้เอกชนพัฒนาบริการของรัฐ หรือ การทํา Digital Sandbox ในการละเวนระเบียบบางประการ เพื่อพัฒนาบริการนํารอง จะชวยให้เกิดการมีสวนรวมระหวางภาคีได้ กลไกการปรับปรุงโครงสรางระบบราชการดานบุคลากรภาครัฐ (Agile Unit) ยกระดับบุคลากรภาครัฐให้ ทํางานภายใตสภาพแวดลอมและบริบทที่เปลี่ยนแปลง โดยสงเสริมให้ภาคเอกชน หรือบุคลากรภายนอกเขามา มีสวนรวมในการยกระดับการทํางานของภาครัฐ เชน การนําเทคโนโลยีมาลดภาระงานประจํา และพัฒนาทักษะ ของบุคลากรรัฐ พรอมสรางเสนทางความกาวหน้าในสายอาชีพ (Career Path) ที่ชัดเจนให้กับงานที่มี ความสําคัญตามบริบทของโลกดิจิทัล หรือ การจัดตั้งคณะทํางานดาน Digital Transformation ของ หนวยงานตามตําแหนงหน้าที่ที่สําคัญ เพื่อพัฒนางานบริการรัฐโดยเฉพาะ กลไกการติดตามและประเมินผลโครงการ การติดตามและประเมินผลโครงการ เป็นกลไกที่สะทอนวา แผนงาน/โครงการที่หนวยงานรัฐดําเนินการมีผลสัมฤทธิ์ (Efficiency) ประสิทธิผล (Effectiveness) ผาน การประเมินผลผลิต ผลลัพธ และผลกระทบเทียบกับเปาหมาย และตนทุนโครงการ จึงควรมีการพัฒนา ชุดขอมูลการดําเนินงานโครงการ ตั้งแต่การของบประมาณ ติดตามการดําเนินงาน การประเมินผล ประสิทธิภาพในการปฏิบัติงาน ไปจนถึงการเบิกจายงบประมาณโครงการ ต้องมีการเชื่อมโยงขอมูล เหลานี้รวมกับหนวยงานที่เกี่ยวของในการรวบรวมขอมูลดังกลาว เพื่อตรวจสอบติดตามและประเมินผลโครงการ ของแผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัล ได้อยางมีประสิทธิภาพ กลไกการรวมงานกับรัฐบาลทองถิ่น (Local Government) การสงเสริมให้รัฐบาลทองถิ่นมีสวนรวม ในการกําหนดนโยบาย หรือบริการที่เหมาะสมกับพื้นที่และบริบทของพื้นที่ตนเอง ผานการเปดชองทาง ความรวมมือในการนําเสนอโครงการ หรือกระบวนการทํางานระหวางของทองถิ่น สะทอนกลับสูสวนกลาง จะทําให้เกิดการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลจากฐานรากมากขึ้น 95
ปจจัยสูความสําเร็จ (Key Success Factor) 07 เพื่อให้การขับเคลื่อนการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลของประเทศไทยในระยะ พ.ศ. 2566 – 2570 เป็นไปได้อยางมี ประสิทธิภาพและพัฒนาการดําเนินงานของรัฐบาลดิจิทัลได้ครบถวนทั้งองคาพยพ ปจจัยสูความสําเร็จในการผลักดัน แผนฉบับนี้สูความสําเร็จจึงถูกแบงออกเป็น 3 ประเด็น ได้แก การพัฒนาดานบุคลากร (People) เนื่องจากบุคลากรผู้ปฏิบัติงานดานรัฐบาลดิจิทัลในทุกระดับ ตั้งแต่ผู้ให้ บริการกับประชาชนโดยตรง ไปจนถึงผู้บังคับบัญชาที่มีบทบาทในการกําหนดทิศทางการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลในแต่ละ องคกร รวมถึงผู้รับบริการดานรัฐบาลดิจิทัล ทั้งประชาชนและภาคเอกชน ลวนเป็นปจจัยสําคัญที่ผลักดันให้เกิด การบริการหรือการดําเนินงานดานรัฐบาลดิจิทัล ดังนั้น การเพิ่มประสิทธิภาพของบุคลากรและประชาชนให้มีทักษะ ความสามารถดานดิจิทัล รวมถึงทัศนคติในการปรับตัวและใชงานเทคโนโลยีดิจิทัลอยางเทาทันจึงเป็นประเด็นที่สําคัญ สูงสุด โดยการพัฒนาดานบุคลากร ประกอบด้วย • ปรับปรุงขอบเขตการดําเนินงาน ทัศนคติในการดําเนินงานและให้บริการของบุคลากรภาครัฐ • มุงพัฒนาทักษะดิจิทัลขั้นพื้นฐานให้ประชาชน • ปรับปรุงโครงสรางอัตรากําลังและแนวทางในการจัดจางบุคลากรดานดิจิทัลสําหรับหนวยงานภาครัฐให้ทันสมัย รองรับความต้องการทักษะดานดิจิทัลที่เปลี่ยนแปลงอยางรวดเร็ว การพัฒนากระบวนงาน (Process) ขั้นตอนการทํางานภายในของรัฐและกระบวนการดําเนินงานเพื่อให้ บริการแกผู้รับบริการเป็นอีกปจจัยสําคัญที่รัฐบาลดิจิทัลของประเทศไทยยังสามารถปรับปรุงให้มีความสะดวกและ รวดเร็วมากขึ้นได้ ดังนั้น การปรับปรุงกระบวนงานของรัฐให้มีความเรียบงาย สะดวกต่อผู้รับบริการ และคํานึงถึงผู้รับ บริการเป็นสําคัญ จะนําไปสูการให้บริการรัฐบาลดิจิทัลที่สะดวก ทันสมัย และตอบโจทยประชาชนตามเปาหมายของ แผนฯ ฉบับนี้ได้ โดยการพัฒนาดานกระบวนงาน ประกอบด้วย • ปรับปรุงกฎหมาย กฎระเบียบที่ทําให้การให้บริการและการดําเนินงานด้วยระบบดิจิทัลขัดของ หรือเกิดความลาชา • พัฒนากระบวนการดําเนินงานของรัฐที่คํานึงถึงประชาชนเป็นศูนยกลาง • สนับสนุนให้เกิดกระบวนการคิดเชิงออกแบบในการพัฒนาบริการรัฐแต่ละขั้นตอน • สงเสริมให้เกิดบริการดิจิทัลของรัฐที่เบ็ดเสร็จครบวงจร • สงเสริมให้เกิดการพัฒนาบริการและปรับปรุงกระบวนงานของรัฐผานการรวมมือระหวางรัฐและเอกชน 96
“Lean and customer centric process” Process “Increase efficiency by digital workforce” People Technology “Effective investment and ease of use” การพัฒนาและปรับใชเทคโนโลยี (Technology) เทคโนโลยีและนวัตกรรมมีการเปลี่ยนแปลงและพัฒนา อยู่ตลอด ดังนั้น การเลือกลงทุนในเทคโนโลยีที่คุมคา มีความงาย สะดวกในการใชงานสําหรับภาครัฐ และการเขาถึง บริการของประชาชนและภาคธุรกิจ จะนําไปสูการให้บริการรัฐบาลดิจิทัลที่สะดวก ทันสมัย มีมาตรฐาน โดยการพัฒนา ดานเทคโนโลยี ประกอบด้วย • พัฒนาเทคโนโลยีการให้บริการดิจิทัลของรัฐในรูปแบบแพลตฟอรมที่สามารถเชื่อมต่อแอปพลิเคชัน และขอมูลได้ สะดวก มีมาตรฐาน • สนับสนุนให้มีแนวทางการปฏิบัติงานดานรัฐบาลดิจิทัลที่สําคัญสําหรับหนวยงานรัฐ • กําหนดให้มีมาตรฐานขอมูล บริการ โครงสรางพื้นฐานรวมของรัฐ เพื่อสนับสนุนการดําเนินงานของรัฐที่ยืดหยุนและ ประหยัดงบประมาณ • สงเสริมการพัฒนานวัตกรรมของรัฐผานการรวมมือระหวางรัฐและเอกชน 97
ภาคผนวก 98
ภาคผนวก 1: รายชื่อมาตรฐาน หลักเกณฑ และวิธีการเกี่ยวกับระบบดิจิทัล ชื่อมาตรฐาน หลักเกณฑ และวิธีการเกี่ยวกับระบบดิจิทัล หนวยงานผู้รับผิดชอบ 1. ดานธรรมาภิบาลขอมูล (Data Governance) 1.1 ประกาศคณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล เรื่อง ธรรมาภิบาลขอมูลภาครัฐ* 1.2 แนวทางการจัดทําบัญชีขอมูลภาครัฐและแนวทางการลงทะเบียนบัญชีขอมูลภาครัฐ 1.3 ขอเสนอแนะสําหรับการจัดทํานโยบายและแนวปฏิบัติการบริหารจัดการขอมูล 1.4 หลักเกณฑการประเมินคุณภาพขอมูลสําหรับหนวยงานภาครัฐ 1.5 มาตรฐานกรอบธรรมาภิบาลขอมูลภาครัฐ DGF V 2.0 1) หลักเกณฑการจัดหมวดหมู่และระดับชั้นขอมูล 2) ขอเสนอแนะนโยบาย/แนวปฏิบัติการใชและแบงปนขอมูล สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล 2. ดานการเปดเผยขอมูลเปดภาครัฐ (Open Data) 2.1 ประกาศคณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล เรื่อง มาตรฐานและหลักเกณฑ การเปดเผยขอมูลเปดภาครัฐในรูปแบบขอมูลดิจิทัลต่อสาธารณะ* 2.2 สัญญาอนุญาตการใชขอมูลเปดในศูนยกลางขอมูลเปดภาครัฐ สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล 3. ดานกระบวนการหรือการดําเนินงานทางดิจิทัล (Digitalization) 3.1 การพิสูจนและยืนยันตัวตนทางดิจิทัล (Digital Identity) 3.1.1 ประกาศคณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล เรื่อง มาตรฐานและหลักเกณฑ การจัดทํากระบวนการและการดําเนินงานทางดิจิทัลวาด้วยเรื่องการใชดิจิทัล ไอดีสําหรับบริการภาครัฐ สําหรับบุคคลธรรมดาที่มีสัญชาติไทย (Digital ID)* 3.1.2 การพิสูจนและยืนยันตัวตนทางดิจิทัล (Digital ID) สําหรับนิติบุคคล 3.2 การลงลายมือชื่ออิเล็กทรอนิกส (e-Signature) 3.2.1 แนวปฏิบัติรัฐบาลดิจิทัลดานการลงลายมือชื่ออิเล็กทรอนิกส (e-Signature) สําหรับเจ้าหน้าที่ของรัฐ 3.2.2 ขอเสนอแนะมาตรฐานฯ การลงลายมือชื่ออิเล็กทรอนิกส ขมธอ. 23-2563 3.3 มาตรฐานกระบวนการทางดิจิทัล 3.3.1 มาตรฐานกระบวนการทางดิจิทัลภาครัฐ (Digital Process Standard for Government) สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล สํานักงานพัฒนาธุรกรรมทาง อิเล็กทรอนิกส สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล สํานักงานพัฒนาธุรกรรมทาง อิเล็กทรอนิกส สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล 99
ชื่อมาตรฐาน หลักเกณฑ และวิธีการเกี่ยวกับระบบดิจิทัล หนวยงานผู้รับผิดชอบ 4. ดานการเชื่อมโยงและแลกเปลี่ยนขอมูลดิจิทัล (Data Integration and Exchange) 4.1 มาตรฐานรัฐบาลดิจิทัล วาด้วยกรอบแนวทางการพัฒนามาตรฐาน การเชื่อมโยงและแลกเปลี่ยนขอมูลภาครัฐ (Thailand Government Information eXchange : TGIX)* 5. ดานความมั่นคงปลอดภัยและความนาเชื่อถือ (Security and Trust) 5.1 ประมวลแนวทางปฏิบัติและกรอบมาตรฐานดานการรักษาความมั่นคง ปลอดภัยไซเบอร 5.2 ประกาศกระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม เรื่อง มาตรฐานการรักษา ความมั่นคงปลอดภัยของขอมูลสวนบุคคล 5.3 ประกาศกระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม เรื่อง หลักเกณฑการเก็บ รักษาขอมูลจราจรทางคอมพิวเตอรของผู้ให้บริการ 3.3.2 แนวปฏิบัติรัฐบาลดิจิทัล และเครื่องมือดานดิจิทัลไอดีสําหรับบริการภาครัฐ (Risk Assessment Tool) 3.3.3 ชุดแนวปฏิบัติรัฐบาลดิจิทัล - ดานการลงลายมือชื่ออิเล็กทรอนิกส (e-Signature) - ดานเอกสารอิเล็กทรอนิกส (e-Document) 3.3.4 แนวทางการปฏิบัติวิธีการทางอิเล็กทรอนิกสให้กับกระบวนการที่พบ โดยทั่วไปในบริการดิจิทัลภาครัฐ (Common Process) 8 กระบวนการ 3.4 มาตรฐานขอความการชําระเงินทางอิเล็กทรอนิกส มธอ. 10-2559 3.5 มาตรฐานการแลกเปลี่ยนขอมูลระหวางระบบสารบรรณอิเล็กทรอนิกส (E-CMS) สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล • สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล • สํานักงานพัฒนาธุรกรรมทาง อิเล็กทรอนิกส • สํานักงานคณะกรรมการพัฒนา ระบบราชการ • สํานักงานคณะกรรมการ กฤษฎีกา สํานักงานพัฒนาธุรกรรมทาง อิเล็กทรอนิกส สํานักงานพัฒนาธุรกรรมทาง อิเล็กทรอนิกส สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจ และสังคม กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจ และสังคม กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจ และสังคม หมายเหต ุ * หมายถึง มาตรฐานที่ออกโดยคณะกรรมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลและประกาศในราชกิจจานุเบกษาแล้ว 100
- ขอมูลผู้ลงทะเบียนในโครงการเงินอุดหนุนเพื่อ การเลี้ยงดูเด็กแรกเกิด 2. ขอมูลผู้ชวยคนพิการ 3. ขอมูลการให้ความชวยเหลือผู้ประสบปญหา ทางสังคม 4. ขอมูลใบอนุญาตอาหาร 5. ขอมูลการจดแจงเครื่องสําอาง 6. ขอมูลใบอนุญาตยา 7. ขอมูลสถานพยาบาลเอกชน 8. ขอมูลผู้ดําเนินการสถานพยาบาล 9. ขอมูลใบอนุญาตโรงเรียนเอกชน 10. ขอมูลผู้ประกอบวิชาชีพทางการศึกษา (ตรวจสอบเลขที่ใบอนุญาต) 11. ขอมูลวุฒิการศึกษา 12. ขอมูลอาชญาบัตร 13. ขอมูลประทานบัตร 14. ขอมูลแปลงเพาะปลูก (ขาว/ยางพารา) กรมกิจการเด็กและเยาวชน กรมสงเสริมและพัฒนา คุณภาพชีวิตคนพิการ สํานักงานปลัดกระทรวงการ พัฒนาสังคมและความมั่นคง ของมนุษย สํานักงานคณะกรรมการ อาหารและยา กรมสนับสนุนบริการสุขภาพ สํานักงานคณะกรรมการ สงเสริมการศึกษาเอกชน สํานักงานเลขาธิการคุรุสภา สํานักงานปลัดกระทรวง ศึกษาธิการ กรมอุตสาหกรรมพื้นฐานและ การเหมืองแร กรมสงเสริมการเกษตร 1. ความเหลื่อมล้ําทางสิทธิ สวัสดิการประชาชน 2. สุขภาพและการแพทย 3. การศึกษา 4. สิ่งแวดลอม 5. การเกษตร ภาคผนวก 2 : รายชื่อชุดขอมูลหลักที่สําคัญ (Master Data) และหนวยงาน เจ้าของขอมูลสําหรับการเปดเผยขอมูลเปดภาครัฐผานศูนยกลาง ข อมูลเปดภาครัฐและเชื่อมโยงแลกเปลี่ยนขอมูลภาครัฐผาน ศูนยกลางแลกเปลี่ยนขอมูลภาครัฐ ดานสําคัญ ชื่อชุดขอมูล หนวยงานเจ้าของขอมูล 101
กรมพัฒนาธุรกิจการคา กรมการคาตางประเทศ สํานักงานคณะกรรมการสง เสริมการลงทุน กรมการพัฒนาชุมชน กรมเจ้าทา สํานักงานตรวจคนเขาเมือง กรมสรรพากร กรมการจัดหางาน กรมพัฒนาฝมือแรงงาน กรมสอบสวนคดีพิเศษ สํานักงานตํารวจแห่งชาติ กรมการขนสงทางบก กรมที่ดิน กรมการปกครอง 6. การสงเสริมวิสาหกิจขนาด กลางและขนาดยอม (SMEs) 7. แรงงาน 8. การยุติธรรม ขอมูลทั่วไป ดานสําคัญ ชื่อชุดขอมูล หนวยงานเจ้าของขอมูล 15. หนังสือบริคณหสนธิ 16. ใบทะเบียนพาณิชย 17. ขอมูลทะเบียนสัญญาหลักประกันธุรกิจ (เลขบัตรประชาชน) 18. ขอมูลทะเบียนพาณิชย (เลขบัตรประชาชน) 19. ขอมูลทะเบียนผู้ประกอบการสงออก และนําเขาสินคา 20. ขอมูลผู้ขอรับการสงเสริมการลงทุน 21. ทะเบียนผู้ประกอบการ OTOP 22. ใบอนุญาตใชเรือ 23. ใบสําคัญประจําตัวคนตางดาว 24. ใบทะเบียนภาษีมูลคาเพิ่ม ภ.พ. 20 25. ทะเบียนแรงงานตางดาว (ทุกกลุ่ม) 26. ขอมูลการพัฒนาฝมือแรงงาน/ฐานขอมูล ผู้เขารับการทดสอบมาตรฐานฝมือแรงงาน 27. ขอมูลผู้ต้องหาตามหมายจับคดีพิเศษ 28. ขอมูลประวัติผู้กระทําความผิด 29. ขอมูลหมายจับ 30. ขอมูลทะเบียนรถยนต 31. ขอมูลใบอนุญาตขับรถ 32. ขอมูลการครอบครองกรรมสิทธิ์ที่ดิน และหองชุด 33. ขอมูลบัตรประจําตัวประชาชน 34. ขอมูลทะเบียนบ้าน (รายละเอียดบ้าน) 35. ขอมูลทะเบียนบ้าน (รายการคนในบ้าน) 102
กรมการปกครอง กรมพลศึกษา กรมโยธาธิการและผังเมือง การไฟฟาสวนภูมิภาค การประปานครหลวง กรมโรงงานอุตสาหกรรม กรมประชาสัมพันธ กรมทรัพย์สินทางปญญา สํานักงานคณะกรรมการกํากับ และสงเสริมการประกอบ ธุรกิจประกันภัย ขอมูลอื่นๆ ดานสําคัญ ชื่อชุดขอมูล หนวยงานเจ้าของขอมูล 36. ขอมูลทะเบียนราษฎร 37. ขอมูลใบสูติบัตร 38. ขอมูลใบมรณบัตร 39. ขอมูลภาพใบหน้า 40. ขอมูลประวัติการจดทะเบียนสมรส 41. ขอมูลการจดทะเบียนเปลี่ยนชื่อสกุล 42. ขอมูลหนังสือรับรองการเกิด 43. ขอมูลสนามกีฬาในประเทศไทย 44. ขอมูลทะเบียนเป็นผู้รับจางกอสราง 45. ขอมูลใบอนุญาตให้ใชอาคารเพื่อประกอบกิจการ โรงมหรสพ 46. ขอมูลผู้ใชไฟฟาและคาไฟฟายอนหลัง 6 เดือน 47. ขอมูลการใชน้ําประปาการประปานครหลวง 48. ขอมูลใบอนุญาตประกอบกิจการโรงงาน (ร.ง. 4) 49. ฐานขอมูลทะเบียนอาสาสมัครประชาสัมพันธ ประจําหมู่บ้านและชุมชน 50. ฐานขอมูลผู้จดทะเบียนลิขสิทธิ์ 51. ฐานขอมูลผู้จดทะเบียนสิทธิบัตร 52. ระบบคาเสียหายเบื้องตน 103
ยุทธศาสตรที่ 1 : ยกระดับการเปลี่ยนผานดิจิทัลภาครัฐ เพื่อการบริหารงานที่ยืดหยุน คลองตัว และขยายสูหนวยงานภาครัฐระดับทองถิ่น เปาหมาย ตัวชี้วัด หนวยนับ สถานะในอดีต 2564 2565 2566 2567 2568 2569 2570 คาเปาหมาย 1. ภาครัฐดําเนินการจัดทําขอมูล ตามกรอบธรรมาภิบาลขอมูล ภาครัฐ 2. ภาครัฐดําเนินการเชื่อมโยง และแลกเปลี่ยนขอมูลระหวางกัน ผานศูนยแลกเปลี่ยนขอมูลกลาง 3. ภาครัฐมีกระบวนการทํางาน ที่เป็นดิจิทัลอยางเต็มรูปแบบ 4. มีชุดเทคโนโลยี และบริการ กลางที่มีมาตรฐาน สําหรับการ ให้บริการของรัฐ 5. บุคลากรรัฐได้รับการอบรม และมีทักษะดานดิจิทัลอยาง ทั่วถึงและต่อเนื่อง 1.1 รอยละของหนวยงานรัฐ ที่จัดทําขอมูลตามกรอบ ธรรมาภิบาลขอมูลภาครัฐ 2.1 รอยละความสําเร็จของ การแลกเปลี่ยน เชื่อมโยงขอมูล ในดานสําคัญ 3.1 รอยละของหนวยงานที่ ดําเนินการตามวิธีปฏิบัติ ราชการทางอิเล็กทรอนิกส 4.1 รอยละความสําเร็จของ ระบบกลางหรือแอปพลิเคชัน สนับสนุนกลาง (Shared Application Enabling Services) 5.1 รอยละของบุคลากรภาครัฐ ดานไอทีหรือปฏิบัติงานดาน ดิจิทัลของทุกหนวยงานมีความ รูและทักษะดิจิทัลรองรับการ เปลี่ยนผานองคกรสูรัฐบาล ดิจิทัล รอยละ รอยละ รอยละ รอยละ รอยละ 4 25 N/A N/A N/A 298,201 คน* 10.05 26 48 ชุดขอมูล บน GDX 18.06 26 มี e-Payment Platform และอยู่ ระหวางการ พัฒนา Digital ID 30 20 20 รอยละ 60 3 ระบบ 50 50 40 40 รอยละ 100 5 ระบบ 27 60 70 60 60 – 70 90 80 80 – 80 100 100 (ครบ 10 ดาน) 100 – 90 647,695 คน* ภาคผนวก 3 : เปาหมาย ตัวชี้วัด และคาเปาหมายของแผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัล ของประเทศไทย พ.ศ. 2566 - 2570 เปาหมาย ตัวชี้วัด หนวยนับ สถานะในอดีต 2564 2565 2566 2567 2568 2569 2570 คาเปาหมาย 1. ให้บริการที่ตอบสนองประชาชน และลดความเหลื่อมล้ําในการเขาถึง บริการ (Responsive Government) 2. เพิ่มความสามารถและศักยภาพ ในการแขงขันภาคธุรกิจ (Enhance Competitiveness) 3. โปรงใส เปดเผยขอมูล ประชาชน เชื่ อถือและมีสวนรวม (Open Government & Trust) 4. ภาครัฐที่ปรับตัวทันการณ (Agile Government) 1. ระดับความพึงพอใจของ ประชาชนต่อการใชบริการ ออนไลนภาครัฐ 2. อันดับดัชนีรัฐบาล อิเล็กทรอนิกส (EGDI) ของไทย รอยละ อันดับ 79.76 23 N/A N/A ประเมินผลโดย สํานักงาน ก.พ.ร. ทุกๆ 2 ป 55 24 55 24 80 - - 80 - - 85 ไม่ต่ํากวา อันดับที่ 40 ของโลก 85 - - 80 ไม่ต่ํากวา อันดับที่ 45 ของโลก ไม่ต่ํากวา อันดับที่ 45 ของโลก ไม่ต่ํากวา อันดับที่ 40 ของโลก อันดับ 2. อันดับดัชนีรัฐบาล อิเล็กทรอนิกส (EGDI) ของไทย 23 ผลสํารวจความพึงพอใจของประชาชนต่อการให้บริการของหนวยงานของรัฐ พ.ศ. 2564 (สํานักงาน ก.พ.ร., 2564) 24 E-Government Survey 2022 The Future of Digital Government (UN, 2022) 25 ขอมูลความพรอมหนวยงานภาครัฐ จากผลสํารวจระดับความพรอมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล ประจําป 2564 26 ขอมูลความพรอมหนวยงานภาครัฐ จากผลสํารวจระดับความพรอมการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล ประจําป 2565 27 ระบบกลางหรือแอปพลิเคชันสําคัญ เชน Digital ID e-Payment e-Certificate เป็นตน * จํานวนบุคลากรรัฐทุกกลุ่ม (ทั้ง IT และ non-IT) ที่ได้รับการอบรมและมีทักษะดานดิจิทัล 104
ยุทธศาสตรที่ 3 : สรางมูลคาเพิ่มและอํานวยความสะดวกแกภาคธุรกิจ เปาหมาย ตัวชี้วัด หนวยนับ สถานะในอดีต 2564 2565 2566 2567 2568 2569 2570 คาเปาหมาย 1. ผู้ประกอบการได้รับความสะดวก รวดเร็วในการใชบริการดิจิทัล ของภาครัฐ 1.1 ระดับความสําเร็จ ในการพัฒนาแพลตฟอรม บริการภาคธุรกิจแบบเบ็ดเสร็จ ในดานสําคัญ 33 รอยละ 20 60 80 100 34 40 75 70 N/A 58.66 35 79.76 37 พัฒนาระบบ Biz Portal เรียบรอยแล้ว 72.71 36 ประเมินผลโดย สํานักงาน ก.พ.ร. ทุกๆ 2 ป 85 80 90 80 80 85 80 85 รอยละ รอยละ 1.2 สัดสวนบริการของรัฐสําหรับ ภาคธุรกิจสามารถให้บริการแบบ ออนไลน 1.3 ระดับความพึงพอใจของ ภาคธุรกิจต่อการใชบริการ ออนไลนภาครัฐในดานสําคัญ 33 33 ดานสําคัญ ได้แก ดาน SMEs เกษตร แรงงาน ทองเที่ยว 34 อางอิงจากเปาหมาย/ตัวชี้วัด แผนงานบูรณาการรัฐบาลดิจิทัล ปงบประมาณ พ.ศ. 2566 35 รายงานบทวิเคราะหระดับความพรอมรัฐบาลดิจิทัลหนวยงานภาครัฐของประเทศไทยป 2561-2564 (สพร., 2564) 36 รายงานผลการสํารวจระดับความพรอมรัฐบาลดิจิทัลหนวยงานภาครัฐของประเทศไทยป 2565 (สพร., 2565) 37 ผลสํารวจความพึงพอใจของประชาชนต่อการให้บริการของหนวยงานของรัฐ พ.ศ. 2564 (สํานักงาน ก.พ.ร., 2564) 28 ดานสําคัญ ได้แก ความเหลื่อมล้ําทางสิทธิสวัสดิการประชาชน การศึกษา สุขภาพและการแพทย และสิ่งแวดลอม 29 อางอิงจากเปาหมาย/ตัวชี้วัด แผนงานบูรณาการรัฐบาลดิจิทัล ปงบประมาณ พ.ศ. 2566 30 ผลสํารวจความพึงพอใจของประชาชนต่อการให้บริการของหนวยงานของรัฐ พ.ศ. 2564 (สํานักงาน ก.พ.ร., 2564) 31 รายงานบทวิเคราะหระดับความพรอมรัฐบาลดิจิทัลหนวยงานภาครัฐของประเทศไทยป 2561-2564 (สพร., 2564) 32 รายงานผลการสํารวจระดับความพรอมรัฐบาลดิจิทัลหนวยงานภาครัฐของประเทศไทยป 2565 (สพร., 2565) ยุทธศาสตรที่ 2 : พัฒนาบริการที่สะดวกและเขาถึงงาย เปาหมาย ตัวชี้วัด หนวยนับ สถานะในอดีต 2565 2566 2567 2568 2569 2570 คาเปาหมาย 1. ประชาชนได้รับความสะดวก รวดเร็วในการใชบริการตางๆ ของหนวยงานภาครัฐ ได้อยาง ครบถวน ณ จุดเดียว (One-Stop Service) 2. ประชาชนทุกกลุ่มทั่วประเทศ สามารถเขาถึงและใชบริการ ดิจิทัลภาครัฐได้ 1.1 ระดับความสําเร็จในการพัฒนา แพลตฟอรมบริการประชาชน แบบเบ็ดเสร็จ ในดานสําคัญ 28 1.2 ระดับความพึงพอใจของ ประชาชนต่อการใชบริการ ออนไลนภาครัฐในดานสําคัญ 28 รอยละ พัฒนาระบบทางรัฐ เรียบรอยแล้วและ อยู่ระหวางการต่อ ยอดระบบ 20 29 60 80 100 40 80 80 ประเมินผลโดย สํานักงาน ก.พ.ร. ทุกๆ 2 ป 2564 N/A 79.76 30 57.36 31 72.71 32 85 80 85 75 70 85 80 90 รอยละ รอยละ 2.1 สัดสวนบริการของรัฐสําหรับ ประชาชนสามารถให้บริการแบบ ออนไลน 105
ยุทธศาสตรที่ 4 : สงเสริมการมีสวนรวมของประชาชน และเปดเผยขอมูลเปดภาครัฐ เปาหมาย ตัวชี้วัด หนวยนับ สถานะในอดีต 2564 2565 2566 2567 2568 2569 2570 คาเปาหมาย 2. การเปดเผยขอมูลแก สาธารณะโดยประชาชน ไม่ต้องรองขอ ประชาชน สามารถนําไปใชประโยชน และมีสวนรวมในการ แสดงความคิดเห็น 1.3 รอยละความสําเร็จใน การพัฒนาแพลตฟอรมกลาง ที่บูรณาการขอรองเรียนรองทุกข ของประชาชน เพื่อการบริหาร จัดการ ติดตาม และแจงผล อยางเป็นระบบ รอยละ พัฒนา ระบบเรื่องราว รองทุกข พัฒนาระบบ ᆞ ติดตามผลและสถานะ เรื่องรองทุกข ᆞ ระบบการรายงานผล ᆞ สํารวจความต้องการ จากสื่อสังคมออนไลน ᆞ ระบบแบบสํารวจ ความพึงพอใจ ᆞ การรับเรื่องราว รองทุกขผาน LINE: @psc1111 50 (เชื่อมโยง ขอมูลและ บูรณาการ ขอมูลของ หนวยงาน*) 100 (ขยายผล การเชื่อมโยง ฐานขอมูลไป ยังหนวยงาน ระดับทองถิ่น*) - 50 (เชื่อมโยง ขอมูลและ บูรณาการ ขอมูลของ หนวยงาน*) 70 (เชื่อมโยง ขอมูลและ บูรณาการ ขอมูลของ หนวยงาน*) 85 95 90 100 รอยละ กิจกรรม /โครงการ สะสม 318 หนวยงาน สะสม 372 หนวยงาน 80 อยางนอย 2 กิจกรรม /โครงการ อยางนอย 4 กิจกรรม /โครงการ อยางนอย 6 กิจกรรม /โครงการ อยางนอย 8 กิจกรรม /โครงการ อยางนอย 10 กิจกรรม /โครงการ N/A 1 โครงการ (ระบบภาษีไปไหน) 2.1 รอยละของหนวยงานรัฐที่ มีการให้บริการขอมูลเปด ภาครัฐบนศูนยกลางขอมูล เปดภาครัฐในรูปแบบที่ถูกต้อง ตามมาตรฐานขอมูลเปดภาครัฐ 2.2 จํานวนโครงการ/กิจกรรม ที่มีการนําขอมูลเปดภาครัฐที่ ได้รับการเปดเผยผานศูนยกลาง ขอมูลเปดภาครัฐได้รับการนํา ไปวิเคราะหเพื่อพัฒนานวัตกรรม และบริการโดยภาคเอกชน หรือ ประชาชน 1. ทุกภาคสวนมีสวนรวม ในการดําเนินงานภาครัฐ ที่มีความโปรงใสตรวจสอบ ได้ผานชองทางที่ หลากหลาย 1.1 รอยละความสําเร็จของการ เชื่อมโยงขอมูลในระบบหลัก ดานการบริหารจัดการ งบประมาณ รอยละ N/A อยู่ระหวาง ศึกษาโครงการ 60 80 - - 100 (ระบบเสร็จ และใชงาน ได้สมบูรณ) 100 60 ต่อยอดการพัฒนา ระบบ Law Portal และภาษีไปไหน พัฒนาระบบ Law Portal และภาษีไปไหน - - 80 รอยละ 1.2 รอยละความสําเร็จของ การจัดให้มีชองทางการมี สวนรวมของประชาชนในดาน สําคัญ 38 38 ดานสําคัญ ได้แก ดานงบประมาณ ดานกฎหมาย และดานการจัดซื้อจัดจาง หมายเหตุ * : หนวยงานเปาหมายให้เป็นไปตามที่สํานักงานปลัดสํานักนายกรัฐมนตรีกําหนด 106
2566 2567 2568 2569 2570 การดําเนินงาน พัฒนาระบบสื่อสารแบบรวมศูนย์ (Unified Communication) ระบบสารบรรณกลางอิเล็กทรอนิกส์สําหรับหน่วยงานภาครัฐ (Saraban as a Service) ระบบพิสูจน์และยืนยันตัวตนทางดิจิทัล (Digital ID) และระบบสนับสนุนการให้บริการผ่านระบบดิจิทัล (Digital Service Microservices) หน่วยงานนําไปประยุกต์ใช้ ประเมินผล และพัฒนาต่อเนื่อง เพื่อให้สอดคล้องกับ พ.ร.บ. การปฏิบัติ ราชการทางอิเล็กทรอนิกส์ พ.ศ. 2565 ยุทธศาสตรที่ 1 1.1 โครงการพัฒนาบริการและเครื่องมือกลางดิจิทัลภาครัฐ โครงการ วัตถุประสงคโครงการ รายละเอียดโครงการ ผู้รับผิดชอบ ผลผลิต งบประมาณ ระยะเวลาการดําเนินโครงการ ปงบประมาณ โครงการพัฒนาบริการและเครื่องมือกลางดิจิทัลภาครัฐ เพื่อให้หนวยงานของรัฐสามารถมีบริการรัฐที่มีมาตรฐาน ทํางานรวมกันได้ และประหยัดงบประมาณ โครงการพัฒนาบริการและเครื่องมือกลางดิจิทัลภาครัฐ ซึ่งประกอบด้วย โครงการที่รวมพัฒนาระบบสื่อสารแบบรวมศูนย (Unified Communication) โครงการพัฒนาระบบสารบรรณกลางอิเล็กทรอนิกสสําหรับหนวยงานภาครัฐ (Saraban as a Service) โครงการพัฒนา และให้บริการระบบพิสูจนและยืนยันตัวตนทางดิจิทัล (Digital ID) โครงการพัฒนาและให้บริการระบบสนับสนุน การให้บริการผานระบบดิจิทัล (Digital Service Microservices) เพื่อเป็น Enabler platform ของเทคโนโลยีภาครัฐสําหรับให้ หนวยงานรัฐนําไปพัฒนาการให้บริการที่มีมาตรฐาน ที่ทํางานรวมกันได้อยางไรรอยต่อ เพื่อให้สอดคลองกับ พ.ร.บ. การปฏิบัติราชการทางอิเล็กทรอนิกส พ.ศ. 2565 สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล มีชุดเทคโนโลยีและบริการรวมของรัฐที่แต่ละหนวยงานสามารถนําไปใชงานได้ เพื่อประหยัดงบประมาณในการพัฒนาระบบ 165 ลานบาท (งบประมาณป 2566) 60 เดือน 2566-2570 ภาคผนวก 4 : รายละเอียดโครงการสําคัญภายใตแผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัล ของประเทศไทย พ.ศ. 2566 – 2570 107
2566 2567 2568 2569 2570 การดําเนินงาน พัฒนาบริการดิจิทัล สาธารณะ 10 บริการต้นแบบ พัฒนาบริการดิจิทัลสาธารณะ 10 บริการต้นแบบ พัฒนาบริการดิจิทัลสาธารณะ 10 บริการต้นแบบ พัฒนาบริการดิจิทัลสาธารณะ 10 บริการต้นแบบ พัฒนาบริการดิจิทัลสาธารณะ 10 บริการต้นแบบ 1.3 โครงการพัฒนาบริการดิจิทัลสาธารณะตนแบบ (Digital Service) โครงการ วัตถุประสงคโครงการ รายละเอียดโครงการ ผู้รับผิดชอบ ผลผลิต งบประมาณ ระยะเวลาการดําเนินโครงการ ปงบประมาณ โครงการพัฒนาบริการดิจิทัลสาธารณะตนแบบ (Digital Service) เพื่ออํานวยความสะดวกให้ประชาชน ภาคธุรกิจ และชาวตางชาติ ในการติดต่อรับบริการหรือทําธุรกรรมกับภาครัฐได้แบบเบ็ดเสร็จ การพัฒนาบริการดิจิทัลสาธารณะ (Digital Service) รวมกับหนวยงานที่เกี่ยวของ โดยเนนการจัดทําบริการที่อํานวยความสะดวก ต่อประชาชน/ผู้ประกอบการ รวมทั้ง แพลตฟอรมกลางที่อํานวยความสะดวกแกประชาชน ภาคธุรกิจ และชาวตางชาติ ในการเขาถึง และรับบริการจากหนวยงานภาครัฐอยางสะดวก ครบถวน และสอดคลองกับบริบทความต้องการของผู้รับบริการแต่ละกลุ่ม และได้ใชบริการภาครัฐได้งายผานชองทางดิจิทัล ประหยัดเวลาและคาใชจาย พรอมทั้งสามารถขอรับบริการได้ตลอดเวลา สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล บริการดิจิทัลสาธารณะตนแบบ (Digital Service) 26.8950 ลานบาท (งบประมาณภายใตแผนการบูรณาการรัฐบาลดิจิทัล ป 2566) 60 เดือน 2566 - 2570 2566 2567 2568 2569 2570 การดําเนินงาน • ส่งเสริมสนันสนุนให้เกิดการบูรณาการข้อมูลผ่านศูนย์แลกเปลี่ยนข้อมูลกลางภาครัฐ ในด้านสําคัญ • ส่งเสริมให้เกิดการนําไปใช้ประโยชน์ในการพัฒนาบริการดิจิทัลภาครัฐ • เพิ่มชุดข้อมูลตามด้านสําคัญ 1.2 โครงการพัฒนาศูนยแลกเปลี่ยนขอมูลกลางภาครัฐ (Government Data Exchange) โครงการ วัตถุประสงคโครงการ รายละเอียดโครงการ ผู้รับผิดชอบ ผลผลิต งบประมาณ ระยะเวลาการดําเนินโครงการ ปงบประมาณ โครงการพัฒนาศูนยแลกเปลี่ยนขอมูลกลางภาครัฐ (Government Data Exchange) เพื่อให้หนวยงานของรัฐสามารถมีศูนยกลางแลกเปลี่ยนขอมูลกลางที่มีมาตรฐาน ทํางานรวมกันได้ มีความมั่นคงปลอดภัย เป็นไปตามหลักธรรมาภิบาลขอมูล และประหยัดงบประมาณ แพลตฟอรมของระบบการรับสงขอมูล เอกสารและทะเบียนดิจิทัลภาครัฐ ที่เป็นไปตามธรรมาภิบาลขอมูล (Data Governance) โดยอางอิงมาตรฐานกรอบแนวทางการพัฒนามาตรฐานการเชื่อมโยงและแลกเปลี่ยนขอมูลภาครัฐ (Thailand Government Information eXchange :TGIX) สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล มีศูนยแลกเปลี่ยนขอมูลกลางของรัฐที่แต่ละหนวยงานสามารถขอเขาถึงขอมูลจากหนวยงานตางๆ ไปใชงานได้ 50 ลานบาท 60 เดือน 2566 - 2570 108
1.4 โครงการพัฒนากรอบขีดความสามารถเชิงดิจิทัลดานการใชดิจิทัลของบุคลากรภาครัฐ (Digital Capabilities) โครงการ วัตถุประสงคโครงการ รายละเอียดโครงการ ผู้รับผิดชอบ ผลผลิต งบประมาณ ระยะเวลาการดําเนินโครงการ ปงบประมาณ โครงการพัฒนากรอบขีดความสามารถเชิงดิจิทัลดานการใชดิจิทัลของบุคลากรภาครัฐ (Digital Capabilities) 1. เพื่อให้มีหลักสูตรกลางสําหรับการพัฒนาและยกระดับทักษะดิจิทัลขาราชการและบุคลากรภาครัฐของทุกหนวยงานตามแนวทาง การพัฒนาทักษะดานดิจิทัลสําหรับขาราชการและบุคลากรภาครัฐของสํานักงาน ก.พ. และผานความเห็นชอบจากคณะรัฐมนตรี เมื่อวันที่ 26 กันยายน 2560 ให้เป็นมาตรฐานเดียวกัน 2. เพื่อให้มีหลักสูตรสําหรับพัฒนาทักษะดิจิทัลใหมๆ ตามทิศทางความกาวหน้าทางเทคโนโลยี และนวัตกรรมดานดิจิทัลที่สามารถ นํามาประยุกตใชกับการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลที่ทันสมัยตามแผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัลของประเทศไทย และสอดคลองกับกฎระเบียบ และกฎหมายที่เกี่ยวของ 3. เพื่อให้มีเครื่องมือสนับสนุนการพัฒนาและยกระดับทักษะดิจิทัลขาราชการและบุคลากรภาครัฐ และบริหารจัดการในดานตางๆ อยางเป็นระบบรวมถึงการติดตามสถานะการพัฒนาทักษะดิจิทัลของขาราชการและบุคลากรภาครัฐผานระบบได้ 1. การประเมินสมรรถนะความสามารถดานดิจิทัล โดยใชเครื่องมือของสถาบันคุณวุฒิวิชาชีพ ที่สามารถแสดงให้เห็นถึง ขีดความสามารถของบุคลากร และสามารถระบุถึงประเด็นที่ต้องพัฒนา 2. จัดทําหลักสูตรกลางสําหรับการพัฒนาทักษะดานดิจิทัลที่สอดคลองกับแนวทางการพัฒนาทักษะดานดิจิทัลสําหรับ ขาราชการและบุคลากรภาครัฐ (ว.6) ของสํานักงาน ก.พ. โดยสํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล เพื่อเป็นหลักสูตรกลาง สําหรับทุกหนวยงานภาครัฐในการยกระดับทักษะดิจิทัลของบุคลากรทุกคนให้มีความรูและความสามารถในการปรับเปลี่ยน องคกรสูรัฐบาลดิจิทัลให้เป็นมาตรฐานเดียวกัน 3. จัดทําหลักสูตรสําหรับพัฒนาทักษะดิจิทัลใหมๆ ตามทิศทางความกาวหน้าทางเทคโนโลยีเพื่อรองรับการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล ของแต่ละหนวยงาน และรองรับการปฏิบัติตามกฎหมายดิจิทัลที่เกี่ยวของ 4. จัดทํากระบวนการพัฒนาทักษะดิจิทัลและเสนทางการฝกอบรมหลักสูตรกลาง สําหรับขาราชการและบุคลากรภาครัฐ โดยสํานักงาน ก.พ. รวมกับสํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล สถาบันคุณวุฒิวิชาชีพ และสํานักงานคณะกรรมการดิจิทัล เพื่อเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ เพื่อให้หนวยงานภาครัฐใชเป็นแนวทางในการวางแผนยกระดับทักษะดิจิทัลของบุคลากรอยางเป็น ระบบและมีแบบแผนชัดเจน 5. จัดทําระบบแนะนําหลักสูตรอบรมดานดิจิทัล (DG Course Match) โดยสํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล เพื่อเป็นระบบอํานวย ความสะดวกให้ขาราชการและบุคลากรภาครัฐสามารถคนหาหลักสูตรที่ตรงกับทักษะดิจิทัลที่ตนเองจําเป็นต้องพัฒนาได้ 6. จัดทําศูนยรวมการเรียนรูดานรัฐบาลดิจิทัล (DG Learning Portal) โดยสํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล เพื่อเป็นศูนยกลาง และแหลงการเรียนรูดานรัฐบาลดิจิทัลทั้งแบบ offline และ online สําหรับขาราชการและบุคลากรภาครัฐทุกระดับ 1. สํานักงานคณะกรรมการขาราชการพลเรือน 2. สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล 3. สถาบันคุณวุฒิวิชาชีพ 4. สํานักงานคณะกรรมการดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ 1. ความสําเร็จของระบบประเมินสมรรถนะความสามารถดานดิจิทัลที่ขาราชการและบุคลากรภาครัฐเขาใชงาน โดยสามารถ รายงานผลการประเมินที่สะทอนให้เห็นถึงขีดความสามารถของบุคลากรภาครัฐ และประเด็นที่ต้องพัฒนาได้ 2. หลักสูตรกลางเพื่อการพัฒนาทักษะดานดิจิทัลที่เหมาะสําหรับบุคลากรภาครัฐทุกกลุ่มและสอดคลองกับสมรรถนะที่จําเป็น ต้องมีตามแนวทางการพัฒนาทักษะดานดิจิทัลสําหรับขาราชการและบุคลากรภาครัฐของสํานักงาน ก.พ. โดยสํานักงาน พัฒนารัฐบาลดิจิทัล 3. หลักสูตรสําหรับพัฒนาทักษะดิจิทัลใหมๆ ตามทิศทางความกาวหน้าทางเทคโนโลยีเพื่อรองรับการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล ของแต่ละหนวยงาน 4. ขอมูลรายงานการพัฒนาทักษะดานดิจิทัลของหนวยงานภาครัฐ 5. กระบวนการพัฒนาทักษะดิจิทัลและเสนทางการฝกอบรมหลักสูตรกลางเพื่อการวางแผนพัฒนาคนสําหรับทุกหนวยงานภาครัฐ 6. ระบบแนะนําหลักสูตรอบรมดานดิจิทัลของสํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล (DG Course Match) 7. เครื่องมือสนับสนุนการพัฒนาทักษะดิจิทัลของขาราชการและบุคลากรภาครัฐทั้งแบบ offline และ online (DG Learning Portal) - 60 เดือน 2566-2570 109
1.5 โครงการยกระดับความสามารถและสรางความพรอมของบุคลากรเพื่อสงเสริมรัฐบาลดิจิทัล (Government Digital Skills) 2566 2567 2568 2569 2570 การดําเนินงาน จัดทําหลักสูตรสําหรับ พัฒนาทักษะดิจิทัลใหม่ๆ ตามทิศทางความก้าวหน้า ทางเทคโนโลยี กระบวนการพัฒนาทักษะดิจิทัล และเส้นทางการฝึกอบรม หลักสูตรกลาง ปรับปรุงหลักสูตรกลางให้ เหมาะกับสถานการณ์ปัจจุบัน ระบบ DG Course Match ระบบ DG Learning Portal โครงการ วัตถุประสงคโครงการ รายละเอียดโครงการ ผู้รับผิดชอบ โครงการยกระดับความสามารถและสรางความพรอมของบุคลากรเพื่อสงเสริมรัฐบาลดิจิทัล (Government Digital Skills) 1. เพื่อพัฒนาทักษะผู้นําดานดิจิทัลให้กับผู้บริหารหนวยงานภาครัฐ และผู้บริหารเทคโนโลยีสารสนเทศระดับสูง ให้มีวิสัยทัศนและความรูความเขาใจเกี่ยวกับการขับเคลื่อนการพัฒนารัฐบาลดิจิทัล 2. เพื่อยกระดับความรูและความสามารถดานดิจิทัลให้กับขาราชการและบุคลากรภาครัฐให้มีความพรอมและสามารถปฏิบัติงาน เพื่อขับเคลื่อนการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลของหนวยงานที่สอดคลองกับแผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัลของประเทศไทยได้ 1. จัดการฝกอบรมขาราชการและบุคลากรภาครัฐให้ครอบคลุมขาราชการทุกประเภท (รวม 16 ประเภท) ตั้งแต่ผู้บริหารระดับสูง ผู้บริหารเทคโนโลยีสารสนเทศระดับสูง จนถึงเจ้าหน้าที่ผู้ปฏิบัติงานของหนวยงานด้วยหลักสูตรกลางที่สอดคลองกับ ว.6 2. จัดการฝกอบรมหลักสูตรเพื่อการพัฒนาทักษะดิจิทัลใหมๆ ตามทิศทางความกาวหน้าทางเทคโนโลยีให้ขาราชการและบุคลากร ภาครัฐทุกประเภทและทุกกลุ่ม เพื่อรองรับการพัฒนารัฐบาลดิจิทัลของแต่ละหนวยงานให้สอดคลองกับแผนพัฒนา รัฐบาลดิจิทัลของประเทศไทย และกฎหมายดิจิทัลที่เกี่ยวของ 3. สรางความรวมมือกับสถาบันพัฒนาบุคลากรของภาครัฐ สถาบันการศึกษาของรัฐและเอกชน รวมถึงบริษัทเอกชนที่เป็นผู้นํา เทคโนโลยี เพื่อขยายฐานกําลังในการจัดอบรมแกหนวยงานภาครัฐครอบคลุมทั่วประเทศ รวมถึงสรางโอกาสให้บุคลากร ภาครัฐได้รับการฝกอบรมเทคโนโลยีใหมๆ ที่เป็นประโยชนจากเจ้าของเทคโนโลยีโดยตรง 4. ติดตามความกาวหน้าการยกระดับทักษะบุคลากรภาครัฐโดยสํานักงานคณะกรรมการดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ 1. สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล โดยสถาบันพัฒนาบุคลากรภาครัฐดานดิจิทัล (สถาบัน TDGA) 2. หนวยงานภาครัฐที่รับผิดชอบดูแลขาราชการประเภทตางๆ ทั้ง 16 ประเภท ได้แก 1) ขาราชการพลเรือน 2) ขาราชการพลเรือนในสถาบันอุดมศึกษา 3) ขาราชการครูและบุคลากรทางการศึกษา 4) ขาราชการทหาร 5) ขาราชการตํารวจ 6) ขาราชการฝ่ายตุลาการศาลยุติธรรม 7) ขาราชการฝ่ายอัยการ 8) ขาราชการรัฐสภา 9) ขาราชการฝ่ายศาลปกครอง 10) ขาราชการสํานักงานศาลรัฐธรรมนูญ 11) ขาราชการสํานักงานคณะกรรมการปองกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ 12) ขาราชการสํานักงานการตรวจเงินแผนดิน 13) ขาราชการกรุงเทพมหานครและบุคลากรกรุงเทพมหานคร 14) ขาราชการการเมือง 15) ขาราชการสวนทองถิ่น 16) พนักงานอื่นของรัฐ 3. สํานักงานคณะกรรมการดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ 4. หนวยงานที่จัดการฝกอบรม เชน สถาบันพัฒนาบุคลากรของภาครัฐ และสถาบันการศึกษาทั้งรัฐและเอกชน รวมถึงบริษัท เทคโนโลยีที่เป็นเครือขายพันธมิตรของสถาบัน TDGA 110
โครงการ วัตถุประสงคโครงการ รายละเอียดโครงการ ผู้รับผิดชอบ ผลผลิต งบประมาณ ระยะเวลาการดําเนินโครงการ ปงบประมาณ โครงการการพัฒนาเครือขายอาสาสมัครดิจิทัล (อสด.) เพื่อให้เกิดการถายทอดและพัฒนาทักษะการใชเทคโนโลยีดิจิทัลให้เทาทันบริบทโลกแกประชาชนในระดับชุมชน สดช. รวมกับ กระทรวง พม. เพื่อพัฒนาอาสาพัฒนาชุมชน (อช.) รายอําเภอ ในการจัดอบรมความรูดานทักษะการใชเทคโนโลยี ดิจิทัลให้เทาทันบริบทโลก ให้สามารถเป็นอาสาสมัครพัฒนาดิจิทัล (อสด.) เพื่อเป็นหนวยสําคัญในการให้ความรูประชาชนในระดับ ชุมชนดานดิจิทัล และเป็นหนวยติดตามผลการดําเนินงานเชิงนโยบายตางๆ วาสงผลไปถึงระดับทองถิ่นหรือไม่อีกด้วย 1. สํานักงานคณะกรรมการดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ 2. สํานักงานปลัดกระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย 3. สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล อสด. ประจําหมู่บ้านซึ่งเป็นกลไกในการพัฒนาดิจิทัลของประเทศไทยในระดับหมู่บ้านได้รับการฝกอบรมให้มีความรูและทักษะการใช ประโยชนจากเทคโนโลยีดิจิทัล เพื่อขยายผลสูประชาชนในชุมชน 9.4 ลานบาท 48 เดือน 2566-2569 1.6 โครงการการพัฒนาเครือขายอาสาสมัครดิจิทัล (อสด.) 2566 2567 2568 2569 2570 การดําเนินงาน (ขึ้นกับงบประมาณที่ได้รับการสนับสนุนในแต่ละป) จัดการฝึกอบรมบุคลากรไอทีหรือปฏิบัติงานด้านดิจิทัล ขยายฐานกําลังในการจัดอบรม ผ่านความร่วมมือกับสถาบันและหน่วยงานต่างๆ ติดตามความก้าวหน้าการยกระดับทักษะบุคลากรภาครัฐ ผลผลิต งบประมาณ ระยะเวลาการดําเนินโครงการ ปงบประมาณ บุคลากรไอทีหรือปฏิบัติงานดานดิจิทัลของสวนราชการทุกประเภทหนวยงาน ได้รับการยกระดับทักษะดิจิทัลด้วยหลักสูตร ที่กําหนดโดยสํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล จํานวนไม่นอยกวารอยละ 90 ภายในป 2570 ปละ 100 ลานบาท (5 ป 500 ลานบาท) 60 เดือน 2566-2570 111
1.7 โครงการศูนยเทคโนโลยีและนวัตกรรมดิจิทัลภาครัฐ (DGTi) เพื่อสนับสนุนบริการดิจิทัลสําหรับหนวยงาน ระดับทองถิ่น และสรางนวัตกรรมภาครัฐ โครงการ วัตถุประสงคโครงการ รายละเอียดโครงการ ผู้รับผิดชอบ ผลผลิต งบประมาณ ระยะเวลาการดําเนินโครงการ ปงบประมาณ โครงการศูนยเทคโนโลยีและนวัตกรรมดิจิทัลภาครัฐ (DGTi) เพื่อสนับสนุนบริการดิจิทัล สําหรับหนวยงานระดับทองถิ่นและ สรางนวัตกรรมภาครัฐ เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพและขีดความสามารถในการให้บริการของภาครัฐไทย ตลอดจนประสานความรวมมือกับสถาบันการศึกษา และองคกรตาง ๆ ทั้งในประเทศและตางประเทศ เพื่อสรางระบบนิเวศนวัตกรรมของเทคโนโลยีดิจิทัลสําหรับภาครัฐไทย ศูนย DGTi ที่มุงมั่นผลักดันภาครัฐสูการเป็นรัฐบาลดิจิทัล และสรางระบบนิเวศนวัตกรรมของเทคโนโลยีดิจิทัลสําหรับภาครัฐไทย (GovTech Innovation Ecosystem) เพื่อเปดโอกาสให้ผู้ประกอบการนวัตกรรมดิจิทัลไทยมีพื้นที่ในการสรางผลงานและประโยชน แล้วต่อยอดสูความเขมแข็งทางเศรษฐกิจได้ต่อไป โดยเนนเป็นศูนยในการทดสอบการใชงาน Digital Solution เพื่อปรับปรุง กระบวนงานภาครัฐ เป็นแหลงแลกเปลี่ยนเรียนรูและพัฒนาทักษะบุคลากร และเป็นจุดขยายผลและสรางเครือขายกับทุกภาคสวน 1. สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล 2. กรมสงเสริมการปกครองทองถิ่น มีศูนยขับเคลื่อนนวัตกรรมภาครัฐ (DGTi) ในระดับทองถิ่น 7.5 ลานบาท ในป 2566 (ไม่ได้รับการจัดสรรงบประมาณ) 60 เดือน 2566-2570 2566 2567 2568 2569 2570 การดําเนินงาน พัฒนาศูนย์ทดสอบการใช้งาน Digital Solution เพื่อ ปรับปรุงกระบวนงานรัฐและ ขยายความร่วมมือกับองค์กร ปกครองส่วนท้องถิ่นต่างๆ ในการนําเทคโนโลยีปรับปรุง ประสิทธิภาพการทํางานของรัฐ ขยายเครือข่ายความร่วมมือกับ ผู้พัฒนานวัตกรรมจากภาค เอกชนและวิชาการ รวมทั้ง ความร่วมมือกับองค์กร ปกครองส่วนท้องถิ่นต่างๆ ในการนําเทคโนโลยีปรับปรุง ประสิทธิภาพการทํางานของรัฐ พร้อม ระบบ local Gov. V.2 การเชื่อมโยงข้อมูลให้กับ หน่วยงานส่วนกลาง ขยายเครือข่ายความร่วมมือกับ ผู้พัฒนานวัตกรรมจากภาค เอกชนและวิชาการ รวมทั้ง ความร่วมมือกับองค์กร ปกครองส่วนท้องถิ่นต่างๆ ในการนําเทคโนโลยีปรับปรุง ประสิทธิภาพการทํางานรัฐ และการพัฒนาและปรับปรุง ระบบ local Gov. V.2.1 (Mobile Portal) พัฒนาและปรับปรุงระบบ local Gov. V.3 พัฒนาและปรับปรุงระบบ local Gov. V.4 2566 2567 2568 2569 2570 - การดําเนินงาน จัดทํา MOU ระหว่างหน่วยงาน ที่เกี่ยวข้องสําหรับการเตรียม พัฒนาอาสาสมัคร ออกแบบหลักสูตรอบรมและ ระบบการปฏิบัติงานของ อสด. (แอปพลิเคชัน) จัดฝึกอบรม อสด. ทั้งส่วนกลางและส่วนภูมิภาค พร้อมทั้งการลงพื้นที่ปฏิบัติภารกิจประจําหมู่บ้าน และติดตามงาน เปิดงาน จัดกิจกรรมติดตาม ตรวจสอบปัญหาในพื้นที่ ปรับปรุงหลักสูตรอบรมและ ระบบการปฏิบัติงานของ อสด. (แอปพลิเคชัน) ปรับปรุงหลักสูตรอบรมและ ระบบการปฏิบัติงานของ อสด. (แอปพลิเคชัน) ปรับปรุงหลักสูตรอบรมและ ระบบการปฏิบัติงานของ อสด. (แอปพลิเคชัน) พัฒนาทักษะฯ ของอาสาสมัคร อย่างต่อเนื่อง และกระจายกําลัง อาสาสมัครในพื้นที่เพื่อให้ ความรู้ประชาชนในการใช้งาน เทคโนโลยีดิจิทัล และเข้าถึง งานบริการรัฐผ่านระบบดิจิทัล พัฒนาทักษะฯ ของอาสาสมัคร อย่างต่อเนื่อง และกระจายกําลัง อาสาสมัครในพื้นที่เพื่อให้ ความรู้ประชาชนในการใช้งาน เทคโนโลยีดิจิทัล และเข้าถึง งานบริการรัฐผ่านระบบดิจิทัล พัฒนาทักษะฯ ของอาสาสมัคร อย่างต่อเนื่อง และกระจายกําลัง อาสาสมัครในพื้นที่เพื่อให้ ความรู้ประชาชนในการใช้งาน เทคโนโลยีดิจิทัล และเข้าถึง งานบริการรัฐผ่านระบบดิจิทัล 112
1.8 โครงการพัฒนามาตรฐานเชื่อมโยงแพลตฟอรมภาครัฐเพื่อเสริมสรางบริการที่สะดวกสําหรับประชาชน (Interoperable Services thru Digital Standard) โครงการ วัตถุประสงคโครงการ รายละเอียดโครงการ ผู้รับผิดชอบ ผลผลิต งบประมาณ ระยะเวลาการดําเนินโครงการ ปงบประมาณ โครงการพัฒนามาตรฐานเชื่อมโยงแพลตฟอรมภาครัฐเพื่อเสริมสรางบริการที่สะดวกสําหรับประชาชน (Interoperable Services thru Digital Standard) เพื่อกําหนดแนวทางการพัฒนาระบบให้บริการของหนวยงานภาครัฐ ให้มีมาตรฐานเดียวกันและสามารถประสานการทํางานรวมกัน ได้อยางสมบูรณไรรอยต่อ จัดทํามาตรฐานกลางให้เกิดการทํางานรวมกันระหวางแพลตฟอรมแต่ละประเภท โดยกําหนด Interoperability Framework ให้กับ แพลตฟอรมกลางของรัฐ และระบบบริการของรัฐ ให้มีมาตรฐานดําเนินงานรวมกัน สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล มี Digital Government Services Interoperability Framework เป็นแนวทางปฏิบัติให้หนวยงานรัฐสามารถนําไปดําเนินการ ในการพัฒนาปรับปรุงบริการดิจิทัลของรัฐเพื่อให้สามารถทํางานประสานกับหนวยงานรัฐอื่นๆ นอกสังกัดได้อยางไรรอยยต่อ - 60 เดือน 2566-2570 2566 2567 2568 2569 2570 การดําเนินงาน มีมาตรฐานข้อมูลหลักของ ประเทศที่แพลตฟอร์ม เชื่อมโยงกัน -ข้อมูลบุคคล -ข้อมูลนิติบุคคล -ข้อมูลที่อยู่ (TGIX Semantic) มีมาตรฐานทะเบียนข้อมูลหลัก ของประเทศ ให้แพลตฟอร์ม เชื่อมโยง (Organizational Master-Data and National Reference Data) พร้อมมี เจ้าภาพหลักในการปรับปรุง ข้อมูล มีมาตรฐานการเชื่อมโยง แพลตฟอร์มของหน่วยงาน ภายใต้กระทรวงเดียวกัน (Intra -TGIX) และมี การเชื่อมโยงข้อมูลของ หน่วยงาน (Bulk) มีมาตรฐานการเชื่อมโยง แพลตฟอร์มของหน่วยงาน ระหว่างกระทรวง (Inter-TGIX) มีมาตรฐานการเชื่อมโยง แพลตฟอร์มของหน่วยงาน ระหว่างรัฐ และ เอกชน (Federated-TGIX) 113
1.9 โครงการแนวทางปรับปรุงกระบวนการให้บริการประชาชนของภาครัฐผานระบบดิจิทัล (Government- Digitalization Process Guideline) โครงการ วัตถุประสงคโครงการ รายละเอียดโครงการ ผู้รับผิดชอบ ผลผลิต งบประมาณ ระยะเวลาการดําเนินโครงการ ปงบประมาณ โครงการแนวทางปรับปรุงกระบวนการให้บริการประชาชนของภาครัฐผานระบบดิจิทัล ( Government-Digitalization Process Guideline) เพื่อให้หนวยงานรัฐให้บริการผานชองทางอิเล็กทรอนิกส โดยเนนให้ประชาชนเขาถึงโดยสะดวกในกระบวนการที่พบโดยทั่วไปได้ อยางมีประสิทธิภาพ ตรงตามมาตรฐานสากล และสอดคลองกับกฎระเบียบที่เกี่ยวของ สนับสนุนการดําเนินการในรูปแบบดิจิทัล โดยกําหนดแนวทางการปฏิบัติวิธีการทางอิเล็กทรอนิกสให้กับกระบวนการที่พบ โดยทั่วไปในบริการดิจิทัลภาครัฐ (Common Process) 8 กระบวนการ ตาม พ.ร.บ. การปฏิบัติราชการทางอิเล็กทรอนิกส พ.ศ. 2565 1. สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล 2. สํานักงานพัฒนาธุรกรรมทางอิเล็กทรอนิกส 3. สํานักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ 4. สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา มีแนวทางการปฏิบัติวิธีการทางอิเล็กทรอนิกสให้กับกระบวนการที่พบโดยทั่วไปในบริการดิจิทัลภาครัฐ (Common Process) 8 กระบวนการ ตาม พ.ร.บ. การปฏิบัติราชการทางอิเล็กทรอนิกส พ.ศ. 2565 - 60 เดือน 2566-2570 2566 2567 2568 2569 2570 การดําเนินงาน แนวปฏิบัติและคู่มือพร้อม Technical Specification สําหรับ 8 กระบวนการ รวมถึงการกํากับดูแลระบบ บริการภาครัฐ (CII) ให้มี ความมั่นคงปลอดภัยและ สอดคล้องกับกฎหมาย แนวปฏิบัติกําหนดกระบวนการ มาตรฐาน 8 Common Process พร้อมแนวทาง การปรับปรุงคู่มือประชาชน ของหน่วยงานภาครัฐผ่าน ระบบอย่างมั่นคงปลอดภัย และสอดคล้องกับกฎหมาย แนวปฏิบัติกระบวนการทํางาน ของรัฐเชื่อมโยงระหว่างส่วน งานกลางส่วนภูมิภาค และส่วน ท้องถิ่น และขยายผลทั่วประเทศ แนวปฏิบัติการใช้งาน Common Services ของภาครัฐ เช่น - Digital ID สําหรับบริการ ภาครัฐ -Digital Payment รับชําระ ค่าธรรมเนียมภาครัฐ แนวปฏิบัติการใช้งาน Common Services ที่เชื่อม ระหว่างแพลตฟอร์มรัฐและ เอกชนได้ 114
1.10 โครงการสงเสริมการจัดทําธรรมาภิบาลขอมูลภาครัฐในระดับหนวยงาน เพื่อการเชื่อมโยงแลกเปลี่ยนขอมูล 2566 2567 2568 2569 2570 การดําเนินงาน • ศึกษาและกําหนดแนวทาง การประเมินธรรมาภิบาล ข้อมูลภาครัฐ • พัฒนา Data Governance Template (เอกสารแม่แบบสําหรับตรวจ ประเมิน) • ทดลองทําการตรวจประเมิน และปรับปรุงเอกสารแม่แบบ โครงการ วัตถุประสงคโครงการ รายละเอียดโครงการ ผู้รับผิดชอบ ผลผลิต งบประมาณ ระยะเวลาการดําเนินโครงการ ปงบประมาณ โครงการสงเสริมการจัดทําธรรมาภิบาลขอมูลภาครัฐในระดับหนวยงาน เพื่อการเชื่อมโยงแลกเปลี่ยนขอมูล 1. เพื่อให้เกิดแมแบบ (template) ของการจัดทําธรรมาภิบาลขอมูลภาครัฐ 2. เพื่อให้ขอมูลที่ใชเพื่อการเชื่อมโยงแลกเปลี่ยนมีคุณภาพ เชื่อถือได้ตามหลักธรรมาภิบาลขอมูลภาครัฐ 3. ขยายผลการจัดทําธรรมาภิบาลขอมูลภาครัฐในระดับหนวยงานในวงกวางในระยะยาว เป็นการรวมพัฒนาแมแบบการประเมินธรรมาภิบาลขอมูลภาครัฐ และ ใชเป็นแนวทางให้การตรวจติดตามหนวยงานงานภาครัฐ โดยการดําเนินการจะเนนคัดเลือกชุดขอมูลสําคัญ (ถูกเรียกใชโดยหนวยงานอยางนอย 1 หนวยงาน หรือโดยบริการดิจิทัลภาครัฐ หรือ ใชอางอิงสําหรับขอมูลชุดอื่น) ทั้งนี้หนวยงานเจ้าของขอมูลมีความพรอมสมัครใจรวมดําเนินการ สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล 1. ป 2566 หนวยงานตนแบบ 4 หนวยงาน ได้รับการตรวจประเมินและปรับปรุงกระบวนการดานขอมูล 2. ป 2567 10 หนวยงาน (หรือกระบวนการ) ได้รับการตรวจประเมินและปรับปรุงกระบวนการดานขอมูล 3. ป 2568 30 หนวยงาน (หรือกระบวนการ) ได้รับการตรวจประเมินและปรับปรุงกระบวนการดานขอมูล 4. ป 2569 30 หนวยงาน (หรือกระบวนการ) ได้รับการตรวจประเมินและปรับปรุงกระบวนการดานขอมูล 5. ป 2570 30 หนวยงาน (หรือกระบวนการ) ได้รับการตรวจประเมินและปรับปรุงกระบวนการดานขอมูล ป 2566 0 บาท (DIGI ดําเนินการเอง) ป 2567 4,000,000 บาท ป 2568 10,000,000 บาท ป 2569 10,000,000 บาท ป 2570 10,000,000 บาท 60 เดือน 2566 - 2570 • จัดอบรมถ่ายทอดองค์ความ รู้และเอกสารแม่แบบสําหรับ การตรวจประเมินให้กับเครือ ข่ายผู้ตรวจประเมิน • จัดจ้างมหาวิทยาลัยหรือ บริษัทที่ปรึกษาทําการตรวจ ประเมิน • ปรับปรุงเอกสารแม่แบบและ กระบวนการตรวจประเมิน • ประเมินความสําเร็จของปีที่ผ่านมา • จัดจ้างมหาวิทยาลัยหรือบริษัทที่ปรึกษาทําการตรวจประเมินต่อเนื่อง 115
1.12 โครงการศึกษาแนวทางการปรับปรุงโครงสรางสวนราชการภายในกรม และศึกษาระบบการจางงาน รูปแบบใหมในภาครัฐ 1.11 โครงการบริการระบบคลาวดกลางภาครัฐ (Government Data Center and Cloud Service: GDCC) โครงการ วัตถุประสงคโครงการ รายละเอียดโครงการ ผู้รับผิดชอบ ผลผลิต งบประมาณ ระยะเวลาการดําเนินโครงการ ปงบประมาณ โครงการบริการระบบคลาวดกลางภาครัฐ (Government Data Center and Cloud Service: GDCC) 1. เพื่อให้มีระบบกลางในการให้บริการ Cloud Service สําหรับหนวยงานภาครัฐที่มีมาตรฐานปลอดภัย สามารถเขาถึงทรัพยากร คอมพิวเตอรได้อยางรวดเร็วทันต่อความต้องการในการเปลี่ยนแปลงเขาสูรัฐบาลดิจิทัล (Government Transformation) ซึ่งสามารถให้บริการระบบคลาวดกลางภาครัฐที่มีหนวยประมวลผลรวมได้อยางนอย จํานวน 100,000 vCPU หรืออยางนอย จํานวน 25,000 VM 2. เพื่อให้หนวยงานภาครัฐสามารถเลือกบริการ (Services) บน Government Cloud Market Place ที่เป็นศูนยรวมบริการ (Services) ได้ตรงความต้องการของแต่ละหนวยงานมากขึ้น 3. เพื่อประหยัดงบประมาณดานโครงสรางพื้นฐานดิจิทัลในการจัดหาระบบคลาวดกลางของภาครัฐ พัฒนา ติดตั้ง บริการ และดูแลระบบคลาวดกลางภาครัฐ (Government Data Center and Cloud Service: GDCC) เพื่อให้ หนวยงานภาครัฐที่มีความต้องการใชงานทรัพยากรทางคอมพิวเตอร อาทิ เครื่องคอมพิวเตอรแมขาย พื้นที่จัดเก็บขอมูลดิจิทัล เป็นตน เพื่อเป็นโครงสรางพื้นฐานคลาวด (Cloud Infrastructure) ที่มีความสามารถในการรองรับการใชประโยชนจากขอมูล ขนาดใหญ (Big Data) และขอมูลแบบเปด (Open Data) เพื่อนําไปสูการประยุกตใชขั้นสูง เชน Internet of Thing (IoT) ปญญาประดิษฐ (AI) สํานักงานคณะกรรมการดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ระบบคลาวดกลางภาครัฐ (Government Data Center and Cloud Service: GDCC) 6,216.42 ลานบาท 36 เดือน 2566 - 2568 2566 2567 2568 2569 2570 - - การดําเนินงาน ให้บริการใช้ระบบคลาวด์กลางภาครัฐ และการบริหารสิทธิของระบบการจัดการฐานข้อมูล โครงการ วัตถุประสงคโครงการ รายละเอียดโครงการ ผู้รับผิดชอบ ผลผลิต งบประมาณ ระยะเวลาการดําเนินโครงการ ปงบประมาณ โครงการศึกษาแนวทางการปรับปรุงโครงสรางสวนราชการภายในกรม และศึกษาระบบการจางงานรูปแบบใหมในภาครัฐ เพื่อทบทวนโครงสรางสวนราชการภายในหนวยงานรัฐ และระบบการจางงานรูปแบบใหมให้สอดคลองกับบริบทการพัฒนาบริการ ดิจิทัลที่เปลี่ยนแปลง ศึกษาแนวทางการปรับปรุงโครงสรางองคกรรัฐ และการจางงานรูปแบบใหม และดําเนินการพัฒนาและทดสอบนวัตกรรมดานการบริหาร ทรัพยากรบุคคลให้เป็นนวัตกรรมตนแบบ แล้วให้สวนราชการดําเนินการทดสอบตามหลักเกณฑ วิธีการ เงื่อนไขและเวลาที่ สํานักงาน ก.พ. กําหนด โดยให้สํานักงาน ก.พ. มีหน้าที่กํากับ ติดตาม และประเมินผลการทดสอบ 1. สํานักงานคณะกรรมการขาราชการพลเรือน 2. สํานักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ มีการทบทวนโครงสรางสวนราชการและศึกษานวัตกรรมตนแบบในการปรับปรุงการจางงานและโครงสรางองคกรของหนวยงานรัฐ - 12 เดือน 2566 116
1.13 โครงการพัฒนาโครงสรางพื้นฐานดิจิทัลภาครัฐที่มีความมั่นคงปลอดภัย 2566 2567 2568 2569 2570 การดําเนินงาน GIN 2,400 หน่วยงาน GSI 470 หน่วยงาน GIN 2,000 หน่วยงาน GSI 750 หน่วยงาน GIN 1,000 หน่วยงาน GSI 1,000 หน่วยงาน GIN 500 หน่วยงาน GSI 1,250 หน่วยงาน ยุติบริการ GSI 1,500 หน่วยงาน โครงการ วัตถุประสงคโครงการ รายละเอียดโครงการ ผู้รับผิดชอบ ผลผลิต งบประมาณ ระยะเวลาการดําเนินโครงการ ปงบประมาณ โครงการพัฒนาโครงสรางพื้นฐานดิจิทัลภาครัฐที่มีความมั่นคงปลอดภัย 1. เป็นโครงสรางพื้นฐานทางเทคโนโลยีสารสนเทศ เพื่อรองรับการให้บริการกลางภาครัฐที่สําคัญและเป็นบริการกลางที่ให้บริการประชาชน 2. เป็นวงจรสื่อสารเพื่อแลกเปลี่ยนขอมูลกันภายในวงจํากัดเฉพาะหนวยงานภาครัฐ ไม่วาจะเป็นการเชื่อมโยงระหวางหนวยงาน เพื่อแลกเปลี่ยนขอมูลกันอยางมั่นคงปลอดภัย หรือ การเชื่อมโยงกับแพลตฟอรมหรือระบบที่มีความสําคัญของหนวยงานรัฐ การพัฒนาโครงสรางพื้นฐานดิจิทัลที่มีความมั่นคงปลอดภัย ประกอบไปด้วยการพัฒนาระบบเครือขายสื่อสารขอมูลเชื่อมโยง หนวยงานภาครัฐ (Government Information Network : GIN) และการพัฒนาดานความมั่นคงของโครงสรางพื้นฐานดิจิทัล ภาครัฐ (DG-LINK) การเชื่อมโยงผานบริการวงจร GIN และ DG-Link เป็นการเชื่อมโยงในลักษณะ Government Intranet คือการเชื่อมโยงเพื่อแลกเปลี่ยนขอมูลกันภายในวงจํากัดเฉพาะหนวยงานภาครัฐ ไม่วาจะเป็นการเชื่อมโยงระหวางหนวยงาน เพื่อแลกเปลี่ยนขอมูลกันอยางมั่นคงปลอดภัย หรือ การเชื่อมโยงกับแพลตฟอรมหรือระบบที่มีความสําคัญของหนวยงานรัฐ ที่โดยปกติไม่อนุญาตให้ภาคเอกชนเขาถึงการให้บริการ วงจร GIN นั้นจะเป็นการให้บริการอยู่บนเทคโนโลยีที่มีการใชงานมาแล้ว ระยะหนึ่ง นั่นคือเทคโนโลยี MPLS (Multi-Protocol Label Switching) ซึ่งเป็นเทคโนโลยีที่ได้รับการยอมรับและพิสูจนมานานแล้ววา มีความมั่นคง มีเสถียรภาพในการใชงาน และความปลอดภัยสูงมาก แต่ก็มีขอจํากัดในเรื่องของตนทุนต่อหนวยแบนดวิดทที่คอนขาง สูงมาก โดยเฉพาะเมื่อเทียบกับเทคโนโลยี Broadband Internet ที่ใชกันแพรหลายในปจจุบันที่มีตนทุนต่อหนวยแบนดวิดท ที่ต่ํากวาอยางมีนัยสําคัญ อยางไรก็ตามเทคโนโลยี Broadband Internet มีขอจํากัดในเรื่องของคุณภาพการให้บริการ และความมั่นคงปลอดภัย ดังนั้น เพื่อให้เป็นไปตามเทคโนโลยีสมัยใหม ลดตนทุนต่อหนวยในการให้บริการ แต่ยังคงไวซึ่งคุณภาพ การให้บริการและความมั่นคงปลอดภัยที่เป็นสิ่งสําคัญของการเชื่อมโยงขอมูลภาครัฐ การให้บริการวงจร DG-Link จึงได้มีการนํามาให้ บริการแกหนวยงานภาครัฐตั้งแต่ปงบประมาณ พ.ศ. 2564 เป็นตนมา โดยเป็นการนําเอาเทคโนโลยี Broadband Internet ที่มีขอดีในเรื่องของขนาดแบนดวิดทที่ใหญมากและมีตนทุนต่อหนวยแบนดวิดทที่ต่ํา มาผนวกเขากับเทคโนโลยี SD-WAN (Software Defined WAN) เพื่อเพิ่มคุณภาพการให้บริการและความมั่นคงปลอดภัยให้อยู่ในระดับเดียวกับเทคโนโลยี MPLS หรือดีกวา สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล โครงสรางพื้นฐานดิจิทัลภาครัฐที่มีความมั่นคงปลอดภัย - 60 เดือน 2566-2570 2566 2567 2568 2569 2570 - - - การดําเนินงาน ทบทวนกฎระเบียบที่เกี่ยวข้อง กับการปรับปรุงโครงสร้าง หน่วยงานราชการรัฐ การจ้างงาน รูปแบบใหม่ - 117
1.14 โครงการศูนยประสานการรักษาความมั่นคงปลอดภัยระบบคอมพิวเตอรภาครัฐ (Government Computer Security Incident Co-ordination Center) โครงการ วัตถุประสงคโครงการ รายละเอียดโครงการ ผู้รับผิดชอบ ผลผลิต งบประมาณ ระยะเวลาการดําเนินโครงการ ปงบประมาณ โครงการศูนยประสานการรักษาความมั่นคงปลอดภัยระบบคอมพิวเตอรภาครัฐ (Government Computer Security Incident Co-ordination Center) 1. เพื่อวางมาตรการ และจัดหาเครื่องมือในการปองกันภัยทางไซเบอรของสํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัลให้รองรับการให้บริการ หนวยงานภาครัฐที่เกี่ยวของ 2. เพื่อเสริมประสิทธิภาพของศูนยประสานการรักษาความมั่นคงปลอดภัย ดําเนินการเฝาระวังความเสี่ยงในการเกิดภัยคุกคาม ทางไซเบอรให้รองรับการให้บริการหนวยงานภาครัฐที่เกี่ยวของ การบูรณาการจัดตั้งศูนยประสานการรักษาความมั่นคงปลอดภัยระบบคอมพิวเตอรภาครัฐเพื่อตอบสนองต่อการรับมือ ที่ครอบคลุม บริการของ สพร. และหนวยงานโครงสรางพื้นฐานสําคัญ (CII: Critical Information Infrastructure) ทางสารสนเทศ หมวดที่ 2 ดานบริการภาครัฐที่สําคัญ ขอที่ 2 ที่มีการให้บริการโดยตรงแกประชาชน ที่สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัลเป็นหนวยงานควบคุม หรือกํากับดูแล (Regulator) ตามกรอบการดําเนินงาน ดังนี้ - ภารกิจหรือให้บริการในดานการประสานงาน - ภารกิจหรือให้บริการในดานการเฝาระวังภัยคุกคามทางไซเบอร - ภารกิจหรือให้บริการในดานการรับมือและแกไขภัยคุกคามทางไซเบอร - ภารกิจหรือให้บริการในดานการดําเนินมาตรการดานการบริหารจัดการคุณภาพ สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล มาตรการ และเครื่องมือในการปองกันภัยทางไซเบอร - 60 เดือน 2566-2570 2566 2567 2568 2569 2570 การดําเนินงาน • บริการของ สพร. • หน่วยงานโครงสร้าง พื้นฐานสําคัญ (CII: Critical Information Infrastructure) หมวดที่ 2 ด้านบริการภาครัฐ ที่สําคัญ ข้อที่ 2 • Government CERT สําหรับ CII หมวดที่ 2 ด้านบริการ ภาครัฐที่สําคัญ ข้อที่ 2 • Government CERT สําหรับ Non-CII จํานวน 3 หน่วยงาน • Government CERT สําหรับ CII หมวดที่ 2 ด้านบริการภาค รัฐที่สําคัญ ข้อที่ 2 • Government CERT สําหรับ Non-CII จํานวน 6 หน่วยงาน (สะสม) • Government CERT สําหรับ CII หมวดที่ 2 ด้านบริการภาค รัฐที่สําคัญ ข้อที่ 2 • Government CERT สําหรับ Non-CII จํานวน 9 หน่วยงาน (สะสม) บริการของ สพร. ตาม Service Catalog 118
ยุทธศาสตรที่ 2 2.1 โครงการพัฒนาระบบให้บริการดิจิทัลสําหรับสิทธิสวัสดิการ โครงการ วัตถุประสงคโครงการ รายละเอียดโครงการ ผู้รับผิดชอบ ผลผลิต งบประมาณ ระยะเวลาการดําเนินโครงการ ปงบประมาณ โครงการพัฒนาระบบให้บริการดิจิทัลสําหรับสิทธิสวัสดิการ เพื่อพัฒนาระบบให้บริการดิจิทัลสําหรับสิทธิสวัสดิการสําหรับประชาชนและกลุ่มเปราะบาง โครงการพัฒนาระบบให้บริการดิจิทัลสําหรับสิทธิสวัสดิการเป็นการรวบรวมสิทธิสวัสดิการพื้นฐานสําหรับประชาชนและกลุ่มเปราะบาง เพื่อตอบสนองต่อความหลากหลายทางสังคมที่เกิดขึ้น อีกทั้งการให้บริการอยางตรงจุดจึงได้พัฒนาบริการผานกลไกของเทคโนโลยี สารสนเทศ อันจะนําไปสูการให้บริการที่มีประสิทธิภาพตอบโจทยต่อกลุ่มเปาหมายตามที่กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคง ของมนุษยได้ตั้งไว โดยมีกิจกรรมการให้บริการพื้นฐาน ได้แก โครงการขับเคลื่อนระบบแจงเตือนสิทธิสวัสดิการประชาชน พม. ตลอดชวงชีวิต การพัฒนา แพลตฟอรมเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตกลุ่มเปราะบางรายครัวเรือน การพัฒนาแพลตฟอรมการบริหาร จัดการขอมูลสําหรับเด็กและเยาวชน การจัดทําระบบบริหารจัดการด้วยระบบ Single Sign On การสงเสริมให้คนพิการได้เขาถึงการมี บัตรประจําตัวคนพิการ และเงินสงเคราะห และฟนฟูสมรรถภาพคนพิการ รวมถึงการให้บริการเงินกูยืมเพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิต พรอมทั้งการจัดหาบริการผู้ชวยเพื่อสนับสนุนคนพิการที่ตั้งอยู่ในพื้นที่หางไกล การบริการภาษามือ เพื่อสงเสริมพัฒนาระบบ การบริการภาษามือให้กับผู้พิการในการรับขอมูลขาวสาร การพัฒนาระบบยื่นคําขอรับสวัสดิการสําหรับผู้สูงอายุ การแจงประโยชน สิทธิการต่อสัญญาการใชประโยชนที่ดินสงวน การพัฒนางานวิเคราะหและออกแบบระบบการพิจารณาและจัดสวัสดิการแบบครบวงจร และการพัฒนาระบบฐานขอมูลประเทศไทยดานการดําเนินคดีและการชวยเหลือผู้เสียหายจากการคามนุษย 1. กระทรวงการพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษย 2. หนวยงานสนับสนุน ได้แก สํานักงานคณะกรรมการพัฒนาระบบราชการ สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล กระทรวงแรงงาน กระทรวงการคลัง กระทรวงมหาดไทย กระทรวงคมนาคม กระทรวงพาณิชย กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม กระทรวง ยุติธรรม กระทรวงสาธารณสุข และกระทรวงเกษตรและสหกรณ ระบบให้บริการดิจิทัลสําหรับสิทธิสวัสดิการ 8,726 ลานบาท 60 เดือน 2566-2570 2566 2567 2568 2569 2570 การดําเนินงาน พัฒนาโครงการขับเคลื่อนระบบแจงเตือนสิทธิสวัสดิการประชาชน การพัฒนาระบบยื่นคําขอรับสวัสดิการกรมกิจการผู้สูงอายุออนไลน (e-service) การสงเสริมการมีบัตรประจําตัวคนพิการ การสงเสริมการเขาถึงสิทธิคนพิการ พรอมทั้งการปรับสภาพแวดลอมที่อยู่สําหรับคนพิการ อีกทั้งการจัดบริการชวย เหลือ การให้ทุนกูยืมสําหรับคนพิการ และการอํานวยความสะดวกดานลามภาษามือ พัฒนาระบบบริหารจัดการด้วย ระบบ Single Sign On ระยะที่ 1 จํานวน 6 ระบบ บริการแจงเตือนสิทธิการต่อ สัญญาในการใชประโยชนที่ดิน สงวนเพื่อกิจการนิคม บริการแจงเตือนสิทธิสวัสดิการ ผู้มีรายได้นอยและไรที่พึ่ง (แจงเตือนสิทธิสวนแรก) พัฒนาระบบริหารจัดการด้วย ระบบ Single Sign On ระยะที่ 2 จํานวน 6 ระบบ 119
2.2 โครงการพัฒนาระบบบูรณาการขอมูลสิทธิสวัสดิการ เพื่อการวิเคราะหและอํานวยความสะดวกในการให้บริการ 2566 - 2567 2568 2569 2570 การดําเนินงาน การพัฒนาระบบเชื่อมโยงขอมูล เด็กพิการ เด็กในสภาวะยาก ลําบากกับหนวยงาน ที่เกี่ยวของ และระบบ Dashboard กับ พม. การบํารุงรักษาระบบ Big Data ดานเด็กและเยาวชน เพื่อการพัฒนาสังคม การพัฒนาระบบเชื่อมโยงขอมูล กับสมุดพกครอบครัว และ พัฒนาระบบ Dashboard กับ พม. การบํารุงรักษาระบบ Big Data ดานเด็กและเยาวชน เพื่อการพัฒนาสังคม โครงการ วัตถุประสงคโครงการ รายละเอียดโครงการ ผู้รับผิดชอบ ผลผลิต งบประมาณ ระยะเวลาการดําเนินโครงการ ปงบประมาณ โครงการพัฒนาระบบบูรณาการขอมูลสิทธิสวัสดิการ เพื่อการวิเคราะหและอํานวยความสะดวกในการให้บริการ เพื่อพัฒนาระบบขอมูลสิทธิสวัสดิการดานเด็กและเยาวชน สําหรับใชเป็นขอมูลในการคาดการณ หรือแกไขปญหาที่เกิดขึ้น เพื่อประกอบ การตัดสินใจของผู้บริหารและใชในการวางแผนกําหนดนโยบาย และรายงานสถานการณดานเด็กและเยาวชน ในอนาคตได้อยาง รวดเร็วและทันต่อสถานการณตางๆ ที่เกิดขึ้น การจัดการขอมูลขนาดใหญที่สามารถแสดงขอมูลสารสนเทศ ตามที่ต้องการได้อยางครอบคลุม และคาดการณแนวโนมได้อยาง แมนยํา โดยไม่จํากัดปริมาณขอมูล และการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้น ซึ่งการจัดการระบบฐานขอมูลสารสนเทศรูปแบบเดิม ไม่อาจรองรับ การวิเคราะหขอมูลจํานวนมหาศาลได้อยางมีประสิทธิภาพ จึงเห็นควรดําเนินโครงการจัดทําขอมูล Big Data ดานเด็กและเยาวชน เพื่อใชในการบริหารขอมูลให้เกิดประโยชนสูงสุดต่อประชาชน รวมถึงการสนับสนุน และให้บริการเผยแพรขอมูลกลางแกทุกภาคสวน ที่เกี่ยวของให้สอดคลองกับการให้บริการประชาชนเปาหมายได้อยางเป็นรูปธรรมต่อไป ภายใตนโยบายรัฐบาลดิจิทัล (Digital Thailand 4.0) 1. กรมกิจการเด็กและเยาวชน 2. สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล ระบบฐานขอมูลขนาดใหญ (Big Data) ดานเด็กและเยาวชน ครอบคลุมตามภารกิจและสามารถนําไปใชในการแกปญหาหรือสถานการณ ที่อาจเกิดขึ้นได้อยางรวดเร็ว 21 ลานบาท 48 เดือน 2567 - 2570 120
2.3 โครงการพัฒนาระบบแพลตฟอรมอัจฉริยะเพื่อการบริหารจัดการขอมูลดานกําลังคนและการพัฒนาสมรรถนะ ด้วยการเรียนรูตลอดชีวิตของประเทศไทย (E-Workforce Ecosystem) 2566 2567 2568 2569 2570 การดําเนินงาน เชื่อมโยงฐานขอมูลกลางเขากับ ฐานขอมูลกรมการปกครอง แรงงาน และการศึกษาทุกระดับ และมีการจัดทําระบบ career guidance เชื่อมโยงฐานขอมูลกลางเขากับ ฐานขอมูลกรมการปกครอง แรงงาน และการศึกษาทุกระดับ มีการจัดทําระบบ E-coupon ระบบเชื่อมโยงและแลกเปลี่ยน ขอมูลภาครัฐ (GDX) และ แพลตฟอรมธนาคารหนวยกิต ดิจิทัล (Digital Credit Bank) ขยายผลการเชื่อมโยงขอมูล กับภาคอุตสาหกรรม และการคา เชน กระทรวงอุตสาหกรรม กระทรวงพาณิชย และภาคเอกชน ที่สําคัญ เชื่อมโยงขอมูลการตรวจสอบ สิทธิสวัสดิการภาครัฐ ของ กระทรวงการคลัง เชื่อมโยงขอมูลและบูรณาการ ขอมูลกับระบบบริหารจัดการ ขอมูลการพัฒนาคนแบบชี้เปา (TPMAP) พัฒนาระบบวิเคราะห ความต้องการกําลังคนเชิงรุก โครงการ วัตถุประสงคโครงการ รายละเอียดโครงการ ผู้รับผิดชอบ ผลผลิต งบประมาณ ระยะเวลาการดําเนินโครงการ ปงบประมาณ โครงการพัฒนาระบบแพลตฟอรมอัจฉริยะเพื่อการบริหารจัดการขอมูลดานกําลังคนและการพัฒนาสมรรถนะด้วยการเรียนรู ตลอดชีวิตของประเทศไทย (E-Workforce Ecosystem) เพื่อดําเนินการในการพัฒนาระบบบริหารจัดการกําลังคนของประเทศแบบบูรณาการ และเชื่อมโยงขอมูลสําหรับพัฒนากําลังคน ในการจัดทํานโยบายกําลังคนเชิงรุกของประเทศ ระบบบูรณาการขอมูลดานกําลังคนและพัฒนาสมรรถนะด้วยการเรียนรูตลอดชีวิต เพื่อเชื่อมโยงขอมูลระหวางหนวยงาน เพื่อพัฒนา กําลังคน ทั้งการเชื่อมโยงขอมูลจากภาคการศึกษาและแรงงาน เพื่อวิเคราะหและจัดทํานโยบายดานกําลังคนของประเทศเชิงรุก 1. สถาบันคุณวุฒิวิชาชีพ 2. กระทรวงตางๆ ที่เกี่ยวของ อาทิ กระทรวงแรงงาน กระทรวงศึกษาธิการ และกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร วิจัยและนวัตกรรม การเชื่อมโยงแลกเปลี่ยนขอมูลระหวางหนวยงาน และการแลกเปลี่ยนขอมูลผานแพลตฟอรมกลาง 55.5897 ลานบาท 60 เดือน 2566 - 2570 121
2.4 โครงการระบบธนาคารสะสมผลการเรียนรู (Credit Bank) ที่มีมาตรฐานกับกรอบคุณวุฒิของประเทศ 2566 2567 2568 2569 2570 การดําเนินงาน เชื่อมโยงระบบขอมูลผู้เรียน ระบบเครดิตแบงกภายใน สังกัดเดียวกัน พัฒนาแพลตฟอรมเครดิตแบงก ของสังกัด • สํานักงานคณะกรรมการ การอาชีวศึกษา • สํานักงานคณะกรรมการ สงเสริมการศึกษาเอกชน โครงการ วัตถุประสงคโครงการ รายละเอียดโครงการ ผู้รับผิดชอบ ผลผลิต งบประมาณ ระยะเวลาการดําเนินโครงการ ปงบประมาณ โครงการระบบธนาคารสะสมผลการเรียนรู (Credit Bank) ที่มีมาตรฐานกับกรอบคุณวุฒิของประเทศ เพื่อให้มีระบบสารสนเทศดาน Credit Bank ที่เชื่อมโยงของแต่ละหนวยงานกับระบบสารสนเทศสวนกลาง สําหรับกําหนดมาตรฐาน การเทียบโอนความรูและประสบการณระหวางองคกร การต่อยอดเชื่อมโยงระบบสารสนเทศดาน Credit Bank ของแต่ละหนวยงานกับระบบสารสนเทศสวนกลาง เพื่อกําหนดมาตรฐาน การเทียบโอนความรูและประสบการณระหวางองคกร ให้สอดคลองกับกรอบคุณวุฒิของประเทศ 1. สํานักงานเลขาธิการสภาการศึกษา 2. สํานักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ 3. สํานักงานคณะกรรมการสงเสริมการศึกษาเอกชน 4. สถาบันคุณวุฒิวิชาชีพ 5. สํานักงานปลัดกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร วิจัยและนวัตกรรม 6. สํานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน 7. สํานักงานคณะกรรมการการอาชีวศึกษา 8. สํานักงานสงเสริมการศึกษานอกระบบและการศึกษาตามอัธยาศัย การเชื่อมโยงระบบสารสนเทศดาน Credit Bank ของแต่ละหนวยงานกับระบบสารสนเทศสวนกลาง - 60 เดือน 2566 - 2570 พัฒนาแพลตฟอรมเครดิตแบงก • เชิงพื้นที่ (ระดับจังหวัด) • เชิงระดับ (พื้นฐานอุดมศึกษา) • เชิงระบบการศึกษา (ในระบบ นอกระบบ ตามอัธยาศัย) พัฒนาแพลตฟอรมเครดิตแบงก ของสังกัด • สํานักงานคณะกรรมการ การศึกษาขั้นพื้นฐาน • สํานักงานสงเสริมการศึกษา นอกระบบและการศึกษา ตามอัธยาศัย เชื่อมโยงระบบขอมูลผู้เรียน ระบบเครดิตแบงกภายในสังกัด เดียวกัน เชื่อมโยงระบบขอมูลผู้เรียน ระบบเครดิตแบงกระหวางตาง สังกัดในพื้นที่และภาคแรงงาน ในพื้นที่ นํารองระบบธนาคารหนวยกิต เชิงพื้นที่ (ตางสังกัด) เชื่อมโยงระบบขอมูลผู้เรียน ระบบเครดิตแบงกระหวาง สังกัดภายใน ศธ ทดลองใชเครดิตแบงกที่ เชื่อมโยงทั้งระบบ ขยายผลไปยัง sector อื่นๆ ที่จัดการศึกษา/อบรม 122
2.5 โครงการศูนยกลางการให้บริการและฐานองคความรู สื่อการเรียนรู และหลักสูตรการศึกษา (e-Education Hub) 2566 - 2567 2568 2569 2570 การดําเนินงาน เชื่อมโยงฐานขอมูลองคความรู สื่อการเรียนรู และหลักสูตร การศึกษาทุกระดับทุกประเภทการศึกษาของกระทรวงโดยสมบูรณ บูรณาการขอมูลกับหนวยงานอื่น ที่เกี่ยวของและจัดทําระบบกลาง เพื่อให้บริการแกผู้รับบริการ (e-Education Hub) เริ่มใชงานและพัฒนาฐานขอมูล และการให้บริการอยางต่อเนื่อง โครงการ วัตถุประสงคโครงการ รายละเอียดโครงการ ผู้รับผิดชอบ ผลผลิต งบประมาณ ระยะเวลาการดําเนินโครงการ ปงบประมาณ โครงการศูนยกลางการให้บริการและฐานองคความรู สื่อการเรียนรู และหลักสูตรการศึกษา (e-Education Hub) เพื่อให้มีศูนยกลางการให้บริการดานการศึกษาที่ครบวงจร ณ จุดเดียว และอํานวยความสะดวกแกผู้ใชงาน การเชื่อมโยงฐานขอมูลองคความรู สื่อการเรียนรู และหลักสูตรการศึกษาทุกระดับทุกประเภทการศึกษา เขาไวด้วยกัน ณ จุดเดียว (e-Education Hub) โดยรวบรวมขอมูลจากทั้งหนวยงานสังกัดกระทรวงศึกษาธิการและหนวยงานอื่นที่เกี่ยวของ 1. สํานักงานปลัดกระทรวงศึกษาธิการ 2. สํานักงานปลัดกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร วิจัยและนวัตกรรม ศูนยกลางการให้บริการฐานองคความรู สื่อการเรียนรู และหลักสูตรการศึกษา (e-Education Hub) - 48 เดือน 2567-2570 123
2.6 โครงการแพลตฟอรมระบบสุขภาพดิจิทัลแห่งชาติ (National Digital Health Platform) โครงการ วัตถุประสงคโครงการ รายละเอียดโครงการ ผู้รับผิดชอบ ผลผลิต งบประมาณ ระยะเวลาการดําเนินโครงการ ปงบประมาณ โครงการแพลตฟอรมระบบสุขภาพดิจิทัลแห่งชาติ (National Digital Health Platform) 1. เพื่อให้สถานพยาบาลและหนวยบริการสาธารณสุข ทั้งภาครัฐและภาคเอกชน ทุกแห่งในประเทศไทย สามารถเชื่อมโยงแลกเปลี่ยน ขอมูลสุขภาพ (Health Information Exchange : HIE) ขามหนวยงานได้อยางไรรอยต่อ เกิดการให้บริการขามพรมแดน (Cross Border Care) หรือไม่มีพรมแดน 2. เพื่อเพิ่มศักยภาพและประสิทธิภาพระบบบริหารจัดการฐานขอมูลขนาดใหญคลังขอมูลดานการแพทยและสุขภาพของกระทรวง สาธารณสุข รองรับการเรียกใชประโยชนขอมูลตลอดเวลาแบบ 24x7 ทั้งจากสถานพยาบาล อุปกรณ IoT แอปพลิเคชันที่ประชาชนใช และหนวยงานระดับบริหาร 3. เพื่อสนับสนุนสงเสริมให้เกิดการพัฒนาบริการใหม (New Service Model) นอกโรงพยาบาล (Extra-Hospital) ที่สงมอบ บริการให้ที่บ้านหรืออํานวยความสะดวกให้ประชาชนเขาถึงได้ทาง Online เกิดโรงพยาบาลเสมือนหรือคลินิกเสมือน (Virtual Hospital, Virtual Clinic) โดยไม่ยึดติดกับโครงสรางทางกายภาพของหนวยบริการ และเกิดการกระจายการบริการออกนอก โรงพยาบาลจาก Hospital Base ไปเป็น Professional Base 4. เพื่อสนับสนุนให้ประชาชนสามารถดูแลสุขภาพของตนเองได้ด้วยอุปกรณติดตามขอมูลสุขภาพเฉพาะบุคคล (Personal Use Device) ในรูปแบบ IoMT (Internet of Medical Things) ประเภทสวมใสติดตัว (Wearable Device) หรืออุปกรณที่ใช ประจําบ้าน (Home Device) ในอนาคต 5. เพื่อเป็นระบบสนับสนุนกระบวนการให้บริการดานสุขภาพแกประชาชนตามมาตรฐานสากลที่เหมาะกับพฤติกรรมสังคมที่เปลี่ยน สูความปกติใหม (New Normal) แพลตฟอรมหลักที่เชื่อมโยงและบูรณาการขอมูลจากหนวยงานดานสาธารณสุขและหนวยงานอื่นๆ ที่เกี่ยวของ ซึ่งเป็นสวน ในการบริหารจัดการขอมูลขนาดใหญที่หลากหลายให้มีคุณภาพและมาตรฐาน กอนจะนําไปใชในการให้บริการขอมูลหรือใชประโยชน ในรูปแบบตาง ๆ และการให้บริการระบบโครงสรางแพลตฟอรมกลาง (Centralization Platform) จะเป็นแพลตฟอรมหลัก ระบบดิจิทัลสุขภาพแห่งชาติ (National Digital Health Platform) สําหรับการควบคุมขอมูล การเชื่อมต่อขอมูล การแลกเปลี่ยนขอมูล จัดการขอมูล ควบคุมความปลอดภัยของขอมูล และเป็นแพลตฟอรมหลักเพื่อให้บริการโครงสรางพื้นฐานการสื่อสาร การเชื่อมต่อ ระหวางแพลตฟอรม สําหรับหนวยงานดานสาธารณสุขของประเทศไทย เพื่อยกระดับคุณภาพการให้บริการสาธารณสุขแกประชาชน ซึ่งประกอบด้วยการให้บริการสวนประกอบยอย 3 สวน ดังนี้ 1. การให้บริการระบบโครงสรางแพลตฟอรมสวนประกอบสําหรับการให้บริการเชิงโครงสรางพื้นฐานหลัก (Infrastructure as a Service Core Platform: IaaS Core Platform) สนับสนุนดานโครงสรางพื้นฐานในการเชื่อมต่อและสื่อสารขอมูล 2. การให้บริการระบบโครงสรางแพลตฟอรมสวนประกอบสําหรับการให้บริการเชิงโครงสรางแพลตฟอรม (Main Platform as a Service Core Platform : PaaS Core Platform) สนับสนุนการจัดการขอมูล วิเคราะหขอมูล และประมวลผลขอมูลภายใต มาตรฐานสากล ดานการสาธารณสุข 3. ระบบโครงสรางแพลตฟอรมสวนประกอบสําหรับการให้บริการเชิงโครงสรางโปรแกรมประยุกตหลัก (Software as a Service Core Platform : SaaS Core Platform) สนับสนุนการเชื่อมต่อระหวางโปรแกรมประยุกตภายใตมาตรฐานสากลทางดาน การสาธารณสุข 1. ศูนยเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร เขตสุขภาพ และกรมฯ ในสังกัดกระทรวงสาธารณสุข 2. กระทรวงดิจิทัลเพื่อเศรษฐกิจและสังคม 3. หนวยงานระดับกรม ในสังกัดกระทรวงสาธารณสุข และในกํากับรัฐมนตรีวาการกระทรวงสาธารณสุข 4. หนวยงานระดับกรมที่ดูแลเรื่องงบประมาณ การเบิกจาย และกฎหมายของประเทศ เชน กรมบัญชีกลาง สํานักงานอัยการสูงสุด เป็นตน แพลตฟอรมการให้บริการระบบสุขภาพดิจิทัลแบบ SaaS และระบบบริหารจัดการขอมูลสุขภาพขนาดใหญ (Big Data Management for Digital Health) 1,990 ลานบาท 60 เดือน 2566 - 2570 124
2.7 โครงการจัดทําฐานขอมูลดานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอมเพื่อขับเคลื่อนโมเดลเศรษฐกิจ BCG ดานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม โครงการ วัตถุประสงคโครงการ รายละเอียดโครงการ ผู้รับผิดชอบ ผลผลิต โครงการจัดทําฐานขอมูลดานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอมเพื่อขับเคลื่อนโมเดลเศรษฐกิจ BCG ดานทรัพยากรธรรมชาติ และสิ่งแวดลอม 1. บูรณาการขอมูลดานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอมเพื่อขับเคลื่อนโมเดลเศรษฐกิจ BCG (Bio-Circular-Green Economy : BCG Model) 2. พัฒนาแพลตฟอรมดิจิทัลดานทรัพยากรธรรมชาติบูรณาการการขับเคลื่อน BCG เชื่อมโยงกับ TPMAP 1. จัดทําสถาปตยกรรมองคกรในการพัฒนาบูรณาการฐานขอมูลเพื่อขับเคลื่อนโมเดลเศรษฐกิจ BCG (Bio -Circular – Green Economy : BCG Model) 2. จัดทําเครือขายฐานขอมูลดานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอมและแพลตฟอรมดิจิทัลบูรณาการขอมูลพื้นที่สีเขียว ความหลากหลายทางชีวภาพ น้ําเพื่อประชาชน และการจัดเก็บคารบอน 2567 3. ออกแบบและจัดทําแพลตฟอรมดิจิทัลติดตามประเมินผลสถานภาพการขับเคลื่อน BCG เชื่อมโยงกับ TPMAP ภายใต การวิเคราะหเชิง Business Intelligence and Artificial Intelligence ในรูปแบบแผนที่ (Geographic Information System) ให้มีมาตรฐานดิจิทัล 1. สํานักงานปลัดกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม 2. หนวยงานในสังกัดของกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม 1. มีฐานขอมูลทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอมครอบคลุมพื้นที่เปาหมาย โดยมีการจัดทําสถาปตยกรรมองคกรในการพัฒนา บูรณาการฐานขอมูลเพื่อขับเคลื่อนโมเดลเศรษฐกิจ BCG (Bio-Circular-Green Economy : BCG Model) 2. ฐานขอมูลบูรณาการพื้นที่สีเขียว 3. ฐานขอมูลบูรณาการขอมูลทรัพยากรธรรมชาติ ความหลากหลายทางชีวภาพ การใชประโยชนที่ดิน วัฒนธรรมทองถิ่น ภูมิปญญาทอง ถิ่นในพื้นที่เปาหมาย 4. ฐานขอมูลบูรณาการการจัดเก็บปริมาณคารบอน 5. ฐานขอมูลบูรณาการขอมูลสิ่งแวดลอม (มลพิษทางน้ํา มลพิษทางอากาศ และปริมาณขยะ) 6. พัฒนาแพลตฟอรมดิจิทัลติดตามประเมินผลสถานะภาพการขับเคลื่อน BCG เชื่อมโยงกับ TPMAP ภายใตการวิเคราะหเชิง Business Intelligence and Artificial Intelligence ในรูปแบบแผนที่ (Geographic Information System) ให้มีมาตรฐานดิจิทัล 2566 2567 2568 2569 2570 การดําเนินงาน 1. จัดซื้อจัดจางตามแผน การลงทุนดานโครงสราง พื้นฐานเทคโนโลยีสารสนเทศ และการสื่อสาร 2. จางพัฒนาระบบบริการ แอปพลิเคชันตางๆ ตาม แพลตฟอรมที่ออกแบบ 3. ดําเนินการจัดทํา พ.ร.บ. ระบบ สุขภาพดิจิทัลของประเทศไทย 4. ดําเนินการจัดตั้งสํานักงาน สุขภาพดิจิทัลแห่งชาติ 1. ออกแบบและจัดทํา สถาปตยกรรม ระบบสุขภาพดิจิทัล 2. ศึกษาและเตรียมเสนอราง พ.ร.บ. ระบบสุขภาพดิจิทัลของ ประเทศไทย 3. ศึกษาและเตรียมเสนอราง จัดตั้งสํานักงานสุขภาพดิจิทัล แห่งชาติ (Nation Digital Health Agency : NDHA) 4. จางที่ปรึกษาโครงการ ศึกษา ปจจัยความเสี่ยง และจัดทําแผน การลงทุนดานโครงสรางพื้นฐาน เทคโนโลยีสารสนเทศและ การสื่อสาร 1. ประเมินผลการให้บริการแพลตฟอรม 2. พัฒนาปรับปรุงเพิ่มประสิทธิภาพและเสถียรภาพให้เหมาะสมกับบริบทของหนวยงานสาธารณสุข ทั้งภาครัฐและเอกชน ทั่วประเทศ 3. ดําเนินการจัดทํา พ.ร.บ. ระบบสุขภาพดิจิทัลของประเทศไทย 4. ดําเนินการจัดตั้งสํานักงานสุขภาพดิจิทัลแห่งชาติ 125
2566 2567 - 2568 2569 2570 การดําเนินงาน ระยะที่ 2 : พัฒนาแผนที่ดิจิทัล ติดตามสถานการณสิ่งแวดลอม ระยะที่ 3 : พัฒนาแผนที่ดิจิทัล ติดตามการใชประโยชน ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม ดานการทองเที่ยว สินคา และ บริการที่เป็นมิตรกับสิ่งแวดลอมใน ความรับผิดชอบของ ทส. ระยะที่ 4 : พัฒนาแผนที่ดิจิทัล ติดตามการพัฒนาคุณภาพชีวิต ของประชาชนบนฐานทรัพยากรใน ความรับผิดชอบของ ทส. งบประมาณ ระยะเวลาการดําเนินโครงการ ปงบประมาณ 350 ลานบาท 48 เดือน 2567 - 2570 2.8 โครงการแผนที่สิ่งแวดลอม (Environmental Map) โครงการ วัตถุประสงคโครงการ รายละเอียดโครงการ ผู้รับผิดชอบ ผลผลิต งบประมาณ ระยะเวลาการดําเนินโครงการ ปงบประมาณ โครงการแผนที่สิ่งแวดลอม (Environmental Map) หนวยงานที่เกี่ยวของสามารถนําแผนที่สิ่งแวดลอม (Environmental Map) ไปใชในการบริหารจัดการทรัพยากรธรรมชาติและ สิ่งแวดลอม ทั้งในระดับพื้นที่และระดับประเทศ ได้อยางมีประสิทธิภาพ จัดทําแผนที่สิ่งแวดลอมแบบดิจิทัล/ระบบภูมิสารสนเทศ (GIS) เพื่อติดตามการเปลี่ยนแปลงสภาวะแวดลอมดานทรัพยากรธรรมชาติ และสิ่งแวดลอม เชน การติดตามการเปลี่ยนแปลงสภาพปา การกําหนดพื้นที่ควบคุมเขมขนดานสิ่งแวดลอม โดยเฉพาะอยางยิ่งในเขต อุตสาหกรรมตาง ๆ การบุกรุกปา พื้นที่เสี่ยงต่อการกัดเซาะทางทะเล รวมถึงบริการขอมูลเชิงพื้นที่แกประชาชน และมีการอัพเดท และเก็บขอมูลอยางสม่ําเสมอ 1. สํานักงานนโยบายและแผนทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม 2. กรมสงเสริมคุณภาพสิ่งแวดลอม แผนที่สิ่งแวดลอม (Environmental Map) 56 ลานบาท 48 เดือน 2567-2570 2566 - 2567 2568 2569 2570 การดําเนินงาน ปรับปรุงขอมูลให้ทันสมัย และเพิ่มเติมขอมูลสารสนเทศภูมิศาสตรอื่น ๆ ที่เกี่ยวของ รวบรวมขอมูลสารสนเทศ ภูมิศาสตร (GIS) ที่เกี่ยวของ กับทรัพยากรธรรมชาติและ สิ่งแวดลอมจากหนวยงาน ตาง ๆ และจัดทําแผนที่ สิ่งแวดลอม ระยะที่ 1 : พัฒนาแผนที่ดิจิทัล ติดตามการเปลี่ยนแปลงและ ประเมินผลพื้นที่ปาไม หมายเหตุ โครงการแผนที่สิ่งแวดลอมได้ดําเนินการรวบรวมชั้นขอมูลเชิงพื้นที่ของหนวยงานภายใตสังกัดกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม จํานวนทั้งสิ้น 56 ชั้นขอมูล พรอมทั้งนําเขาสูระบบนําเสนอขอมูลสารสนเทศ ในรูปแบบออนไลนของกรมสงเสริมคุณภาพสิ่งแวดลอม เรียบรอยแล้ว โดยคณะทํางานจัดทําแผนที่สิ่งแวดลอม กระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม ในการประชุมครั้งที่ 2/2565 เมื่อวันที่ 27 กันยายน 2565 มีมติเห็นชอบให้ใชระบบบริหารจัดการคลังขอมูลภูมิสารสนเทศกลาง ดานทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม (MNRE GIS Big Data Platform) ของสํานักงานปลัดกระทรวงทรัพยากรธรรมชาติและสิ่งแวดลอม เป็นระบบหลักในการจัดทํา แผนที่สิ่งแวดลอม และนําขอมูลที่ได้จากการดําเนินโครงการแผนที่สิ่งแวดลอม ประจําปงบประมาณ พ.ศ. 2565 ไปพัฒนาต่อยอดต่อไป 126
ยุทธศาสตรที่ 3 3.1 โครงการหนึ่งรหัส หนึ่งผู้ประกอบการ (One Identification : ID One SMEs) โครงการ วัตถุประสงคโครงการ รายละเอียดโครงการ ผู้รับผิดชอบ ผลผลิต งบประมาณ ระยะเวลาการดําเนินโครงการ ปงบประมาณ โครงการหนึ่งรหัส หนึ่งผู้ประกอบการ (One Identification : ID One SMEs) เพื่ออํานวยความสะดวกผู้ประกอบการ SMEs ในการเขาถึงการให้บริการของภาครัฐ ชวยให้ผู้ประกอบการสามารถทําธุรกรรมกับ ภาครัฐได้รวดเร็ว และเขารวมโครงการสงเสริม SMEs ตาง ๆ ของรัฐได้โดยไม่จําเป็นต้องยืนยันตัวตน ลดภาระในการบันทึกขอมูล และเตรียมเอกสาร หรือหลักฐานตาง ๆ ประกอบการขอรับบริการ การบูรณาการเชื่อมโยงขอมูลระหวางหนวยงานเพื่ออํานวยความสะดวกในการเขาถึงการให้บริการของภาครัฐในทุกภาคสวนของ ผู้ประกอบการ SMEs รวมถึงจะเป็นการสรางระบบการสงต่อการให้บริการของหนวยงานภาครัฐและเอกชนที่สามารถติดตาม ประเมิน ศักยภาพ และวัดผลการพัฒนา SMEs อยางมีประสิทธิผล โดยปนการต่อยอดจากโครงการนํารองระยะที่ 1 (สิงหาคม 2564-มกราคม 2565) และระยะที่ 2 (กุมภาพันธ-กันยายน 2565) พรอมต่อยอดกับ Biz Portal ในปจจุบันให้ครอบคลุมขอมูลและบริการตลอดหวง โซมูลคาของ SMEs ณ จุดเดียว เชน การรวมขอมูลและบริการดานการเงินการธนาคาร การคาและโลจิสติกส การขอรับเงินอุดหนุนและ ความชวยเหลือสําหรับ SMEs การจัดซื้อจัดจางภาครัฐ ความปลอดภัยดานอุตสาหกรรมและผลิตภัณฑ และการพัฒนาศักยภาพ ผู้ประกอบการ เป็นตน โดย 1. มีการจัดหมวดหมู่ที่เป็นระบบ มีฟงกชั่นจํากัดผลลัพธการคนหา รวมทั้งฟงกชั่นแนะนําเนื้อหาจากขอมูลลงทะเบียนของสมาชิก 2. มีบริการแนะนําหนวยงานสนับสนุน/ผู้เชี่ยวชาญ เพื่อชวยให้คําปรึกษาเกี่ยวกับปญหา SMEs โดยสามารถเลือกคนหาได้จาก ตําแหนงที่ตั้งใกลเคียงและประเด็นปญหา รวมทั้งบริการรวบรวมกรณีศึกษา สําหรับผู้ประกอบการธุรกิจ SMEs เพื่อใชเป็นแนวทาง ปรับใชทั้งดานการบริหารจัดการและการใชประโยชนจากระบบสนับสนุน 1. สํานักงานสงเสริมวิสาหกิจขนาดกลางและขนาดยอม 2. สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล มีเลขผู้ประกอบการดิจิทัล และระบบ Single Sign on สําหรับ SMEs 5 ลานบาท 48 เดือน 2566 - 2569 2566 2567 2568 2569 2570 - การดําเนินงาน เชื่อมต่อขอมูลและบูรณาการ กับหนวยงานภาครัฐ เชื่อมต่อขอมูลและบูรณาการ กับ พณ. กษ. รง. มท. และ ธนาคารแห่งประเทศไทย เชื่อมต่อขอมูลและบูรณาการ กับหนวยงานภาคเอกชน สรางระบบวิเคราะห ติดตาม ประเมินศักยภาพ และวัดผล รวมทั้งพัฒนาและปรับปรุง ขอมูลให้ทันสมัย 127
3.2 โครงการพัฒนาระบบฐานขอมูลการเกษตร โครงการ วัตถุประสงคโครงการ รายละเอียดโครงการ ผู้รับผิดชอบ ผลผลิต งบประมาณ ระยะเวลาการดําเนินโครงการ ปงบประมาณ โครงการพัฒนาระบบฐานขอมูลการเกษตร เพื่อบูรณาการขอมูลและบริการดานการเกษตรจุดเดียวของประเทศ ระบบบูรณาการและเชื่อมโยงฐานขอมูลของหนวยงานการเกษตรตางๆ ให้เป็นแพลตฟอรมที่มีมาตรฐานเดียวกัน โดยจัดทําธรรมาภิบาล ขอมูล และเชื่อมโยงฐานขอมูลการเกษตรเขากับฐานขอมูลของหนวยงานรัฐ ภาคเอกชนและสถาบันการศึกษาวิจัยที่เกี่ยวของตาง ๆ รวมกัน ปรับปรุงจัดทําสถาปตยกรรม กระบวนการดําเนินงานบริการ การเชื่อมโยงแลกเปลี่ยนขอมูลให้เป็นมาตรฐานรวมกัน เพื่อนําไปสูการพัฒนาระบบฐานขอมูลการเกษตรและการบริการให้สามารถบริการผานชองทาง/แพลตฟอรมกลาง ที่หนวยงาน ตาง ๆ ทั้งในสังกัดกระทรวงเกษตรและสหกรณ กระทรวงอื่นที่เกี่ยวของ ภาคเอกชน และสถาบันการศึกษาวิจัยที่เกี่ยวของเขาถึงได้ อยางสะดวก โดยภาครัฐจะมีฐานขอมูลและบริการดิจิทัลที่ครอบคลุมการดําเนินการเกษตรตลอดหวงโซมูลคาการเกษตรสําหรับ เกษตรทุกกลุ่มที่รวมขอมูลและบริการที่เกี่ยวของทั้งหมด ณ จุดเดียว 1. สํานักงานเศรษฐกิจการเกษตร 2. ศูนยเทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกสและคอมพิวเตอรแห่งชาติ 3. หนวยงานที่เกี่ยวของดานฐานขอมูล ภาครัฐจะมีฐานขอมูลและบริการดิจิทัลที่ครอบคลุมการดําเนินการเกษตรตลอดหวงโซมูลคาการเกษตรสําหรับเกษตรทุกกลุ่มที่รวม ขอมูลและบริการที่เกี่ยวของทั้งหมด ณ จุดเดียว 41.59 ลานบาท 60 เดือน 2566-2570 2566 2567 2568 2569 2570 การดําเนินงาน เชื่อมโยงฐานขอมูลภายใน กระทรวงโดยสมบูรณ จัดทํา MOU, Data Cleansing และจัดขอมูลให้ อยู่ในมาตรฐานเดียวกัน ขยายผลให้ระบบครอบคลุม ฐานขอมูลอื่น พัฒนาระบบการให้บริการ ที่รวมศูนยไว ณ จุดเดียว เริ่มใชงานและพัฒนาฐานขอมูล และการให้บริการอยางต่อเนื่อง 128
3.3 โครงการพัฒนาแพลตฟอรมเพื่อสนับสนุนการวิเคราะหและการใชประโยชนขอมูลขนาดใหญในภาคการเกษตร (Thailand Agricultural Data Collaboration Platform : THAGRI) โครงการ วัตถุประสงคโครงการ รายละเอียดโครงการ ผู้รับผิดชอบ ผลผลิต งบประมาณ ระยะเวลาการดําเนินโครงการ ปงบประมาณ โครงการพัฒนาแพลตฟอรมเพื่อสนับสนุนการวิเคราะหและการใชประโยชนขอมูลขนาดใหญในภาคการเกษตร (Thailand Agricultural Data Collaboration Platform : THAGRI) เพื่อให้หนวยงานภาครัฐมีแพลตฟอรมให้บริการขอมูลภาคการเกษตรที่มีการบูรณาการและจัดทําธรรมาภิบาลขอมูลในรูปแบบ Application Protocol Interface (API) ที่มีความสะดวก มีประสิทธิภาพ ปลอดภัย ซึ่งจะชวยให้นักพัฒนาโปรแกรมทั้งภาครัฐ และเอกชนสามารถเขาถึงขอมูลและพัฒนาเป็นแอปพลิเคชันให้บริการตอบสนองความต้องการของผู้ที่เกี่ยวของตลอดโซอุปทานเกษตร การประยุกตใชเทคโนโลยีสมัยใหม ในการเชื่อมโยงและต่อยอดการใชประโยชนขอมูล Big Data ภาคการเกษตร อันได้แก เทคโนโลยี ปญญาประดิษฐ เทคโนโลยี Machine Learning และ การรวบรวม Big Data ซึ่งจะเป็นจุดเริ่มตนของการบูรณาการขอมูลภาคการเกษตร อยางเป็นระบบ นําไปสูเปาหมายเพื่อการลดตนทุน เพิ่มผลผลิต และการบริหารจัดการเชิงพื้นที่ที่มีผลกระทบในทางบวกต่อเกษตรกร เพื่อคุณภาพชีวิตและความเป็นอยู่ที่ดีขึ้น มุงเนนการใชประโยชนในการวางแผนบริหารจัดการพื้นที่เกษตรกรรมบูรณาการขอมูล จากฐานขอมูลของระบบ Agri-Map และเชื่อมโยงขอมูลเขาสูฐานขอมูลศูนยขอมูลเกษตรแห่งชาติ (NABC) ในรูปแบบอัตโนมัติ และมี การกํากับดูแลขอมูล (Data Governance) และจัดทําบัญชีขอมูล (Data Catalog) ที่เป็นระบบและได้มาตรฐาน เพื่อให้เกิดการพัฒนา application และนวัตกรรมใหมๆ ได้อยางสะดวกและรวดเร็ว 1. ศูนยเทคโนโลยีอิเล็กทรอนิกสและคอมพิวเตอรแห่งชาติ 2. สํานักงานเศรษฐกิจการเกษตร 3. กรมพัฒนาที่ดิน 4. สถาบันสงเสริมการวิเคราะหและบริหารขอมูลขนาดใหญภาครัฐ (GBDI by DEPA) 5. สถาบันสารสนเทศทรัพยากรน้ํา (องคการมหาชน) 6. สถาบันวิจัยเศรษฐกิจปวย อึ๊งภากรณ - ธนาคารแห่งประเทศไทย แพลตฟอรมเพื่อสนับสนุนการวิเคราะหและการใชประโยชนขอมูลขนาดใหญในภาคการเกษตร (Thailand Agricultural Data Collaboration Platform : THAGRI) - 36 เดือน 2567-2569 2566 2567 2568 2569 2570 การดําเนินงาน • บูรณาการขอมูล จัดทําขอมูล ให้อยู่ในมาตรฐานเดียวกัน จัด ทําบัญชีขอมูลและให้บริการ ขอมูลผาน Application Programming Interface (API) • เชื่อมโยงขอมูล พัฒนา dashboard รวมกับ GBDi แสดงขอมูล value chain ของ มะพราวน้ําหอมใน จ.ราชบุรี • ใชงานขอมูล THAGRI จาก Application ใหมๆ เชน นอง ดินดี (พ.ด.) • การใช THAGRI เป็น แพลตฟอรมสําหรับแบบ จําลองวิเคราะหสมดุลน้ําระดับ ตําบลและระดับแปลงเกษตร • พัฒนา THAGRI API ที่มีสวน ชวยสราง Indicator ในการ วิเคราะหและการแกหนี้ เกษตรกรอยางยั่งยืน • ใช THAGRI เป็นแพลตฟอรม สําหรับแกปญหาเรื่องขาวใน พื้นที่ทุงกุลารองไห • ทดสอบและฝกฝนระบบ AI วิเคราะหคาดการณ การเกษตร (NABC, สศก) - - 129
3.4 โครงการแพลตฟอรมวิเคราะหแนวโนมตลาดแรงงานของประเทศ (Labour Big Data Analytics) โครงการ วัตถุประสงคโครงการ รายละเอียดโครงการ ผู้รับผิดชอบ ผลผลิต งบประมาณ ระยะเวลาการดําเนินโครงการ ปงบประมาณ โครงการแพลตฟอรมวิเคราะหแนวโนมตลาดแรงงานของประเทศ (Labour Big Data Analytics) เพื่อให้หนวยงานภาครัฐมีฐานขอมูลพรอมระบบวิเคราะหขอมูลที่มีประสิทธิภาพประกอบการตัดสินใจเชิงนโยบายดานแรงงาน ของประเทศ และประชาชนสามารถสํารวจความต้องการ และโอกาสทางการงานของอาชีพตาง ๆ รวมทั้งเปรียบเทียบโอกาสของ อาชีพที่ตางกัน อีกทั้งภาคธุรกิจสามารถเขาถึงขอมูลแนวโนมตลาดแรงงานของประเทศ ประกอบการตัดสินใจในการประเมิน การทําธุรกิจได้แมนยํามากขึ้น พัฒนาต่อยอดจากระบบวิเคราะหขอมูลขนาดใหญดานแรงงาน (Labour Big Data Analytics) เพื่อการพัฒนากําลังแรงงาน ของประเทศ ให้สามารถวิเคราะหแนวโนมตลาดแรงงาน ทั้งอุปสงคและอุปทาน ในระยะกลาง (5 ป) เพื่อระบุอาชีพหรือแนวโนม การเติบโตของความต้องการที่เหมาะสมได้วา ขาดแคลน สมดุล หรือลนตลาด ซึ่งจะชวยพัฒนาการวางนโยบายการพัฒนาแรงงาน รวมถึงให้ประชาชนได้สํารวจความต้องการ และโอกาสทางการงานของอาชีพตาง ๆ รวมทั้งเปรียบเทียบโอกาสของอาชีพที่ตางกัน สํานักงานปลัดกระทรวงแรงงาน มีระบบวิเคราะหขอมูลขนาดใหญดานแรงงาน (Labour Big Data Analytics) - 36 เดือน 2566 - 2568 2566 2567 2568 2569 2570 - - การดําเนินงาน ทดสอบและฝกฝนระบบ AI วิเคราะหคาดการณแนวโนม ตลาดแรงงาน 1. เชื่อมโยงฐานขอมูลองค ความรู / ขอมูลสถิติแรงงาน ทั้งหนวยงานภายในและ ภายนอกกระทรวง ผาน API เขาสูระบบสารสนเทศขอมูล แรงงานแห่งชาติ โดยผาน GDX เพื่อให้มีกรอบธรรมาภิบาล ขอมูลที่เหมาะสม 2. เชื่อมโยงขอมูลทั้ง Structured Data และ Unstructured Data เชน ขอมูล จากการทํา social listening 3. ศึกษาแนวทางการขึ้น ทะเบียนแรงงานนอกระบบ เริ่มใชงานและพัฒนาฐานขอมูล และการให้บริการวิเคราะห อยางต่อเนื่อง 130
3.5 โครงการพัฒนาระบบวิเคราะหขอมูลทองเที่ยวอัจฉริยะด้วย AI บน Tourism Intelligence Center โครงการ วัตถุประสงคโครงการ รายละเอียดโครงการ ผู้รับผิดชอบ ผลผลิต งบประมาณ ระยะเวลาการดําเนินโครงการ ปงบประมาณ โครงการพัฒนาระบบวิเคราะหขอมูลทองเที่ยวอัจฉริยะด้วย AI บน Tourism Intelligence Center เพื่อต่อยอดระบบ Tourism Intelligence Center ให้สามารถมีการวิเคราะหแนวโนมตลาดทองเที่ยว ทั้งอุปสงคและอุปทาน ของตลาดได้ลวงหน้า ให้หนวยงานภาครัฐมีฐานขอมูล พรอมระบบวิเคราะหขอมูลที่มีประสิทธิภาพประกอบการตัดสินใจเชิงนโยบาย ดานการพัฒนาการทองเที่ยว พัฒนาต่อยอดจากระบบ Tourism Intelligence Center ให้สามารถมีการวิเคราะหแนวโนมตลาดทองเที่ยว ทั้งอุปสงคและอุปทาน ของตลาดได้ลวงหน้า เพื่อระบุกลุ่มสินคาและบริการที่มีความต้องการจากนักทองเที่ยวที่เหมาะสม ซึ่งจะชวยพัฒนาการวางนโยบาย การพัฒนาแหลงทองเที่ยว การกํากับดูแลบริการ โดยตั้งตนจากการ Digitize ขอมูลที่เกี่ยวของ และเชื่อมโยงฐานขอมูล เพื่อนําไป ฝกฝนระบบ AI ต่อไป 1. สํานักงานปลัดกระทรวงการทองเที่ยวและกีฬา 2. การทองเที่ยวแห่งประเทศไทย มีระบบวิเคราะหขอมูลทองเที่ยวอัจฉริยะด้วย AI บน Tourism Intelligence Center - 36 เดือน 2566 - 2568 2566 2567 2568 2569 - 2570 - การดําเนินงาน ทดสอบและฝกฝนระบบ AI วิเคราะหคาดการณแนวโนม ตลาดทองเที่ยว เชื่อมโยงฐานขอมูลดิบที่ เกี่ยวของจากทั้งหนวยงาน ภายในและภายนอกกระทรวง ผาน API เขาสูระบบ TIC โดยผาน GDX เพื่อให้มีกรอบ ธรรมาภิบาลขอมูลที่เหมาะสม เริ่มใชงานและพัฒนาฐานขอมูล และการให้บริการวิเคราะห อยางต่อเนื่อง 131
3.6 โครงการพัฒนาระบบโปรแกรม สําหรับการบริหารจัดการเกี่ยวกับแหลงทองเที่ยวและผู้ประกอบการทองเที่ยว (Tourism Supply Management) โครงการ วัตถุประสงคโครงการ รายละเอียดโครงการ ผู้รับผิดชอบ ผลผลิต งบประมาณ ระยะเวลาการดําเนินโครงการ ปงบประมาณ โครงการพัฒนาระบบโปรแกรม สําหรับการบริหารจัดการเกี่ยวกับแหลงทองเที่ยวและผู้ประกอบการทองเที่ยว (Tourism Supply Management) เพื่อให้ผู้ประกอบการสามารถวางแผนการดําเนินกิจกรรมทองเที่ยวให้สอดคลองกับการจัดการหวงโซอุปทานได้อยางมีประสิทธิภาพ และหนวยงานภาครัฐสามารถบริหารจัดการแหลงทองเที่ยวได้อยางมีประสิทธิภาพ ลดโอกาสการเกิด Over tourism และมีขอมูล การทองเที่ยวที่แมนยํามากขึ้น พัฒนาศูนยบริการการบริหารจัดการเกี่ยวกับแหลงทองเที่ยวและผู้ประกอบการทองเที่ยว (Tourism Supply Management) เพื่อให้เกิดการบริหารจัดการแหลงทองเที่ยวกับผู้ประกอบการทองเที่ยวได้อยางมีประสิทธิภาพ มีมาตรฐานของหนวยงานในสังกัด เกิดการลงทะเบียน ตรวจสอบผู้ให้บริการนําเที่ยวให้เกิดความนาเชื่อถือ และลดระยะเวลาในการติดต่อหนวยราชการ โดยเชื่อมโยง Thailand Tourism Directory กอนในระยะแรก 1. กรมการทองเที่ยว 2. ภาคธุรกิจเอกชนที่ให้บริการสนับสนุน มีระบบโปรแกรม สําหรับการบริหารจัดการเกี่ยวกับแหลงทองเที่ยวและผู้ประกอบการทองเที่ยว (Tourism Supply Management) - 24 เดือน 2567 - 2568 2566 - 2567 2568 2569 2570 - - การดําเนินงาน พัฒนาฐานขอมูล และการให้ บริการวิเคราะหขอมูล อยางต่อเนื่อง เชื่อมโยงฐานขอมูลของหนวย งานที่เกี่ยวของกับการจัดการ แหลงทองเที่ยวและระบบงาน บริหารจัดการที่เกี่ยวของกับ ผู้ประกอบการทองเที่ยว ให้ครอบคลุมทั่วประเทศ เชน Thailand Tourism Directory 132
3.7 โครงการ Amazing Thailand Metaverse โครงการ วัตถุประสงคโครงการ รายละเอียดโครงการ ผู้รับผิดชอบ ผลผลิต งบประมาณ ระยะเวลาการดําเนินโครงการ ปงบประมาณ โครงการ Amazing Thailand Metaverse เพื่อผลักดันให้อุตสาหกรรมทองเที่ยวเป็นอุตสาหกรรมคริปโต (Crypto-positive Industry) ตลอดจนใชประโยชนจากเศรษฐกิจ โทเคน (Token Economy) ด้วยการใชประโยชนจากสกุลเงินดิจิทัล จากกระแสโลกเสมือน หรือ Metaverse ที่มีแนวโนมที่ชัดเจนขึ้นทั่วโลก ทําให้ภาคการทองเที่ยวที่ได้รับผลกระทบจากโควิด-19 ต้องพิจารณารองรับความต้องการและโอกาสจากโลก metaverse ที่สูงขึ้น ประกอบกับผู้ใชงาน คือกลุ่มประชากรโลกที่มีความมั่งคั่ง สูง (Wealthy Global Citizen) ซึ่งเป็นนักทองเที่ยวที่มีกําลังซื้อสูงและเต็มใจจายที่สอดรับกับเปาหมายนักทองเที่ยวของประเทศไทย ดังนั้น โครงการนี้ จึงเป็นการสนับสนุนการพัฒนาภาคการทองเที่ยวบน Metaverse โดยสนับสนุนการขับเคลื่อนการทองเที่ยว บนโลกเสมือนมากขึ้น อาทิ การต่อยอด Thailand Tourism Virtual Market (TTVM) ให้เกิดการซื้อขายสินคาและบริการทองเที่ยว บนโลกดิจิทัลมากขึ้น การแปลงคูปองตางๆ สู Token Digital เพื่อเพิ่มสภาพคลองให้ผู้ประกอบการทองเที่ยว เป็นตน 1. การทองเที่ยวแห่งประเทศไทย 2. สมาคมการทองเที่ยวตางๆ ที่เกี่ยวของ มีการศึกษาและออกแบบระบบสนับสนุนให้เกิดการซื้อขายสินคาและบริการที่เกี่ยวของกับการทองเที่ยวบนโลกเสมือน - 36 เดือน 2567-2569 2566 2567 2568 2569 2570 - - การดําเนินงาน ต่อยอดการศึกษาความเป็นไปได้การพัฒนา Digital Content และ Business Model ดาน Metaverse ให้นักทองเที่ยวและผู้ประกอบการสามารถทําธุรกรรมบนโลกเสมือนได้อยางปลอดภัย 133
ยุทธศาสตรที่ 4 4.1 โครงการพัฒนาระบบการจัดการงบประมาณอิเล็กทรอนิกส (New e-Budgeting) 2566 2567 2568 2569 2570 - - - การดําเนินงาน 1. จัดทําแผนการดําเนินงาน โดยละเอียด 2. ทบทวนความต้องการของ ระบบ และการวิเคราะหใน เชิงลึกจัดทํามาตรฐานขอมูล และออกแบบและจัดทํา กระบวนการแลกเปลี่ยนและ เชื่อมโยงขอมูล (API/Open Data) 3. ออกแบบรายละเอียด (Detailed Design) 4. พัฒนา (Development) ทดสอบ และติดตั้ง - ระบบสารสนเทศหลัก จํานวน 7 เดือน - ระบบสารสนเทศสนับสนุน จํานวน 9 เดือน - ทดสอบ และประเมินผลการ ทดสอบการยอมรับของผู้ใช งาน (User Acceptance Test : UAT) พัฒนา (Development) ทดสอบ และติดตั้ง - ระบบสารสนเทศหลัก จํานวน 6 เดือน - ระบบสารสนเทศ สนับสนุน จํานวน 9 เดือน - ทดสอบ และประเมินผล การทดสอบ การยอมรับของ ผู้ใชงาน (User Accep- tance Test : UAT) จํานวน 9 เดือน - ติดตั้งระบบบน Private Cloud จํานวน 3 เดือน โครงการ วัตถุประสงคโครงการ รายละเอียดโครงการ ผู้รับผิดชอบ ผลผลิต งบประมาณ ระยะเวลาการดําเนินโครงการ ปงบประมาณ โครงการพัฒนาระบบการจัดการงบประมาณอิเล็กทรอนิกส (New e-Budgeting) 1. สํานักงบประมาณมีระบบ New e-Budgeting เป็นเครื่องมือใชเพิ่มประสิทธิภาพในการปฏิบัติภารกิจดานการงบประมาณที่ทันสมัย สะดวก รวดเร็ว และครอบคลุมการปฏิบัติงานตามกระบวนการงบประมาณ และสอดคลองกับ พ.ร.บ. วิธีการงบประมาณ พ.ศ. 2561 และหนวยรับงบประมาณทั้งหมดสามารถใชเป็นเครื่องมือปฏิบัติงานดานการงบประมาณได้ 2. ระบบ New e-Budgeting สามารถเชื่อมโยงและแลกเปลี่ยนขอมูลกับระบบภายในและภายนอกสํานักงบประมาณได้อยางมีมาตรฐาน 1. พัฒนาระบบสารสนเทศดานโปรแกรมประยุกต ดานขอมูล และ ดานเทคโนโลยี (Application Data and Technology Architecture) ใหมตามสถาปตยกรรมองคกรที่จัดทําไว โดยพัฒนาภายใตมาตรฐานสากล ให้ครอบคลุมกระบวนการงบประมาณ และระบบงาน สนับสนุนที่เกี่ยวของ 2. สนับสนุนการให้บริการแกผู้เกี่ยวของ ให้ใชงานได้สะดวก รวดเร็ว ลดความซ้ําซอน มีสารสนเทศที่ครอบคลุมกระบวนการงบประมาณ และรองรับการบริการเชื่อมโยงและถายโอนขอมูลระหวางหนวยงาน 1. สํานักงบประมาณ 2. สํานักงานปลัดกระทรวงการคลัง 3. กรมบัญชีกลาง 4. สํานักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ ระบบการจัดการงบประมาณอิเล็กทรอนิกส (New e-Budgeting) เป็นเครื่องมือที่เพิ่มประสิทธิภาพในการปฏิบัติภารกิจดานการงบประมาณ ที่ทันสมัย สะดวก รวดเร็ว และครอบคลุมการปฏิบัติงานตามกระบวนการงบประมาณ และสอดคลองกับพระราชบัญญัติวิธีการงบประมาณ พ.ศ. 2561 และหนวยรับงบประมาณทั้งหมดสามารถใชเป็นเครื่องมือปฏิบัติงานดานการงบประมาณได้ 666.4119 ลานบาท 24 เดือน 2566-2567 134
4.2 โครงการพัฒนาระบบจัดการเรื่องราวรองทุกข โครงการ วัตถุประสงคโครงการ รายละเอียดโครงการ ผู้รับผิดชอบ ผลผลิต งบประมาณ ระยะเวลาการดําเนินโครงการ ปงบประมาณ โครงการพัฒนาระบบจัดการเรื่องราวรองทุกข 1. เพื่อเชื่อมโยงฐานขอมูลการรองเรียนรองทุกขเป็นศูนยขอมูลรองเรียนรองทุกขของประเทศ 2. หนวยงานภาครัฐสามารถใชประโยชนขอมูลรวมกัน ประชาชนเขาถึงขอมูลได้อยางสะดวกรวดเร็ว และทันเหตุการณ 3. เป็นเครื่องมือวิเคราะหแนวโนมและทิศทางของปญหาการรองเรียนรองทุกขสําหรับใชในการวางแผน 4. แกไขปญหาเรื่องรองทุกขที่ซ้ําซอน และลดขั้นตอนการทํางานในการแกไขปญหาการรองเรียนรองทุกขของประชาชน การเชื่อมโยงและแลกเปลี่ยนฐานขอมูลเรื่องรองทุกขระหวางหนวยงาน เพื่อให้ขอมูลเรื่องรองทุกขจากทั่วประเทศเสมือนเป็นฐานขอมูล เดียวกัน เพื่ออํานวยความสะดวกแกผู้ใชบริการ รวมทั้งการจัดหมวดหมู่อัตโนมัติ ทําให้ขอรองเรียนและรองทุกขถูกสงไปที่หนวยงาน ที่เหมาะสมที่สามารถจัดการขอรองเรียนได้อยางมีประสิทธิภาพ ซึ่งสามารถติดตามความคืบหน้าของเรื่องราวรองทุกขได้ทุกที่ตลอดเวลา 1. สํานักงานปลัดสํานักนายกรัฐมนตรี 2. ศูนยดํารงธรรม สํานักงานปลัดกระทรวงมหาดไทย 3. ศูนยเทคโนโลยีสารสนเทศ สํานักงานปลัดกระทรวงมหาดไทย 4. สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล ขอมูลเรื่องรองทุกขจากทั่วประเทศถูกจัดเก็บเสมือนฐานขอมูลเดียวกัน และการจัดหมวดหมู่อัตโนมัติ ทําให้ขอรองเรียนและรองทุกขได้รับ การประสานสงไปที่หนวยงานที่เหมาะสม - 48 เดือน 2566-2569 2566 2567 2568 2569 2570 - การดําเนินงาน เชื่อมโยงขอมูลและบูรณาการขอมูลของหนวยงาน ขยายผลการเชื่อมโยงฐานขอมูล ไปยังหนวยงานระดับทองถิ่น 135
4.3 โครงการพัฒนาระบบกลางดานกฎหมาย (Law Portal) โครงการ วัตถุประสงคโครงการ รายละเอียดโครงการ ผู้รับผิดชอบ ผลผลิต งบประมาณ ระยะเวลาการดําเนินโครงการ ปงบประมาณ โครงการพัฒนาระบบกลางดานกฎหมาย (Law Portal) เพื่อให้หนวยงานของรัฐใชในการรับฟงความคิดเห็นประกอบรางกฎหมายและประเมินผลสัมฤทธิ์ของกฎหมาย และเพื่อเปดโอกาส ให้ประชาชนเขามามีสวนรวมในกระบวนการทางกฎหมายผานการให้ความคิดเห็นแกหนวยงานของรัฐ สําหรับใชประกอบการจัดทํา รางกฎหมายและการประเมินผลสัมฤทธิ์ของกฎหมายตามมาตรา 77 ของรัฐธรรมนูญ เว็บไซต์ที่พัฒนาตาม พ.ร.บ. หลักเกณฑการจัดทํารางกฎหมายและการประเมินผลสัมฤทธิ์ของกฎหมาย พ.ศ. 2562 เพื่อเป็นชองทาง ที่ให้หนวยงานของรัฐเปดรับฟงความคิดเห็น ประชาชนได้มีสวนรวมในการแสดงความคิดเห็น และเป็นศูนยกลางขอมูลทางกฎหมาย ของประเทศ 1. สํานักงานคณะกรรมการกฤษฎีกา 2. สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล ระบบแสดงความคิดเห็นประกอบการจัดทํารางกฎหมาย และประเมินผลสัมฤทธิ์กฎหมายของหนวยงานรัฐ และฐานขอมูลกฎหมาย ของประเทศ 4.6671 ลานบาท (งบประมาณภายใตแผนการบูรณาการรัฐบาลดิจิทัล ป 2566) 60 เดือน 2566 - 2570 2566 2567 2568 2569 2570 การดําเนินงาน จัดทําฐานขอมูลกฎหมายของ ประเทศ เชื่อมโยงขอมูลกฎหมาย ระยะ 2 เชื่อมโยงขอมูลกฎหมาย ระยะ 3 ให้บริการต่อเนื่อง 136
4.4 โครงการภาษีไปไหน โครงการ วัตถุประสงคโครงการ รายละเอียดโครงการ ผู้รับผิดชอบ ผลผลิต งบประมาณ ระยะเวลาการดําเนินโครงการ ปงบประมาณ โครงการภาษีไปไหน เพื่อเปดเผยขอมูลเกี่ยวกับกระบวนการงบประมาณทองถิ่น ให้ประชาชนเขามามีสวนรวมแสดงความคิดเห็น และเกิดความโปรงใส การทํามาตรฐานการเชื่อมโยงและบูรณาการขอมูลการใชงบประมาณของสํานักงานสภาพัฒนาการเศรษฐกิจและสังคมแห่งชาติ กับภาษีไปไหน รวมทั้งขอมูลของกรมบัญชีกลาง สํานักงบประมาณ และองคกรต่อตานคอรรัปชัน (ประเทศไทย) เพื่อให้ได้ขอมูล การใชภาษีที่มีความทันสมัย สามารถติดตามตรวจสอบการใชงบประมาณได้อยางมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น เพิ่มความโปรงใส และลดปญหาการคอรรัปชั่น โดยประชาชนสามารถตรวจสอบขอมูลและแสดงความคิดเห็นออนไลนได้ผานชองทางของภาษีไปไหน ทั้งนี้ ในระยะยาวจะพัฒนาแพลตฟอรมสําหรับเปดเผยขอมูลการจัดทําพิจารณา และตรวจสอบการใชงบประมาณทองถิ่น 1. สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล 2. กรมสงเสริมการปกครองทองถิ่น 3. องคกรต่อตานคอรรัปชัน (ประเทศไทย) 4. สํานักงบประมาณ 5. กรมบัญชีกลาง แพลตฟอรมกลางสําหรับเปดเผยงบประมาณทองถิ่น 5 ลานบาท 60 เดือน 2566 - 2570 2566 2567 2568 2569 2570 การดําเนินงาน เชื่อมโยงขอมูลกับหนวยงาน พันธมิตรเดิม ให้ได้ขอมูล เชิงลึกมากขึ้น เชื่อมโยงฐานขอมูลระหวาง หนวยงานโดยสมบูรณ จัดระบบแสดงความคิดเห็น และเปดเผยขอมูล ให้บริการต่อเนื่อง 137
4.5 โครงการปกหมุดพื้นที่เสี่ยงต่อการทุจริต (Anti Corruption Risk Mapping) 2566 2567 2568 2569 2570 - - - - การดําเนินงาน จัดทํารายงานผลการปกหมุด แผนที่พื้นที่เสี่ยงต่อการทุจริต และการพัฒนาระบบแสดงผล แผนที่พื้นที่เสี่ยงต่อการทุจริต (Corruption Risk Mapping) โครงการ วัตถุประสงคโครงการ รายละเอียดโครงการ ผู้รับผิดชอบ ผลผลิต งบประมาณ ระยะเวลาการดําเนินโครงการ ปงบประมาณ โครงการปกหมุดพื้นที่เสี่ยงต่อการทุจริต (Anti Corruption Risk Mapping) 1. เพื่อให้เกิดฐานขอมูลประเด็นการทุจริตสําหรับการต่อตานการทุจริตทุกรูปแบบในทุกพื้นที่ทั่วประเทศที่มีการจัดเรียง ปรับปรุง และ พัฒนาขอมูลอยางเป็นระบบ ผานการใชนวัตกรรมและเทคโนโลยีสารสนเทศ 2. เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพและผลสัมฤทธิ์ให้แกภารกิจการปองกันการทุจริตในระดับจังหวัด รวมถึงในระดับหนวยงานภาครัฐ ตลอดถึง ภารกิจการเสริมสรางการมีสวนรวมและปลุกจิตสํานึกในการตานทุจริตให้แกประชาชนในทุกพื้นที่ เกิดการพัฒนาแผนที่พื้นที่เสี่ยงต่อการทุจริตที่มาจากการมีสวนรวมของภาคีเครือขายภาครัฐ ภาคเอกชน ที่ไม่ทนต่อการทุจริต เพื่อเป็นฐานขอมูลนํามาใชประโยชนในการวางแผนและกําหนดแนวทางดําเนินโครงการหรือกิจกรรมดานการปองกันและปราบปราม การทุจริต รวมกับฐานขอมูลอื่น ๆ ของสํานักงาน ป.ป.ช. สํานักงานคณะกรรมการปองกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ 1. รายงานผลการปกหมุดแผนที่พื้นที่เสี่ยงต่อการทุจริต 9 ภาค และกรุงเทพมหานครฯ ประจําปงบประมาณ พ.ศ. 2565 2. รายงานผลการปกหมุดความเสี่ยงต่อการทุจริตขององคกรภาครัฐ 3. รายงานสรุปผลการปกหมุดแผนที่พื้นที่เสี่ยงต่อการทุจริต ประจําปงบประมาณ พ.ศ. 2566 4. การพัฒนาระบบแผนที่พื้นที่เสี่ยงต่อการทุจริต (Corruption Risk Mapping) - 12 เดือน 2566 138
4.6 โครงการพัฒนาศูนยกลางขอมูลเปดภาครัฐสงเสริมการเปดเผยและใชประโยชนจากขอมูล (Open Data) 2566 2567 2568 2569 2570 การดําเนินงาน • กําหนด High Value Dataset ในระดับนโยบาย ตามความ ต้องการของผู้ใช้งาน • ปรับปรุงข้อมูล ภาษีไปไหน? • ศึกษาพัฒนาเชื่อมข้อมูลงบ ประมาณกับ สถ. ในรูปแบบ API • ส่งเสริมหน่วยงานเชื่อมโยงข้อมูล กับ Open Data ในระดับ API • กําหนด High Value Dataset ในระดับนโยบาย ตามความต้องการของผู้ใช้งาน • เพิ่มจํานวนชุดข้อมูลเปิดท้องถิ่นตามการขยายของระบบท้องถิ่นดิจิทัล • ปรับปรุงข้อมูล ภาษีไปไหน? ให้เป็นปัจจุบัน • ส่งเสริมการเชื่อมโยงข้อมูลกับ Open Data ในระดับ API โครงการ วัตถุประสงคโครงการ รายละเอียดโครงการ ผู้รับผิดชอบ ผลผลิต งบประมาณ ระยะเวลาการดําเนินโครงการ ปงบประมาณ โครงการพัฒนาศูนยกลางขอมูลเปดภาครัฐสงเสริมการเปดเผยและใชประโยชนจากขอมูล (Open Data) เพื่อให้หนวยงานของรัฐใชเป็นศูนยกลางในการเปดเผยขอมูลแกสาธารณะ ศูนยกลางขอมูลเปดของภาครัฐที่สามารถนําขอมูลภาครัฐที่เป็นประโยชนมาเปดเผยโดยไม่คิดคาใชจาย รวมทั้งสามารถนําไปทําซ้ํา และเผยแพรต่อได้ เพื่อให้เกิดประโยชนต่อธุรกิจ สังคม สาธารณะ รวมถึงการวิจัยในภาคสวนตางๆ ไม่วาจะเป็นภาครัฐ ภาคเอกชน หรือภาคประชาสังคม โดยเนนการพัฒนาเชิงนวัตกรรม สํานักงานพัฒนารัฐบาลดิจิทัล มีศูนยกลางขอมูลเปดภาครัฐที่มีระบบวิเคราะห ติดตามขอมูล และปรับปรุงขอมูลที่ทันสมัย 16.1868 ลานบาท (งบประมาณภายใตแผนการบูรณาการรัฐบาลดิจิทัล ป 2566) 60 เดือน 2566 - 2570 139
4.7 โครงการ e-Justice Case Management and Tracking System 2566 2567 2568 2569 2570 การดําเนินงาน • พัฒนาสร้างฐานข้อมูลกลาง ในกระบวนการยุติธรรม • พัฒนาทะเบียนคดีกลาง • พัฒนาระบบเชื่อมโยงข้อมูล Case Flow ของหน่วยงาน ยุติธรรมกระแสหลัก ระยะที่ 1 • พัฒนาระบบติดตามสถานะคดี กระบวนการยุติธรรม ระยะที่ 1 • ศึกษาวิเคราะห์ ออกแบบระบบ กระบวนการดําเนินการสถานะ ปัจจุบัน และการดําเนินการของ หน่วยงานที่เกี่ยวข้องกับ การดําเนินคดีอาญา และการจัด เก็บข้อมูลอาชญากรรมและวิธี การจัดเก็บข้อมูลทั้งกระบวนการ ให้เป็นดิจิทัล เพื่อกําหนด Template • ปรับปรุงกระบวนงานให้ง่าย และสะดวกขึ้น • ปรับปรุงกฎหมายและระเบียบ ต่าง ๆ ที่เกี่ยวข้อง • ศึกษาวิธีการจัดเก็บข้อมูลใน กระบวนการยุติธรรมและวิธีการ เชื่อมโยงข้อมูล • พัฒนาระบบ Case flow ระยะที่ 2 • พัฒนาระบบติดตามสถานะคดี กระบวนการยุติธรรมระยะที่ 2 เริ่มใช้งานและพัฒนาฐานข้อมูล และการให้บริการอย่างต่อเนื่อง - โครงการ วัตถุประสงคโครงการ รายละเอียดโครงการ ผู้รับผิดชอบ ผลผลิต งบประมาณ ระยะเวลาการดําเนินโครงการ ปงบประมาณ โครงการ e-Justice Case Management and Tracking System 1. เพื่อพัฒนาระบบ Case Flow ยกระดับการทํางานของหนวยงานดานยุติธรรมสูระบบดิจิทัลทั้งกระบวนการตนน้ํา กลางน้ํา และปลายน้ํา 2. เพื่อให้สามารถติดตามขั้นตอนของสถานะคดีที่อยู่ในระหวางการดําเนินการในกระบวนการยุติธรรม ในการสงต่อขอมูลคดี ระหวางสํานักงานตํารวจแห่งชาติ สํานักงานอัยการสูงสุด และสํานักงานศาลยุติธรรมในทุกขั้นตอน 3. เพื่อให้สามารถมีขอมูลนํามาประกอบการวิเคราะหขอมูลคดีและขอมูลทางสถิติ นําเสนอแผนภาพ โดยสามารถแสดงเสนทาง ขั้นตอนการดําเนินการคดีอาญา การเชื่อมต่อฐานขอมูลระหวางหนวยงานในกระบวนการยุติธรรม ตั้งแต่ชั้นตํารวจ อัยการ ศาล และหนวยงานภายใตกระบวนการ ยุติธรรมเพื่อให้ประชาชนสามารถติดตามขั้นตอนของกระบวนการยุติธรรม 1. สํานักงานกิจการยุติธรรม กระทรวงยุติธรรม 2. ศาลยุติธรรม 3. สํานักงานอัยการสูงสุด 4. สํานักงานตํารวจแห่งชาติ การพัฒนาระบบเชื่อมโยงขอมูลระบบการทํางานของหนวยงานกระบวนการยุติธรรมทั้งระบบ เพื่อการติดตามสถานะการดําเนินการ และสถานะคดีสามารถติดตามสถานะคดีของบุคคลที่เกี่ยวของในกระบวนการยุติธรรม ลดระยะเวลาขั้นตอนตาง ๆ จากการจัดทํา หนังสือราชการ ลดระยะเวลาและคาใชจายในการเดินทางเพื่อการติดต่อสอบถามสถานะการติดตามคดีของประชาชน นําไปสู ความโปรงใส ตรวจสอบได้ และเกิดความเชื่อมั่นต่อกระบวนการยุติธรรม 50 ลานบาท 48 เดือน 2567 – 2570 140
4.8 โครงการ Big Data and AI Analytics for Crime Prevention 2566 2567 2568 2569 2570 - การดําเนินงาน 1. พัฒนาเชื่อมโยงข้อมูลที่ จําเป็นในการพยากรณ์ สถานการณ์อาชญากรรม 2. พัฒนาระบบแสดงผล การพยากรณ์ในรูปแบบ Web Application และ Mobile Application 3. ทดสอบและฝึกฝนระบบ AI เพื่อวิเคราะห์คาดการณ์ แนวโน้มอาชญากรรมในพื้นที่ นําร่อง 4. พัฒนาสร้างฐานข้อมูลกลางใน กระบวนการยุติธรรม 5. นําเสนอรายงานสรุป เทคโนโลยีการพยากรณ์ใน รูปแบบที่ทันสมัยและกฎหมายที่ เกี่ยวข้อง พัฒนาศูนย์พยากรณ์ สถานการณ์อาชญากรรม โดย 1. ศึกษาวิเคราะห์ข้อมูลและ แหล่งข้อมูลที่จําเป็น ออกแบบ ระบบและกระบวนการดําเนินงาน และวิธีการจัดเก็บข้อมูลเพื่อ กําหนด Template ของข้อมูล ที่สําคัญและจําเป็น 2. ศึกษาวิธีการจัดเก็บข้อมูล ในกระบวนการยุติธรรม และ วิธีการเชื่อมโยงข้อมูล 3. ทดสอบข้อมูล กําหนด มาตรฐานและนําเข้าข้อมูลใน พื้นที่นําร่อง 1. พัฒนาฐานข้อมูลและการให้ บริการอย่างต่อเนื่อง เพื่อขยายผลการใช้งาน 2. พัฒนาระบบวิเคราะห์เพื่อ การตัดสินใจของผู้บริหาร (Dashboard) 1. พัฒนาฐานข้อมูลและการให้ บริการอย่างต่อเนื่องเพื่อขยาย ผลการใช้งาน 2. พัฒนาระบบวิเคราะห์ เพื่อการตัดสินใจของผู้บริหาร อย่างต่อเนื่อง (Dashboard) โครงการ วัตถุประสงคโครงการ รายละเอียดโครงการ ผู้รับผิดชอบ ผลผลิต งบประมาณ ระยะเวลาการดําเนินโครงการ ปงบประมาณ โครงการ Big Data and AI Analytics for Crime Prevention 1. เพื่อวิเคราะหปจจัยการกระทําความผิด เพื่อนําไปใชวางแผนวิเคราะหปองกันอาชญากรรม 2. เพื่อพัฒนาระบบวิเคราะหการคาดการณสถานการณอาชญากรรมในแต่ละพื้นที่ 3. เพื่อให้หนวยงานในกระบวนการยุติธรรมที่เกี่ยวของมีขอมูลในการกําหนดยุทธศาสตรการปองกันอาชญากรรมได้อยางแมนยํา เพื่อให้การนําเสนอขอมูลการคาดการณอาชญากรรมในระดับพื้นที่สามารถนําไปสูการวางกลยุทธและวิธีปองกันแกไขปญหา อาชญากรรมเกิดเป็นแผนปฏิบัติการในระดับจังหวัด และมีระบบการคาดการณสถานการณอาชญากรรมในแต่ละพื้นที่ทําให้ ประชาชนสามารถเขาถึง และไม่ตกเป็นเหยื่ออาชญากรรม มีการเฝาระวังตัวเองผานระบบ Application นาิกาอาชญากรรม เพื่อเป็นการเตือนภัยให้กับประชาชนได้นั้น ขอมูลจากรายงานสถานการณอาชญากรรมและกระบวนการยุติธรรม (White Paper on Crime and Justice) จึงไม่เพียงพอ ดังนั้นในการวิเคราะหและนําไปสูการพยากรณสถานการณอาชญากรรม จึงต้องอาศัย ขอมูลตาง ๆ ที่หนวยงานต้องการ เพื่อที่จะประกอบเป็นขอมูลสําคัญในการวิเคราะหอาชญากรรมเพื่อให้หนวยงานทราบปญหา ของแต่ละหนวยงานในกระบวนการยุติธรรม และสามารถนําไปกําหนดนโยบาย ยุทธศาสตรหรือแนวทางในการปองกันอาชญากรรม อีกทั้งสงเสริมการมีสวนรวมของภาคประชาชนอาสาสมัคร ในพื้นที่ได้เขามามีบทบาทและมีสวนรวมในการจัดกิจกรรมการปองกัน อาชญากรรมในพื้นที่รวมกับภาครัฐ เป็นการสรางชุมชนเขมแข็ง ปลอดภัย ที่จะเกิดขึ้นกับพื้นที่ได้อยางมีประสิทธิภาพ 1. สํานักงานกิจการยุติธรรม กระทรวงยุติธรรม 2. สํานักงานตํารวจแห่งชาติ สามารถพัฒนาระบบวิเคราะหการคาดการณสถานการณอาชญากรรมในแต่ละพื้นที่ เพื่อให้บริการประชาชนในพื้นที่ทราบสถานการณ ความเสี่ยงของพื้นที่เกี่ยวกับอาชญากรรม รวมถึงวิเคราะหปญหาอาชญากรรมในพื้นที่ให้หนวยงานได้ทราบปญหา เป็นขอมูล เสริมประกอบการออกแบบและเป็นทิศทางในการขับเคลื่อนยุทธศาสตรขององคกรในการปองกันปญหาอาชญากรรม และ สรางความรวมมือของภาคประชาชน อาสาสมัครในการจัดกิจกรรมปองกันอาชญากรรมในพื้นที่ 50 ลานบาท 48 เดือน 2566 - 2569 141
4.9 โครงการระบบศูนยแลกเปลี่ยนขอมูลกระบวนการยุติธรรม Data Exchange Center (DXC) 2566 2567 2568 2569 2570 - - การดําเนินงาน เชื่อมโยงข้อมูลการดําเนินคดี การสอบสวนและการพิจารณา คดีข้อมูลการบังคับโทษ/ลงโทษ เชื่อมโยงข้อมูลสําคัญ ได้แก่ ข้อมูลการศึกษา ข้อมูลภาพ ใบหน้า ลายพิมพ์นิ้วมือ ข้อมูล ทรัพย์สิน สถานะทางการเงิน เชื่อมโยงข้อมูลการช่วยเหลือ เยียวยาและข้อมูลการช่วยเหลือ หลังปล่อย โครงการ วัตถุประสงคโครงการ รายละเอียดโครงการ ผู้รับผิดชอบ ผลผลิต งบประมาณ ระยะเวลาการดําเนินโครงการ ปงบประมาณ โครงการระบบศูนยแลกเปลี่ยนขอมูลกระบวนการยุติธรรม Data Exchange Center (DXC) 1. เพื่อเชื่อมโยงขอมูลสําคัญ ดานการดําเนินคดี ดานการสอบสวนและการพิจารณาคดีขอมูลการบังคับโทษ/ลงโทษ ดานการชวยเหลือ เยียวยาและดานการชวยเหลือหลังปลอย ในการสนับสนุนการปฏิบัติงานของเจ้าหน้าที่ผู้ปฏิบัติงานดานกระบวนการยุติธรรม และเพื่อบริการประชาชน 2. เพื่อปรับปรุงประสิทธิภาพระบบ DXC ให้มีขอมูลครบถวน ใชงานงาย และสะดวก การจัดตั้งและพัฒนาศูนย DXC เริ่มดําเนินการมาตั้งแต่ ป พ.ศ. 2550 ตลอดระยะเวลาดังกลาว กระทรวงยุติธรรมได้มอบหมาย ให้สํานักงานกิจการยุติธรรม (สกธ.) เป็นผู้รับผิดชอบในการขับเคลื่อนศูนย DXC ให้เป็นไปตามแผนแมบทการบริหารงานยุติธรรม แห่งชาติ ภายใตการกํากับดูแลของคณะอนุกรรมการพัฒนาระบบเทคโนโลยีสารสนเทศกระบวนการยุติธรรม และคณะกรรมการ การบริหารงานยุติธรรมแห่งชาติ (กพยช.) ซึ่ง ณ ปจจุบันจะเห็นได้วาภารกิจหน้าที่และเปาประสงคของศูนย DXC สอดรับตามแนว นโยบายดิจิทัลภาครัฐได้อยางชัดเจน มีหนวยงานรวมแลกเปลี่ยนขอมูลจํานวน 26 หนวยงาน มีฐานขอมูลจํานวน 64 ฐานขอมูล เพื่อให้เกิดการยกระดับในการให้บริการและการประมวลผลขอมูลเพิ่มมากขึ้น จึงจําเป็นต้องพัฒนาการเชื่อมโยงขอมูลสําคัญ และทําการปรับปรุงเพิ่มประสิทธิภาพของศูนย DXC ในสวนของระบบการให้บริการที่สะดวก ขอมูลครบถวน และใชงานงายเพื่อให้ สามารถรองรับการเป็นศูนยกลางการให้บริการ ในการเสาะแสวงหาขอเท็จจริงสําหรับเจ้าหน้าที่ผู้ปฏิบัติงานดานกระบวนการ ยุติธรรมตามผลผลิตและเปาหมายที่วางไว สํานักงานกิจการยุติธรรม การเชื่อมโยงขอมูลสําคัญที่เป็นความต้องการ และเป็นขอมูลจําเป็นในการสนับสนุนการปฏิบัติงานของเจ้าหน้าที่ผู้ปฏิบัติงาน ดานกระบวนการยุติธรรม และเพื่อบริการประชาชน ที่ใชงานงาย และสะดวก 50 ลานบาท 36 เดือน 2567 - 2569 หมายเหตุ โครงการภายใตแผนบูรณาการรัฐบาลดิจิทัล ถือเป็นสวนหนึ่งของโครงการภายใตแผนพัฒนารัฐบาลดิจิทัลฯ 142
จััดพิิมพและเผยแพรโดย สํานักงานพััฒนารััฐบาลดิิจิิทััล (องคการมหาชน) (สพร.) ชั้น 17 อาคารบางกอกไทยทาวเวอร เลขที่ 108 ถนนรางน้ํา แขวงถนนพญาไท เขตราชเทวีี กรุุงเทพฯ 10400 โทรศััพท: 0 2612 6000 โทรสาร: 0 2612 6011, 0 2612 6012 อีีเมล: contact@dga.or.th