ข้อกำหนดกรมทางหลวง เรื่อง มาตรฐานและลักษณะที่พักริมทางในเขตทางหลวงพิเศษและทางหลวงสัมปทาน พ.ศ. 2566

ข้อก ําหนดกรมทํางหลวง เรื่อง มําตรฐํานและลักษณะที่พักริมทํางในเขตทํางหลวงพิเศษและทํางหลวงสัมปทําน พ.ศ. 2566 โดยที่เป็นกํารสมควรแก้ไขข้อกําหนดกรมทํางหลวง เรื่อง มําตรฐํานและลักษณะที่พักริมทําง ในเขตทํางหลวงพิเศษและทํางหลวงสัมปทําน พ.ศ. 2560 ให้มีควํามเหมําะสมยิ่งขึ้น อําศัยอ ํานําจตํามควํามในมําตรํา 25 แห่งพระรําชบัญญัติทํางหลวง พ.ศ. 2535 อธิบดีกรมทํางหลวงจึงได้ก ําหนดมําตรฐํานและลักษณะของที่พักริมทํางในเขตทํางหลวงพิเศษและ ทํางหลวงสัมปทํานไว้ ดังต่อไปนี้ ข้ อ 1 ข้อก ําหนดนี้เรียกว่ํา “ ข้อก ําหนดกรมทํางหลวง เรื่อง มําตรฐํานและลักษณะที่พักริมทําง ในเขตทํางหลวงพิเศษและทํางหลวงสัมปทําน พ.ศ. 2566 ” ข้อ 2 ข้อก ําหนดนี้ให้ใช้บังคับตั้งแต่วันถัดจํากวันประกําศในรําชกิจจํานุเบกษําเป็นต้นไป ข้อ 3 ให้ยกเลิกข้อกําหนดกรมทํางหลวง เรื่อง ม ําตรฐํานและลักษณะที่พักริมทํางในเขต ทํางหลวงพิเศษและทํางหลวงสัมปทําน พ.ศ. 2560 หมวด 1 บททั่วไป ข้อ 4 ที่พักริมทําง ( Rest Area ) ในเขตทํางหลวงพิเศษและทํางหลวงสัมปทําน แบ่งออกเป็น 3 ประเภท ดังนี้ (1) ศูนย์บริกํารทํางหลวง ( Service Center ) (2) สถํานที่บริกํารทํางหลวง ( Service Area ) (3) จุดพักรถ ( Rest Stop ) ข้อ 5 ศูนย์บริกํารทํางหลวง ( Service Center ) ได้แก่ ที่พักริมทํางขนําดใหญ่ มีเนื้อที่ประมําณ 50 ไร่ขึ้นไปต่อทิศทํางจรําจร มีระยะห่ํางจํากศูนย์บริกํารทํางหลวงอื่นประมําณ 60 ถึง 100 กิโลเมตร จัดให้มีขึ้นเพื่อเป็นจุดแวะพักหลักส ําหรับผู้ใช้ทําง ข้อ 6 สถํานที่บริกํารทํางหลวง ( Service Area ) ได้แก่ ที่พักริมทํางขนําดกลําง มีเนื้อที่ประมําณ 20 ไร่ขึ้นไปต่อทิศทํางจรําจร มีระยะห่ํางจํากศูนย์บริกํารทํางหลวงหรือสถํานที่บริกํารทํางหลวงอื่น ประมําณ 30 ถึง 60 กิ โลเมตร จัดให้มีขึ้นเพื่อเป็นจุดแวะพักหลักส ําหรับผู้ใช้ทําง ข้อ 7 จุดพักรถ ( Rest Stop ) ได้แก่ ที่พักริมทํางขนําดเล็ก มีเนื้อที่ประมําณ 5 ไร่ขึ้นไป ต่อทิศทํางจรําจร มีระยะห่ํางจํากศูนย์บริกํารทํางหลวงหรือสถํานที่บริกํารทํางหลวงประมําณ 10 ถึง 30 กิโลเมตร จัดให้มีขึ้นเพื่อเป็นจุดแวะพักเพิ่มเติมสําหรับผู้ใช้ทําง หรือสําหรับผู้ใช้ทํางบํางประเภท เป็นกํารเฉพําะ เช่น จุดพักส ําหรับผู้ขับขี่รถบรรทุก ้ หนา 17 ่ เลม 140 ตอนพิเศษ 178 ง ราชกิจจานุเบกษา 24 กรกฎาคม 2566

ข้อ 8 กรณีมีเหตุจําเป็นดังต่อไปนี้ อธิบดีกรมทํางหลวงอําจกําหนดให้ขนําดและหรือตําแหน่ง ที่ตั้งของที่พักริมทํางแตกต่ํางจํากที่ก ําหนดไ ว้ในข้อ 5 ข้อ 6 และข้อ 7 ( 1 ) ปริมําณกํารเข้ําใช้ประโยชน์ของผู้ใช้ทํางบนโครงข่ํายทํางหลวงพิเศษหรือทํางหลวงสัมปทําน ( 2 ) องค์ประกอบของสิ่งปลูกสร้ํางและสิ่งอํานวยควํามสะดวกต่ําง ๆ ที่จําเป็นต้องจัดให้มี ในที่พักริมทําง ควํามพร้อมในกํารจัดหําสิ่งสําธํารณูปโภคที่จําเป็น เ ช่น น้ําประปํา ไฟฟ้ํา โทรศัพท์ กํารก ําจัดขยะ ของเสียสิ่งปฏิกูล รวมทั้งกํารเชื่อมต่อกับถนนอื่นที่อยู่ใกล้เคียง ( 3 ) สภําพภูมิประเทศ เช่น ควํามลําดชันของพื้นที่ ประวัติน้ ําท่วม สภําพดิน สภําพลม ( 4 ) ทัศนียภําพ ท ําเล และสภําพแวดล้อมบริเวณโดยรอบ ( 5 ) ควํามปลอดภัยด้ํานกํารจรําจร ( 6 ) ควํามสอดคล้องกับตําแหน่งที่พักริมทํางบนโครงข่ํายทํางหลวงพิเศษหรือทํางหลวงสัมปทําน เส้นทํางอื่นที่มีอยู่และตํามแผนงํานในอนําคต ( 7 ) กรณีที่พักริมทํางเดิมที่เปิดให้บริกํารไม่เพียงพอต่อกํารให้บริกําร มีปัญหําควํามแออัดหรือ มีสิ่งอํานวยควํามสะดวกไม่เพี ยงพอต่อกํารใช้งํานที่จําเป็น อําจขยํายขนําดของพื้นที่เดิมหรือจัดให้มี ที่พักริมทํางในตําแหน่งอื่นเพิ่มเติมได้ หมวด 2 ข้อก ําหนดทํางด้ํานวิศวกรรม ข้อ 9 ข้อก ําหนดทั่วไปทํางด้ํานวิศวกรรมในกํารออกแบบและก่อสร้ํางที่พักริมทําง (1) กํารก่อสร้ํางอําคําร พื้นที่จอดรถ และสิ่งอํานวยควํามสะดวกต่ําง ๆ ในระดับควํามสูง เดียวกับช่องทํางหลักของทํางหลวงพิเศษหรือทํางหลวงสัมปทําน จะต้องมีพื้นที่ส่วนกั้น ( Buffer Zone ) หรือจัดให้มีสิ่งก ําบัง เพื่อป้องกันแสงหรือกิจกรรมอื่นที่อําจรบกวนหรือดึงดูดควํามสนใจของผู้ขับขี่ บนทํางหลวงพิเศษหรือทําง หลวงสัมปทําน (2) โครงสร้ํางอําคํารต้องได้รับกํารออกแบบให้สํามํารถรับน้ ําหนักบรรทุก รวมทั้งต้ํานทํานแรงลม และต้ํานทํานแรงสั่นสะเทือนของแผ่นดินไหวได้อย่ํางปลอดภัย ตํามมําตรฐํานสํากลหรือมําตรฐําน ที่กรมทํางหลวงยอมรับ (3) ในกรณีที่มีกํารก่อสร้ํางอําคํารยกระดับคร่อมเหนือช่องจรํา จรของทํางหลวงพิเศษหรือ ทํางหลวงสัมปทํานเพื่อรองรับผู้ใช้บริกํารที่พักริมทําง กํารออกแบบอําคํารจะต้องคํานึงถึงควํามปลอดภัย ของผู้ใช้บริกํารที่พักริมทํางและผู้ขับขี่บนช่องทํางหลักของทํางหลวงพิเศษหรือทํางหลวงสัมปทํานเป็นสําคัญ และต้องจัดให้มีสิ่งก ําบังเพื่อป้องกันสิ่งของตกหล่ นจํากอําคํารยกระดับลงสู่ระดับพื้นดิน (4) ช่องทํางเข้ําออก ( Entry and Exit Ramps ) จํากช่องทํางหลักของทํางหลวงพิเศษหรือ ทํางหลวงสัมปทําน จะต้องก่อสร้ํางตํามมําตรฐํานกํารออกแบบทํางหลวงพิเศษระหว่ํางเมืองของกรมทํางหลวง และห้ํามมิให้มีกํารจอดรถ ช่องทํางเข้ําสู่บริเวณที่พักริมทํางจะต้องมีรูปแบบและระยะทํางเพียงพอสําหรับ ้ หนา 18 ่ เลม 140 ตอนพิเศษ 178 ง ราชกิจจานุเบกษา 24 กรกฎาคม 2566

กํารชะลอควํามเร็วและแถวคอยก่อนเข้ําสู่บริเวณที่พักริมทํางได้อย่ํางปลอดภัย และจะต้องไม่เกิดปัญหํา รถจอดล้ําเข้ําไปในบริเวณช่องทํางหลักของทํางหลวงพิเศษหรือทํางหลวงสัมปทําน รวมทั้งต้องสํามํารถ ป้องกันกําร เดินรถย้อนทิศทํางกลับไปเข้ําช่องทํางหลักของทํางหลวงพิเศษหรือทํางหลวงสัมปทําน (5) กํารออกแบบอําคํารจะต้องมีวัตถุประสงค์เพื่อใช้ประโยชน์ในส่วนที่เกี่ยวข้องกับรูปแบบ และลักษณะของกํารให้บริกําร จําหน่ํายสินค้ํา และสิ่งอํานวยควํามสะดวก รวมทั้งกํารบริหํารจัดกําร ที่พักริมทํางเท่ ํานั้น โดยควรออกแบบรูปแบบสถําปัตยกรรมให้สอดคล้องกับสภําพภูมิประเทศ สะท้อน เอกลักษณ์ของท้องถิ่น มีมําตรฐํานควํามปลอดภัย เป็นมิตรกับสิ่งแวดล้อม ประหยัดพลังงําน และไม่ใช้ วัสดุที่ทําให้เกิดแสงสะท้อนรบกวนสํายตําของผู้ขับขี่บนช่องทํางหลักของทํางหลวงพิเศษหรือทํางหลวง สัมป ทําน รวมถึงผู้อยู่อําศัยโดยรอบที่พักริมทําง (6) ป้ํายจรําจร เครื่องหมํายจรําจรและเครื่องหมํายนําทําง และอุปกรณ์อํานวยควํามปลอดภัย เพื่อกํารจัดกํารจรําจรภํายในบริเวณที่พักริมทําง จะต้องติดตั้งให้ถูกต้องและมีจ ํานวนเพียงพอตํามหลักกําร ด้ํานวิศวกรรม (7) ป้ํายโฆษณําหรือกิจกรรมอื่ นที่เกี่ยวข้องกับกํารโฆษณําในบริเวณที่พักริมทําง จะต้องไม่ติดตั้ง หรือด ําเนินกิจกรรมในต ําแหน่งที่ผู้ขับขี่บนช่องทํางหลักของทํางหลวงพิเศษหรือทํางหลวงสัมปทําน สํามํารถมองเห็นได้ แสงไฟจํากอําคํารและกํารโฆษณําต่ําง ๆ จะต้องไม่รบกวนกํารขับขี่ของผู้ขับขี่บนช่องทํางหลัก ของทํางหลวงพิเศษหรือทํางหลวงสัมปทําน และผู้อยู่อําศัยโดยรอบที่พักริมทําง (8) ต้องจัดให้มีอุปกรณ์ สิ่งอ ํานวยควํามสะดวกและกํารบริกําร ส ําหรับให้ผู้พิกํารหรือทุพพลภําพ และคนชรํา สํามํารถเข้ําถึงและใช้ประโยชน์ได้อย่ํางสะดวก (9) ระบบระบํายน้ําบนผิวทํางและระบบระบํายน้ําทิ้งจํากที่ พักริมทําง ต้องมีประสิทธิภําพ ไม่ก่อให้เกิดกํารท่วมขัง และไม่ก่อให้เกิดปัญหํากับระบบระบํายน้ ําในเขตทํางหลวงพิเศษหรือทํางหลวงสัมปทําน และระบบระบํายน้ ําสําธํารณะในบริเวณใกล้เคียง (10) ต้องจัดให้มีระบบกํารจัดกํารของเสียและสิ่งปฏิกูลต่ําง ๆ ในบริเวณที่พักริมทําง รวมทั้ง ร ะบบกํารคัดแยกและจัดเก็บขยะมูลฝอย และกํารจัดระบบบําบัดน้ําเสียและสิ่งปฏิกูลก่อนระบํายสู่ธรรมชําติ ตํามที่กฎหมําย ระเบียบ ข้อบังคับกําหนด และต้องสํามํารถใช้งํานได้อย่ํางมีประสิทธิภําพตลอดเวลํา ทั้งนี้ ต้องไม่ก่อให้เกิดมลภําวะแก่ผู้ใช้บริกํารและพื้นที่โดยรอบที่พักริมทําง (11) กํารเจําะใช้น้ําบําดําลและกํารจัดหําพลังงําน ให้ทําได้เฉพําะสําหรับกํารใช้ประโยชน์ภํายใน บริเวณที่พักริมทํางเท่ํานั้น และจะต้องดําเนินกํารตํามที่กฎหมําย ระเบียบ ข้อบังคับกําหนด ทั้งนี้ จะต้องเป็นพลั งงํานสะอําดไม่ก่อให้เกิดมลภําวะหรือผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อมและต้องมีกํารจัดกํารของเสีย ที่เกิดขึ้นอย่ํางถูกวิธี (12) กํารเดินสํายไฟฟ้ํา สํายโทรศัพท์ สํายเคเบิล สํายสัญญําณ และท่องํานระบบต่ําง ๆ ภํายนอกตัวอําคําร จะต้องเป็นระบบที่ติดตั้งอยู่ใต้ดินและสํามํารถบ ํารุงรักษําได้สะด วก ้ หนา 19 ่ เลม 140 ตอนพิเศษ 178 ง ราชกิจจานุเบกษา 24 กรกฎาคม 2566

(13) ต้องมีกํารติดตั้งรั้วโดยรอบบริเวณที่พักริมทํางเพื่อป้องกันกํารเข้ําออกในบริเวณที่ไม่ได้รับ อนุญําต ข้อ 10 ทํางเดินรถภํายในบริเวณที่พักริมทําง ( 1 ) ต้องปูผิวทํางด้วยวัสดุที่มีคุณภําพและรองรับน้ ําหนักกํารใช้งํานได้อย่ํางเหมําะสม ครอบคลุม พื้นที่ทํางเดินรถที่ใช้งํานทั้งหมด ( 2 ) ควบคุมควํามเร็วกํารจรําจรในระดับต่ํา ให้เหมําะสมกับกํารใช้งํานและประเภทยํานพําหนะ โดยให้ใช้ควํามเร็วไม่เกิน 30 กิโลเมตรต่อชั่วโมง เพื่อควํามปลอดภัยด้ํานกํารจรําจร ( 3 ) รองรับกํารเลี้ยวของรถโดยสํารขนําดใหญ่และรถบรรทุก ไปทิ ศทํางต่ําง ๆ ได้อย่ํางสะดวก ปลอดภัย ( 4 ) หลีกเลี่ยงกํารตัดกระแสกํารสัญจรของคนเดินเท้ํา ( 5 ) แบ่งแยกทํางเดินรถออกจํากพื้นที่บริกํารของสถํานีบริกํารเชื้อเพลิงส ําหรับยํานพําหนะ ( 6 ) ควรแยกทํางเดินรถสําหรับรถส่วนบุคคล ออกจํากทํางเดินรถสําหรับรถโดยสํารขนําดใหญ่ และรถบรรทุก ข้อ 11 พื้นที่จอดรถภํายในบริเวณที่พักริมทําง ( 1 ) ปูผิวทํางด้วยวัสดุที่มีคุณภําพและรองรับน้ําหนักกํารใช้งํานได้อย่ํางเหมําะสม ครอบคลุม พื้นที่จอดรถที่ใช้งํานทั้งหมด ( 2 ) รองรับกํารใช้งํานของยํานพําหนะทุกประเภทที่ได้รับอนุญําตตํามกฎหมํายให้ใช้บนทํางหลวงพิเศษ หรือทํางหลวงสัมปทําน ( 3 ) มี จ ํานวนช่องจอดรถที่เพียงพอกับควํามต้องกํารใช้งํานของผู้ใช้ทํางหลวงพิเศษหรือทํางหลวง สัมปทําน และมีกํารจัดเตรียมพื้นที่ไว้ส ําหรับปริมําณผู้ใช้บริกํารที่เพิ่มขึ้นในอนําคตด้วย ( 4 ) แบ่งแยกพื้นที่จอดรถบรรทุก รถโดยสํารขนําดใหญ่ รถยนต์ส่วนบุคคล และรถขนถ่ํายของ หรือสินค้ําอย่ําง ชัดเจนไม่ให้ปะปนกัน โดยพื้นที่จอดรถยนต์ส่วนบุคคล และรถโดยสํารขนําดใหญ่ควรอยู่ใกล้ กับทํางเข้ําหลักของอําคํารหรือพื้นที่บริกําร ( 5 ) มีช่องทํางเดินรถที่ผู้ใช้บริกํารประเภทรถยนต์ส่วนบุคคลสํามํารถขับรถวนหําที่จอดรถ ภํายในบริเวณที่พักริมทํางได้ สําหรับศูนย์บริกํารทํางหลวง ( Service Center ) และสถํานที่บริกํารทํางหลวง ( Service Area ) ( 6 ) รองรับกํารใช้งํานของรถโดยสํารขนําดใหญ่และรถบรรทุก โดยจะต้องสํามํารถขับเข้ําและ ออกจํากช่องจอดรถในลักษณะกํารเดินรถไปข้ํางหน้ํา โดยไม่จ ําเป็นต้องถอยหลัง ( 7 ) มีช่องจอดรถที่จัดไว้เฉพําะสําหรับผู้พิกํารหรือทุพพลภําพ และคนชรํา และอยู่ในตําแหน่ง ใกล้กับทํางเข้ําหลักของอําคํารหรือพื้นที่บริกําร ( 8 ) ลดกํารตัดกระแสกํารสัญจรระหว่ํางยํานพําหนะและคนเดินเท้ํา ้ หนา 20 ่ เลม 140 ตอนพิเศษ 178 ง ราชกิจจานุเบกษา 24 กรกฎาคม 2566

( 9 ) ลดควํามจําเป็นของกํารข้ํามถนนภํายในบริเวณที่พักริมทําง สําหรับกํารเดินของผู้ใช้บริ กําร จํากพื้นที่จอดรถไปยังพื้นที่บริกํารและจ ําหน่ํายสินค้ํา และสิ่งอ ํานวยควํามสะดวกต่ําง ๆ ข้อ 12 ทํางเดินเท้ําภํายนอกอําคํารบริเวณที่พักริมทําง ( 1 ) มีควํามกว้ํางเพียงพอกับปริมําณกํารใช้งํานและมีกํารระบํายน้ ําที่ดี ( 2 ) ปูผิวทํางด้วยวัสดุที่มีคุณภําพ ครอบคลุมทํางเดินที่ใช้งํานทั้งหมด และสํามํารถป้องกัน กํารลื่นไถลในกรณีทํางเดินมีสภําพเปียกชื้น ( 3 ) แบ่งแยกทํางเดินเท้ําออกจํากทํางเดินรถอย่ํางชัดเจน ( 4 ) กรณีทํางเดินจํากพื้นที่จอดรถมํายังอําคํารหรือสิ่งอํานวยควํามสะดวกต่ําง ๆ มีระยะทํางไกล ควรจัดให้มีสิ่งก ําบังแดดและฝน ข้อ 13 ไฟฟ้ําส่องสว่ํางภํายในบริเวณที่พักริมทําง ( 1 ) บริเวณพื้นที่ภํายนอกอําคําร ทํางเดินรถ พื้นที่จอดรถ จะต้องมีควํา ม ส่องสว่ํางเฉลี่ย วัดในแนวระดับ ต่ํา สุดไม่น้อยกว่ํา 50 ลักซ์ โดยสํามํารถมองเห็นได้ทั่วบริเวณพื้นที่ทั้งหมด และบริเวณใด ที่มีควํามเสี่ยงต่อกํารประกอบอําชญํากรรม เช่น กํารลักขโมย ควรเพิ่มควํามส่องสว่ํางให้มํากขึ้นด้วย ( 2 ) บริเวณพื้นที่ภํายในอําคําร จะต้องมีควํา มส่ องสว่ํางเฉลี่ยวัดในแนวระดับต่ํา สุดไม่น้อยกว่ํา 200 ลักซ์ โดยสํามํารถมองเห็นได้ทั่วบริเวณพื้นที่ทั้งหมด ( 3 ) สถํานที่อื่น ๆ ที่มิได้ระบุไว้ ให้ใช้ควํามเข้มของแสงสว่ํางของสถํานที่ที่มีลักษณะใกล้เคียงกับ ควํามเข้มที่ระบุในข้อก ําหนดนี้ ( 4 ) ไฟฟ้ําส่องสว่ํางจะต้องไม่เกิดแสงไปรบกวนสํายตําของผู้ขับขี่บนช่องทํางหลักของทํางหลวงพิเศษ หรือทํางหลวงสัมปทําน ( 5 ) ไฟฟ้ําส่องสว่ํางจะต้องไม่เกิดแสงไฟส่องเข้ําไปในบริเวณพื้นที่ด้ํานข้ํางภํายนอกเขตทําง ข้อ 14 ห้องน้ ําและห้องส้วมภํายในบริเวณที่พักริมทําง ( 1 ) กําหนดให้อยู่ในบริเวณที่ผู้ใช้บริกํารสํามํารถเข้ําถึงได้สะดวกและรวดเร็ว โดยแยกส่วนออก จํากพื้นที่ภํายในอําคํารที่เป็นร้ํานค้ํา และสําหรั บศูนย์บริกํารทํางหลวง ( Service Center ) จะต้องมีพื้นที่ ให้บริกํารห้องน้ ําและห้องส้วมมํากกว่ํา 1 แห่ง ( 2 ) มีจํานวนห้องน้ําและห้องส้วมขั้นต่ําเพียงพอกับควํามต้องกํารของผู้ใช้งํานทั่วไป รวมถึง ผู้พิกํารและทุพพลภําพ ผู้สูงวัย หญิงมีครรภ์ แยกเป็นห้องน้ ําและห้องส้วมส ําห รับชํายและหญิง โดยค ํานึงถึง ปริมําณกํารใช้งํานในช่วงเวลําที่มีผู้เข้ําใช้บริกํารจ ํานวนมําก ทั้งนี้ จ ํานวนห้องน้ ําและห้องส้วมขั้นต่ ํา ไม่นับรวมถึงจํานวนห้องน้ําและห้องส้วมที่มีกํารเรียกเก็บค่ําใช้บริกําร และจํานวนห้องน้ําและห้องส้วม ที่อยู่ภํายในอําคํารที่เป็นร้ํานค้ํา ้ หนา 21 ่ เลม 140 ตอนพิเศษ 178 ง ราชกิจจานุเบกษา 24 กรกฎาคม 2566

( 3 ) มีควํา มส่องสว่ํางเฉลี่ยวัดในแนวระดับต่ํา สุดไม่น้อยกว่ํา 200 ลักซ์ โดยสํามํารถมองเห็น ได้ทั่วบริเวณห้องน้ําและห้องส้วม และควรมีกํารออกแบบแสงสว่ํางที่ช่วยประหยัดพลังงํานและเสริมสร้ําง ทัศนียภําพ ( 4 ) ต้องถูกหลักสุขําภิบําลและมีควํามปลอดภัยในกํารใช้งําน ไม่ก่อให้เกิดปัญหําด้ํานสิ่งแวดล้อม หรือส่งผลกระทบต่อระบบระบํายน้ ําสําธํารณะในบริเวณใกล้เคียง ( 5 ) มีช่องระบํายอํากําศไม่น้อยกว่ําร้อยละ 10 ของพื้นที่ห้อง และมีระบบระบํายอํากําศที่ดี เพียงพอ ไม่อับชื้น ไม่มีกลิ่นเหม็น ( 6 ) โถสุขภัณฑ์ทั้งหมด ต้องเป็นระบบชักโครก ชนิด เก็บกลิ่น และชําระสิ่งปฏิกูลด้วยน้ํา และให้ใช้โถสุขภัณฑ์แบบนั่งรําบ อย่ํางน้อยร้อยละ 50 ของโถสุขภัณฑ์ทั้งหมด ( 7 ) ต้องจัดให้มีถังเก็บน้ ําสะอําดและมีปริมําณน้ ําส ํารองที่เหมําะสมต่ออัตรํากํารใช้งําน ข้อ 15 สัดส่วนกํารจัดพื้นที่บริกํารและสิ่งอ ํานวยควํามสะดวกในบริเวณที่พั กริมทําง ( 1 ) พื้นที่จําหน่ํายสินค้ําและบริกํารเพื่ออํานวยควํามสะดวกแก่ผู้ใช้ทําง ไม่รวมพื้นที่สถํานีบริกําร เชื้อเพลิง สถํานีอัดประจุไฟฟ้ําสําหรับยํานยนต์ไฟฟ้ํา และอําคํารยกระดับคร่อมเหนือช่องจรําจรเฉพําะ ช่วงบริเวณที่คร่อมเหนือช่องจรําจร ต้องมีพื้นที่อยู่บนดินไม่เกินร้อยละ 15 ของขนําดพื้นที่ทั้งหมด ของที่พักริมทําง ( 2 ) พื้นที่จอดรถผู้ใช้บริกําร รวมพื้นที่บริเวณที่จัดไว้เพื่อควํามสะดวกในกํารจอดหรือเข้ําออก ของรถยนต์ ต้องมีพื้นที่ไม่น้อยกว่ําร้อยละ 30 ของขนําดพื้นที่ของที่พักริมทําง ( 3 ) พื้นที่สี เขียวเพื่อให้บริกํารผู้ใช้ทํางพักผ่อน คลํายควํามเมื่อยล้ําและสร้ํางทัศนียภําพที่สวยงําม รวมทั้งเสริมสร้ํางคุณค่ําด้ํานสิ่งแวดล้อมให้แก่บริเวณที่พักริมทําง จะต้องมีพื้นที่อยู่บนดินรวมกันไม่น้อยกว่ํา ร้อยละ 5 ของขนําดพื้นที่ของที่พักริมทําง ข้อ 16 ทํางเข้ําออกเชื่อมต่อ ที่พักริมทํางกับถนนอื่น ( 1 ) ห้ํามสร้ํางทํางเข้ําออกเชื่อมต่อที่พักริมทํางกับถนนอื่น เว้นแต่ทํางเข้ําออกที่กรมทํางหลวง ก ําหนดและให้ใช้เฉพําะเป็นทํางเข้ําออกส ําหรับเจ้ําหน้ําที่และผู้ปฏิบัติงํานที่กรมทํางหลวงอนุญําต ยํานพําหนะ ที่ใช้ขนถ่ํายสิ่งของที่จําเป็น รถพยําบําล รถดับเพลิง รถกู้ภัย ยกเว้นกรณีเกิดเหตุฉุกเฉินจําเป็นอําจเป็น อันตรํายแก่ชีวิต ร่ํางกําย ทรัพย์สินของประชําชน ( 2 ) จัดให้มีระบบรักษําควํามปลอดภัยระบบตรวจสอบกํารเข้ําออก ( 3 ) จัดให้มีพื้นที่เฉพําะสําหรับจอดรถและกํารขนถ่ํายสิ่งของ รวมถึงสิ่งอํานวยควํามสะดวกอื่น ที่จําเป็น แยกเป็นส่ว นสัดและไม่ปะปนกับสิ่งอํานวยควํามสะดวกที่จัดมีไว้สําหรับผู้ใช้ทํางหลวงพิเศษหรือ ทํางหลวงสัมปทําน ( 4 ) ติดตั้งรั้วกั้นหรือสิ่งปลูกสร้ํางอื่น ป้องกันมิให้ทํางเข้ําออกที่กรมทํางหลวงกําหนด สํามํารถ ใช้เป็นทํางเดินรถเชื่อมต่อกับทํางหลวงพิเศษหรือทํางหลวงสัมปทํานได้ ้ หนา 22 ่ เลม 140 ตอนพิเศษ 178 ง ราชกิจจานุเบกษา 24 กรกฎาคม 2566

ข้อ 17 ในกรณี ที่มีอําคํารยกระดับคร่อมเหนือช่องจรําจรเป็นส่วนหนึ่งของที่พักริมทําง อําคํารยกระดับต้องมีลักษณะ ดังต่อไปนี้ ( 1 ) ส่วนหนึ่งส่วนใดของอําคํารยกระดับคร่อมเหนือช่องจรําจรที่ล้ําเข้ําไปบริเวณแนวช่องทํางหลัก ของทํางหลวงพิเศษหรือทํางหลวงสัมปทําน ต้องมีควํามสูงจํากระดับผิวทํางของช่องทํางหลักถึงส่วนที่ ต่ําที่สุดของอําคํารยกระดับไม่น้อยกว่ําที่ก ําหนดไว้ในมําตรฐํานกํารออกแบบของกรมทํางหลวง ( 2 ) อําคํารยกระดับคร่อมเหนือช่องจรําจรต้องไม่กีดขวําง เป็นอุปสรรค หรือรบกวนกํารขับขี่ ของผู้ขับขี่บนช่องทํางหลักของทํางหลวงพิเศษหรือ ทํางหลวงสัมปทําน ( 3 ) ผนังภํายนอกอําคํารยกระดับคร่อมเหนือช่องจรําจรต้องไม่ทําให้เกิดแสงสะท้อนหรือรบกวน กํารขับขี่ของผู้ขับขี่บนช่องทํางหลักของทํางหลวงพิเศษหรือทํางหลวงสัมปทําน ( 4 ) กํารออกแบบโครงสร้ํางและส่วนต่ําง ๆ ของอําคํารยกระดับคร่อมเหนือช่องจรําจร ต้องเป็นไปตํามมําตรฐํานสํา กลหรือมําตรฐํานที่กรมทํางหลวงยอมรับ ข้อ 18 กรณีกฎหมํายว่ําด้วยกํารควบคุมอําคํารกําหนดหลักเกณฑ์เกี่ยวกับแบบ ลักษณะ กํารติดตั้งระบบ และจํานวนไว้สูงกว่ําที่กําหนดไว้ในหมวด 2 ให้ใช้หลักเกณฑ์เกี่ยวกับเรื่องดังกล่ําว ตํามที่ก ําหนดไว้ในกฎหมํายว่ําด้วยกํารควบคุมอําคําร หมวด 3 ข้อก ําหนดเกี่ยวกับสิ่งอ ํานวยควํามสะดวกและกํารจ ําหน่ํายสินค้ําและบริกําร ข้อ 19 ศูนย์บริกํารทํางหลวง ( Service Center ) ต้องจัดให้มีสิ่งอํานวยควํามสะดวกและ กํารบริกํารขั้นต่ํา ดังนี้ ( 1 ) พื้นที่จอดรถ ส ําหรับยํานพําหนะทุกประเภท โดยไม่คิดค่ําบริกํารอย่ํางน้อย 4 ชั่วโมงแร ก ( 2 ) ห้องน้ํา ห้องส้วม และสิ่งอํานวยควํามสะดวกที่จําเป็นต่อกํารใช้งําน พร้อมใช้งํานตลอดเวลํา 24 ชั่วโมง โดยไม่คิดค่ําบริกําร ( 3 ) ที่นั่งพักผ่อนในร่ม ( 4 ) ที่จ ําหน่ํายอําหํารและเครื่องดื่ม ( 5 ) โทรศัพท์ฉุกเฉินหรือระบบแจ้งเหตุฉุกเฉิน โดยไม่คิดค่ําบริกําร ( 6 ) สัญญําณโทรศัพท์มือถือครอบคลุมทั่วพื้นที่ ( 7 ) กํารเชื่อมต่ออินเทอร์เน็ตไร้สํายควํามเร็วสูงครอบคลุมทั่วพื้นที่ โดยไม่คิดค่ําบริกําร ( 8 ) กํารบริกํารข้อมูลจรําจรและเส้นทํางกํารเดินทําง ( 9 ) สถํานีบริกํารเชื้อเพลิงส ําหรับยํานพําหนะ พร้อมบริกํารปั๊มลมและน้ ําเติม ( 10 ) สถํานีอัดประจุไฟฟ้ําส ําหรับยํานยนต์ไฟฟ้ํา (11) สถํานที่และอุปกรณ์เปลี่ยนผ้ําอ้อมเด็ก รองรับกํารใช้งํานได้ทั้งผู้ชํายและผู้หญิง (12) สนํามเด็กเล่น และพื้นที่สีเขียวเพื่อบริกํารและสิ่งแวดล้อม ้ หนา 23 ่ เลม 140 ตอนพิเศษ 178 ง ราชกิจจานุเบกษา 24 กรกฎาคม 2566

(13) ศูนย์ปฐมพยําบําล (14) หน่วยกู้ภัยฉุกเฉินและระงับอัคคีภัย ข้อ 20 สถํานที่บริกํารทํางหลวง ( Service Area ) ต้องจัดให้มีสิ่งอํานวยควํามสะดวกและ กํารบริกํารขั้นต่ํา ดังนี้ ( 1 ) พื้นที่จอดรถ ส ําหรับยํานพําหนะทุกประเภท โดยไม่คิดค่ําบริกํารอย่ํางน้อย 4 ชั่วโมงแรก ( 2 ) ห้องน้ํา ห้องส้วม และสิ่งอํานวยควํามสะดวกที่จําเป็นต่อกํารใช้งําน พร้อม ใช้งํานตลอดเวลํา 24 ชั่วโมง โดยไม่คิดค่ําบริกําร ( 3 ) ที่นั่งพักผ่อนในร่ม ( 4 ) ที่จ ําหน่ํายอําหํารและเครื่องดื่ม ( 5 ) โทรศัพท์ฉุกเฉินหรือระบบแจ้งเหตุฉุกเฉิน โดยไม่คิดค่ําบริกําร ( 6 ) สัญญําณโทรศัพท์มือถือครอบคลุมทั่วพื้นที่ ( 7 ) กํารเชื่อมต่ออินเทอร์เน็ตไร้สํายควํามเร็วสูงครอบคลุมทั่วพื้นที่ โดยไม่คิดค่ําบริกําร ( 8 ) กํารบริกํารข้อมูลจรําจรและเส้นทํางกํารเดินทําง ( 9 ) สถํานีบริกํารเชื้อเพลิงส ําหรับยํานพําหนะ พร้อมบริกํารปั๊มลมและน้ ําเติม ( 10 ) สถํานีอัดประจุไฟฟ้ําส ําหรับยํานยนต์ไฟฟ้ํา ( 11 ) สถํานที่และอุปก รณ์เปลี่ยนผ้ําอ้อมเด็ก รองรับกํารใช้งํานได้ทั้งผู้ชํายและผู้หญิง ( 12 ) สนํามเด็กเล่น และพื้นที่สีเขียวเพื่อบริกํารและสิ่งแวดล้อม ข้อ 21 จุดพักรถ ( Rest Stop ) ต้องจัดให้มีสิ่งอ ํานวยควํามสะดวกและกํารบริกํารขั้นต่ํา ดังนี้ ( 1 ) พื้นที่จอดรถ ส ําหรับยํานพําหนะทุกประเภท โดยไม่คิดค่ําบริกํารอย่ํางน้อย 4 ชั่วโมงแรก ( 2 ) ห้องน้ํา ห้องส้วม และสิ่งอํานวยควํามสะดวกที่จําเป็นต่อกํารใช้งําน พร้อมใช้งํานตลอดเวลํา 24 ชั่วโมง โดยไม่คิดค่ําบริกําร ( 3 ) ที่นั่งพักผ่อนในร่ม ( 4 ) ที่จ ําหน่ํายอําหํารและเครื่องดื่ม ( 5 ) โทรศัพท์ฉุกเฉินหรือระบบแจ้งเหตุฉุกเฉิน โดยไม่คิดค่ําบริกําร ( 6 ) สัญญําณโทรศัพท์มือถือครอบคลุมทั่วพื้นที่ ( 7 ) กํารเชื่อมต่ออินเทอร์เน็ตไร้สํายควํามเร็วสูงครอบคลุมทั่วพื้นที่ โดยไม่คิดค่ําบริกําร ( 8 ) กํารบริกํารข้อมูลจรําจรและเส้นทํางกํารเดินทําง ( 9 ) พื้นที่สีเขียวเพื่อบริกํารและสิ่งแวดล้อม ข้อ 22 กรณีมีเหตุจําเป็นดังต่อไปนี้ อธิบดีกรมทํางหลวงอําจกําหนดสิ่งอํานวยควํามสะดวก และกํารบริกํารขั้นต่ ําของที่พักริมทํางแตกต่ํางจํากที่ก ําหนดไว้ในข้อ 19 ข้อ 20 และข้อ 21 ได้เป็นกํารชั่วครําว ( 1 ) ข้อจ ํากัดในกํารบริหํารจัดกํารพื้ นที่ เช่น เนื้อที่ หรือสภําพภูมิประเทศ ้ หนา 24 ่ เลม 140 ตอนพิเศษ 178 ง ราชกิจจานุเบกษา 24 กรกฎาคม 2566

( 2 ) ควํามพร้อมในกํารจัดหําสําธํารณูปโภคที่จ ําเป็น ( 3 ) พื้นที่กํารให้บริกํารของผู้ให้บริกํารสัญญําณโทรศัพท์มือถือ หรือบริกํารอินเทอร์เน็ตไร้สําย ควํามเร็วสูง ( 4 ) เหตุจ ําเป็นอย่ํางอื่น ข้อ 23 สิ่งอํานวยควํามสะดวกอื่น ๆ ในบริเวณที่พักริมทําง ต้องจัดให้มีขึ้นเพื่อรองรับกําร หยุดแวะพัก หรือจูงใจให้มีกํารหยุดแวะพักเพื่อผ่อนคลํายควํามเมื่อยล้ําจํากกํารขับขี่ สําหรับผู้ใช้ทํางหลวงพิเศษ หรือทํางหลวงสัมปทํานเท่ํานั้น ข้อ 24 ที่พักริมทํางต้องเป็นสถํานที่ปลอดบุหรี่ ทั้งส่วนที่เป็นอําคํารหรือสิ่ งปลูกสร้ําง รวมถึงทํางเดินของผู้ใช้บริกําร ทํางเดินรถ พื้นที่จอดรถ โดยอําจจัดให้มีพื้นที่สูบบุหรี่เป็นกํารเฉพําะได้ ในบริเวณที่เหมําะสมและไม่ก่อให้เกิดควํามเดือดร้อนรําคําญแก่ผู้อื่น ทั้งนี้ พื้นที่สูบบุหรี่จะต้องแยกพื้นที่ เป็นสัดส่วน ตั้งอยู่ภํายนอกอําคําร และมีระบบระบํายอํากําศที่ดี โดยให้ดําเนินกํารตํามหลักเกณฑ์ ที่ก ําหนดไว้ในกฎหมํายว่ําด้วยกํารควบคุมผลิตภัณฑ์ยําสูบ ข้อ 25 ที่พักริมทํางต้องจัดให้มีระบบเฝ้ําระวังและรักษําควํามปลอดภัยครอบคลุมบริเวณ ที่เปิดให้บริกํารทั้งหมด เช่น ระบบกล้องวงจรปิด ( CCTV System ) เจ้ําหน้ ําที่รักษําควํามปลอดภัย เป็นต้น ข้อ 26 กํารจําหน่ํายสินค้ําและให้บริกํารในที่พักริมทํางให้ดําเนินกํารได้เฉพําะสินค้ําและบริกําร เพื่ออ ํานวยควํามสะดวกและปลอดภัยแก่ผู้ใช้ทํางเท่ํานั้น เช่น ( 1 ) กํารจ ําหน่ํายอําหํารและเครื่องดื่ม ( 2 ) กํารจ ําหน่ํายสินค้ําและผลิตภัณฑ์ชุมชน ( 3 ) กํารให้บริก ํารซ่อมรถฉุกเฉินและอะไหล่ ( 4 ) กํารให้บริกํารเชื้อเพลิงส ําหรับยํานพําหนะหรือพลังงํานส ําหรับยํานพําหนะ ( 5 ) กํารให้บริกํารด้ํานกํารสื่อสํารและไปรษณีย์ ( 6 ) กํารให้บริกํารด้ํานกํารท่องเที่ยว ( 7 ) กํารให้บริกํารธุรกรรมทํางกํารเงิน ( 8 ) กํารให้บริกํารด้ํานกํารรักษําฉุกเฉินและโรคทั่วไป ( 9 ) กํารให้บริกํารด้ํานกํารบ ําบัดเพื่อผ่อนคลํายควํามเมื่อยล้ําจํากกํารเดินทําง ( 10 ) กํารให้บริกํารห้องน้ ํา ห้องส้วม และห้องอําบน้ ํา ( 11 ) กํารให้บริกํารรับเลี้ยงเด็กและดูแลสัตว์เลี้ยง ( 12 ) กํารให้บริกํารห้องประชุมและศูนย์บริกํารธุรกิจ ( 13 ) กํารให้บริกํารห้องพักเพื่อพักผ่อนจํากกํารเดิ นทําง โดยจะต้องมีที่จอดรถเพิ่มเติมไม่น้อยกว่ํา จ ํานวนห้องพัก ข้อ 27 ห้ํามมิให้มีกํารจ ําหน่ํายสินค้ํา กํารให้บริกําร และกํารจัดกิจกรรม ดังต่อไปนี้ ( 1 ) กํารจ ําหน่ํายสินค้ําและให้บริกํารที่ผิดกฎหมําย ้ หนา 25 ่ เลม 140 ตอนพิเศษ 178 ง ราชกิจจานุเบกษา 24 กรกฎาคม 2566

( 2 ) กํารจ ําหน่ํายจ่ํายแจกเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์และของมึนเมําทุกชนิด ( 3 ) กําร จ ําหน่ํายสินค้ําและให้บริกํารที่เกี่ยวกับกํารพนันและยําเสพติดที่ผิดกฎหมําย ( 4 ) กิจกรรมที่ขัดต่อควํามสงบเรียบร้อยและศีลธรรมอันดีของประชําขน ( 5 ) กิจกรรมที่อําจเป็นอันตรํายต่อผู้ใช้ทําง ประกําศ ณ วันที่ 14 กรกฎําคม พ.ศ. 256 6 สรําวุธ ทรงศิวิไล อธิบดีกรมทํางหลวง ้ หนา 26 ่ เลม 140 ตอนพิเศษ 178 ง ราชกิจจานุเบกษา 24 กรกฎาคม 2566