คำพิพากษาของศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผู้ดำรงตำแหน่งทางการเมือง เรื่อง การแสดงบัญชีรายการทรัพย์สินและหนี้สิน [คดีหมายเลขดำที่ อม. 22/2565 คดีหมายเลขแดงที่ อม. 6/2566 ระหว่าง คณะกรรมการป้องกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ ผู้ร้อง นายเอนก นาควิจิตร ผู้ถูกกล่าวหา]

( อม.34 ) คําพิพากษา คดีหมายเลขดําที่ อม. 22/2565 คดีหมายเลขแดงที่ อม. 6/2566 ในพระปรมาภิไธยพระมหากษัตริย ศาลฎีกาแผนกคดีอาญาของผู้ดํารงตําแหนงทางการเมือง วันที่ 8 เดือน มีนาคม พุทธศักราช 2566 คณะกรรมการปองกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ ผู้รอง นายเอนก นาควิจิตร ผู้ถูกกลาวหา เรื่อง การแสดงบัญชีรายการทรัพย์สินและหนี้สิน ผู้รองยื่นคํารองและแกไขคํารองขอให้วินิจฉัยวา ผู้ถูกกลาวหาเป็นเลขานุการนายกองคการบริหาร สวนจังหวัดเพชรบูรณจงใจไม่ยื่นบัญชีแสดงรายการทรัพย์สินและหนี้สินและเอกสารประกอบต่อผู้รอง และมีพฤติการณอันควรเชื่อได้วามีเจตนาไม่แสดงที่มาแห่งทรัพย์สินหรือหนี้สิน กรณีพนจากตําแหนง ขอให้เพิกถอนสิทธิสมัครรับเลือกตั้งของผู้ถูกกลาวหา และลงโทษตามพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญ วาด้วยการปองกันและปราบปรามการทุจริต พ.ศ. 2561 มาตรา 81 , 114 วรรคสอง (1) และ 167 ผู้ถูกกลาวหาให้การรับสารภาพ พิเคราะหคํารองประกอบเอกสารทายคํารอง และคําให้การของผู้ถูกกลาวหาแล้ว ขอเท็จจริงรับฟงได้วา ผู้ถูกกลาวหาได้รับแต่งตั้งให้ดํารงตําแหนงเลขานุการนายกองคการบริหารสวนจังหวัดเพชรบูรณ เมื่อวันที่ 1 เมษายน 2557 ตามคําสั่งองคการบริหารสวนจังหวัดเพชรบูรณ ที่ 258/2557 ลงวันที่ 1 เมษายน 2557 ระหวาง ้ หนา 15 ่ เลม 140 ตอนที่ 29 ก ราชกิจจานุเบกษา 8 พฤษภาคม 2566

ผู้ถูกกลาวหายื่นบัญชีแสดงรายการทรัพย์สินและหนี้สินและเอกสารประกอบต่อผู้รอง กรณีเขารับตําแหนงแล้ว ต่อมาผู้ถูกกลาวหาพนจากตําแหนงดังกลาวเมื่อวันที่ 26 ตุลาคม 2563 มีหน้าที่ยื่นบัญชีแสดง รายการทรัพย์สินและหนี้สินภายในวันที่ 25 ธันวาคม 2563 ต่อมาเมื่อวันที่ 25 ธันวาคม 2563 ผู้ถูกกลาวหายื่นบัญชีแสดงรายการทรัพย์สินและหนี้สินต่อผู้รอง โดยไม่ยื่นหลักฐานที่พิสูจนความมีอยู่จริง ของทรัพย์สินและหนี้สิน ได้แก บัญชีเงินฝาก 9 รายการ สําเนาทะเบียนรถยนต 2 รายการ ภาพถายสีทรัพย์สินอื่น 4 รายการ ได้แก แหวน 2 วง สรอยคอทองคํา 1 เสน พระเลี่ยมทอง3 องค และอาวุธปน 5 กระบอก และสําเนาแบบแสดงรายการภาษีเงินได้บุคคลธรรมดา (ภ.ง.ด.90/91) ในรอบปภาษี 2562 ของผู้ถูกกลาวหาและคู่สมรส ผู้รองมีหนังสือแจงให้ผู้ถูกกลาวหาดําเนินการ ยื่นบัญชีทรัพย์สินและหนี้สินและเอกสารประกอบให้ถูกต้องครบถวนภายใน 30 วัน นับแต่วันที่ได้รับหนังสือ มีหนังสือแจงให้ผู้ถูกกลาวหาไปรับทราบขอกลาวหา และมีหนังสือสงบันทึกแจงขอกลาวหาให้ผู้ถูกกลาวหาทราบ โดยสงทางไปรษณียลงทะเบียนตอบรับไปยังที่อยู่ตามที่ผู้ถูกกลาวหาระบุไวในบัญชีแสดงรายการทรัพย์สินและหนี้สิน กรณีพนจากตําแหนง แต่ไปรษณียสงคืนผู้ฝาก ระบุเหตุขัดของวาบ้านปด ไม่มา รับภายในกําหนด ผู้รองจึงใชโทรศัพทสํานักงาน ป.ป.ช. จังหวัดเพชรบูรณ หมายเลข 0 5672 5514 ติดต่อไปยังผู้ถูกกลาวหา ที่โทรศัพทเคลื่อนที่หมายเลข 09 2879 5455 เพื่อแจงให้ทราบวายังดําเนินการยื่นบัญชี แสดงรายการทรัพย์สินและหนี้สินไม่ถูกต้องครบถวน เป็นการจงใจไม่ยื่นบัญชีแสดงรายการทรัพย์สิน และหนี้สินพรอมเอกสารประกอบ และมีพฤติการณอันควรเชื่อได้วามีเจตนาไม่แสดงที่มาแห่งทรัพย์สิน หรือหนี้สิน ผู้ถูกกลาวหารับทราบแล้ววายังดําเนินการยื่นบัญชีแสดงรายการทรัพย์สินและหนี้สิน ไม่ถูกต้องครบถวนและนัดหมายวาจะดําเนินการให้ครบถวนถูกต้องภายในวันที่ 21 พฤษภาคม 2564 แต่เมื่อครบกําหนด ผู้ถูกกลาวหายังคงเพิกเฉย มีปญหาที่ต้องวินิจฉัยวา ผู้ถูกกลาวหาจงใจไม่ยื่นบัญชีแสดงรายการทรัพย์สินและหนี้สิน และเอกสารประกอบต่อผู้รองและมีพฤติการณอันควรเชื่อได้วามีเจตนาไม่แสดงที่มาแห่งทรัพย์สินหรือหนี้สิน กรณีพนจากตําแหนงเลขานุการนายกองคการบริหารสวนจังหวัดเพชรบูรณ หรือไม่ เห็นวา ผู้ถูกกลาวหา ได้รับแต่งตั้งให้ดํารงตําแหนงเลขานุการนายกองคการบริหารสวนจังหวัดเพชรบูรณ จึงเป็นผู้ชวยผู้บริหารทองถิ่น และเป็นเจ้าหน้าที่ของรัฐตามพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญวาด้วยการปองกันและปราบปรามการทุจริต พ.ศ. 2561 มาตรา 4 มีหน้าที่ต้องยื่นบัญชีแสดงรายการทรัพย์สินและหนี้สินและเอกสารประกอบของตน คู่สมรส และบุตรที่ยังไม่บรรลุนิติภาวะต่อผู้รองเมื่อพนจากตําแหนง ตามพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญ ้ หนา 16 ่ เลม 140 ตอนที่ 29 ก ราชกิจจานุเบกษา 8 พฤษภาคม 2566

วาด้วยการปองกันและปราบปรามการทุจริต พ.ศ. 2561 มาตรา 102 (9) และมาตรา 105 และประกาศคณะกรรมการปองกันและปราบปรามการทุจริตแห่งชาติ เรื่อง กําหนดตําแหนงของผู้บริหารทองถิ่น รองผู้บริหารทองถิ่น ผู้ชวยผู้บริหารทองถิ่น และสมาชิกสภาทองถิ่นขององคการปกครองสวนทองถิ่น ที่ต้องยื่นบัญชีทรัพย์สินและหนี้สินตามมาตรา 102 (9) พ.ศ. 2561 ซึ่งการยื่นบัญชีแสดงรายการทรัพย์สิน และหนี้สินต่อผู้รองเป็นหน้าที่สําคัญของผู้ชวยผู้บริหารทองถิ่นและเจ้าหน้าที่ของรัฐที่ต้องปฏิบัติตามกฎหมาย โดยเครงครัด อันเป็นมาตรการในการตรวจสอบทรัพย์สินและหนี้สิน เพื่อปองปรามผู้ใชอํานาจรัฐโดยมิชอบ องคคณะผู้พิพากษาโดยมติเสียงขางมาก เห็นวา เมื่อผู้ถูกกลาวหาเคยยื่นบัญชีแสดงรายการทรัพย์สิน และหนี้สินและเอกสารประกอบต่อผู้รอง กรณีเขารับตําแหนงแล้ว ยอมเป็นการแสดงวาผู้ถูกกลาวหา ทราบถึงรายละเอียดและที่มาแห่งทรัพย์สินของตนและทราบวาตนมีหน้าที่ที่จะต้องยื่นบัญชีแสดงรายการทรัพย์สิน และหนี้สินและเอกสารประกอบให้ถูกต้องครบถวนตามที่กฎหมายกําหนด แมผู้ถูกกลาวหาจะยื่นบัญชี แสดงรายการทรัพย์สินและหนี้สินต่อผู้รอง กรณีพนจากตําแหนงภายในเวลาที่กฎหมายกําหนด แต่กลับไม่ยื่นเอกสารประกอบบัญชีแสดงรายการทรัพย์สินและหนี้สินต่อผู้รองให้ครบถวนถูกต้อง ทําให้ผู้รองไม่อาจตรวจสอบความถูกต้องของบัญชีแสดงรายการทรัพย์สินและหนี้สินของผู้ถูกกลาวหาได้ มีผลเชนเดียวกับการไม่ยื่นบัญชีแสดงรายการทรัพย์สินและหนี้สินต่อผู้รอง อีกทั้งผู้รองเคยมีหนังสือแจงเตือน ให้ผู้ถูกกลาวหาดําเนินการให้ถูกต้องครบถวนภายในเวลาที่ผู้รองกําหนด และผู้รองยังโทรศัพท แจงให้ผู้ถูกกลาวหาทราบอีกทางหนึ่งด้วย ผู้ถูกกลาวหารับทราบและนัดหมายที่จะเขามาดําเนินการ แต่กลับเพิกเฉยและไม่ชี้แจงแกขอกลาวหา แต่อยางใด ประกอบกับผู้ถูกกลาวหาให้การรับสารภาพ พฤติการณแห่งคดีมีเหตุอันควรเชื่อได้วาผู้ถูกกลาวหามีเจตนาไม่แสดงที่มาแห่งทรัพย์สินและหนี้สินนั้น ขอเท็จจริงรับฟงได้วา ผู้ถูกกลาวหาจงใจไม่ยื่นบัญชีแสดงรายการทรัพย์สินและหนี้สินและเอกสารประกอบต่อผู้รอง กรณีพนจากตําแหนงเลขานุการนายกองคการบริหารสวนจังหวัดเพชรบูรณ มีผลให้ผู้ถูกกลาวหา ต้องถูกเพิกถอนสิทธิสมัครรับเลือกตั้งตลอดไปตามพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญวาด้วยการปองกัน และปราบปรามการทุจริต พ.ศ. 2561 มาตรา 81 วรรคหนึ่ง วรรคสอง และการกระทําของผู้ถูกกลาวหา ยังเป็นความผิดฐานเป็นเจ้าหน้าที่ของรัฐจงใจไม่ยื่นบัญชีแสดงรายการทรัพย์สินและหนี้สินต่อผู้รอง และมีพฤติการณอันควรเชื่อได้วามีเจตนาไม่แสดงที่มาแห่งทรัพย์สินหรือหนี้สิน กรณีพนจากตําแหนง เลขานุการนายกองคการบริหารสวนจังหวัดเพชรบูรณตามพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญวาด้วยการปองกัน และปราบปรามการทุจริต พ.ศ. 2561 มาตรา 167 ด้วย ้ หนา 17 ่ เลม 140 ตอนที่ 29 ก ราชกิจจานุเบกษา 8 พฤษภาคม 2566

พิพากษาวา ผู้ถูกกลาวหาจงใจไม่ยื่นบัญชีแสดง รายการทรัพย์สินและหนี้สินต่อผู้รอง และมีพฤติการณอันควรเชื่อได้วามีเจตนาไม่แสดงที่มาแห่งทรัพย์สินหรือหนี้สิน กรณีพนจากตําแหนง เลขานุการนายกองคการบริหารสวนจังหวัดเพชรบูรณ ตามพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญ วาด้วยการปองกันและปราบปรามการทุจริต พ.ศ. 2561 มาตรา 114 วรรคสอง (1) ให้เพิกถอน สิทธิสมัครรับเลือกตั้งของผู้ถูกกลาวหาตลอดไป ตามพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญวาด้วยการปองกัน และปราบปรามการทุจริต พ.ศ. 2561 มาตรา 81 วรรคหนึ่งและวรรคสอง กับมีความผิด ตามพระราชบัญญัติประกอบรัฐธรรมนูญวาด้วยการปองกันและปราบปรามการทุจริต พ.ศ. 2561 มาตรา 167 จําคุก 2 เดือน และปรับ 8 , 000 บาท ผู้ถูกกลาวหาให้การรับสารภาพ เป็นประโยชนแกการพิจารณา มีเหตุบรรเทาโทษ ลดโทษให้กึ่งหนึ่ง ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 78 คงจําคุก 1 เดือน และปรับ 4 , 000 บาท ไม่ปรากฏวาผู้ถูกกลาวหาเคยได้รับโทษจําคุกมากอน โทษจําคุกจึงให้รอการลงโทษไวมีกําหนด 1 ป ตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 56 ไม่ชําระคาปรับ ให้จัดการตามประมวลกฎหมายอาญา มาตรา 29 , 30. นายภพพิสิษฐ สุขะพิสิษฐ นายนพรัตน์ สี่ทิศประเสริฐ นางนวลทิพย์ ฉัตรชัยสกุล นายกัมปนาท วงษนรา นายเมธี ประจงการ นายประเสริฐ เสียงสุทธิวงศ นายกําพล ษมาคุณากร นายสมยศ เข็มทอง นายวิวรรต นิ่มละมัย ้ หนา 18 ่ เลม 140 ตอนที่ 29 ก ราชกิจจานุเบกษา 8 พฤษภาคม 2566