คำพิพากษาของศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมือง เรื่อง การแสดงบัญชีรายการทรัพย์สินและหนี้สิน [คดีหมายเลขดำที่ อม. 24/2565 คดีหมายเลขแดงที่ อม. 7/2566 ระหว่าง คณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ ผู้ร้อง นายฉัตรชัย ทองประเสริฐแสง ผู้ถูกกล่าวหา]

( อม.34 ) คําพิพากษา คดีหมายเลขดําที่ อม. 24/2565 คดีหมายเลขแดงที่ อม. 7/2566 ในพระปรมาภิไธยพระมหากษัตริย ศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผู้ดํารงตําแหนงทางการเมือง วันที่ 9 เดือน มีนาคม พุทธศักราช 2566 คณะกรรมการปองกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ ผู้รอง นายฉัตรชัย ทองประเสริฐแสง ผู้ถูกกลาวหา เรื่อง การแสดงบัญชีรายการทรัพย์สินและหนี้สิน ผู้รองยื่นคํารองและแกไขคํารองขอให้วินิจฉัยวา ผู้ถูกกลาวหาเป็นผู้ดํารงตําแหนงผู้บริหารทองถิ่น ขององคกรปกครองสวนทองถิ่นจงใจยื่นบัญชีแสดงรายการทรัพย์สินและหนี้สินและเอกสารประกอบต่อผู้รอง ด้วยขอความอันเป็นเท็จหรือปกปดขอเท็จจริงที่ควรแจงให้ทราบ และมีพฤติการณอันควรเชื่อได้วา มีเจตนาไม่แสดงที่มาแห่งทรัพย์สินหรือหนี้สิน กรณีพนจากตําแหนงนายกองคการบริหารสวนตําบลบ้านกลวย อําเภอชนแดน จังหวัดเพชรบูรณ ขอให้เพิกถอนสิทธิสมัครรับเลือกตั้งของผู้ถูกกลาวหา กับให้ลงโทษ ตามพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญวาด้วยการปองกันและปราบปรามการทุจริต พ.ศ. 2561 มาตรา 81 , 114 วรรคสอง (1) และมาตรา 167 ผู้ถูกกลาวหาให้การรับสารภาพ ระหวาง ้ หนา 19 ่ เลม 140 ตอนที่ 29 ก ราชกิจจานุเบกษา 8 พฤษภาคม 2566

พิเคราะหคํารอง เอกสารประกอบตามคํารอง และคําให้การของผู้ถูกกลาวหาแล้ว ขอเท็จจริง รับฟงได้วา ผู้ถูกกลาวหาได้รับเลือกตั้งให้ดํารงตําแหนงนายกองคการบริหารสวนตําบลบ้านกลวย อําเภอชนแดน จังหวัดเพชรบูรณ เมื่อวันที่ 17 มิถุนายน 2555 และพนจากตําแหนง เมื่อวันที่ 8 พฤษภาคม 2562 ผู้ถูกกลาวหายื่นบัญชีแสดงรายการทรัพย์สินและหนี้สินและเอกสารประกอบต่อผู้รอง กรณีพนจากตําแหนงเมื่อวันที่ 6 สิงหาคม 2562 แต่ผู้ถูกกลาวหามิได้ยื่นบัญชีแสดงรายการทรัพย์สิน และหนี้สินของผู้ถูกกลาวหา ได้แก ที่ดิน 131 แปลง ต่อมาผู้รองมีหนังสือแจงให้ผู้ถูกกลาวหาชี้แจง ซึ่งผู้ถูกกลาวหาได้ชี้แจงแกขอกลาวหาโดยมาให้ถอยคําต่อพนักงานเจ้าหน้าที่พรอมแสดงเหตุผล ของการไม่แสดงรายการทรัพย์สินและหนี้สินและเอกสารประกอบดังกลาวแล้ว ปญหาต้องวินิจฉัยมีวา ผู้ถูกกลาวหาจงใจยื่นบัญชีแสดงรายการทรัพย์สินและหนี้สิน และเอกสารประกอบต่อผู้รองด้วยขอความอันเป็นเท็จหรือปกปดขอเท็จจริงที่ควรแจงให้ทราบ และมีพฤติการณอันควรเชื่อได้วามีเจตนาไม่แสดงที่มาแห่งทรัพย์สินและหนี้สิน กรณีพนจากตําแหนง นายกองคการบริหารสวนตําบลบ้านกลวย อําเภอชนแดน จังหวัดเพชรบูรณ หรือไม่ เห็นวา ผู้ถูกกลาวหาดํารงตําแหนงนายกองคการบริหารสวนตําบลบ้านกลวย ผู้ถูกกลาวหาจึงเป็นผู้บริหารทองถิ่น ตามประกาศของผู้รอง และเป็นเจ้าหน้าที่ของรัฐ ตามพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญวาด้วยการปองกัน และปราบปรามการทุจริต พ.ศ. 2561 มาตรา 4 มีหน้าที่ยื่นบัญชีแสดงรายการทรัพย์สินและหนี้สิน และเอกสารประกอบของตนเอง คู่สมรส และบุตรที่ยังไม่บรรลุนิติภาวะต่อผู้รอง เมื่อเขารับตําแหนง และเมื่อพนจากตําแหนง ตามพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญวาด้วยการปองกันและปราบปรามการทุจริต พ.ศ. 2561 มาตรา 102 (9) และมาตรา 105 ทั้งนี้ ผู้รองได้พิจารณาคําชี้แจงแกขอกลาวหา ของผู้ถูกกลาวหาและพยานหลักฐานของผู้รองแล้วเห็นวา การที่ผู้ถูกกลาวหาไม่แสดงรายการที่ดิน 131 แปลง มูลคา 70 , 891 , 589 บาท โดยที่ดินดังกลาวเป็นกรรมสิทธิ์ของผู้ถูกกลาวหาได้มาโดยการรับมรดกจากบิดา ในป 2542 ซึ่งเป็นเวลากอนที่ผู้ถูกกลาวหาเขารับตําแหนงและผู้ถูกกลาวหาได้ใชประโยชนในที่ดินดังกลาว โดยเมื่อวันที่ 18 กรกฎาคม 2556 ผู้ถูกกลาวหาได้นําเอกสารสิทธิที่ดินซึ่งเป็นรายการที่ดินที่ผู้ถูกกลาวหา ไม่แสดงรายการในรายการทรัพย์สินและหนี้สินตามขอ 2 ในลําดับ 48 ถึง 51 และลําดับที่ 62 ถึง 72 ไปจํานองเป็นหลักประกันการกูเงินธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณการเกษตร ตามพฤติการณของผู้ถูกกลาวหา ที่ผู้ถูกกลาวหาไม่แสดงรายการที่ดินที่มีมูลคาสูงและมีการครอบครองมาหลายปกอนเขารับตําแหนง ้ หนา 20 ่ เลม 140 ตอนที่ 29 ก ราชกิจจานุเบกษา 8 พฤษภาคม 2566

ผู้ถูกกลาวหายอมทราบเป็นอยางดีวาตนมีรายการทรัพย์สินดังกลาว ซึ่งการยื่นบัญชีแสดงรายการทรัพย์สิน และหนี้สินเป็นหน้าที่สําคัญของผู้ดํารงตําแหนงผู้บริหารทองถิ่นขององคกรปกครองสวนทองถิ่นที่จะต้องปฏิบัติ การที่ผู้ถูกกลาวหาอางวา นางสาวสุมาลัย ทองประเสริฐแสง ซึ่งมีฐานะเป็นพี่สาวของผู้ถูกกลาวหา เป็นผู้จัดเก็บเอกสารโฉนดที่ดินทั้งหมดและเป็นผู้ใชประโยชนในที่ดินมาโดยตลอด โดยผู้ถูกกลาวหา ไม่ได้เป็นผู้ใชประโยชนในที่ดิน และขณะพนจากตําแหนงตนไม่ทราบวายื่นรายการทรัพย์สินไม่ครบถวน จึงไม่อาจรับฟงได้ เมื่อผู้ถูกกลาวหาเป็นเจ้าของกรรมสิทธิ์และยังคงใชประโยชนในที่ดินดังกลาว แมผู้ถูกกลาวหาอางวา พี่สาวเป็นผู้จัดเก็บเอกสารโฉนดที่ดินทั้งหมดและเป็นผู้ใชประโยชน โดยตนไม่ได้เป็น ผู้ใชประโยชนในที่ดินดังกลาว ก็มิใชเหตุที่จะไม่นํารายการทรัพย์สินดังกลาวมาแสดงต่อผู้รอง เพราะหน้าที่ในการยื่นบัญชีแสดงรายการทรัพย์สินและหนี้สินเป็นหน้าที่โดยเฉพาะตัวของผู้ถูกกลาวหา ผู้ถูกกลาวหายอมทราบดีวาจะต้องยื่นรายการทรัพย์สินและหนี้สินต่อผู้รอง ทั้งทรัพย์สินและหนี้สิน ของผู้ถูกกลาวหา รวมทั้งทรัพย์สินที่ผู้ถูกกลาวหามอบหมายให้อยู่ในความครอบครองหรือดูแลของบุคคลอื่น ไม่วาทางตรงหรือทางออม จึงเป็นการละเลยเพิกเฉยไม่ใสใจต่อหน้าที่ตามที่กฎหมายกําหนด ซึ่งการไม่แสดงรายการ ทรัพย์สินและหนี้สินมีผลกระทบต่อการตรวจสอบความเปลี่ยนแปลงของทรัพย์สินและหนี้สิน ที่ทําให้ทรัพย์สินเพิ่มขึ้นหรือลดลงผิดปกติ จึงฟงได้วา ผู้ถูกกลาวหามีพฤติการณจงใจยื่นบัญชีแสดงรายการ ทรัพย์สินและหนี้สินและเอกสารประกอบด้วยขอความอันเป็นเท็จหรือปกปดขอเท็จจริงที่ควรแจงให้ทราบต่อผู้รอง กรณีพนจากตําแหนงนายกองคการบริหารสวนตําบลบ้านกลวย ได้แก โฉนดที่ดินของผู้ถูกกลาวหา จํานวน 131 แปลง มูลคา 70 , 891 , 589 บาท และมีพฤติการณอันควรเชื่อได้วามีเจตนาไม่แสดงที่มา แห่งทรัพย์สินและเอกสารประกอบ ตามสํานวนคดีการตรวจสอบทรัพย์สินและหนี้สิน เอกสารทายคํารองหมาย 9 มีผลให้ผู้ถูกกลาวหาต้องถูกเพิกถอนสิทธิสมัครรับเลือกตั้งตลอดไป ตามพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญ วาด้วยการปองกันและปราบปรามการทุจริต พ.ศ. 2561 มาตรา 81 และการกระทําของผู้ถูกกลาวหา ยังเป็นความผิดฐานเป็นเจ้าหน้าที่ของรัฐจงใจยื่นบัญชีแสดงรายการทรัพย์สินต่อผู้รองด้วยขอความอันเป็นเท็จ หรือปกปดขอเท็จจริงที่ควรแจงให้ทราบ และมีพฤติการณอันควรเชื่อได้วามีเจตนาไม่แสดงที่มาแห่งทรัพย์สิน กรณีพนจากตําแหนงนายกองคการบริหารสวนตําบลบ้านกลวย ตามพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญ วาด้วยการปองกันและปราบปรามการทุจริต พ.ศ. 2561 มาตรา 167 อีกด้วย ้ หนา 21 ่ เลม 140 ตอนที่ 29 ก ราชกิจจานุเบกษา 8 พฤษภาคม 2566

พิพากษาวา นายฉัตรชัย ทองประเสริฐแสง ผู้ถูกกลาวหาจงใจยื่นบัญชีแสดงรายการทรัพย์สิน พรอมเอกสารประกอบต่อผู้รองด้วยขอความอันเป็นเท็จหรือปกปดขอเท็จจริงที่ควรแจงให้ทราบ และมีพฤติการณอันควรเชื่อได้วามีเจตนาไม่แสดงที่มาแห่งทรัพย์สิน กรณีพนจากตําแหนงนายกองคการบริหาร สวนตําบลบ้านกลวย ตามพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญวาด้วยการปองกันและปราบปรามการทุจริต พ.ศ. 2561 มาตรา 114 วรรคสอง (1) ให้เพิกถอนสิทธิสมัครรับเลือกตั้งของผู้ถูกกลาวหาตลอดไป ตามพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญวาด้วยการปองกันและปราบปรามการทุจริต พ.ศ. 2561 มาตรา 81 กับมีความผิดตามพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญวาด้วยการปองกันและปราบปรามการทุจริต พ.ศ. 2561 มาตรา 167 ลงโทษจําคุก 2 เดือน และปรับ 8 , 000 บาท ผู้ถูกกลาวหาให้การรับสารภาพ เป็นประโยชนแกการพิจารณา มีเหตุบรรเทาโทษ ลดโทษให้กึ่งหนึ่ง ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 78 คงจําคุก 1 เดือน และปรับ 4 , 000 บาท ไม่ปรากฏวาผู้ถูกกลาวหาเคยได้รับโทษจําคุกมากอน โทษจําคุกให้รอการลงโทษไวมีกําหนด 1 ป ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 56 หากไม่ชําระคาปรับ ให้จัดการตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 29 , 30. นายเอกศักดิ์ ยันตรปกรณ นางชนากานต ธีรเวชพลกุล นายอนันต เสนคุม นายนพดล คชรินทร นายศิริชัย ศิริกุล นายประสาร กีรานนท นายธวัชชัย รัตนเหลี่ยม นายสรรทัศน เอี่ยมวรชัย นางสาวปยกุล บุญเพิ่ม ้ หนา 22 ่ เลม 140 ตอนที่ 29 ก ราชกิจจานุเบกษา 8 พฤษภาคม 2566