ข้อบังคับแพทยสภา ว่าด้วยการรักษาจริยธรรมแห่งวิชาชีพเวชกรรมเกี่ยวกับการรักษาเพื่อเปลี่ยนเพศ พ.ศ. 2565

ข้อบังคับแพทยสภา ว่าด้วยการรักษาจริยธรรมแห่งวิชาชีพเวชกรรม เกี่ยวกับการรักษาเพื่อเปลี่ยนเพศ พ.ศ. 2565 โดยที่เป็นการสมควรให้มีหลักเกณฑ์การประกอบวิชาชีพเวชกรรมเกี่ยวกับการรักษาเพื่อเปลี่ยนเพศ อาศัยอานาจตามความในมาตรา 21 (3) (ช) (ฎ) ประกอบมาตรา 25 วรรคหนึ่ง (1) แห่งพระราชบัญญัติวิชาชีพเวชกรรม พ.ศ. 2525 คณะกรรมการแพทยสภาโดยความเห็นชอบของ สภานายกพิเศษแห่งแพทยสภา จึงออกข้อบังคับไว้ ดังต่อไปนี้ ข้อ 1 ข้อบังคับนี้เรียกว่า “ ข้อบังคับแพทยสภาว่าด้วยการรักษาจริยธรรมแห่งวิชาชีพเวชกรรม เกี่ยวกับการรักษาเพื่อเปลี่ยนเพศ พ.ศ. 2565” ข้อ 2 ข้อบังคับนี้ให้ใช้บังคับเมื่อพ้นกาหนดสามร้อยหกสิบวันนับแต่วันถัดจากวันประกาศใน ราชกิจจานุเบกษาเป็นต้นไป ข้อ 3 ให้ยกเลิกข้อบังคับแพทยสภาว่าด้วยการรักษาจริยธรรมแห่งวิชาชีพเวชกรรม เรื่อง เกณฑ์การรักษาเพื่อแปลงเพศ พ.ศ. 2552 ข้อ 4 ในข้อบังคับนี้ “ การรักษาเพื่อเปลี่ยนเพศ ” หมายความว่า กระบวนการในการกระทำเพื่อเปลี่ยนเพศ ซึ่งประกอบด้วยการให้คาปรึกษาแนะนา การให้ยา การปรับสภาพร่างกายและจิตใจก่อนการผ่าตัด การผ่าตัดและการดูแลคุณภาพชีวิตภายหลังการผ่าตัด โดยหวังผลให้เปลี่ยนร่างกายและจิตใจเพื่อให้ สอ ดคล้องกับเพศสภาพ “ เพศสภาพ ” หมายความว่า ความเป็นหญิง ความเป็นชาย ที่มาจากความรู้สึกส่วนตัว โดยอาจจะสอดคล้องหรือไม่สอดคล้องกับเพศกำเนิดที่ระบุว่าเป็นเพศหญิง เพศชาย “ การผ่าตัดเพื่อเปลี่ยนเพศ ” หมายความว่า การผ่าตัดเพื่อเปลี่ยนเพศชายให้เป็นเพศหญิง หรื อเปลี่ยนเพศหญิงให้เป็นเพศชาย โดยอาจเป็นการผ่าตัดอวัยวะแสดงเพศทั้งหมดหรือบางส่วน เพื่อให้สอดคล้องกับการรักษา “ แพทย์เวชศาสตร์ทางเพศ ” หมายความว่า ผู้ประกอบวิชาชีพเวชกรรม ( 1 ) ที่มีประสบการณ์เกี่ยวกับการรักษาเพื่อเปลี่ยนเพศไม่น้อยกว่าห้าปี หรือมีจำนวนผู้รับ การรักษาเพื่อเปลี่ยนเพศไม่น้อยกว่าห้าสิบราย โดยแพทยสภารับรอง หรือ ( 2 ) ที่ผ่านการฝึกอบรมตามหลักสูตรที่แพทยสภากำหนดหรือรับรอง หรือ ้ หนา 18 ่ เลม 139 ตอนพิเศษ 272 ง ราชกิจจานุเบกษา 23 พฤศจิกายน 2565

( 3 ) ที่ได้รับวุฒิบัตรหรือหนังสืออนุมัติแสดงว่าเป็นผู้มีความรู้ความชานาญในการประกอบ วิชาชีพเวชกรรมสาขาเวชศาส ตร์ทางเพศ เวชศาสตร์ทางเพศในสตรี เวชศาสตร์ทางเพศในบุรุษ ห รือได้รับหนังสือแสดงว่าเป็นผู้มีความรู้ความชานาญในการประกอบวิชาชีพเวชกรรมสาขาเวชศาสตร์ทางเพศ ที่แพทยสภารับรอง “ จิตแพทย์ ” หมายความว่า ผู้ประกอบวิชาชีพเวชกรรมที่ได้รับวุฒิบัตรหรือหนังสืออนุมัติแสดงว่า เป็นผู้มีความรู้ความชานาญในการประกอบวิชาชีพเวชกรรมสาขาจิตเวชศาสตร์ หรือจิตเวชศาสตร์เด็ก และวัยรุ่น “ ผู้ประกอบวิชาชีพเวชกรรมเปลี่ยนเพศ ” หมายความว่า (1) ผู้ประกอบวิชาชีพเวชกรรมผ่าตัดเปลี่ยน เพศ (2) ผู้ประกอบวิชาชีพเวชกรรมฮอร์โมนข้ามเพศบำบัด “ ผู้ประกอบวิชาชีพเวชกรรมผ่าตัดเปลี่ยนเพศ ” หมายความว่า ผู้ประกอบวิชาชีพเวชกรรม ที่ผ่านการฝึกอบรมหลักสูตรการผ่าตัดเปลี่ยนเพศที่แพทยสภารับรอง “ ผู้ประกอบวิชาชีพเวชกรรมฮอร์โมนข้ามเพศบำบัด ” หมายความว่า ( 1 ) สูตินรีแพทย์สาขาเวชศาสตร์การเจริญพันธุ์ ( 2 ) กุมารแพทย์สาขาต่อมไร้ท่อ ( 3 ) กุมารแพทย์สาขาเวชศาสตร์วัยรุ่น ( 4 ) อายุรแพทย์สาขาต่อมไร้ท่อ ( 5 ) แพทย์เวชศาสตร์ทางเพศ ( 6 ) ผู้ประกอบวิชาชีพเวชกรรมที่ผ่านการฝึกอบรมหลักสูตรฮอร์โมนข้ามเพศบาบัดที่แพทยสภา รับรอง ข้อ 5 การรักษาเพื่อการเปลี่ยนเพศมีหลักเกณฑ์และขั้นตอนตามลำดับ ดังต่อไปนี้ ( 1 ) การประเมินและให้คาปรึกษาเพื่อให้เกิดความเข้าใจเกี่ยวกับการเปลี่ยนเพศ โดยจิตแพทย์ หรือแพทย์เวชศาสตร์ทางเพศ หรือผู้ประกอบวิชาชีพเวชกรรมฮอร์โมนข้ามเพศบำบัด ( 2 ) การให้ฮอร์โมนข้า มเพศ โดยผู้ประกอบวิชาชีพเวชกรรมฮอร์โมนข้ามเพศบำบัด ( 3 ) การประเมินและให้คาปรึกษาแนะนาก่อนการผ่าตัดเปลี่ยนเพศเพื่อประเมินความสอดคล้อง ของการดาเนินชีวิตกับเพศสภาพ โดยแพทย์เวชศาสตร์ทางเพศร่วมกับจิตแพทย์ หลังจากผู้จะรับการผ่าตัด เปลี่ยนเพศได้ดาเนินชีวิตมาเป็นระยะเวลาประมาณ 1 ปี ( 4 ) การผ่าตัดเปลี่ยนเพศ โดยผู้ประกอบวิชาชีพเวชกรรมผ่าตัดเปลี่ยนเพศ ้ หนา 19 ่ เลม 139 ตอนพิเศษ 272 ง ราชกิจจานุเบกษา 23 พฤศจิกายน 2565

( 5 ) การดูแลหลังผ่าตัดเปลี่ยนเพศเพื่อตรวจติดตามและแก้ไขปัญหาที่เกี่ยวข้องกับการผ่าตัด โดยผู้ประกอบวิชาชีพเวชกรรมผ่าตัดเปลี่ยนเพศ ( 6 ) การตรวจติดตามเพื่อให้ฮอร์โมนข้ามเพศในระยะยาวหลังผ่าตัดเปลี่ยนเพศ โดยผู้ประกอบ วิชาชีพเวชกรรมฮอร์โมนข้ามเพศบำบัด ( 7 ) การตรวจติดตามทั้งสภาพร่างกายและจิตใจ โดยผู้ประกอบวิชาชีพเวชกรรมเปลี่ยนเพศ ( 8 ) การอื่นใดนอกจาก (1) - (7) เกี่ยวกับการรักษาเพื่อการเปลี่ยนเพศให้เป็นไปตาม ประกาศแพทยสภา ข้อ 6 ผู้จะรับการผ่าตัดเพื่อเปลี่ยนเพศตามข้อบังคับนี้จะต้องเป็นไปตามหลักเกณฑ์ ดังนี้ (1) อายุตั้งแต่สิบแปดปีบริบูรณ์แต่ยังไม่ถึงยี่สิบปี ต้องได้รับความยินยอมจากผู้ใช้อานาจ ปกครองด้วย (2) อายุค รบยี่สิบปีบริบูรณ์ ข้อ 7 ให้นายกแพทยสภาเป็นผู้รักษาการตามข้อบังคับนี้และให้มีอานาจออกประกาศ คำสั่ง เพื่อประโยชน์ในการปฏิบัติตามข้อบังคับนี้ ในกรณีที่มีปัญหาในการปฏิบัติตามข้อบังคับนี้ให้นายกแพทยสภาเป็นผู้วินิจฉัยชี้ขาดและ ให้เป็นที่สุด บทเฉพาะกาล ข้อ 8 ให้คณะกรรมการแพทยสภาออกประกาศ คาสั่ง หรือมติอื่นใดที่เกี่ยวกับข้อบังคับนี้ ให้แล้วเสร็จภายในสามร้อยหกสิบวันนับแต่วันที่ประกาศในราชกิจจานุเบกษาเป็นต้นไป ประกาศ ณ วันที่ 12 ตุลาคม พ.ศ. 256 5 ศาสตราจารย์เกียรติคุณสมศรี เผ่าสวัสดิ์ นายกแพทยสภา ้ หนา 20 ่ เลม 139 ตอนพิเศษ 272 ง ราชกิจจานุเบกษา 23 พฤศจิกายน 2565